ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 31 Γενάρη 2010
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Πάντα με απασχολούσε το λαϊκό τραγούδι»

Ο Βασίλης Λέκκας μιλά για τον Βασίλη Τσιτσάνη και το λαϊκό τραγούδι, με αφορμή τη μουσική παράσταση «Αρχόντισσά μου μάγισσα...»

«Τίποτα δεν αγνόησα στα τραγούδια μου, διότι κι αυτό το θεωρούσα χρέος. Εγραψα για την Ελλάδα, για τη φτώχεια, για τη γυναίκα, για την εργατιά, για τον πόνο, για την αδικία, για το χαμό, για τη φυγή, για τη λευτεριά, για τον πόθο, για το ανικανοποίητο. Και πού δεν φτερούγισε η φαντασία μου όλα αυτά τα χρόνια...»

Με τα μελωδικά «φτερουγίσματα» της μεγάλης τέχνης του, ο Βασίλης Τσιτσάνης για μισό αιώνα τραγούδησε τη ρωμιοσύνη, χτίζοντας νότα τη νότα στην καρδιά της την απέραντη μουσική του, καταθέτοντας ένα πλουσιότατο έργο σε μέγεθος και ποιότητα. Τα τραγούδια του ταυτίστηκαν με την ψυχή, τις μνήμες, τις λαχτάρες του λαού μας και συνεχίζουν να παραμένουν αξεπέραστα. Συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής άνοιξε νέους ορίζοντες στο λαϊκό τραγούδι, ενώ υπήρξε δάσκαλος για τις γενιές των καλλιτεχνών που ακολούθησαν.

Αθάνατες δημιουργίες του Βασίλη Τσιτσάνη πλημμυρίζουν κάθε Tρίτη (9.15 μ.μ.), το θέατρο «Ανεσις» (Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι, 210.7707.227), όπου ο Βασίλης Λέκκας με «συνοδοιπόρο» την Φένια Παπαδόδημα «ξετυλίγουν» τη μουσική παράσταση «Αρχόντισσά μου μάγισσα...». Μαζί τους οι μουσικοί Αναστασόπουλος Γιώργος, Κουφού Αγγελική, Ανδρουλιδάκης Μανόλης, Ανέστης Αντώνης, Αυγερινός Αρης, Σαββίδης Στάθης. Οι παραστάσεις θα διαρκέσουν μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα.

«Η φράση "Αρχόντισσά μου μάγισσα" με ενέπνευσε να ασχοληθώ με την πλευρά του Τσιτσάνη που αφορά κυρίως στο ερωτικό τραγούδι και να τη μεταφέρω στο θέατρο», λέει ο Βασίλης Λέκκας. «Το σκεπτικό ήταν να συνυπάρξω με μια γυναικεία μορφή και να παίξουμε ένα παιχνίδι ερωτικών απαντήσεων μέσα από τα τραγούδια του. Στην παράσταση, βεβαίως, κυριαρχεί το τραγούδι, και όχι το θέατρο. Το ζητούμενο ήταν να περιγράψουμε αυτά μέσα από τους στίχους των τραγουδιών. Παράλληλα, με τη σκηνοθετική επιμέλεια του Γιώργου Νινιού περνάμε και κάποια στοιχεία για τη ζωή του Τσιτσάνη μέσα από κάποιους διαλόγους και εικόνες... Στην παράσταση συμμετέχει εξαμελής κλασική λαϊκή ορχήστρα, με τη μορφή που έβγαινε συνήθως ο Τσιτσάνης».

-- Πρώτη φορά ασχολείστε τόσο έντονα με έναν λαϊκό δημιουργό.

«Ο Τσιτσάνης έχει τη στόφα του ιδιαίτερου λαϊκού συνθέτη αλλά κι εμένα το παρελθόν μου δεν είναι μακριά από τέτοια πράγματα. Να θυμίσω το "Ασίκικο Πουλάκη" που περιέχει λαϊκούς δρόμους, τα ακούσματα με τις ενορχηστρώσεις του Μάνου Χατζιδάκι γύρω από τον Τσιτσάνη, τον Μπαγιαντέρα, τον Μητσάκη στο "Σκληρό Απρίλη"...Τέτοια ακούσματα έχω από πολλές πλευρές, και απ' αυτές που έχει ο καθημερινός άνθρωπος, βιώνοντας μέσα από το άκουσμα την ιστορία των λαϊκών τραγουδιών. Είναι αλήθεια ότι δεν έχω ηχογραφήσει ποτέ τέτοιο πράγμα, αλλά στις ζωντανές εμφανίσεις το κάνω χρόνια. Απλά τώρα επισημοποιώ μια παράσταση μόνο με τραγούδια του Τσιτσάνη».

-- Τι σας οδήγησε σ' αυτήν την απόφαση;

«Ο Τσιτσάνης όπως και γενικότερα το λαϊκό τραγούδι μ' απασχολούσε και θα μ' απασχολεί. Το θέμα του λαϊκού τραγουδιού έχει πολλές πλευρές που έχουν παρεξηγηθεί. Δεν του δίνουμε την αξία και τη χρησιμότητα που έχει μέσα μας, δεν την αναδεικνύουμε. Με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζω ένα ρεπερτόριο πιο προσωπικό, πιο σύγχρονο, προτείνω και το λαϊκό τραγούδι όπως το αντιλαμβάνομαι. Τα νεότερα τραγούδια που έχω κάνει πιστεύω ότι βασίζονται σε μια γνώση γύρω από το λαϊκό μας τραγούδι. Δε θεωρώ τον εαυτό μου άσχετο ερμηνευτικά σε σχέση αυτό, γιατί ό,τι πρέπει να πεις, πρέπει να γνωρίζεις και τους μουσικούς δρόμους και τη μουσική του τόπου. Ολα αυτά για να τα αποκαλύψεις πρέπει να τα γνωρίσεις και να τα περάσεις μέσα από τη φωνή σου. Ολα είναι μια αλυσίδα. Δεν ισχύουν για μένα οι ταμπέλες που κατά καιρούς μπαίνουν: ο λαϊκός τραγουδιστής, ο μοντέρνος, ο ερωτικός κ.λπ. Σαχλαμάρες! Για να φέρει ένας τον τίτλο του τραγουδιστή πρέπει να ξέρει πραγματικά πολύ βαθιά την ιστορία, να έχει ακούσει πολύ το ελληνικό τραγούδι και να μπορεί να ανοίγει το στόμα του και να το μεταφέρει».

-- Τι σας συγκινεί στον Τσιτσάνη;

«Θεωρώ ότι ο Τσιτσάνης ήταν και καταπληκτικός στιχουργός. Πέρα από τον απίστευτο αριθμό τραγουδιών του - συνεχώς ανακαλύπτω άλλα, ενώ έχω ακούσει και κάποια ακυκλοφόρητα σε πρόχειρη μορφή. Τραγουδώντας τον είναι σαν να παίρνεις ένα καθαρό τραπεζομάντιλο και το ρίχνεις πάνω σ' ένα φρεσκοπλυμένο τραπέζι. Για να "φας" όμορφα, νόστιμα, καθαρά τα "προϊόντα" του τόπου σου και να τα καταλάβεις. Κάπως έτσι αισθάνομαι. Εχει αυτό το στοιχείο: το να περνάει καθαρός αέρας. Και όταν τραγουδάς περνάει ένα συναίσθημα ότι συμβαδίζεις μ' αυτό που συμβαίνει στον τόπο, και ταυτόχρονα πληροφορείσαι πολύ βαθιές ουσίες. Αυτό το συναντάμε και σε άλλους κλασικούς λαϊκούς συνθέτες, που κατόρθωσαν να δώσουν αυτό το τοπίο. Είναι αυτοί που στην πραγματικότητα αναζητούμε σαν συνείδηση, σαν τόπος. Αυτό το τραγούδι μάς ενώνει και μάς ονοματίζει. Το ζητούμενο είναι να μπορέσεις ν' αναδείξεις ό,τι καταγράφηκε με αφορμή το τραγούδι. Γι' αυτό αναφέρομαι στη γνώση της ιστορίας του τραγουδιού. Γιατί υπάρχουν όλοι αυτοί οι μουσικοί δρόμοι που συναναστρέφονται ο Τσιτσάνης, ο Βαμβακάρης, ο Θεοδωράκης, ο Μπαγιαντέρας, όλοι αυτοί που είναι το μουσικό τοπίο της νεότερης Ελλάδας...».


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ


ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Μια μέρα στο μεσαίωνα

1. Ανάμεσα στην ανάγνωση της αλληλογραφίας του Γκόγκολ και την αγωνία των αγροτών μέσα στη μοναξιά του καθεστώτος, προσπαθώ να καταλάβω πώς πέσαμε πάλι στο δίχτυ τους ενώ το βλέπαμε.

2. Το καθεστώς δεν πεθαίνει από μόνο του. Είμαι θύμα του και δεν πιστεύω στα θαύματα.

3. Ο Παπανδρέου από δω και στο εξής θα ονομάζεται «Ελεημοσυνάριος». Τίποτα δεν θα τον εμποδίζει να εξευτελίζεται όσο θέλει, όπως τώρα που κάλεσε τους αγρότες να κάνουν μαζική ψυχανάλυση στο Ζάππειο αν επιθυμούν να σωθούν.

4. Οποιος συνεχίζει να μιλάει για την πρόοδό μας αντικρίζοντας την πραγματικότητα είναι ύποπτος.

5. Η όλη κατάσταση γεννά στον καθένα από εμάς τη μανία της εκδίκησης. Διά της εκδικήσεως πλουτίζει ο Χρυσοχοΐδης σε σκέψεις και οι συνήθως ευέξαπτοι βοηθοί του σε εμπειρίες.

6. Εχουμε μαύρα μεσάνυχτα από την καθημερινή ζωή των αγροτών. Η ακρισία των μεγαλόσχημων δημοσιογραφικών κύκλων γεμίζει τα χέρια των ανυποψίαστων πολιτών με πέτρες εναντίον των εξεγερμένων. Tο γεγονός ότι οι αγρότες είναι ζωντανοί είναι το σκάνδαλο που δεν μπορεί ν' αντέξει η κοινωνία μας.

7. Η ιδανική κατάσταση του αγρότη κατά το καθεστώς θα ήταν αυτή του Ιώβ. Μέσα στις πληγές του και έχοντας χάσει τα παιδιά του, συνεχίζει να δοξάζει τον Υψιστο.

8. Και ο διανοούμενος μέσα σ' αυτό το αποτρόπαιο περιβάλλον; Θυμίζει τον φιλόσοφο Φαβορίνο όταν, διαλεγόμενος με τον αυτοκράτορα Αδριανό περί της ερμηνείας κάποιας λέξης, βγήκε εύκολα ηττημένος. Καθώς οι φίλοι του Φαβορίνου τον παρηγορούσαν, εκείνος είπε: «Με κοροϊδεύετε. Θέλατε μήπως να κερδίσω κάποιον που διοικεί τριάντα λεγεώνες;» Αυτή η ιστορία είναι από τις αγαπημένες έριδες μεταξύ των στοχαστών. Για τους περισσότερους, ο Φαβορίνος έπραξε το καλύτερο. Οποιος θέλει να φτάσει σε βαθιά γηρατειά δεν τα βάζει με λεγεώνες, κι ας γελάει ο Μπρεχτ όσο θέλει. Από την άλλη, κάθε φορά που τιμούν κάποιον συνήθη ένδοξο στοχαστή, ο νους μου πάει σε όσους δεν συμβιβάστηκαν, δεν έγιναν γελωτοποιοί στα σαλόνια των αστών. Η λίστα με τα ονόματά τους, δόξα τω Θεώ, είναι ατελείωτη. Βέβαια, καμιά φορά ο συνήθης Ενδοξος περάνει στην άρνηση για ίδιον, φυσικά, όφελος. Αποτέλεσμα; Οταν έμαθε κάποτε ο Ερίκ Σατί ότι ο Μωρίς Ραβέλ είχε αρνηθεί τη Λεγεώνα της Τιμής, έλεγε: «Το σημαντικό δεν είναι να αρνηθεί κανείς τη Λεγεώνα της Τιμής. Πρέπει επιπλέον να μην την αξίζει. Ο Ραβέλ αρνείται τη Λεγεώνα της Τιμής, αλλά το έργο του την αποδέχεται». Αφήνουν οι περιστάσεις στον στοχαστή να είναι αληθινός; Από τη στιγμή που δεν παίζει στα δύσκολα, όχι.

9. Το καθεστώς είναι προσκολλημένο στο γράμμα του νόμου. Μετά το τέλος του διαλόγου, αρχίζουν οι απειλές, που δεν αργούν να γίνουν πράξεις.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ