Phasma

Μπορεί ο κόσμος να συνωστίζεται στην αγορά, ωστόσο ακόμα και τα επίσημα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι η αγοραστική κίνηση είναι πεσμένη. Ακόμα και στα καταστήματα τροφίμων...

Η ούτως ή άλλως επιβαρυμένη, λόγω της κρίσης, κατάσταση γίνεται ακόμα δυσμενέστερη αν υπολογίσουμε τον παράγοντα οικονομική πολιτική. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, με πρόσχημα τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, έχει εξαπολύσει σφοδρή επίθεση στα εργασιακά, στους μισθούς, στο ασφαλιστικό σύστημα, στη φορολογία και τις κοινωνικές δαπάνες.

Καθίζηση σημείωσαν τον Οκτώβρη οι λιανικές πωλήσεις (τζίρος σε σταθερές τιμές) των καταστημάτων, καθώς σε ετήσια βάση υποχώρησαν κατά 15,3%! Με εξαίρεση την κατηγορία «φαρμακευτικά - καλλυντικά», στις υπόλοιπες επτά κατηγορίες ο τζίρος σημείωσε υποχώρηση, η οποία καλύπτει και τα καταστήματα τροφίμων.

Ειδικότερα, η κατά 15,3% υποχώρηση του όγκου των πωλήσεων, στην περίοδο Οκτώβρης 2009 προς Οκτώβρης 2008, οφείλεται στις ακόλουθες μεταβολές των επιμέρους κατηγοριών.

Υποχώρηση σημειώθηκε στα:

• Μεγάλα καταστήματα τροφίμων κατά 5,2%.
• Πολυκαταστήματα (σούπερ μάρκετ) κατά 16,4%.
• Καταστήματα καυσίμων - λιπαντικών κατά 43,5%.
• Καταστήματα τροφίμων - ποτών και καπνού κατά 3,2%.
• Καταστήματα ένδυσης - υπόδησης κατά 6%.
• Καταστήματα επίπλων - ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού κατά 15,1%.
• Καταστήματα βιβλίων - χαρτικών και λοιπών ειδών κατά 17,7%.

Αντίθετα, αύξηση πωλήσεων κατά 6,8% σημειώθηκε στα καταστήματα φαρμακευτικών - καλλυντικών. Συνεχίστηκε εξάλλου και το Νοέμβρη του 2009 η μείωση του ρυθμού χορήγησης τραπεζικών δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, καθώς οι τράπεζες, παρά τα ισχυρά κίνητρα που τους δόθηκαν από το κράτος - πακέτο 28 δισ. ευρώ - συνεχίζουν να είναι επιφυλακτικές και να χορηγούν δάνεια με το σταγονόμετρο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα, ο ρυθμός αύξησης νέων χορηγήσεων το Νοέμβρη υποχώρησε στο 4,2%, έναντι ρυθμού αύξησης 4,4% τον Οκτώβρη και 5,4% το Σεπτέμβρη.

Ειδικότερα, τα υπόλοιπα δανείων των νοικοκυριών ανήλθαν στα 119,1 δισ. ευρώ, ενώ ο ρυθμός νέων χορηγήσεων υποχώρησε στο 3,1%, έναντι 3,3% τον Οκτώβρη και 3,9% το Σεπτέμβρη.

Από το ποσό αυτό, 79,95 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε οφειλές στεγαστικών δανείων, ο δε ρυθμός νέων χορηγήσεων ανήλθε στο 3,7%, έναντι 4% τον Οκτώβρη και 4,3% το Σεπτέμβρη. Τα υπόλοιπα των καταναλωτικών δανείων ανήλθαν στα 36,2 δισ. ευρώ και ο ρυθμός μεταβολής υποχώρησε το Νοέμβρη στο 2,1%, έναντι 2,4% τον Οκτώβρη και 3,3% το Σεπτέμβρη. Τα λοιπά δάνεια τέλος ανήλθαν στα 2,98 δισ. ευρώ, ενώ ο ρυθμός μεταβολής τους υποχώρησε κατά 2,1%.

Την ετοιμότητα του ΔΝΤ να βοηθήσει την Ελλάδα, αν αυτό του ζητηθεί, εξέφρασε με χτεσινές του δηλώσεις στέλεχος του Ταμείου. Ερωτηθείς σχετικά ανέφερε: «Ναι, είμαστε έτοιμοι. Αλλά εξαρτάται από το αν η ΕΕ και η Ελλάδα θα το ζητήσουν». Πρόσθεσε επίσης ότι «η ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει δικό της μηχανισμό για τη στήριξη κρατών, όταν βρίσκονται σε θέση ανάλογη της Ελλάδας. Πιστεύουμε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα θα ξεπεράσει μόνη της τα προβλήματά της».

• Η ...πορεία ανάκαμψης και σταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος διαπιστώθηκε από τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χτες υπό τον υπουργό Οικονομικών, το διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και τους επιτρόπους που έχει διορίσει το ελληνικό δημόσιο στις τράπεζες, στα πλαίσια του προγράμματος κρατικής στήριξης με το ποσό των 28 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, το πρόγραμμα ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία «στην παρούσα του μορφή δε διοχετεύει την απαραίτητη ρευστότητα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά» και για το λόγο αυτό θα αναθεωρηθεί, ενώ οι επίτροποι του προγράμματος επιφορτίστηκαν να συντάξουν έκθεση για την πορεία υλοποίησής του.

Η αγριότερη ίσως επίθεση των τελευταίων 20 χρόνων, σε βάρος του λαϊκού εισοδήματος, βρίσκεται σε εξέλιξη. Τα νήματα της νέας σφοδρής αντιλαϊκής επίθεσης κινούν από κοινού η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, η Ευρωπαϊκή Ενωση, το διεθνές κεφάλαιο. Ποια όμως είναι τα κίνητρα της επίθεσης αυτής; Οι λόγοι που εξηγούν το νέο αυτό αντιδραστικό ξέσπασμα είναι εσωτερικοί και εξωτερικοί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι χωρίζονται μεταξύ τους με σινικά τείχη. Κάθε άλλο, αλληλοεπηρεάζονται και αλληλεπιδρούν το ένα στο άλλο.

***

Στο τέλος του 2009, συμπληρώνονται 18 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ και 9 χρόνια από την είσοδο της Ελλάδας στην ΟΝΕ. Τι εξελίξεις σημειώθηκαν στον ελληνικό καπιταλισμό σε όλη αυτή την περίοδο, ποια είναι η θέση του σήμερα στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα; Ολοι οι αναλυτές συμφωνούν ότι διαχρονικά και σωρευτικά η παραγωγική βάση της χώρας έχει δεχτεί ισχυρούς κλυδωνισμούς, με την αγροτική παραγωγή να βρίσκεται σε συνεχή τροχιά συρρίκνωσης και τη μεταποιητική βιομηχανική παραγωγή να εμφανίζει σημεία κάμψης και υποχώρησης.

Αυτό, ως γενικό συμπέρασμα, το επιβεβαιώνουν τα υψηλά ελλείμματα του ισοζυγίου πληρωμών της χώρας, τα οποία, στην προ κρίσης περίοδο, άγγιξαν και το 15% του ΑΕΠ. Στην υποχώρηση της παραγωγικής βάσης θα πρέπει να αναζητηθούν και τα σημερινά δημοσιονομικά αδιέξοδα, ενώ αντανακλάται και η υποχώρηση της ανταγωνιστικής θέσης του ελληνικού κεφαλαίου, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Πέραν τούτου, η κυβέρνηση πρέπει να είναι συνεπής με τις ευρωπαϊκές της «υποχρεώσεις», γεγονός που σημαίνει ότι κάθε εθνική οντότητα πρέπει να προωθεί όλα εκείνα τα μέτρα πολιτικής, ώστε, ως σύνολο, η Ευρωπαϊκή Ενωση να εξελιχθεί την επόμενη δεκαετία στην ανταγωνιστικότερη οικονομία του πλανήτη...

***

Επομένως, και στη μία και στην άλλη περίπτωση, η επίθεση που δέχεται σήμερα ο ελληνικός λαός έχει ευθεία σχέση με την όξυνση του κεφαλαιοκρατικού ανταγωνισμού, τόσο στις σχέσεις Ελλάδας - ΕΕ, όσο και στις σχέσεις της ΕΕ με τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Και σε συνθήκες κυριαρχίας των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής τα πρώτα θύματα του οξύτατου κεφαλαιοκρατικού ανταγωνισμού είναι πάντα οι εργαζόμενοι, ευρύτερα, τα λαϊκά στρώματα.

Τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχουν κυριολεκτικά το χαρακτήρα χιονοστιβάδας, που απειλεί να συμπαρασύρει τα πάντα στο διάβα της. Επιγραμματικά: Ανακοίνωσε μείωση των μισθών όλων ανεξαιρέτως των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα. Στο συνταξιοδοτικό επιχειρείται το ξεθεμέλιωμα του κοινωνικού χαρακτήρα της Ασφάλισης, με την απαλλαγή του κράτους και των εργοδοτών από την υποχρέωση καταβολής εισφορών και τη μεταφορά του χρηματοδοτικού βάρους σχεδόν αποκλειστικά στους εργαζόμενους. Παράλληλα, έχουν εξαπολύσει ένα άγριο φορολογικό πογκρόμ, που αγκαλιάζει μέτρα όπως η αύξηση των τελών κυκλοφορίας, η επιβάρυνση της μεσαίας ακίνητης περιουσίας (καταβολή ΕΤΑΚ 2008 - 2009), αύξηση των έμμεσων φόρων και αντικειμενικών αξιών, κατάργηση των αφορολόγητων ορίων, αλλά και επιβολή νέων εξοντωτικών «αντικειμενικών» κριτηρίων φορολογίας. Μόνο για το 2010 αναζητούν 10 δισ. ευρώ για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Στις εργασιακές σχέσεις επικρατεί ο νόμος της εργοδοτικής ζούγκλας.

***

Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να αποδεχτούν τη συνεχή αφαίρεση εργασιακών κατακτήσεων, δεν μπορούν να συμβιβαστούν με τη μοιρολατρία της άποψης «κάθε πέρσι και καλύτερα». Να πιστέψουν στις δυνάμεις τους, να βάλουν φρένο στον κατήφορο, να οργανώσουν την πάλη τους, να αμφισβητήσουν το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης στο σύνολό του.