Σύντροφοι! Το βασικό γεγονός της κοινωνικο-οικονομικής μας ζωής τη στιγμή αυτή, γεγονός που τραβά τη γενική προσοχή, είναι η κολοσσιαία ανάπτυξη του κολχόζνικου κινήματος.

Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του σημερινού κολχόζνικου κινήματος είναι ότι στα κολχόζ μπαίνουν όχι μονάχα ξεχωριστές ομάδες φτωχολογιάς, όπως γινόταν ως τα τώρα, μα στα κολχόζ τράβηξε μαζικά κι ο μεσαίος αγρότης. Αυτό σημαίνει ότι το κολχόζνικο κίνημα μετατράπηκε από κίνημα ξεχωριστών ομάδων και στρωμάτων εργαζομένων αγροτών σε κίνημα εκατομμυρίων και εκατομμυρίων ανθρώπων απ' τις βασικές μάζες της αγροτιάς. Ετσι, ανάμεσα στ' άλλα, πρέπει να εξηγηθεί το γεγονός, που έχει κολοσσιαία σημασία, ότι το κολχόζνικο κίνημα, αφού πήρε το χαρακτήρα μιας ισχυρής και όλο αναπτυσσόμενης αντικουλάκικης χιονοστιβάδας, σαρώνει στο δρόμο του την αντίσταση του κουλάκου, τσακίζει τους κουλάκους και ανοίγει το δρόμο για την πλατιά σοσιαλιστική ανοικοδόμηση στο χωριό.

Αν όμως έχουμε λόγους να 'μαστε περήφανοι για τις πραχτικές επιτυχίες μας στη σοσιαλιστική ανοικοδόμηση, δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για τις επιτυχίες στη θεωρητική μας δουλειά στον τομέα της οικονομίας γενικά, και ιδιαίτερα στον τομέα της αγροτικής οικονομίας. Κάτι περισσότερο. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι η θεωρητική σκέψη δεν προλαβαίνει τις πραχτικές μας επιτυχίες και την ανάπτυξη της θεωρητικής σκέψης. Κι όμως είναι απαραίτητο η θεωρητική δουλειά όχι μονάχα να προλαβαίνει την πραχτική δουλειά, μα και να προπορεύεται απ' αυτήν, εξοπλίζοντας τα πραχτικά μας στελέχη στην πάλη τους για τη νίκη του σοσιαλισμού.

Δε θα επεκταθώ εδώ στη σημασία της θεωρίας. Σας είναι αρκετά γνωστή. Είναι γνωστό ότι η θεωρία, αν είναι πραγματικά θεωρία, δίνει στα πραχτικά στελέχη τη δύναμη του προσανατολισμού, τη σαφήνεια της προοπτικής, τη σιγουριά στη δουλειά, την πίστη στη νίκη της υπόθεσής μας. Ολα αυτά έχουν - και δεν μπορεί να μην έχουν - τεράστια σημασία για τη σοσιαλιστική μας ανοικοδόμηση. Το ατύχημα είναι πως αρχίζουμε να κουτσαίνουμε ίσα-ίσα σ' αυτόν τον τομέα, τον τομέα της θεωρητικής επεξεργασίας των ζητημάτων της οικονομίας μας.

Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι στη χώρα μας, στην κοινωνικο-πολιτική μας ζωή εξακολουθούν ακόμα να έχουν πέραση διάφορες αστικές και μικροαστικές θεωρίες σχετικά με τα ζητήματα της οικονομίας μας; Πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι αυτές οι θεωρίες και οι θεωριούλες δε βρίσκουν ως τα τώρα την απάντηση που χρειάζεται; Πώς επίσης μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι μια σειρά βασικές θέσεις της μαρξιστικής-λενινιστικής πολιτικής οικονομίας, που αποτελούν το πιο σίγουρο αντίδοτο ενάντια στις αστικές και τις μικροαστικές θεωρίες, αρχίζουν να ξεχνιούνται, δεν εκλαϊκεύονται στον Τύπο μας, δεν προωθούνται, άγνωστο γιατί, στην πρώτη σειρά; Μήπως είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι χωρίς ανειρήνευτη πάλη ενάντια στις αστικές θεωρίες, με βάση τη μαρξιστική-λενινιστική θεωρία, είναι αδύνατο να κερδίσουμε πλέρια νίκη ενάντια στους ταξικούς εχθρούς;

Η νέα πραχτική πείρα γεννά και νέο τρόπο αντικρίσματος των προβλημάτων της οικονομίας της μεταβατικής περιόδου. Με καινούριο τρόπο μπαίνει τώρα το ζήτημα της ΝΕΠ, των τάξεων, των ρυθμών ανοικοδόμησης, της σύνδεσης πόλης και χωριού, της πολιτικής του Κόμματος. Για να μη μείνουμε πίσω απ' την πράξη, πρέπει να καταπιαστούμε αμέσως κιόλας με την επεξεργασία όλων αυτών των προβλημάτων από την άποψη της νέας κατάστασης. Χωρίς αυτό είναι αδύνατο να υπερνικηθούν οι αστικές θεωρίες, που σκοτίζουν τα μυαλά των πραχτικών μας στελεχών. Χωρίς αυτό είναι αδύνατο να ξεριζωθούν αυτές οι θεωρίες, που έχουν αποχτήσει τη σταθερότητα προλήψεων. Γιατί μόνο με την πάλη ενάντια στις αστικές προλήψεις στον τομέα της θεωρίας μπορούμε να πετύχουμε το δυνάμωμα των θέσεων του μαρξισμού-λενινισμού (...)

Υπάρχει μια πρόληψη που καλλιεργείται απ' τους αστούς οικονομολόγους για τη λεγόμενη «ψαλίδα», ενάντια στην οποία πρέπει να κηρύξουμε αμείλιχτο πόλεμο, όπως και ενάντια σ' όλες τις άλλες αστικές θεωρίες που δυστυχώς έχουν διάδοση στο σοβιετικό Τύπο. Εννοώ τη θεωρία ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση έδωσε τάχα στην αγροτιά λιγότερα απ' ό,τι η Επανάσταση του Φλεβάρη, ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση, για να κυριολεκτήσουμε, δεν έδωσε τίποτα στην αγροτιά.

Την πρόληψη αυτή την εκθείαζε κάποτε στον Τύπο μας ένας απ' τους «Σοβιετικούς» οικονομολόγους. Είναι αλήθεια ότι ο «Σοβιετικός» αυτός οικονομολόγος παραιτήθηκε κατόπι απ' τη θεωρία του. (Μια φωνή: «Ποιος είναι αυτός;»). Είναι ο Γκρόμαν. Τη θεωρία όμως αυτή την άρπαξε η τροτσκιστική-ζηνοβιεφική αντιπολίτευση και τη χρησιμοποίησε ενάντια στο Κόμμα. Και δεν έχουμε κανένα λόγο να υποστηρίζουμε ότι δεν έχει και σήμερα πέραση στους κύκλους της «σοβιετικής» κοινής γνώμης.

Το ζήτημα αυτό είναι πολύ σοβαρό, σύντροφοι. Θίγει το πρόβλημα των αμοιβαίων σχέσεων ανάμεσα στην πόλη και το χωριό. Θίγει το πρόβλημα της εξάλειψης της αντίθεσης ανάμεσα στην πόλη και το χωριό. Θίγει το εξαιρετικά επίκαιρο ζήτημα της «ψαλίδας». Γι' αυτό νομίζω ότι αξίζει να ασχοληθούμε μ' αυτή την παράξενη θεωρία.

Είναι αλήθεια ότι οι αγρότες δεν πήραν τίποτε απ' την Οχτωβριανή Επανάσταση; Ας δούμε τα γεγονότα.

Εχω στα χέρια μου το γνωστό πίνακα του γνωστού στατιστικού σ. Νέμτσινοφ, που δημοσιεύτηκε στο άρθρο μου «Στο μέτωπο των σιτηρών» (σημ. Ι.Β. Στάλιν, Απαντα, τόμος 11, σελ.94-112). Από τον πίνακα αυτόν φαίνεται ότι πριν την επανάσταση οι τσιφλικάδες «παρήγαγαν» όχι λιγότερα από 600 εκατομμύρια πούτια σιτηρά. Συνεπώς οι τσιφλικάδες κρατούσαν τότε στα χέρια τους 600 εκατομμύρια σιτηρά.

Οι κουλάκοι «παρήγαγαν» τότε, σύμφωνα με τον πίνακα αυτό, 1.900.000.000 πούτια σιτηρά. Ηταν πολύ μεγάλη δύναμη η δύναμη που διέθεταν τότε οι κουλάκοι.

Η φτωχολογιά και οι μεσαίοι αγρότες παρήγαγαν σύμφωνα με τον ίδιο πίνακα 2.500.000.000 πούτια σιτηρά.

Αυτή την εικόνα παρουσίαζε η κατάσταση στο παλιό χωριό πριν απ' την Οχτωβριανή Επανάσταση.

Ποιες αλλαγές συντελέστηκαν στο χωριό ύστερα από τον Οχτώβρη; Παίρνω τους αριθμούς απ' τον ίδιο πίνακα. Ας πάρουμε λόγου χάρη το 1927. Πόσα παρήγαγαν το χρόνο αυτό οι τσιφλικάδες; Είναι ξεκάθαρο πως δεν παρήγαγαν τίποτα και δεν μπορούσαν να παραγάγουν, γιατί τους τσιφλικάδες τους εξάλειψε η Οχτωβριανή Επανάσταση. Καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν μπορούσε παρά να αποτελέσει μεγάλη ανακούφιση για την αγροτιά, γιατί οι αγρότες απαλλάχτηκαν απ' το ζυγό του τσιφλικά. Αυτό φυσικά είναι μεγάλο κέρδος για την αγροτιά, κέρδος που το απόχτησε από την Οχτωβριανή Επανάσταση.

Πόσα παρήγαγαν οι κουλάκοι το 1927; 600 εκατομμύρια πούτια σιτηρά, αντί 1.900.000.000 πούτια. Συνεπώς οι κουλάκοι εξασθένησαν πάνω από τρεις φορές στην περίοδο ύστερα απ' την Οχτωβριανή Επανάσταση. Καταλαβαίνετε ότι αυτό δεν μπορούσε παρά να ανακουφίσει την κατάσταση της φτωχολογιάς και των μεσαίων αγροτών.

Και πόσα παρήγαγαν το 1927 η φτωχολογιά και οι μεσαίοι αγρότες; 4 δισεκατομμύρια πούτια, αντί 2.500.000.000 πούτια. Συνεπώς, η φτωχολογιά και οι μεσαίοι αγρότες άρχισαν να παράγουν ύστερα απ' την Οχτωβριανή Επανάσταση 1,5 δισεκατομμύρια περισσότερα σιτηρά απ' ό,τι πριν από την επανάσταση.

Ορίστε γεγονότα που δείχνουν ότι οι φτωχοί και μεσαίοι αγρότες είχαν κολοσσιαίο κέρδος απ' την Οχτωβριανή Επανάσταση.

Να τι έδωσε η Οχτωβριανή Επανάσταση στους φτωχούς και τους μεσαίους αγρότες.

Πώς μπορεί να ισχυρίζεται κανείς ύστερα απ' όλα αυτά ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση δεν έδωσε τίποτα στους αγρότες;

Το ζήτημα όμως δεν τελειώνει εδώ, σύντροφοι. Η Οχτωβριανή Επανάσταση κατάργησε την ατομική ιδιοκτησία πάνω στη γη, κατάργησε την αγοραπωλησία της γης, εθνικοποίησε τη γη. Και τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι ο αγρότης, για να παράγει σιτηρά, δεν έχει καθόλου ανάγκη τώρα να αγοράζει γη. Παλιότερα ο αγρότης χρόνια ολόκληρα μάζευε χρήματα για να αποχτήσει γη, βουτιόταν στα χρέη, υποδουλωνόταν, μόνο και μόνο για ν' αγοράσει γη. Φυσικά τα έξοδα για την αγορά γης επιβάρυναν το κόστος παραγωγής των σιτηρών. Σήμερα ο αγρότης δεν έχει ανάγκη απ' όλα αυτά. Σήμερα μπορεί να παράγει σιτηρά χωρίς να αγοράζει γη. Συνεπώς, εκατοντάδες εκατομμύρια ρούβλια, που τα ξόδευαν οι αγρότες για αγορά γης, μένουν τώρα στην τσέπη των αγροτών. Ε, τι λέτε, ανακουφίζει τον αγρότη ή δεν τον ανακουφίζει; Είναι φανερό πως τον ανακουφίζει.

Παρακάτω. Ως τελευταία ο αγρότης ήταν αναγκασμένος να σκαλίζει τη γη με παλιά εργαλεία, δουλεύοντας ατομικά. Είναι γνωστό στον καθένα ότι η ατομική εργασία, που γίνεται με παλιά και σήμερα ακατάλληλα πια εργαλεία παραγωγής, δε δίνει τα κέρδη που είναι απαραίτητα για να ζήσει υποφερτά, να καλυτερεύσει συστηματικά την υλική του κατάσταση, ν' αναπτύξει τον πολιτισμό του και να βγει στον πλατύ δρόμο της σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης. Τώρα ύστερα από την εντατική ανάπτυξη του κολχόζνικου κινήματος, οι αγρότες έχουν τη δυνατότητα να ενώσουν τη δουλειά τους με τη δουλειά των γειτόνων τους, να ενωθούν σε κολχόζ, να εκχερσώσουν τις χέρσες εκτάσεις, να εφοδιαστούν με μηχανές και τρακτέρ, και ν' ανεβάσουν έτσι την παραγωγικότητα της εργασίας τους δυό, αν όχι τρεις, φορές. Και τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες έχουν τώρα τη δυνατότητα χάρη στην ένωσή τους σε κολχόζ, να παράγουν με την ίδια δαπάνη εργασίας πολύ περισσότερα απ' όσα παρήγαγαν πρωτύτερα. Σημαίνει συνεπώς ότι η παραγωγή σιτηρών γίνεται πολύ φθηνότερη απ' ό,τι ως τελευταία. Σημαίνει τέλος ότι, με τιμές σταθερές, ο αγρότης μπορεί να εισπράξει για τα σιτηρά του πολύ περισσότερα απ' όσα εισέπραττε ως τώρα.

Πώς μπορεί ύστερα απ' όλα αυτά να ισχυρίζεται κανείς ότι η Οχτωβριανή Επανάσταση δεν έφερε κέρδος στην αγροτιά;

Μήπως δεν είναι ξεκάθαρο ότι οι άνθρωποι που λένε τέτοιες ψευδολογίες συκοφαντούν ολοφάνερα το Κόμμα και τη Σοβιετική εξουσία;

Τι βγαίνει όμως απ' όλα αυτά;

Απ' όλα αυτά βγαίνει πως το ζήτημα της «ψαλίδας» το ζήτημα της εξάλειψης της «ψαλίδας» πρέπει να τεθεί με καινούριο τρόπο. Απ' όλα αυτά βγαίνει πως, αν το κολχόζνικο κίνημα θα εξακολουθήσει ν' αναπτύσσεται με τους σημερινούς ρυθμούς, η «ψαλίδα» θα εξαλειφθεί στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Απ' όλα αυτά βγαίνει πως το ζήτημα των σχέσεων πόλης και χωριού τοποθετείται πάνω σε καινούρια βάση, πως η αντίθεση πόλης και χωριού θα σβήνει με επιταχυνόμενους ρυθμούς.

Το γεγονός αυτό έχει, σύντροφοι, τεράστια σημασία για όλη την ανοικοδόμησή μας. Μεταπλάθει την ψυχολογία του αγρότη και τον στρέφει προς την πόλη. Δημιουργεί το έδαφος για την εξάλειψη της αντίθεσης πόλης και χωριού. Δημιουργεί το έδαφος για να συμπληρωθεί το σύνθημα του κόμματος «να στραφούμε προς το χωριό» με το σύνθημα των αγροτών-κολχόζνικων «να στραφούμε προς την πόλη».

Και σ' αυτό δεν υπάρχει τίποτα το εκπληκτικό, γιατί ο αγρότης παίρνει τώρα απ' την πόλη μηχανές, τρακτέρ, γεωπόνους, οργανωτές, τέλος, άμεση βοήθεια για την καταπολέμηση και την κατανίκηση των κουλάκων. Ο αγρότης του παλιού τύπου με τη δυσπιστία του αγριμιού απέναντι στην πόλη, που τη θεωρούσε ληστή, περνά σε δεύτερη μοίρα. Τον αντικαθιστά ο καινούριος αγρότης, ο αγρότης-κολχόζνικος, που βλέπει την πόλη με την ελπίδα ότι θα πάρει απ' εκεί πραγματική παραγωγική βοήθεια. Στη θέση του αγρότη του παλιού τύπου, που φοβόταν μην πέσει το επίπεδο της φτωχολογιάς και που μονάχα κλέφτικα ανέβαινε ως τη θέση του κουλάκου (μπορούσαν να του στερήσουν το εκλογικό δικαίωμα!), έρχεται ο καινούριος αγρότης που έχει καινούρια προοπτική: να μπει στο κολχόζ και να γλιτώσει απ' την αθλιότητα και την αμάθεια για να βγει στον πλατύ δρόμο της οικονομικής και πολιτιστικής ανόδου.

Να τι τροπή παίρνουν τα πράγματα, σύντροφοι.

Αυτό κάνει ακόμα πιο θλιβερό, σύντροφοι, το γεγονός ότι οι θεωρητικοί μας του αγροτικού ζητήματος δεν πήραν όλα τα μέτρα για να κουρελιάσουν και να ξεριζώσουν κάθε αστική θεωρία, που προσπαθεί να δυσφημήσει τις καταχτήσεις της Οχτωβριανής Επανάστασης και το αναπτυσσόμενο κολχόζνικο κίνημα.

Τα κολχόζ σαν τύπος νοικοκυριού είναι μια απ' τις μορφές της σοσιαλιστικής οικονομίας. Εδώ δε χωράει καμιά αμφιβολία.

Ενας από τους ομιλητές πήρε το λόγο εδώ για να δυσφημήσει τα κολχόζ. Μας βεβαίωσε πως τα κολχόζ σαν οικονομικές οργανώσεις δεν έχουν τίποτα το κοινό με τη σοσιαλιστική μορφή της οικονομίας. Είμαι υποχρεωμένος να δηλώσω, σύντροφοι, πως ένας τέτοιος χαρακτηρισμός των κολχόζ είναι ολότελα λαθεμένος. Δεν μπορεί να υπάρξει αμφιβολία ότι ο χαρακτηρισμός αυτός δεν έχει τίποτα το κοινό με την πραγματικότητα.

Από τι καθορίζεται ο τύπος μιας οικονομίας; Είναι φανερό ότι καθορίζεται απ' τις σχέσεις των ανθρώπων στο προτσές της παραγωγής. Πραγματικά, από τι άλλο μπορεί να καθοριστεί ο τύπος μιας οικονομίας; Μήπως όμως υπάρχει στο κολχόζ τάξη ανθρώπων που είναι ιδιοχτήτες των μέσων παραγωγής και τάξη ανθρώπων που στερούνται αυτά τα μέσα παραγωγής; Μήπως υπάρχει στο κολχόζ τάξη εκμεταλλευτών και τάξη εκμεταλλευομένων; Μήπως το κολχόζ δεν εκπροσωπεί την κοινωνικοποίηση των βασικών εργαλείων παραγωγής στη γη, που ανήκει στο κράτος; Ποια βάση υπάρχει για να ισχυρίζεται κανείς ότι τα κολχόζ, σαν τύπος νοικοκυριού, δεν εκπροσωπούν μια απ' τις μορφές της σοσιαλιστικής οικονομίας;

Φυσικά, στα κολχόζ υπάρχουν αντιθέσεις. Φυσικά, στα κολχόζ υπάρχουν ατομικιστικές και κουλάκικες ακόμα επιβιώσεις, που δεν εξαφανίστηκαν ακόμα, μα που θα εξαφανιστούν το δίχως άλλο με την πάροδο του χρόνου, στο βαθμό που θα δυναμώνουν τα κολχόζ, στο βαθμό που θα μηχανοποιούνται. Μήπως όμως μπορεί ν' αρνηθεί κανείς ότι τα κολχόζ στο σύνολό τους, παρμένα με τις αντιθέσεις και τις ελλείψεις τους, τα κολχόζ σαν οικονομικό γεγονός, αποτελούν βασικά έναν καινούριο δρόμο ανάπτυξης του χωριού, το δρόμο της σοσιαλιστικής ανάπτυξης του χωριού, σ' αντίθεση με τον κουλάκικο, με τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης; Μήπως μπορεί ν' αρνηθεί κανείς ότι τα κολχόζ (μιλώ για τα κολχόζ και όχι για τα ψευτοκολχόζ) αποτελούν μέσα στις δικές μας συνθήκες τη βάση και την εστία της σοσιαλιστικής ανοικοδόμησης στο χωριό, που διαμορφώθηκαν οι άγριες συγκρούσεις με τα καπιταλιστικά στοιχεία;

Δεν είναι μήπως ξεκάθαρο ότι οι απόπειρες ορισμένων συντρόφων να δυσφημήσουν τα κολχόζ και να τα ανακηρύξουν αστική μορφή οικονομίας είναι εντελώς αστήριχτες;

Το 1923 δεν υπήρχε ακόμα στη χώρα μας μαζικό κολχόζνικο κίνημα. Ο Λένιν στην μπροσούρα του «Για το συνεταιρισμό» είχε υπόψη του όλα τα είδη συνεταιρισμών, και τις κατώτερες μορφές τους (προμηθευτικοί - καταναλωτικοί συνεταιρισμοί) και τις ανώτερες (κολχόζνικη μορφή). Τι έλεγε λοιπόν τότε για τους συνεταιρισμούς, για τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις; Να, μια περικοπή απ' την μπροσούρα του Λένιν «Για το συνεταιρισμό»:

«Στο σημερινό μας καθεστώς οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις διαφέρουν από τις ιδιωτικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις στο ότι είναι επιχειρήσεις συλλογικές, δε διαφέρουν όμως από τις σοσιαλιστικές επιχειρήσεις, αν η γη όπου ιδρύονται και τα μέσα παραγωγής ανήκουν στο κράτος, δηλαδή στην εργατική τάξη»,(τομ. 27ος, σελ. 396 - ρωσική 4η έκδοση των «Απάντων»).

Συνεπώς ο Λένιν παίρνει τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις όχι αυτές καθεαυτές, μα σε σχέση με το σημερινό μας καθεστώς, σε σχέση με το γεγονός ότι λειτουργούν πάνω σε γη που ανήκει στο κράτος και σε χώρα όπου τα μέσα παραγωγής ανήκουν στο κράτος και εξετάζοντάς τα με αυτόν τον τρόπο, ο Λένιν υποστηρίζει ότι οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις δε διαφέρουν από τις σοσιαλιστικές επιχειρήσεις.

Αυτά λέει ο Λένιν για τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις γενικά.

Δεν είναι μήπως φανερό ότι έχουμε πολύ περισσότερους λόγους να πούμε το ίδιο πράγμα για τα κολχόζ της περιόδου μας;

Ετσι, ανάμεσα στ' άλλα, εξηγείται και το γεγονός ότι ο Λένιν θεωρεί «την απλή ανάπτυξη του συνεταιρισμού» στις δικές μας συνθήκες «ταυτόσημη με την ανάπτυξη του σοσιαλισμού».

Βλέπετε ότι ο ομιλητής, που ανάφερα πιο πάνω, έκανε ένα χοντροειδέστατο λάθος απέναντι στο λενινισμό, όταν δυσφημούσε τα κολχόζ.

Απ' αυτό το λάθος απορρέει κι ένα άλλο λάθος του, που έχει σχέση με την ταξική πάλη στα κολχόζ. Ο ομιλητής αυτός περιέγραψε με τόσο ζωντανά χρώματα την ταξική πάλη μέσα στα κολχόζ που θα μπορούσε να νομίσει κανείς ότι η ταξική πάλη μέσα στα κολχόζ δε διαφέρει απ' την ταξική πάλη έξω από τα κολχόζ. Κάτι περισσότερο: Θα μπορούσε να νομίσει κανείς ότι η ταξική πάλη γίνεται ακόμα πιο σκληρή μέσα στα κολχόζ. Εξάλλου ο ομιλητής που ανάφερα δεν είναι ο μόνος που έκανε λάθος σ' αυτό το ζήτημα. Οι φλυαρίες για την ταξική πάλη, οι κραυγές και οι στριγγλιές σχετικά με την ταξική πάλη μέσα στα κολχόζ αποτελούν σήμερα το χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των «αριστερών» φωνακλάδων μας. Και το πιο κωμικό σ' αυτές τις κραυγές είναι ότι οι ξεφωνητάδες αυτοί «βλέπουν» ταξική πάλη εκεί όπου δεν υπάρχει ή σχεδόν δεν υπάρχει, δεν την βλέπουν όμως εκεί όπου υπάρχει και ξεχειλίζει.

Υπάρχουν άραγε στοιχεία ταξικής πάλης μέσα στα κολχόζ; Ναι, υπάρχουν. Δεν μπορεί να μην υπάρχουν στοιχεία ταξικής πάλης μέσα στα κολχόζ, μια και σ' αυτά διατηρούνται ακόμα επιβιώσεις ατομικιστικής ή ακόμα και κουλάκικης ψυχολογίας, μια και υπάρχει ακόμα σ' αυτά κάποια ανισότητα στην ολική κατάσταση. Μπορούμε άραγε να πούμε πως η ταξική πάλη μέσα στα κολχόζ είναι ταυτόσημη με την ταξική πάλη έξω από τα κολχόζ; Οχι, δεν μπορούμε. Αυτού ακριβώς βρίσκεται το λάθος που κάνουν οι «αριστεροί» φρασεολόγοι μας, ότι δηλαδή δε βλέπουν αυτή τη διαφορά.

Τι σημαίνει ταξική πάλη έξω από τα κολχόζ, πριν από το σχηματισμό των κολχόζ; Σημαίνει πάλη ενάντια στον κουλάκο, που κατέχει τα εργαλεία και τα μέσα παραγωγής και υποδουλώνει τη φτωχολογιά μ' αυτά τα εργαλεία και τα μέσα παραγωγής. Η πάλη αυτή είναι πάλη ζωής ή θανάτου.

Τι σημαίνει όμως ταξική πάλη με βάση τα κολχόζ; Σημαίνει, πριν απ' όλα, πως ο κουλάκος τσακίστηκε και στερήθηκε τα εργαλεία και τα μέσα παραγωγής.

Σημαίνει, δεύτερο, πως οι φτωχοί και οι μεσαίοι αγρότες έχουν ενωθεί σε κολχόζ, με βάση την κοινωνικοποίηση των βασικών εργαλείων και μέσων παραγωγής. Σημαίνει, τέλος, πως πρόκειται για την πάλη ανάμεσα στα μέλη των κολχόζ, από τα οποία μερικά δεν απαλλάχτηκαν ακόμα από τις ατομικιστικές και κουλάκικες επιβιώσεις και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους μια κάποια ανισότητα που υπάρχει στα κολχόζ, ενώ τα άλλα θέλουν να εξοστρακίσουν από τα κολχόζ αυτές τις επιβιώσεις κι αυτή την ανισότητα. Δεν είναι φανερό ότι μονάχα τυφλοί δεν μπορούν να δουν τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στην ταξική πάλη με βάση τα κολχόζ και την ταξική πάλη έξω από τα κολχόζ;

Θα 'ταν λάθος να νομίσει κανείς πως μια κι έχουμε κολχόζ, έχουμε και όλα τα απαραίτητα για την ανοικοδόμηση του σοσιαλισμού. Ακόμα πιο μεγάλο λάθος θα 'ταν να νομίσει κανείς ότι τα μέλη των κολχόζ μεταβλήθηκαν κιόλας σε σοσιαλιστές. Οχι, θα χρειαστεί πολλή ακόμα δουλειά για να μεταπλάσουμε τον κολχόζνικο αγρότη, για να διορθώσουμε την ατομικιστική του ψυχολογία και να τον κάνουμε πραγματικό δουλευτή της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Και αυτό θα γίνει τόσο πιο γρήγορα, όσο πιο γρήγορα θα μηχανοποιηθούν τα κολχόζ, όσο πιο γρήγορα θα εφοδιαστούν με τρακτέρ. Αυτό όμως δε μειώνει καθόλου την τεράστια σημασία των κολχόζ σαν μοχλού για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό του χωριού. Η μεγάλη σημασία των κολχόζ βρίσκεται ακριβώς στο γεγονός ότι αποτελούν την κύρια βάση για τη χρησιμοποίηση των μηχανών και των τρακτέρ στη γεωργία, ότι αποτελούν την κύρια βάση για την αναμόρφωση του αγρότη, για τη μετάπλαση της ψυχολογίας του στο πνεύμα του σοσιαλισμού. Ο Λένιν είχε δίκιο όταν έλεγε:

«Το έργο της μετάπλασης του μικρού γεωργού, της μετάπλασης ολόκληρης της ψυχολογίας του και των συνηθειών του είναι έργο που απαιτεί γενεές. Μόνο η υλική βάση, η τεχνική, η χρησιμοποίηση σε μαζική κλίμακα τρακτέρ και μηχανών στη γεωργία, ο εξηλεκτρισμός σε μεγάλη έκταση μπορούν να λύσουν αυτό το πρόβλημα σε σχέση με το μικρό γεωργό, να εξυγιάνουν, ας το πούμε έτσι, όλη την ψυχολογία του»(τομ. 26ος, σελ. 239).

Ποιος μπορεί ν' αρνηθεί ότι τα κολχόζ είναι ακριβώς εκείνη η μορφή σοσιαλιστικής οικονομίας, που μόνο μέσω της μπορούν τα πολλά εκατομμύρια των αγροτών με μικρό ατομικό νοικοκυριό να περάσουν στη μεγάλη οικονομία με τις μηχανές και τα τρακτέρ της, που είναι οι μοχλοί της οικονομικής ανόδου, οι μοχλοί της σοσιαλιστικής ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας;

Ολα αυτά τα ξέχασαν οι «αριστεροί» μας φρασεολόγοι.

Τα ξέχασε και ο ομιλητής μας.

Τέλος, το ζήτημα των ταξικών ανακατατάξεων στη χώρα και της επίθεσης του σοσιαλισμού ενάντια στα καπιταλιστικά στοιχεία του χωριού.

Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της δουλειάς του κόμματός μας τον τελευταίο χρόνο είναι ότι εμείς, σαν κόμμα, σαν Σοβιετική εξουσία:

α) εξαπολύσαμε ολομέτωπη επίθεση ενάντια στα καπιταλιστικά στοιχεία του χωριού,

β) η επίθεση αυτή έδωσε και εξακολουθεί να δίνει, όπως είναι γνωστό, πολύ αισθητά, θετικά αποτελέσματα.

Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει πως από την πολιτική του περιορισμού των εκμεταλλευτικών τάσεων των κουλάκων περάσαμε στην πολιτική της εξάλειψης των κουλάκων σαν τάξης. Σημαίνει πως πραγματοποιήσαμε και εξακολουθούμε να πραγματοποιούμε μια από τις αποφασιστικές στροφές σ' όλη την πολιτική μας.

Ως τον τελευταίο καιρό το κόμμα ακολουθούσε τη θέση του περιορισμού των εκμεταλλευτικών τάσεων των κουλάκων. Είναι γνωστό ότι την πολιτική αυτή την είχε διακηρύξει το 8ο ακόμα Συνέδριο του κόμματος. Η ίδια πολιτική διακηρύχτηκε ξανά και στο 11ο Συνέδριο του κόμματός μας με την εισαγωγή της ΝΕΠ. Ολοι θυμούνται το γνωστό γράμμα του Λένιν σχετικά με τις θέσεις του Πρεομπραζένσκι(1922), όπου ο Λένιν επανέρχεται ξανά στο ζήτημα της ανάγκης να εφαρμοστεί μια τέτοια ακριβώς πολιτική. Τέλος, η πολιτική αυτή επικυρώθηκε από το 15ο Συνέδριο του κόμματός μας. Κι αυτή ακριβώς την πολιτική εφαρμόζαμε ως τελευταία.

Ηταν σωστή αυτή η πολιτική; Ναι, τότε ήταν απόλυτα σωστή. Μπορούσαμε πριν από πέντε ή τρία περίπου χρόνια να επιχειρήσουμε μια τέτοια επίθεση ενάντια στους κουλάκους; Μπορούσαμε τότε να υπολογίζουμε σε επιτυχία μιας τέτοιας επίθεσης; Οχι, δεν μπορούσαμε. Αυτό θα 'ταν ο πιο επικίνδυνος τυχοδιωκτισμός. Θα 'ταν το πιο επικίνδυνο παιχνίδι με την επίθεση. Γιατί σίγουρα θα αποτυγχάναμε σ' αυτό επάνω και αποτυγχάνοντας θα ενισχύαμε τις θέσεις των κουλάκων. Γιατί; Γιατί στη χώρα μας δεν υπήρχαν ακόμα εκείνα τα σημεία στήριξης στο χωριό, με τη μορφή ενός πλατιού διχτύου σοβχόζ και κολχόζ, που θα μπορούσαμε να τα χρησιμοποιήσουμε σαν βάση για να επιχειρήσουμε αποφασιστική επίθεση ενάντια στους κουλάκους. Γιατί δεν είχαμε τότε τη δυνατότητα να αντικαταστήσουμε την καπιταλιστική παραγωγή του κουλάκου με τη σοσιαλιστική παραγωγή των κολχόζ και των σοβχόζ.

Το 1926-1927 η ζηνοβιεφική - τροτσκιστική αντιπολίτευση προσπαθούσε επίμονα να επιβάλει στο κόμμα πολιτική άμεσης επίθεσης ενάντια στους κουλάκους. Το κόμμα δεν ακολούθησε τον επικίνδυνο αυτόν τυχοδιωκτισμό, γιατί ήξερε πως σοβαροί άνθρωποι δεν μπορούν να επιτρέψουν στον εαυτό τους να παίζουν με την επίθεση. Η επίθεση ενάντια στους κουλάκους είναι σοβαρή υπόθεση. Δεν πρέπει να τη συγχέουμε με τις ρητορικές επιδείξεις ενάντια στους κουλάκους. Δεν πρέπει επίσης να τη συγχέουμε με την πολιτική των γρατσουνισμάτων των κουλάκων, που προσπαθούσε επίμονα να επιβάλει στο κόμμα η ζηνοβιεφική - τροτσκιστική αντιπολίτευση. Επιτίθεμαι ενάντια στους κουλάκους θα πει: Τσακίζω τους κουλάκους και τους εξαλείφω σαν τάξη. Εξω απ' αυτούς τους σκοπούς η επίθεση είναι ρητορική επίδειξη, γρατσούνισμα, αερολογία και ό,τι άλλο θέλετε, εκτός από αληθινή μπολσεβίκικη επίθεση. Επιτίθεμαι ενάντια στους κουλάκους θα πει: Προετοιμάζομαι γι' αυτή τη δουλειά και χτυπώ τους κουλάκους, μα τους χτυπώ έτσι που να μην μπορούν πια να ορθωθούν στα πόδια τους. Αυτό λέμε ακριβώς εμείς οι μπολσεβίκοι αληθινή επίθεση. Μπορούσαμε άραγε πριν από πέντε ή τρία περίπου χρόνια να επιχειρήσουμε μια τέτοια επίθεση με ελπίδες επιτυχίας; Οχι, δεν μπορούσαμε.

Πραγματικά, το 1927 ο κουλάκος παρήγαγε πάνω από 600 εκατομμύρια πούτια σιτηρά κι από το ποσό αυτό πρόσφερε στην αγορά, εκτός από τις ποσότητες που πουλήθηκαν στην ίδια την ύπαιθρο, περίπου 130 εκατομμύρια πούτια. Η δύναμη αυτή ήταν αρκετά σοβαρή και δεν μπορούσαμε να μην την υπολογίζουμε. Και πόσα παρήγαγαν τότε τα κολχόζ και τα σοβχόζ μας; Περίπου 80 εκατομμύρια πούτια και απ' αυτά έβγαλαν στην αγορά (εμπορεύσιμα σιτηρά) περίπου 35 εκατομμύρια πούτια. Κρίνετε μόνοι σας, αν μπορούσαμε τότε να αντικαταστήσουμε την παραγωγή του κουλάκου και τα εμπορεύσιμα σιτηρά του κουλάκου με την παραγωγή και τα εμπορεύσιμα σιτηρά των κολχόζ και των σοβχόζ μας; Είναι φανερό πως δεν μπορούσαμε.

Τι θα σήμαινε μέσα σε τέτοιες συνθήκες να επιχειρήσουμε αποφασιστική επίθεση ενάντια στους κουλάκους; Θα σήμαινε ότι θα αποτυχαίναμε στα σίγουρα, θα ενισχύαμε τις θέσεις των κουλάκων και θα μέναμε χωρίς ψωμί. Να γιατί δεν μπορούσαμε και δεν έπρεπε να επιχειρήσουμε τότε αποφασιστική επίθεση ενάντια στους κουλάκους, παρ' όλες τις τυχοδιωκτικές ρητορικές επιδείξεις της ζηνοβιεφικής - τροτσκιστικής αντιπολίτευσης.

Τώρα όμως; Πώς έχουν τώρα τα πράγματα; Τώρα στη χώρα μας έχουμε αρκετή υλική βάση για να χτυπήσουμε τους κουλάκους, να τσακίσουμε την αντίστασή τους, να τους εξαλείψουμε σαν τάξη και να αντικαταστήσουμε την παραγωγή τους με την παραγωγή των κολχόζ και των σοβχόζ. Είναι γνωστό ότι η παραγωγή σιτηρών των κολχόζ και των σοβχόζ το 1929 δεν ήταν μικρότερη από 400 εκατομμύρια πούτια (κατά 200 εκατομμύρια πούτια μικρότερη από τη συνολική παραγωγή των κουλάκικων νοικοκυριών το 1927). Είναι γνωστό ακόμα ότι το 1929 τα κολχόζ και τα σοβχόζ έδωσαν πάνω από 130 εκατομμύρια πούτια εμπορεύσιμα σιτηρά (δηλαδή περισσότερα απ' όσα έδωσαν οι κουλάκοι το 1927). Είναι γνωστό, τέλος, ότι το 1930 η συνολική παραγωγή σιτηρών των κολχόζ και των σοβχόζ δε θα 'ναι μικρότερη από 900 εκατομμύρια πούτια (δηλαδή θα 'ναι μεγαλύτερη από τη συνολική παραγωγή των κουλάκων στα 1927), ενώ τα εμπορεύσιμα σιτηρά που θα δώσουν δε θα 'ναι λιγότερα από 400 εκατομμύρια πούτια (δηλαδή θα 'ναι ασύγκριτα περισσότερα απ' όσα έδωσαν οι κουλάκοι στα 1927).

Να, σύντροφοι, πώς έχουν τώρα τα πράγματα.

Να τι αλλαγές συντελέστηκαν στην οικονομία της χώρας μας.

Οπως βλέπετε, τώρα έχουμε την υλική βάση για να αντικαταστήσουμετην παραγωγή του κουλάκου με την παραγωγή των κολχόζ και των σοβχόζ. Γι' αυτό ακριβώς η αποφασιστική επίθεσή μας ενάντια στους κουλάκους σημειώνει τώρα αναμφισβήτητη επιτυχία.

Να πώς πρέπει να επιτιθέμαστε ενάντια στους κουλάκους, αν θέλουμε να μιλάμε για πραγματική και αποφασιστική επίθεση και όχι να περιοριζόμαστε σε κούφιες ρητορικές επιδείξεις ενάντια στους κουλάκους.

Να γιατί περάσαμε τον τελευταίο καιρό από την πολιτική του περιορισμού των εκμεταλλευτικών τάσεων των κουλάκων στην πολιτική της εξάλειψης των κουλάκων σαν τάξης.

Καλά, και τι θα γίνει με την πολιτική της απαλλοτρίωσης των κουλάκων, μπορούμε να επιτρέψουμε την απαλλοτρίωση των κουλάκων στις περιοχές της συμπαγούς κολεχτιβοποίησης; - ρωτούν από δω και από κει. Γελοία ερώτηση! Δεν μπορούσαμε να επιτρέψουμε την απαλλοτρίωση των κουλάκων, όσο ακολουθούσαμε την άποψη του περιορισμού των εκμεταλλευτικών τάσεων των κουλάκων, όσο δεν είχαμε τη δυνατότητα να περάσουμε σε αποφασιστική επίθεση ενάντια στους κουλάκους, όσο δεν είχαμε τη δυνατότητα να αντικαταστήσουμε την παραγωγή του κουλάκου με την παραγωγή των κολχόζ και των σοβχόζ. Τότε η πολιτική που δεν επέτρεπε την απαλλοτρίωση των κουλάκων ήταν αναγκαία και σωστή. Τώρα όμως; Τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τώρα έχουμε τη δυνατότητα να αναλάβουμε αποφασιστική επίθεση ενάντια στους κουλάκους, να τσακίσουμε την αντίστασή τους, να τους εξαλείψουμε σαν τάξη, και ν' αντικαταστήσουμε την παραγωγή τους με την παραγωγή των κολχόζ και των σοβχόζ. Τώρα η απαλλοτρίωση των κουλάκων γίνεται από τις ίδιες τις φτωχομεσαίες μάζες που πραγματοποιούν τη συμπαγή κολεχτιβοποίηση. Τώρα η απαλλοτρίωση των κουλάκων στις περιφέρειες της συμπαγούς κολεχτιβοποίησης δεν είναι πια απλό διοικητικό μέτρο. Τώρα η απαλλοτρίωση των κουλάκων αποτελεί στις περιφέρειες αυτές συστατικό μέρος της ίδρυσης και της ανάπτυξης των κολχόζ. Γι' αυτό είναι γελοίο και δείχνει έλλειψη σοβαρότητας το να επεκταθεί κανείς τώρα στο ζήτημα της απαλλοτρίωσης των κουλάκων. Οταν κοπεί το κεφάλι, δεν κλαίνε για τα μαλλιά.

Δεν είναι λιγότερα γελοία και μια άλλη ερώτηση: Αν μπορούμε ν' αφήσουμε τον κουλάκο να μπει στο κολχόζ. Και βέβαια δεν μπορούμε να τον αφήσουμε. Δεν μπορούμε, γιατί είναι άσπονδος εχθρός του κολχόζνικου κινήματος.