Στην Ευρώπη του Μάαστριχτ

Ολοταχώς για τη στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης

Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Φέιρα για τον «ευρωστρατό» και την «ευρωαστυνομία»

Παπαγεωργίου Βασίλης

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Φέιρα (19/20 Ιούνη) αποτελεί τη συντακτική πράξη «για την οικοδόμηση μιας Κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας (ΚΕΠΑΑ)», μια ολοκλήρωση του Μάαστριχτ, όχι βέβαια, για την «άμυνα» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), αλλά για την «ασφάλεια» των συμφερόντων των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων», υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ, με στόχο τη «στρατιωτική και μη διαχείριση των κρίσεων».

Οι «δεκαπέντε» στη Φέιρα έβαλαν μπροστά για τη δημιουργία του λεγόμενου «ευρωστρατού», που θα αριθμεί περίπου 60.000 άνδρες και θα είναι έτοιμος να αναλάβει δράση το 2003 με επεμβάσεις τύπου Βοσνίας και Κοσσυφοπεδίου. Αποφάσισαν ακόμη τη δημιουργία της «ευρωαστυνομίας», με αποστολή την αποκατάσταση της «τάξης» εντός και εκτός της ΕΕ. Η «ευρωαστυνομία» θα αριθμεί 5.000 άνδρες και θα είναι έτοιμη για αποστολές το 2003. Ενα νεότερο στοιχείο αφορά στη συγκρότηση ενός ακόμη αστυνομικού Σώματος 1.000 ανδρών που θα αναλαμβάνει αστυνομικές επιχειρήσεις «άμεσης δράσης», αφού όπως ορίζεται στην απόφαση της Συνόδου θα πρέπει να κινητοποιείται εντός τριάντα ημερών.

Ολοταχώς

Πρόκειται για μετεξέλιξη της ψυχροπολεμικής οργάνωσης - ταμπέλα, της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), για τη στρατιωτικοποίηση της ΕΕ, στα πλαίσια της «νέας» δομής και λειτουργίας του ΝΑΤΟ, όπως εφαρμόστηκε στο Γιουγκοσλαβικό και αποφασίστηκε στη ΝΑΤΟική Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον (Απρίλης 1999).

Αμέσως μετά την Ουάσιγκτον, η ΕΕ δρομολόγησε την πορεία εφαρμογής των εντολών με διαδοχικές αποφάσεις - πλαίσια στην Κολωνία (Ιούνης 1999) και στο Ελσίνκι (Δεκέμβρης 1999). Από τις αρχές του 2000 άρχισαν να λειτουργούν όλες οι «μεταβατικές» πολιτικές και στρατιωτικές δομές στις Βρυξέλλες, υπό την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη της προσωποπαγούς εξουσίας του λεγόμενου «Γενικού Γραμματέα/ Υπατου Εκπροσώπου» της ΚΕΠΑΑ, στη θέση του οποίου διορίστηκε ο πρώην ΓΓ του ΝΑΤΟ και νυν στρατοκράτης της ΕΕ Ισπανός Χ. Σολάνα.

Ούτε η Κομισιόν ούτε, βέβαια, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν οποιαδήποτε αρμοδιότητα για την ΚΕΠΑΑ, που τελεί υπό την ευθύνη του Χ. Σολάνα και του «πλαισίου αποφάσεων» του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας.

Οι αποφάσεις της Συνόδου

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Φέιρα αποφάσισε:

1) Τη σύγκλιση διάσκεψης τον ερχόμενο Νοέμβρη «για την ανάληψη δεσμεύσεων σχετικά με το δυναμικό κατά την οποία τα κράτη - μέλη θα προβούν σε αρχικές εθνικές δεσμεύσεις και στη δημιουργία μηχανισμού επανεξέτασης για τη μέτρηση της προόδου».

2) Τις «αρχές διαβούλευσης με το ΝΑΤΟ για στρατιωτικά θέματα και συστάσεις για την εκπόνηση λεπτομερών διατάξεων περί των σχέσεων ΕΕ - ΝΑΤΟ», με τις οποίες όλες οι «μεταβατικές» εργασίες θα τελούν υπό την εποπτεία τεσσάρων «ad hoc ομάδων» μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ, στις οποίες προβλέπεται να συμμετάσχει και ο αναπληρωτής αρχηγός του ΝΑΤΟ (DSACEUR).

3) Τη μετατροπή των «μεταβατικών» σε «μόνιμες πολιτικές και στρατιωτικές δομές», οι οποίες θα πρέπει να συσταθούν «το συντομότερο δυνατόν» μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (Δεκέμβρης 2000), στο οποίο η γαλλική προεδρία της ΕΕ του επόμενου εξαμήνου θα υποβάλει και «συνολική έκθεση».

4) Τις «αρχές και τις λεπτομέρειες των ρυθμίσεων, ώστε να επιτραπεί στις εκτός ΕΕ ευρωπαϊκές χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ και σε άλλες υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ χώρες να συμβάλουν στη διαχείριση στρατιωτικών κρίσεων από την ΕΕ». Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε «ικανοποίηση για τις προσφορές της Τουρκίας, της Νορβηγίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας», που έχουν ήδη εκφράσει «διαθεσιμότητα».

5) Τη «μελέτη συγκεκριμένων στόχων σχετικά με τις μη στρατιωτικές πτυχές της διαχείρισης των κρίσεων και συγκεκριμένων στόχων για το δυναμικό πολιτικής αστυνομίας», δηλαδή την ταξική καταστολή «αντιμετώπισης περίπλοκων πολιτικών κρίσεων», όπου γίνεται άμεση και σαφής αναφορά την «εδραίωση της εσωτερικής σταθερότητας».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «εκφράζει ικανοποίηση για την προθυμία της Κομισιόν» να συμβάλει στην πολιτική καταστολή. Η όλη «μεταβατική» διαδικασία θα τελεί υπό την εποπτεία των τεσσάρων μεικτών επιτροπών ΝΑΤΟ/ ΕΕ, οι οποίες θα έχουν τα ακόλουθα καθήκοντα: «Ζητήματα ασφαλείας, στόχους όσον αφορά το δυναμικό, τρόπους πρόσβασης της ΕΕ σε πόρους του ΝΑΤΟ και θέσπιση μόνιμων μηχανισμών διαβούλευσης». Προβλέπονται μηχανισμοί «ανταλλαγής πληροφοριών» και κατασκοπίας.

Ο Χ. Σολάνα έπλεξε το εγκώμιο ιδιαίτερα της γερμανικής στρατιωτικής μηχανής, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «όταν το 1996 το ΝΑΤΟ αποφάσισε να επέμβει στη Βοσνία δεν μπορούσαμε να υπολογίζουμε ούτε σ' ένα Γερμανό στρατιώτη, ενώ στο Κόσσοβο έχουμε Γερμανούς στρατηγούς τεσσάρων άστρων στην ηγεσία της δύναμης ΝΑΤΟ». Σύμφωνα με τις αποφάσεις της Φέιρα «το συμβούλιο αποφασίζει με ειδική πλειοψηφία».

Το πετρέλαιο βάζει φωτιά στον πληθωρισμό

Σταθεροποιημένος εμφανίζεται ο πληθωρισμός το Μάη του 2000 στο ποσοστό 1,7%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Η Ελλάδα τον περασμένο μήνα είχε πληθωρισμό 2,6%. Εντύπωση προκαλεί το υψηλό ποσοστό της Ιρλανδίας (5,1%), της χώρας που θεωρείται πρότυπο επιδόσεων στην οικονομία. Μεγαλύτερα απ' την Ελλάδα ποσοστά έχουν ακόμη η Φινλανδία (2,7%), η Δανία (2,8%), το Λουξεμβούργο (2,9%) και η Ισπανία (3,2%). Το χαμηλότερο πληθωρισμό έχουν η Βρετανία (0,5%), η Σουηδία (1,3%), η Γερμανία (1,5%), η Γαλλία (1,6%) και η Αυστρία (1,6%).

Οσον αφορά στους παράγοντες που επηρεάζουν τον πληθωρισμό, τα στοιχεία της Eurostat παρουσιάζουν την ενέργεια και τις μεταφορές να έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή στον τιμάριθμο. Συγκεκριμένα, οι τιμές της κατηγορίας «τρόφιμα, ποτά, τσιγάρα» αυξήθηκαν το Μάη κατά 0,8%, στην ενέργεια κατά 11,3%, στην κατηγορία «ενοίκια, νερό, ηλεκτρικό, οικιακά καύσιμα» κατά 3,2% και στις μεταφορές κατά 4,7%.

Είναι φανερό ότι ένα σημαντικό ποσοστό στη διαμόρφωση του πληθωρισμού, τον περασμένο μήνα, οφείλεται στις συνεχείς αυξήσεις των διεθνών τιμών του πετρελαίου. Για να γίνει κατανοητή η επίδραση αυτής της αύξησης σημειώνεται ότι αν εξαιρέσουμε την ενέργεια απ' τους συντελεστές του πληθωρισμού τότε αυτός θα ήταν το Μάη 0,9%.

Οσο κι αν η αύξηση των τιμών του πετρελαίου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί συγκυριακή θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο πληθωρισμός στις περισσότερες χώρες-μέλη έχει περιοριστεί στο «σκληρό πυρήνα» του, αφού έχει εξαντληθεί η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων. Ομως και πάλι στην «αντιπληθωριστική» πολιτική της ΕΕ οι μισθωτοί καλούνται να επωμιστούν τα βάρη. Για τα κέρδη, ούτε λόγος.

Το «αγκάθι» της φορολογίας

Στη Σάντα Μαρία ντα Φέιρα οι «δεκαπέντε» επιχείρησαν για άλλη μια φορά να διευθετήσουν ένα πρόβλημα που τους απασχολεί από το 1990, όταν άνοιξε η Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά. Είναι το πρόβλημα της φορολογικής πολιτικής των κρατών- μελών και η «εναρμόνιση» της. Από τότε και σε τακτά χρονικά διαστήματα οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης προσπάθησαν να το αντιμετωπίσουν, αλλά ματαίως.

Η φορολογική πολιτική κάθε κράτους εκφράζει κατ' αρχάς την ταξική του φύση, είναι η βασική πηγή άντλησης εσόδων, ένα μέσο για την προστασία της εθνικής παραγωγής και ο κυριότερος μηχανισμός αναδιανομής του εθνικού εισοδήματος.

Είναι επομένως στοιχείο στενά συνδεδεμένο με τα εθνικά, ακόμη και τα κυριαρχικά συμφέροντα. Γι' αυτό το λόγο, εξάλλου, η επίλυση του θέματος είναι τόσο δύσκολη.

Στη Σύνοδο της Φέιρα οι «δεκαπέντε» υποστηρίζουν ότι έκαναν ένα βήμα προς την εναρμόνιση. Μετά από πολύωρη συζήτηση κατέληξαν σε ένα σχέδιο, σύμφωνα με το οποίο ένα κράτος- μέλος θα είναι υποχρεωμένο να ενημερώνει τις φορολογικές αρχές των άλλων κρατών-μελών για τις αποδόσεις τοποθετήσεων που επιτυγχάνουν οι υπήκοοί τους στο έδαφός του. Αν δεν ενημερώνει θα είναι υποχρεωμένο να επιβάλλει υψηλή φορολογία της τάξης του 20% ή 30% στις αποδόσεις που εξασφαλίζουν οι ξένοι στο έδαφός του.

Πέρα από την ασάφεια που διακρίνει τις συγκεκριμένες διατυπώσεις, στην απόφαση ορίζεται ένα μεταβατικό στάδιο διάρκειας 10 ετών, που καθιστά αμφίβολη την τελική εφαρμογή. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι «δεκαπέντε» κατέληξαν σε μια απόφαση χωρίς αντίκρισμα προκειμένου να αποφύγουν ένα νέο φιάσκο.

Βεβαίως, πίσω από τις μάταιες προσπάθειες των ιθυνόντων της ΕΕ να λύσουν το θεμελιώδες για την απελευθέρωση των αγορών πρόβλημα της φορολογικής πολιτικής κρύβεται η έντονη δυσαρέσκεια των Γερμανών και των Γάλλων για την πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης. Ο Τ. Μπλερ επιμένει να διατηρεί ένα ιδιαίτερα ελκυστικό φορολογικό σύστημα για το μεγάλο μονοπωλιακό κεφάλαιο. Αυτό το σύστημα γίνεται μαγνήτης για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, που εγκαταλείπουν η μια μετά την άλλη τη Γερμανία, ή τη Γαλλία για να απολαύσουν τις χαρές του βρετανικού φορολογικού παραδείσου.

Το θέμα της φορολογικής εναρμόνισης, της προσπάθειας δηλαδή για τη διαμόρφωση μιας κοινής φορολογικής πολιτικής για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα συνεχίσει να προκαλεί πονοκεφάλους στους ιθύνοντες της ΕΕ, χωρίς προοπτική επίλυσης. Η ίδια η φύση του προβλήματος και οι έντονοι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί δεν αφήνουν πολλά περιθώρια.