Η κυρίαρχη ιδεολογία, με τους τεχνικούς της εξουσίας, επεξεργάζονται σχέδια για τη συκοφάντηση της φωτιάς. Παρ' όλα αυτά εκείνη, ερήμην τους, συνεχίζει στις μέρες μας και φτάνει μπροστά μας σαν ανοιχτό λουλούδι. Η τελευταία απόπειρα εναντίον του λουλουδιού έλαβε χώρα στην τηλεόραση, σε μια εκπομπή με το χαρακτήρα και τη μυρωδιά του χειρουργείου. Αφορούσε και αφορά όσους έζησαν κάτω από την έναστρη νύχτα της επανάστασης και είδαν ή είχαν δίπλα τους το ανοιχτό λουλούδι.
Δύο πρόσωπα με καθήλωσαν σ' αυτές τις εκπομπές: Ο Ανταίος και ο καλός άνθρωπος κύριος Κύρκος. Με τρόμαξε η ευκολία του πρώτου, όταν αναφερόταν στις πράξεις του Γούσια. Εδώ όφειλε ο Κούλογλου να γνωρίζει το κείμενο του Γούσια. Το ιδεολογικό μας μέτωπο, που αφορά τη συγκεκριμένη εποχή, στην οποία αναφέρεται ο Ανταίος, και, είτε συμφωνεί ιδεολογικά είτε όχι, να το αντιπαραθέσει στα λεγόμενα του τελευταίου. Διότι το κείμενο αυτό αφορά τα ιδεολογικά προβλήματα του ΚΚΕ από το 1941 ως τη Βάρκιζα και από τη Βάρκιζα ως την ήττα στον Γράμμο και το Βίτσι.
Ο Κύρκος, στη συνέχεια, κατέβασε γρήγορα τον άσο του. Υστερα από τόσα χρόνια άσκησης στο συμβιβασμό και τη διαίρεση, αναφερόμενος στα γεγονότα, προσπάθησε να αποδείξει ότι υπήρχε διάσταση μεταξύ βάσης και ηγεσίας.
Πού συναντήθηκαν οι δυο κυνηγοί; Μα, φυσικά, μπροστά στην εύκολη λεία, τον Νίκο Ζαχαριάδη. Γνωρίζοντας ότι κάθε απάντηση θα ήταν αδύνατη, άρχισαν να πατάνε πάνω στο νεκρό.
Κοιτάξτε πώς λειτουργούσε η διαίσθηση του Ζαχαριάδη, όταν, μιλώντας για τον κίνδυνο του πολέμου στα Βαλκάνια, σε μια συνέλευση στελεχών της Εθνικής Αντίστασης, στις 3 του Μάη 1946, έλεγε ότι επιδίωξη της αγγλικής κατοχής «είναι να κάνει τη χώρα μας ιμπεριαλιστικό προγεφύρωμα. Για το σκοπό αυτό, συγκεντρώνει στρατιωτικές δυνάμεις και κάνει στρατιωτικά έργα στην Ελλάδα». Αυτά δε ζούμε σήμερα με τη νέα τάξη πραγμάτων;
Αρκετά, ωστόσο, μίλησα για την οικογένειά μου. Ας επιστρέψω τώρα στην έναστρη νύχτα και το ανοιχτό λουλούδι, με το οποίο ξεκίνησα. Αλήθεια, θα ρωτήσετε ποτέ ένα λουλούδι γιατί είναι όμορφο; Ασφαλώς όχι! Γιατί απλά είναι.
Εκδήλωση, αύριο, στη Στοά Βιβλίου, για τον Γιώργο Χειμωνά
«Φοβάμαι τις τέχνες» - γράφει στο βιβλίο του Διονύση Φωτόπουλου «Αποκαλύψεις» (1989) - «που λειτουργούν έξω από το λόγο. Γιατί ο λόγος είναι ο χρόνος, χωρίς τον λόγο δεν υπάρχει χρόνος - που αποκλειστικά σ' αυτόν οφείλω την επίγνωση ότι η ζωή μου πραγματικά υπάρχει όταν υπάρχω - επίσης, ο χρόνος μου χορηγεί την προσδοκία ότι η ζωή μου εξακολουθεί με ασφάλεια να υπάρχει όταν εγώ δεν υπάρχω. Ο,τι μπορεί να μετράει τον κόσμο, μονάχα αυτό θα ζήσει: είναι η εγγύηση που μου παρέχει ο χρόνος, μόνον αυτός. Οταν απουσιάζει ο λόγος, ο χρόνος καταργείται και απολύονται ασύδοτα τα άλλα δύο μέρη μου - το σώμα και ο χώρος. Το σώμα ασύδοτα δειλό, ο χώρος ασύδοτα εξεγερμένος. Ο λόγος-χρόνος, που τα συνέχει και τα συνδέει στερεά (κυρίως ενθαρρύνοντας το σώμα) μέσα στους χειροποίητους κάλυκες των ρημάτων, δε θα με προστατεύει πια. Δεν εμπιστεύομαι το χρόνο της μουσικής. Είναι επικίνδυνος. Μονάχα ο χρόνος των λέξεων με υπερασπίζεται - μετρώντας με με μια ευνοϊκή για μένα γνώση, με έγνοια»...
Το περιοδικό «Οδός Πανός» παρουσιάζει, αύριο, στις 8 το βράδυ, στην Αίθουσα Λόγου και Τέχνης, στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5), το τεύχος του αφιερωμένο στον Γιώργο Χειμωνά. Κείμενα θα διαβάσουν η Ρούλα Πατεράκη και ο Γιώργος Κιμούλης. Παράλληλα, θα υπάρχει έκθεση με χειρόγραφα, βιβλία και υλικό αρχείου του Γιώργου Χειμωνά, που παραχώρησαν η Λούλα Αναγνωστάκη, ο Θανάσης Χειμωνάς και ο Διονύσης Φωτόπουλος.
Στο τεύχος γράφουν για το Γιώργο Χειμωνά, έτσι όπως τον γνώρισαν, οι: Μάνος Ελευθερίου, Μάρω Δούκα, Κατερίνα Χέλμη, Γιώργος Μιχαηλίδης, Φωτεινή Τσαλίκογλου, Κωστής Γκιμοσούλης, Γιάννης Κοντός, Αλέξης Σταμάτης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Γιώργος Χρονάς, Γιώργος Μαρκόπουλος, κ.ά. Επίσης υπάρχουν συνεντεύξεις του ποιητή καθώς και αποσπάσματα κειμένων που γράφτηκαν στις εφημερίδες μετά την «αναχώρηση» του μοναχικού και μοναδικού πρίγκιπα του λόγου.
Αυτό που δεν είναι αρκετά γνωστό είναι ότι ο Γιώργος Χειμωνάς ήταν και ζωγράφος και λεπτεπίλεπτος σκιτσογράφος. Στο περιοδικό περιέχονται κάποια από αυτά. Εντύπωση προκαλεί η αυτοπροσωπογραφία του Γιώργου Χειμωνά, που την αφιερώνει στον Διονύση Φωτόπουλο, σημειώνοντας: «Επιτέλους, ένα επιτυχημένο πορτρέτο! (Αποτυχημένο ήταν πάντα το ίδιο το πρόσωπο), 26.1.94. Ενα ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόσωπο στη συνείδησή μας θεωρεί τον εαυτό του «αποτυχημένο». Ηταν άραγε η τιμή και η ευθύνη απέναντι σε ό,τι ήθελε να δώσει που τον υποχρέωναν να νιώθει έτσι; Ποιος έχει το δικαίωμα ή τη δυνατότητα να απαντήσει; Κανείς.
Τον αποκάλεσαν πρίγκιπα, γοητευτικό, ανανεωτή της σύγχρονης πεζογραφίας, μοναχικό και παράλληλα απόμακρο. Αυτή η τελευταία λέξη να ήταν αλήθεια; Να εννοούν ότι ήταν αρνητής του εύκολου, της καθημερινής φθοράς και έκθεσης στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, της συναλλαγής και της επιτήδευσης, απόμακρος από τα φώτα της δημοσιότητας; Τότε, ναι, ήταν. Ομως ποτέ δεν υπήρξε απόμακρος από τους ανθρώπους, ούτε μέσα από το έργο του, ούτε από την προσωπική επαφή. Τότε δε θα υπήρχαν τόσοι που να μπορούσαν να καταθέσουν την προσωπική μοναδική εμπειρία της σχέσης τους μαζί του. Αν και σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε να υπάρχει ένα μέτρο όταν μιλάς για κάποιον που σέβεσαι. Οφείλεις να μιλάς για κείνον. Ασφαλώς σε τιμά ακόμη και μια συζήτηση να είχες μαζί του, μια χειραψία να είχες ανταλλάξει, πόσο μάλλον μια φιλία κάτι περισσότερο από μια απλή γνωριμία. Ομως, αυτό είναι κάτι πολύ δικό σου, κυρίως όταν κατάφερες να διδαχτείς από εκείνον τη σιωπηλή χαρά της εμπειρίας. Το σίγουρο είναι ότι μόνο ο δικός του γραπτός λόγος θα τον υπερασπίζεται πάντα.
Ωστόσο, ό,τι και να γράψει κανείς, όσο και να προσπαθήσει να εξηγήσει τον άνθρωπο, τον συγγραφέα, τον διανοητή, τον καλλιτέχνη, τον θεράποντα της ψυχής, το ίδιο το έργο του κι εκείνος είναι που θα «φέγγουν με μιαν ευγένεια μέσα από το αιώνιο σκοτάδι του σκοταδιού».