Σπουδαστές της ΣΓΤΚΣ κάνουν εργαστήριο στο διάδρομο...

Οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις, η πολιτική της υποχρηματοδότησης της δημόσιας εκπαίδευσης, που στρώνει το έδαφος για την επιχειρηματική λειτουργία των πανεπιστημίων, οι αντιεκπαιδευτικοί νόμοι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, που ανοίγουν το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας Παιδείας, χτυπούν ακόμα περισσότερο τα ΤΕΙ. Τώρα, μάλιστα, που στο προσκήνιο μπαίνει η αναγνώριση των πτυχίων των κολεγίων (καθώς πρόθεση της κυβέρνησης, μετά και την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου, είναι να ενσωματώσει την κοινοτική οδηγία 36/05), τα ΤΕΙ βρίσκονται σε ακόμα δυσμενέστερη θέση.

Στόχος της πολιτικής της ΕΕ, στον οποίο εντάσσεται και η κοινοτική οδηγία για τα ΚΕΣ, είναι να ισοπεδωθούν τα εργασιακά δικαιώματα όλων των αποφοίτων, να πέσει η τιμή της εργατικής δύναμης, να κρίνει τα επιστημονικά προσόντα του εργαζόμενου ο ίδιος ο εργοδότης. Αυτό σημαίνει, ότι ο εργοδότης «κρίνει» κάθε μεμονωμένο εργαζόμενο, ότι καταργούνται δηλαδή οι Συλλογικές Συμβάσεις και τα κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων.

Τα επαγγελματικά δικαιώματα που τάζει η κυβέρνηση στα ΤΕΙ δεν είναι παρά μια μπανανόφλουδα, καθώς με το ένα χέρι τους δίνει μια φιλολογική λίστα χωρίς αντίκρισμα και με το άλλο χέρι τους παίρνει εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Οι απόφοιτοι των ΤΕΙ είναι ήδη φτηνοί και ευέλικτοι εργαζόμενοι, διαπραγματεύονται την πώληση της εργατικής τους δύναμης υπό χειρότερους όρους σε σχέση με τους πτυχιούχους πανεπιστημίου.

Τόσο η «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ επί ΠΑΣΟΚ, όσο και όλες οι κινήσεις - βαφτίσια των ΤΕΙ αποβλέπουν στην ακόμα παραπέρα υποβάθμιση των πτυχίων και των πανεπιστημίων. Βασική κατεύθυνση της διαδικασίας της Μπολόνια άλλωστε είναι η δημιουργία χώρου όπου όλα τα πτυχία θα είναι μια «σούπα», στην οποία όπου να 'ναι θα ενταχτούν και τα κολέγια. Είναι προφανές ότι όλες οι κατ' όνομα αλλαγές που επιχειρούνται στα ΤΕΙ δε συνοδεύονται από καμία ουσιαστική αναβάθμισή τους. Κύριος στόχος της κυβέρνησης είναι να έχει τους εκπαιδευτικούς και τις διοικήσεις των ιδρυμάτων «στο χέρι» για να εφαρμόσουν γρήγορα τις αναδιαρθρώσεις.

Η πολιτική της συνειδητής υποχρηματοδότησης και της απαξίωσης των ΤΕΙ κάνει την εμφάνισή της σε πολλές πλευρές της λειτουργίας τους. Και αποτελεί τρανή απόδειξη ότι στόχος της πολιτικής ΕΕ - ΝΔ - ΠΑΣΟΚ είναι να παραμείνουν τα ΤΕΙ ο «φτωχός συγγενής» της ανώτατης εκπαίδευσης, να ενταθεί η απαξίωσή τους. Τα αποτελέσματα αυτής της τακτικής οι σπουδαστές τα βιώνουν καθημερινά στην τσέπη τους: Αγοράζουν μόνοι τους όλα τα αναλώσιμα υλικά και τα υλικά των εργασιών τους, αγοράζουν φωτοτυπίες και σημειώσεις, ξοδεύουν μια περιουσία για τις εργασίες και την πτυχιακή τους, στριμώχνονται ασφυκτικά σε αίθουσες που δεν επαρκούν για όλους, ενώ συνωστίζονται στα εργαστήρια καθώς το μόνιμο προσωπικό είναι ελάχιστο και οι προσλήψεις έκτακτου προσωπικού μειώνονται κάθε χρόνο.

Τα παραδείγματα είναι πολλά. Στη Σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών (ΣΓΤΚΣ), στο Τμήμα Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών δεν υπάρχουν εκτυπωτικά μηχανήματα. Σε ένα τμήμα δηλαδή με βασικό αντικείμενο την Τυπογραφία, δεν υπάρχουν μηχανές για να κάνουν οι σπουδαστές το εργαστήριό τους. Υπάρχει μόνο μια παλιά εκτυπωτική μηχανή, που έχει αποσυρθεί από την παραγωγή...

Αντίστοιχα, στο Τμήμα Φωτογραφίας της ΣΓΤΚΣ δεν υπάρχουν φωτογραφικές μηχανές ή κάμερες για τους σπουδαστές, με αποτέλεσμα οι σπουδαστές από το πρώτο έτος να πρέπει να πληρώσουν περίπου 800 ευρώ για φωτογραφική μηχανή, φιλμ, χημικά, κάρτες μνήμης... Στο Τμήμα Οδοντοτεχνικής, από το δεύτερο εξάμηνο οι σπουδαστές καλούνται να αγοράσουν υλικά για τα εργαστήρια, που κοστίζουν 50 - 100 ευρώ... Γενικότερα, σε όλα τα τμήματα των ΤΕΙ, μια σειρά από αναλώσιμα, που είναι απαραίτητα για την παρακολούθηση των εργαστηρίων και των μαθημάτων, βαρύνουν το πορτοφόλι των σπουδαστών.

Η απαξίωση εμφανίζεται και σε άλλες πλευρές. Πολλά μαθήματα διδάσκονται από σημειώσεις και φωτοτυπίες και όχι από βιβλία, σε σημείο όπου, για παράδειγμα, στο Τμήμα Αισθητικής οι σπουδαστές να διδάσκονται μακιγιάζ με ασπρόμαυρες σημειώσεις! Μάλιστα, κάθε χρόνο μειώνεται το ποσό του προϋπολογισμού των ιδρυμάτων που αντιστοιχεί στα συγγράμματα. Φέτος, ο προτεινόμενος προϋπολογισμός του ΤΕΙ Αθήνας προβλέπει για συγγράμματα 1 εκατ. λιγότερο από τον περσινό (1,7 εκατ. φέτος έναντι 2,7 εκατ. πέρσι).

Την ίδια στιγμή, σοβαρότατη είναι η έλλειψη σε αίθουσες. Στο Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων της ΣΓΤΚΣ, ενώ στα μαθήματα και στα εργαστήρια χρησιμοποιούνται χημικά και διαλύτες, δεν υπάρχουν κατάλληλες αίθουσες, που να εξαερίζονται επαρκώς, με αποτέλεσμα οι σπουδαστές να παίρνουν τα υλικά και να κάνουν μάθημα στο ...διάδρομο!

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι αίθουσες ενός τμήματος δεν επαρκούν και «δανείζεται» από άλλα τμήματα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Τμήματος Ιατρικών Εργαστηρίων, όπου συχνά καθηγητής και σπουδαστές γυρίζουν από όροφο σε όροφο για να βρουν άδεια αίθουσα να κάνουν μάθημα...

Οι ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό είναι επίσης τεράστιες, ενώ τείνει να γίνει κανόνας ο θεσμός του έκτακτου καθηγητή... Ετσι, σε αίθουσες εργαστηρίων συνωστίζονται περισσότεροι σπουδαστές από εκείνους που πραγματικά χωράνε, και φυσικά αρκετοί σπουδαστές παρακολουθούν το εργαστήριο ...κοιτάζοντας τους υπόλοιπους που πρόλαβαν να πιάσουν θέση...

Οσο για την υποδομή των εργαστηρίων, πολλά εργαστήρια γίνονται σε ...εικονική πραγματικότητα. Στη ΣΕΥΠ, για παράδειγμα, ο καθηγητής μπορεί να θέλει να διδάξει με αναπαράσταση σε κούκλα πώς τοποθετείται ο ουροκαθετήρας, ωστόσο το εργαστήριο να έχει μόνο καθετήρα «λεβάιν». «Εστω ότι είναι ουροκαθετήρας», λοιπόν, και το εργαστήριο συνεχίζεται... Αντίστοιχα, στο εργαστήριο πειραματόζωων δεν υπάρχουν πειραματόζωα...

Η ασφυκτική κατάσταση στα ΤΕΙ είναι αποτέλεσμα μιας μακρόχρονης πολιτικής που διατηρεί υποβαθμισμένα τα ιδρύματα, δίνει ακόμα λιγότερα «ψίχουλα» στα ΤΕΙ, εντείνει την απαξίωση των σπουδών και των πτυχίων. Είναι μια κατάσταση που δε λύνεται με «βαφτίσια». Η ουσία και η πραγματικότητα δεν αλλάζουν προς το καλύτερο επειδή θα ονομαστούν έτσι ή αλλιώς τα ΤΕΙ. Η στάση της Συνόδου των Προέδρων και Αντιπροέδρων των ΤΕΙ, που, θεωρώντας δεδομένη την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας και εκτιμώντας ότι οι σπουδαστές θα προτιμήσουν τα «κολέγια» από τα ΤΕΙ, ζητάει τη μετονομασία των ΤΕΙ σε πανεπιστήμια, είναι χωρίς αντίκρισμα. Οι συντεχνιακές λογικές και οι «διεκδικήσεις» που δε στρέφονται ενάντια στην πολιτική που προκαλεί τα προβλήματα, οδηγούν τελικά στην «ανακύκλωση» των προβλημάτων και στο «αναιμικό» ξέσπασμα της αγανάκτησης χωρίς όμως κανένα αντίκρισμα. Και βέβαια δεν μπορεί να αποτελέσει λύση το άνοιγμα της πόρτας των ΤΕΙ σε επιχειρήσεις, για να «δωρίσουν» μηχανήματα επειδή ο προϋπολογισμός δε φτάνει...

Εκείνο που απαιτείται είναι η ρήξη με την πολιτική ΕΕ - ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, και η προβολή διεκδικήσεων στην κατεύθυνση της συγκρότησης μιας Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, αποκλειστικά δημόσιας και δωρεάν, με κατάργηση κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας. Να σταματήσει η αναχρονιστική διάκριση σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, να αποσαφηνιστούν τα επιστημονικά αντικείμενα σε συνδυασμό με τις κοινωνικές ανάγκες, προσδιορίζοντας ταυτόχρονα και σε ποια βαθμίδα εντάσσεται το γνωστικό αντικείμενο κάθε τμήματος. Ταυτόχρονα, απαιτείται η δημιουργία «μεταλυκειακών» επαγγελματικών σχολών υψηλού επιπέδου, δημόσιων και δωρεάν, για όσα επαγγέλματα δεν απαιτούν επιστημονική ειδίκευση.

Στην κατεύθυνση αυτή, στον αντίποδα της συναίνεσης και του κυνηγιού της «ταμπέλας», η ΠΚΣ εντείνει την πάλη στα ΤΕΙ, για να μπουν στο προσκήνιο οι πραγματικές ανάγκες των σπουδαστών στη μόρφωση και τη δουλειά. Δεν είναι τυχαίο ότι οι σπουδαστές έχουν μετρήσει κατακτήσεις μετά από αγωνιστικές πρωτοβουλίες και δράσεις στις οποίες πρωτοστάτησε η ΠΚΣ. Για παράδειγμα, στη ΣΓΤΚΣ, μετά από κινητοποιήσεις, αγοράστηκαν μεγάλα εκτυπωτικά μηχανήματα, έχουν επιστραφεί σε σπουδαστές χρήματα από αγορά αναλώσιμων υλικών και έχουν δοθεί βιβλία σε μια σειρά από μαθήματα που δε δίνονταν (π.χ., «Ιστορία Τέχνης» στα Τμήματα Γραφιστικής και Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, «Μελάνια» στο Τμήμα Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών, κ.α.). Ακόμα, μετά από κινητοποιήσεις που έγιναν με πρωτοβουλία της ΠΚΣ, όλοι οι σπουδαστές στο ΤΕΙ Αθήνας σιτίζονται στο εστιατόριο του ιδρύματος.