Τρίτη 30 Μάη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 48
ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
Ο «παγκοσμιοποιημένος» πολίτης

ΟΑλέξανδρος είναι ένα αγοράκι οχτώ ετών, που μεγαλώνει μέσα σε ένα διαμέρισμα, «χωρίς να του λείπει τίποτε». Σε δεκαπέντε χρόνια, σκέφτομαι, αυτό το μοναχοπαίδι με τα μεγάλα θλιμμένα μάτια θα έχει ανδρωθεί και θα είναι πλέον ένας από τους πολίτες της «παγκοσμιοποιημένης» κοινωνίας και της «νέας τάξης» πραγμάτων. Τα αλμυρά σνακς, τα κρέατα με τις ορμόνες και τα μεταλλαγμένα λαχανικά, που θα έχει καταβροχθίσει ως τότε, κατά κόρον, θα τον έχουν κάνει σαφώς, ψηλό και υπέρβαρο. Η ανεξέλεγκτη μόλυνση του περιβάλλοντος θα του έχει κληροδοτήσει διά βίου ένα αλλεργικό άσθμα, από το οποίο πάσχει ήδη. Και η πολύωρη καθήλωσή του μπροστά στην οθόνη της τηλεοπτικής συσκευής και του ηλεκτρονικού υπολογιστή θα του έχει χαρίσει μια μόνιμη επιπεφυκίτιδα στα μάτια και, ίσως, ένα ζευγάρι μυωπικά γυαλιά με χοντρούς φακούς.

Στην ηλικία των 23 χρόνων, ο νέος θα έχει τελειώσει τις σπουδές του και θα μιλάει καλά αγγλικά (ίσως και γερμανικά) και λίγα ελληνικά. θα έχει, σαφώς, εξειδικευμένες γνώσεις στο αντικείμενο που σπούδασε, αλλά οι πνευματικοί του ορίζοντες, γενικά, θα είναι περιορισμένοι σε απελπιστικό βαθμό. Η στεγνή εκπαίδευση του σχολείου, οι ρηχές συζητήσεις με τους οικείους και τους φίλους του και η κυριαρχία της υποκουλτούρας, θα έχουν εμποδίσει την πνευματική του καλλιέργεια και την ανάπτυξη της σκέψης του. Ετσι, ο νεαρός Αλέξανδρος, ο πολίτης της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, θα γνωρίζει να μιλήσει για οικονομικά μεγέθη, λογιστικές πράξεις και τεχνολογικές εφαρμογές, αλλά δε θα γνωρίζει και δε θα μιλάει ποτέ για τον Σαίξπηρ, τον Ντοστογιέβσκι, τον Μότσαρτ, τον Βαν Γκογκ και τον Μαρξ. Γιατί, άλλωστε, να γνωρίζει και να μιλάει για ποιητές, φιλοσόφους και μουσουργούς; Ο θαυμαστός νέος κόσμος, στον οποίο θα ζει, θα έχει εξοβελίσει προ πολλού από τους κόλπους του όλους αυτούς τους ιδεολόγους και οραματιστές, ως περιττούς ή και επικίνδυνους για τους πολίτες του...

Σ'αυτόν τον αποχυμωμένο και σκληρό «νέο κόσμο» θα είναι σε λίγα χρόνια ο μικρός Αλέξανδρος πολίτης και οι τέκτονες του παγκόσμιου ζόφου τον προετοιμάζουν από τώρα για το ρόλο του αποχαυνωμένου είλωτα, που θα κληθεί να διαδραματίσει. Ετσι, το παιδί μεγαλώνει σ' ένα εντελώς άνυδρο περιβάλλον, από το οποίο λείπουν η μαγεία των παραμυθιών, το ομαδικό παιχνίδι σε ανοιχτούς χώρους, η επαφή με τη φύση, η ανάπτυξη δεσμών με τους συνομηλίκους του και η απόκτηση γνώσεων, πέραν από αυτές που παρέχουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα. Ο κόσμος του παιδιού περιορίζεται στα όρια του σχολείου και του δωματίου του και η ενασχόλησή του, όταν δε γράφει και δε διαβάζει, είναι τα «βιντεογκέιμς» και τα «παιδικά» προγράμματα της τηλεόρασης, με τους αλλόκοτους ήρωες και την αφάνταστη βιαιότητα των σκηνών τους. Καρφωμένος, λοιπόν, ο μικρός μπροστά στις οθόνες, εθίζεται στο τερατώδες, στη βία, στην απομόνωση και την παθητική λήψη μηνυμάτων. Και έτσι ρίχνονται στην τρυφερή του ψυχή οι πρώτοι σπόροι, για να αναπτυχθεί ο αυριανός πολίτης της «νέας τάξης», που, αποκομμένος από το σύνολο, θα χειραγωγείται από τα «καπελωμένα» Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, χωρίς να έχει τη δυνατότητα να κριτικάρει ό,τι του προσφέρουν. Ο πολίτης, που θα γίνεται αντικείμενο αισχρής εκμετάλλευσης, χωρίς να αντιδρά, που θα αντικρίζει την κοινωνική αθλιότητα και θα αδιαφορεί και που θα μένει απαθής σε οποιαδήποτε γκανγκστερική πράξη των κοσμοκρατόρων.

ΟΑλέξανδρος είναι ένα αγοράκι οχτώ ετών, που μεγαλώνει μέσα σ' ένα διαμέρισμα «χωρίς να του λείπει τίποτε». Αύριο που θα ανδρωθεί, θα γίνει ο πολίτης υπ' αριθμ. τάδε - ναι, ένα νούμερο θα είναι του συστήματος και τίποτ' άλλο - και θα του λείπουν πολλά. Θα του λείπει η ελευθεροφροσύνη, η ευαισθησία, η αξιοπρέπεια και ό,τι άλλο δίνει νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη. Η «νέα τάξη» θα έχει «κατασκευάσει» ένα ανδράποδο, μόνο και μόνο για να της προσφέρει τον ιδρώτα του και να το αφαιμάζει άγρια. Και το ανάθεμα για ό,τι έρχεται σε λίγο ας μην πέσει μόνο σ' αυτούς που ετοιμάζουν το σκοτεινό «καινούριο κόσμο». Ευθύνη μέγιστη έχουμε κι εμείς, που δεν αντιστεκόμαστε στην έλευση του νέου μεσαίωνα.


Τάσος ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ