ΣΤΟ ΓΡΑΦΤΟ της περασμένης Κυριακής μερικά συμπληρωματικά για τη ζωή, για τη δράση του Κώστα Βιδάλη, για τη μεγάλη και πάντα ολοζώντανη κληρονομιά, που άφησε στην εφημερίδα μας και φυσικά και στην ελληνική δημοσιογραφία.

Ο Κ. ΒΙΔΑΛΗΣ είναι ένας άνθρωπος του καιρού μας. Είναι ένας δικός μας άνθρωπος, μέσα από την εφημερίδα μας, πρωτομάχος της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης, του αντιστασιακού Τύπου.

ΗΤΑΝ ένας βαθύς μελετητής και γνώστης της ελληνικής κοινωνίας. Της επίσημης και ανεπίσημης, της παρασκηνιακής, της ομαλής, αλλά και της κάκοσμης. Πολλές φορές μπορούσε, αν βέβαια το 'θελε, να γλιστρήσει και να κατρακυλήσει σε πράξεις και σχέσεις «αποδοτικές», αλλά άνομες και βρώμικες...

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ετούτο τον καιρό η αναφορά στη στάση και τη συμπεριφορά του Κ. Βιδάλη, καθώς κάθε λογής τρωκτικά, που λανσάρονται σαν δημοσιογράφοι, βρίσκονται μονίμως τρόφιμοι και πάντα υπό προστασία «διακριτική», όποιοι κι αν βρεθούν στην εξουσία. Τους χρειάζονται και τους προστατεύουν.

ΤΑ ΕΙΧΕ δει, τα είχε από κοντά ζήσει όλα αυτά τα φαινόμενα της εξάρτησης, της σήψης και της επαγγελματικής αναξιοπρέπειας κι έμεινε πάντα αγνός. «Κράτησε, όπως θα πει ο Καραγιώργης, την κάπα του παστρική και μπορούσε να την κρεμάσει, όπου ήθελε». Μακριά από τις τράπεζες, τους εφοπλιστές, τους βιομηχάνους, αλάργα από τους σκοτεινούς εκείνους κρατικούς μηχανισμούς και το παραδάκι που «διανέμουν». Δικούς μας και «υπερπόντιους».

ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ θα του άνοιγαν πρόθυμα δρόμο αν δεχόταν να γίνει γέφυρα στους ιδιοκτήτες του. Δεν το έκανε ποτέ. Εμεινε ελεύθερος σκοπευτής, ηθικά ανεξάρτητος κι έτσι κράτησε όλα του τα δικαιώματα να κρίνει, να κατακρίνει, να σαρκάζει, να χλευάζει.

ΕΙΝΑΙ ακριβώς η ηθική ανωτερότητα που επέβαλε τον Κ. Βιδάλη στους πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους. Ηταν ο δημοσιογράφος, που άνοιγε όλες τις πόρτες, ξεπερνούσε εμπόδια, που για τους συναδέλφους του ήταν αξεπέραστα.

ΜΕ το δεύτερο μήνα της Κατοχής έγινε μέλος του ΚΚΕ και στο βιογραφικό του σημείωμα γράφει: «Μέλος του Κόμματος έγινα το 1941. Μα από το 1924 άρχισα να δουλεύω στον "Ρ", ήμουνα οπαδός. Ο λόγος της εγγραφής μου είναι η λογική συνέπεια της στάσης και των αγώνων μου μέσα στο επάγγελμα και το σωματείο, καθώς και το ιδεολογικό μου καταστάλαγμα».

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΕΣ οι εμπειρίες του Κ. Βιδάλη στην Ισπανία και την Καταλονία, όπου πήγε ως απεσταλμένος του «Ρ». Γυρίζοντας στην Ελλάδα θα βρεθεί πάνω στη μεταξική δικτατορία κι αυτήν την εποχή το ρεπορτάζ, που παρά τις απαγορεύσεις και τη λογοκρισίες δημοσιεύει για τον Ομιλο Μποδοσάκη, φέρνει στο φως σκάνδαλα και λοβιτούρες. Και θα πάρει το δρόμο της εξορίας.

ΛΑΜΠΡΗ σελίδα στη δράση του Κ. Βιδάλη, που ακολουθεί, είναι η χιτλερική κατοχή, που βρήκε το δημοσιογράφο πανέτοιμο για την πιο μεγάλη ώρα της ζωής του.

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ στάθηκε - όπως γράφει ο Κ. Καραγιώργης - η συμβολή του Βιδάλη στη διαμόρφωση του απελευθερωτικού μας Τύπου. Συμβολή διπλή: Να βρεθούν τυπογραφεία και να λειτουργήσουν όλα αυτά παράνομα, κάθε στιγμή ζυμωμένη με το θάνατο. Ηταν μια δουλιά, που έκανε με την ίδια ψύχραιμη διάθεση, με την οποία έκανε και το ρεπορτάζ. Αναζητούσε τυπογραφεία, διαπραγματευόταν την αγορά τους, τα φόρτωνε σε καροτσάκια και τα προωθούσε στον προορισμό τους. Προμηθευτής παράνομων τυπογραφείων και για την Ελεύθερη Ελλάδα.

ΞΕΧΝΙΟΥΝΤΑΙ μήπως όλα τ' άλλα, που είναι απαραίτητα για να λειτουργήσει το τυπογραφείο; Μιλάμε για το χαρτί, για τα μελάνια και άλλα ακόμη. Ο Παρασκευάς Χριστοδουλόπουλος, αδελφικός του φίλος, του Πρακτορείου Εφημερίδων, ο τροφοδότης του παράνομου ΕΑΜικού Τύπου με χαρτί. Από κοντά του εκείνος ο λεβεντόγερος, με τα ολόλευκα μαλλιά, ο Μανόλης ο Λυγηρός, που κουβαλούσε καθημερινά όλα τα αναγκαία. Κι αυτά στην καρδιά της Αθήνας. Που θα τον εκτελέσουν το 1949.

ΜΙΑ τέτοια πυρετική δραστηριότητα, αλλά κι αποκοτιά (είναι πασίγνωστο το επεισόδιο, η Βιδάλεια πρόκληση στον πρωθυπουργό των ταγμάτων Ασφαλείας Ι. Ράλλη) θα τον φέρει τελικά στα βουνά κι εκεί ακούραστος σ' όλες τις φάσεις του αγώνα. Στο Εθνικό Συμβούλιο, αλλά και πολεμικός απεσταλμένος στον κάμπο της Θεσσαλίας για να μας δώσει το μοναδικό εκείνο ρεπορτάζ η «Μάχη της Σοδειάς». Στα ίδια χώματα, που ένα χρόνο αργότερα, θα τέλειωνε μαρτυρικά τη ζωή του.

ΟΥΤΕ ένα χειρόγραφο, δείγμα της γραφής του, δε σώθηκε μέσα στη θύελλα που ακολούθησε στα «πέτρινα χρόνια». Τα μόνα που διασώθηκαν από τη συντρόφισσά του Κάτια είναι το θαυμάσιο και μοναδικό πορτρέτο, που φιλοτέχνησε ο αξέχαστος σύντροφος και καλλιτέχνης, σκιτσογράφος του «Ρ», ο Αντώνης Πρωτοπάτσης. Ηταν αυτό που γλίτωσε τη μέρα της αποκαθήλωσης (Οκτώβρης 1947) του «Ρ», όταν μπούκαραν οι χαφιέδες για να κλείσουν την εφημερίδα. Κι ακόμη ένα δικό του δαχτυλίδι, και τα δυο προσφέρθηκαν τον Ιούλη του 1986, από την Κάτια Βιδάλη, στο Μουσείο της ΕΣΗΕΑ.

ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ ακόμη πως και μετά τη δολοφονία το κυνηγητό του Κ. Βιδάλη συνεχίστηκε και οι ένοχοι και υπεύθυνοι για τις παρακρατικές συμμορίες έκοψαν και τη σύνταξη της γυναίκας του, που συνεχίστηκε για 20 σχεδόν χρόνια, για να αποδοθεί το 1976 όταν κατάπληκτος ο τότε πρόεδρος του ΤΣΠΕΑΘ, Στ. Μούσης, μάθαινε ότι είχαν κόψει τη σύνταξη του αχώριστου φίλου του Κ. Βιδάλη. Και την ξανάδωσε αμέσως. Και δεν είναι λεπτομέρεια να αναφερθεί πως με τα χρήματα αυτά, που αγοράστηκε τότε ένα διαμέρισμα στους Αμπελοκήπους, τελικά περιήλθε στην ΕΣΗΕΑ, δωρεά της Κάτιας Βιδάλη, για να χορηγούνται υποτροφίες στους νέους δημοσιογράφους.

ΔΕΝ είναι από τα παράξενα του κόσμου πως υπάρχουν άνθρωποι, που είναι νεκροί και όταν ζουν, και πεθαμένοι που μένουν ζωντανοί για πάντα. Είναι πώς έζησαν, πώς πάλεψαν, με ποιους τάχθηκαν, είναι η λεβεντιά της ψυχής τους, το μήνυμα, το παράδειγμα, που αφήνουν. Κι αυτό τους κάνει, τους φέρνει κοντά μας ολοζώντανους στο σήμερα. Τέτοια μεγάλη ζωή ήταν του Κώστα Βιδάλη.

ΟΤΑΝ το 1986 (14 του Ιούλη, μέρα Δευτέρα) στο θέατρο της Ρωμαϊκής Αγοράς είχε τελειώσει η μεγάλη εκδήλωση για τα 40χρονα του Κ. Βιδάλη, ο σ. Χαρίλαος Φλωράκης δήλωσε: «Νομίζω ότι η σημερινή παρουσία του κόσμου εδώ φανερώνει τη γενική εκτίμηση και τιμή στη μνήμη του Βιδάλη από ανθρώπους της τέχνης και του πολιτισμού, όλων των παρατάξεων. Και αυτό είναι μεγάλο πράγμα. Δείχνει την αξία του Βιδάλη».