«Συμπερασματικά, η αριθμητική της ανάπτυξης δε βγαίνει με τα σημερινά δεδομένα. Με έντονα περιοριστική τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, με συνεχείς μειώσεις των πραγματικών μισθών, με σοβαρή απομείωση του πλούτου και με έντονα αρνητικές προσδοκίες και οικονομικό κλίμα, το μείγμα δεν θεραπεύει, αλλά σκοτώνει τον ασθενή. Αλλά η αδιέξοδη πορεία μπορεί να αναστραφεί, με πρώτο βήμα την ανακοπή της ύφεσης και δεύτερο την επάνοδο σε σταθερούς και βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης. Για να το πετύχουμε, χρειάζεται να κλείσουμε τον κύκλο της μονομερούς πολιτικής της συρρίκνωσης των μισθών και συντάξεων, σταθεροποιώντας την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ παράλληλα να διαμορφώσουμε ένα δικό μας εθνικό σχέδιο ανάπτυξης πάνω σε νέες βάσεις: έντονη στήριξη των επενδύσεων, δημόσιων και ιδιωτικών, με προσέλευση ξένων κεφαλαίων, σταθερή ενίσχυση των εξαγωγών, άνοιγμα των αγορών, φιλικό περιβάλλον για το επιχειρείν, ριζική αναβάθμιση των θεσμών που νοσούν, σχέδιο για ένα λειτουργικό κράτος, εξομάλυνση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, έμφαση στη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους. Σε ένα τέτοιο σχέδιο έχει νόημα η ισχυρή πίεση για στήριξη από τους εταίρους μας. Με ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σχέδιο, εξοπλισμένο με έκτακτες διαδικασίες υλοποίησης και άμεσης εφαρμογής, μπορεί ταυτόχρονα το χρέος να γίνει βιώσιμο, η οικονομία ανταγωνιστική και η κοινωνία να δει ελπίδα» (Ο Ν. Καραμούζης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ομίλου «Γιούρομπανκ», καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, στην «Καθημερινή της Κυριακής» 14/10/2012).

Την εγκατάλειψη της κυρίαρχης λογικής, που επιμένει να θέτει την κρίση υπό έλεγχο μέσα από τη λιτότητα και τη δημοσιονομική σταθεροποίηση και τη στροφή σε κεϊνσιανές πολιτικές που οδηγούν στην έξοδο από την κρίση. Στην πράξη, τη σχετική χαλάρωση του Δημοσιονομικού Συμφώνου Σταθερότητας, τη στροφή σε επεκτατική πολιτική με μεγάλη κρατική ενίσχυση των επενδύσεων και μικρή επιστροφή των μεγάλων απωλειών των τελευταίων ετών στους εργαζόμενους. Αυτά είπε σε πρόσφατη συνέντευξή του στο κυριακάτικο «Βήμα» (7/10/2012). Η λύση του Αλέξη Τσίπρα, όπως και του Ν. Καραμούζη, φαίνεται εύκολη, προβάλλεται ως εύκολα εφαρμόσιμη και σωτήρια τόσο για τους επιχειρηματικούς ομίλους, όσο και για το λαό. Δεν απαιτεί ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, ούτε αποδέσμευση από την ΕΕ. Αλλά μπορεί η αύξηση των μισθών και της λαϊκής κατανάλωσης να δώσει διέξοδο από την κρίση;

Ο καπιταλισμός δεν παράγει απλά εμπορεύματα που φτάνει να πουληθούν για να αναπαράγεται ως σύστημα χωρίς προβλήματα και κρίσεις. Παράγει για το κέρδος. Το κεφάλαιο επιδιώκει να αντιμετωπίζει την πτώση του ποσοστού κέρδους αυξάνοντας το βαθμό εκμετάλλευσης, το ξεζούμισμα των εργαζομένων. Δεν είναι τυχαίο ότι και σε περιόδους ανάπτυξης είχαμε αντεργατικές αναδιαρθρώσεις, όπως π.χ. στον εργάσιμο χρόνο, που αύξαναν την εκμετάλλευση. Στην περίοδο της κρίσης στοχεύει σε ακόμα φθηνότερη εργατική δύναμη, για να συγκρατηθεί η ακόμη μεγαλύτερη πτώση του ποσοστού κέρδους. Βεβαίως, οι καπιταλιστές έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν κεφάλαια στο εξωτερικό και να κερδοφορούν, ή να κάνουν εξαγωγές εμπορευμάτων και να κερδοφορούν επίσης, άρα δεν τους επηρεάζει όλους η ζήτηση. Επίσης, καμία αύξηση των μισθών δεν μπορεί να εξαλείψει την αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής, την ανισόμετρη ανάπτυξη της παραγωγής μεταξύ διαφορετικών κλάδων της οικονομίας που φέρνει κρίση.

Με δεδομένο λοιπόν ότι το κέρδος βγαίνει από την εκμετάλλευση, όσο μικρότεροι οι μισθοί, όσο μεγαλύτερος ο απλήρωτος χρόνος δουλειάς, τόσο μεγαλύτερη και η εκμετάλλευση. Βεβαίως, ο καπιταλισμός μπορεί να ξεπεράσει την οικονομική καπιταλιστική κρίση σε όφελός του, αφού καταστρέψει εργατική δύναμη και μέρος του κεφαλαίου, αλλά με νέες επενδύσεις και σε τομείς που απαιτούν μεγάλη παραγωγικότητα εργασίας, δηλαδή απαιτούν νέα, ακόμη πιο σύγχρονα μέσα παραγωγής που παράγουν με λιγότερους και πάμφθηνους εργάτες και βγάζουν περισσότερα κέρδη. Αυτό προτείνει και ο Ν. Καραμούζης και ο Αλ. Τσίπρας. Με κρατικές βασικά επενδύσεις (αλίμονο, χωρίς κρατικές επενδύσεις οι καπιταλιστές δεν κάνουν βήμα), λένε βεβαίως και για ιδιωτικές αλλά πρώτα μιλούν για κρατικές. Αλλά αν αυξηθεί η τιμή της εργατικής δύναμης, μειώνονται τα κέρδη. Δεν αποκλείεται σε κάποια στιγμή, σε περίοδο ανάκαμψης, κάτω από την ανάπτυξη ταξικών αγώνων, να υπάρξει κάποια αύξηση μισθών. Αλλά η τάση μείωσής τους στον καπιταλισμό είναι προδιαγεγραμμένη.

Ποιο είναι εδώ το φαινόμενο; Οτι ο τάχα φιλολαϊκός ΣΥΡΙΖΑ προβάλλει την ίδια συνταγή διεξόδου από την κρίση με ένα κορυφαίο στέλεχος μεγάλου επιχειρηματικού ομίλου. Οτι η διαχείριση της κρίσης έχει δυσκολέψει τους αστούς στο έπακρο. Οτι υπάρχουν μερίδες του κεφαλαίου που αναζητούν άλλο μείγμα διαχείρισης. Και ο ΣΥΡΙΖΑ προσφέρεται γι' αυτό. Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να «τσιμπήσουν», αφού δεν μπορεί να τους λύσει προβλήματα. Η λογική της αναδιανομής, δηλαδή της παραχώρησης κερδών στους εργάτες, πάει κόντρα στην ανταγωνιστικότητα. Μπορεί κάποια στιγμή να γίνει σε στιγμές που η όξυνση των ταξικών αντιθέσεων είναι δυνατόν να φτάσει ως την αμφισβήτηση του συστήματος και την πάλη για ανατροπή. Αλλά τότε αν υποταχτεί το εργατικό κίνημα σε διαχείριση αναδιανομής δίνει ανάσα στο σύστημα, αντί να οξύνει κι άλλο τα αδιέξοδά του, να το αδυνατίσει στην πορεία για να το ανατρέψει. Η μόνη διέξοδος από την κρίση σε όφελος των εργαζομένων είναι: Μονομερής διαγραφή του χρέους, αποδέσμευση από την ΕΕ και ο λαός να πάρει την οικονομία στα χέρια του κοινωνικοποιώντας τα μονοπώλια.