ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Ο γιος του, Θεριανός, είδε το φως το 1849, γεννοβόλησε οκτώ αγόρια με την Ερωφίλη κι άλλα δώδεκα με την Τουρκάλα Εμινέ. Συνολικά είκοσι αγόρια! Και το κάθε αγόρι έφερε στον κόσμο από δέκα γιους! Τα παιδιά όταν παντρεύονταν χτίζανε το δικό τους σπιτικό. Ούτε παιδιά ούτε εγγόνια τολμούσαν να αποτινάξουν την πατριαρχική ράβδο του Θεριανού.

Η πρώτη σύζυγος, η Ερωφίλη, ήταν χριστιανή ορθόδοξη Ελληνίδα. Ετσι, τα αγόρια βαφτίστηκαν με ελληνοχριστιανικά ονόματα. Γεννήθηκαν κατά σειρά από το 1865 έως το 1872: Μανόλης (προς τιμήν του πατέρα του), Μιχάλης, Γιώργος, Λευτέρης (για να τιμήσει την επανάσταση του '68), Σήφης, Πέτρος, Αντώνης και Δημήτρης.

Εναν χρόνο μετά την γέννηση του τελευταίου παιδιού, του Δημήτρη, πεθαίνει η Ερωφίλη από ελονοσία. Μαζί τους έμενε στην υπηρεσία του ζευγαριού η μουγκή Εμινέ. Ετσι, έναν χρόνο μετά τον θάνατο της πρώτης συμβίας του ο Θεριανός παντρεύεται την αλλόθρησκη, που της είχαν κόψει τη γλώσσα οι χριστιανοί στην επανάσταση του 1854.

Ο Θεριανός την φώναζε Μηλιά. Από τον γάμο τους ήρθαν στον κόσμο δώδεκα παιδιά, όλα αγόρια, όλα με αρχαιοελληνικά ονόματα: Αλέξανδρος, Επαμεινώνδας, Περικλής, Πάρης, Εκτορας, Θεμιστοκλής, Σοφοκλής, Σωκράτης, Αντίοχος, Δαρδανός, Απόλλωνας.

Το «απρόσμενο» ζευγάρι το περιγράφει ο απόγονός τους, ο ψηλός Μίκης, και σε λίγο θα καταλάβετε γιατί χρησιμοποιούμε εμφατικά το επίθετο. Αποτυπώνει ο απόγονος:

«Ο Θεριανός ήταν ένας άντρας ψηλός, περίπου δυο μέτρα, με λεπτές γάμπες, ψηλοκάπουλος, με στέρνο πουλιού και γενικά λεπτοκόκαλος. Δολιχοκέφαλος, ξανθός, με ξανθό γενάκι και μάτια καστανά προς το μαύρο. Η Ερωφίλη ήταν μελαχρινή, παχουλή, στρογγυλοπρόσωπη. Η Εμινέ, αν και Τουρκάλα, ήταν ψιλόλιγνη, ξανθιά με γαλανά μάτια. Οι πρόγονοί της είχαν τη ρίζα τους στα μέρη της Τροίας. Γι' αυτό ο Θεριανός, για να την ευχαριστήσει, έδωσε στους τρεις γιους του ονόματα που θύμιζαν τη φημισμένη πόλη και την περιοχή.

Δεν είναι περίεργο λοιπόν που και οι οκτώ γιοι της Ερωφίλης βγήκαν μελαχρινοί, σωματώδεις, μετρίου αναστήματος, ενώ της Εμινέ ήταν όλοι ξανθοί, ψηλοί (ο Εκτορας και ο Αντίοχος ξεπερνούσαν τα δυο μέτρα), με γαλανά μάτια, λεπτοί και λεπτοκόκαλοι».

Δεν ήταν τυχαία προσωπικότητα ο Θεριανός. Το 'λεγε η ψυχή του, με ό,τι κι αν ασχολιόταν. Είχε φήμη ξακουστού χορευτή, τραγουδιστή και οργανοπαίκτη. Ομως, κατά τη μαρτυρία του απογόνου, που επισκέφτηκε για πρώτη φορά το νησί το 1949, μετά τη Μακρόνησο, ποτέ δεν έπαιζε και δεν χόρευε για τους άλλους:

«Μονάχα για τον εαυτό του! Εκεί που καθότανε ήρεμος και ρέμβαζε κάτω από τις καρυδιές, τον έπιανε το μεράκι να τραγουδήσει. Επαιρνε τότε τη μαντόλα κι έλεγε τα τραγούδια του πατέρα του, που όλη η Κρήτη τα πίστευε για λαϊκά - παραδοσιακά.

Αλλη φορά χόρευε μόνος του συρτό, χανιώτικο, σούστα ή πεντοζάλη με το νέο ρακί που του φούσκωνε το αίμα και τον ξεσήκωνε. Τότε τα ζώα τον εκάνανε χάζι. Ο παλιότερός του φίλος, ο τράγος ο Χαρίλαος, έσκυβε το κεφάλι και κουνούσε τα κέρατά του με τον ρυθμό των ποδιών του.

Ομως ο Θεριανός τη μεγάλη του φήμη τη χρωστούσε στην ιατρική. Κάποτε, όταν ήταν παιδιά, η Εμινέ τσάκισε το πόδι της. Ο Θεριανός για πρώτη φορά έβαλε τα δάχτυλα πάνω στο σπασμένο κόκαλο και κατάλαβε πως διαθέτει μια μυστηριώδη δύναμη: Να "βλέπει" μονάχα στο σπασμένο κόκαλο. Να "βλέπει" δηλαδή μονάχα με την αφή και να "καταλαβαίνει" τι συμβαίνει, τι πρέπει και πώς πρέπει να γίνει. Αφού χάιδεψε προσεκτικά, πάνω κάτω, τα λεπτά κοκαλάκια της Τουρκάλας, έπιασε τις δύο άκρες με δύναμη. Τα τράβηξε πρώτα προς τα έξω, να πάρουν απόσταση, και μετά τα πίεσε το ένα πάνω στο άλλο, και ως εκ θαύματος μπήκαν στη θέση τους.

Από τότε άρχιζε να βάζει κόκαλα ανθρώπων και ζώων. Καθώς ο τόπος ήταν ανώμαλος και βραχώδης, δεν υπήρχε μέρα που να μην τον φωνάξουν, πότε εδώ και πότε εκεί. Η φήμη του έφτασε έως τις τρεις θάλασσες. Στα νότια, στη Χώρα των Σφακίων, στα δυτικά, στον Κάμπο, και στα βόρεια, στις Βρύσες.

Για πληρωμή τού δίνανε τροφές, ρούχα, είδη νοικοκυριού και ζώα: Κότες, κουνέλια, αρνιά, κατσίκια. Οταν θεράπευσε το αγαπημένο άλογο ενός τσιφλικά, εκείνος του χάρισε μια φοραδίτσα».

Εκτός από τον πολύτεκνο γιο ο Θοδωρομανώλης είχε και δύο κόρες. Η πρώτη ήταν η Αργυρώ, που όταν ήταν 2 ετών πέθανε μαζί με την μάνα της, την Παντέρμη, μέσα σε μια σπηλιά.

Η άλλη ονομαζόταν Χρυσή, γεννημένη στα 1844, και μόλις στα 15 της παντρεύτηκε Θεοδωράκη από άλλη γενιά. «Σύμπτωση», σχολιάζει ο συνθέτης. Ομως ας τον αφήσουμε να μας πει από πρώτο χέρι από πού κρατάει ο παππούς του, ο Μιχαήλ ή Μιχάλης, από τον οποίο πήρε το όνομά του:

«Και στα 1856 γέννησε τον παππού μου τον Μιχαήλ. Ετσι, από την Χρυσή, την κόρη του Θοδωρομανώλη, η οποία παντρεύτηκε τον Μανόλη Θεοδωράκη, παντρεύτηκε κι αυτός με τη σειρά του την Αικατερίνη, που η μάνα της η Μαρία ήταν κόρη του στρατηγού Χάλη, του αρχικαπετάνιου της δυτικής Κρήτης. Και αυτή παντρεύτηκε τον Γιώργο Σπυριδάκη, ξακουστό οπλαρχηγό της δυτικής Κρήτης, αρχηγό των επαναστάσεων, που είχε ρίζες στον Γαλατά Κυδωνίας».

(Συνεχίζεται)