Στην αστική οικονομική ειδησεογραφία, όταν γίνεται αναφορά στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, χρησιμοποιούν τον όρο του «αλληλοτροφοδοτούμενου χρέους» ή τη φράση «του φαύλου κύκλου των ελλειμμάτων, του χρέους και του δανεισμού». Τι ακριβώς θέλουν να πουν με τη χρησιμοποίηση των συγκεκριμένων φράσεων οι καλοί μας δημοσιογράφοι ή οι οικονομικοί αναλυτές; Οτι, παρά το μεγάλο ύψος του δημόσιου χρέους της χώρας, η κάθε κυβέρνηση, ακολουθεί ...επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, η οποία οδηγεί σε διεύρυνση των ελλειμμάτων και άρα στην αύξηση του δημόσιου χρέους. Οπότε εξαναγκάζεται να προσφύγει σε νέο δανεισμό για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους. Ο νέος δανεισμός προκαλεί νέα ελλείμματα, για την κάλυψη των οποίων η κυβέρνηση συνάπτει νέα δάνεια και ούτω καθεξής... Και ποια είναι η ίαση, η θεραπεία για να σπάσει ο φαύλος αυτός κύκλος; Οι σκληρές, έως και αιματηρές πολιτικές λιτότητας.
Εδώ όμως και μια δεκαπενταετία περίπου, έχει δημιουργηθεί ένας άλλος «φαύλος κύκλος», ο οποίος περνάει σχεδόν απαρατήρητος από τους καλούς μας αναλυτές. Εχουμε κατά νου τα ελλείμματα που δημιουργούνται στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών - κυρίως εξαιτίας της σύνθλιψης της αγοραστικής ικανότητας των μισθών και συντάξεων - και της «αναγκαστικής» προσφυγής των εργαζομένων στον τραπεζικό δανεισμό. Εχουμε και εδώ την περίπτωση του αλληλοτροφοδοτούμενου κύκλου, δεδομένου ότι κάθε χρόνο οι τιμές «τρέχουν» γρηγορότερα από τους μισθούς, οπότε το διάφορο σπεύδουν να το καλύψουν οι τράπεζες.
Για την ακρίβεια, η αστική ειδησεογραφία προβαίνει σε εκτενή παρουσίαση του φαινομένου της «υπερχρέωσης» των νοικοκυριών, αλλά αρνείται πεισματικά να προτείνει λύσεις εξόδου από τη ...φαύλη αυτή κατάσταση. Και φυσικά, η λύση δεν είναι άλλη παρά η εξής μία. Ουσιαστική αύξηση των μισθών και συντάξεων, ώστε οι εργαζόμενοι να μην εξαναγκάζονται να καταφεύγουν στις ληστρικές τράπεζες, για να καλύπτουν τις τρύπες των οικογενειακών τους προϋπολογισμών. Πάει, όμως, πολύ να ζητάμε από τους οικονομικούς αναλυτές της αστικής τάξης να προτείνουν μέτρα περιορισμού της καπιταλιστικής κερδοφορίας.
Τα μηνύματα που έρχονται από το μέτωπο αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά. Τα συνολικά χρέη των νοικοκυριών προς τις τράπεζες, το Γενάρη του 2007 ανήλθαν στα 87 δισ. ευρώ (κοντά στα 30 τρισ. δρχ.)! και αντιστοιχούν στο 44,5% του ΑΕΠ της χώρας. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι, ότι, με τα σημερινά δεδομένα, δε φαίνεται να υπάρχει λύση διεξόδου από την επικίνδυνη αυτή κατάσταση. Οπως προκύπτει και από το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης - που κατέθεσε η κυβέρνηση της ΝΔ στην ΕΕ - οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν. Με άλλα λόγια, οι ασκούμενες εισοδηματικές πολιτικές, θα συνεχίζουν να δημιουργούν τρύπες στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, κάτι που σημαίνει ότι η ομηρία και το αλυσόδεμα των εκατομμυρίων «πελατών» στις τράπεζες, θα συνεχιστεί με επαχθέστερους μάλιστα όρους (βλέπε αυξήσεις των επιτοκίων).
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι εργαζόμενοι καλούνται να κάνουν δύο πράγματα: Αμεσα να απαιτήσουν αυξήσεις μισθών, ώστε να καλύπτουν στοιχειωδώς τις οικονομικές τους απαιτήσεις. Αλλά δε φτάνει αυτό. Χρειάζεται να ανατρέψουν το φαύλο πολιτικό οικοδόμημα του δικομματισμού - να ανατρέψουν δηλαδή τους σημερινούς αρνητικούς πολιτικούς συσχετισμούς δυνάμεων - ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη λαϊκή εξουσία για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ