Αν δεχτούμε ότι η «επόμενη μέρα» είναι ένα κριτήριο ψήφου, τότε από το αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών μπορεί να προκύψει το συμπέρασμα ότι ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων ψήφισαν για μια πολιτική σκληρής λιτότητας, ανεργίας, ιδιωτικοποίησης της Παιδείας και της Υγείας, ανατροπής των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, περιστολής των δημοκρατικών ελευθεριών και των ατομικών δικαιωμάτων. Δηλαδή, ψήφισαν ενάντια στα συμφέροντά τους.

Το συμπέρασμα, όμως, είναι εν μέρει αληθές. Δηλαδή, είναι αληθές ότι πολλοί εργαζόμενοι ψήφισαν, αντικειμενικά, υπέρ αυτής της πολιτικής, με δεδομένο όμως ότι δεν έχουν συνειδητοποιήσει το ταξικό τους συμφέρον. Πολύ περισσότερο δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι η πολιτική που ασκούν τα δύο κόμματα της πλουτοκρατίας, και στην κυβέρνηση και στην Αυτοδιοίκηση, δεν μπορεί να τους λύσει τα προβλήματα. Δεν μπορεί να ικανοποιεί ταυτόχρονα και τις ανάγκες του κεφαλαίου και τις ανάγκες των λαϊκών στρωμάτων. Με λίγα λόγια, ψήφισαν τους εκλεκτούς της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ επειδή δεν μπορούν ακόμη να προσεγγίσουν και να συνειδητοποιήσουν ότι η λύση των προβλημάτων τους, η ικανοποίηση των συμφερόντων τους μπορεί να γίνεται πράξη μόνο από τη λαϊκή εξουσία. Εγκλωβίζονται στην αυταπάτη που καλλιεργούν αυτά τα κόμματα, ότι μπορεί η πολιτική του ενός ή του άλλου να εξυπηρετήσει το ατομικό τους συμφέρον, να τους λύσει κάποια προβλήματα.

Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις που έγιναν ακόμη και πάνω από την κάλπη, κατέγραψαν την ίδια μεγάλη δυσαρέσκεια για την κυβερνητική πολιτική, αλλά και την άποψη ότι τα δύο μεγάλα κόμματα δεν έχουν πολιτικές διαφορές.

Η γνώση και η αποκτημένη εμπειρία είναι ασφαλώς απαραίτητες, όμως δεν αρκούν αν δε συνειδητοποιηθεί από τους εργαζόμενους το ταξικό τους συμφέρον, ότι αυτό μπορεί να εξασφαλίζεται από μια άλλη εντελώς αντίθετη πολιτική. Και επιπλέον, αν δεν πιστέψει ο ίδιος στις δυνάμεις του και στη δύναμη της τάξης του, για την ανατροπή αυτής της πολιτικής, για τη νίκη της λαϊκής εξουσίας.

Η ανάδειξη της ταξικής φύσης του κάθε προβλήματος, αλλά και η πολιτική για τη λύση του είναι ένας όρος με εξαιρετική σημασία. Για παράδειγμα, στον αγώνα για την Παιδεία, οι εργαζόμενοι θεωρούν ότι υπάρχει δημόσια εκπαίδευση και ας ξεπουλιούνται για να σπουδάσουν τα παιδιά τους. Χρειάζεται δουλιά για να συνειδητοποιήσουν τι είναι αποκλειστικά δημόσια Παιδεία και με ποια πολιτική και ποια εξουσία μπορεί να εφαρμοστεί. Στη βάση αυτή όμως πρέπει να αποκαλύπτουμε την ταξική φύση της πολιτικής των συνεταίρων του δικομματισμού. Εκεί θα καταρρίπτονται και οι αυταπάτες για τον «τρίτο δρόμο» και όσες πολιτικές δυνάμεις τον ευαγγελίζονται. Με τον όρο αυτό αποκτούν οι αγώνες αποτελεσματικότητα και προοπτική απελευθέρωσης από το δικομματισμό. Για να γίνει το επόμενο, αποφασιστικό βήμα.