Το... λιγότερο κράτος
«
Θέλουμε ευέλικτο κράτος κι αυτό σημαίνει λιγότερο κράτος, σημαίνει περιορισμός του δημοσίου». Αυτό είναι το δόγμα που η κυβέρνηση λανσάρει με κάθε ευκαιρία το τελευταίο διάστημα όχι τόσο για να προσδιορίσει την πολιτική της στο επίπεδο των ιδεών όσο στο επίπεδο της άμεσης πρακτικής εφαρμογής. «Ευέλικτο κράτος = λιγότερο κράτος». Ενα παλιό δόγμα που πριν από μερικά χρόνια το είχαν κάνει σημαία οι νεοφιλελεύθεροι, οι νεοσυντηρητικοί, η «επάρατος Δεξιά» για να θυμηθούμε και λίγο από την παλιότερη προπαγάνδα του ΠΑΣΟΚ. Ενα αναπαλαιωμένο δόγμα που σήμερα το 'χουνε κάνει σημαία οι απανταχού σοσιαλδημοκράτες και φυσικά οι εγχώριοι του είδους που τόσα επένδυσαν στο παρελθόν σε έννοιες περί κοινωνικής πολιτικής μέσω του δημόσιου τομέα. Αλλά τι σημαίνει λιγότερο κράτος; Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από ένα κράτος που είναι λιγότερο για τον εργαζόμενο λαό και περισσότερο - μέχρι εκεί που δεν παίρνει- για το μεγάλο κεφάλαιο.
Η κυβέρνηση έχει βάλει στόχο, να εκσυγχρονίσει, όπως λέει, το δημόσιο τομέα για να γίνει δήθεν αποδοτικότερος για τον πολίτη. Κι ο δρόμος που διαλέγει για να το πετύχει είναι η σταδιακή και χωρίς όρια ιδιωτικοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών. «Δραστηριότητες του δημοσίου που δε συνεπάγονται την άσκηση δημόσιας εξουσίας πρέπει να μεταβιβαστούν στον ιδιωτικό τομέα», διακηρύσσει η υπουργός Εσωτερικών Β. Παπανδρέου. Αλλά τι σημαίνει άσκηση δημόσιας εξουσίας; Και ο πιο αδαής μπορεί να καταλάβει - αλλά και η ιστορία έχει αποδείξει- πως η απάντηση στο ερώτημα ποικίλει, ανάλογα με τα εκάστοτε συμφέροντα του κρατικομονοπωλιακού καπιταλισμού που σήμερα εκφράζονται μέσα από την πολιτική ιδιωτικοποίησης κάθε κερδοφόρου κρατικού τομέα. Συνεπώς, αν διαβάσουμε πίσω από τις λέξεις της υπουργού, η ιδιωτικοποίηση τομέων και υπηρεσιών του δημοσίου δεν έχει όρια για την κυβέρνηση. Αλλά κι εκείνοι οι τομείς που θα παραμείνουν δημόσιοι, μόνο κατ' όνομα θα είναι τέτοιοι αφού θα απεμπολήσουν κάθε έννοια «κοινωνικού» χαρακτήρα, που μερικώς μπορεί να είχαν, λειτουργώντας με τα κριτήρια των καπιταλιστικών, ιδιωτικών, εταιριών, κυνηγώντας το κέρδος και μόνο το κέρδος, λειτουργώντας, ανοιχτά πλέον, ως κρατικά παραρτήματα του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Λιγότερο κράτος, επομένως, σημαίνει περισσότερο κράτος για το μεγάλο κεφάλαιο, σημαίνει την εφαρμογή ενός ακραίου κρατικού προστατευτισμού για λογαριασμό της λεγόμενης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που έρχεται ορεξάτη να καταβροχθίσει ό,τι χτίστηκε τις προηγούμενες δεκαετίες με το δημόσιο χρήμα, με το χρήμα δηλαδή του φορολογούμενου εργαζόμενου πολίτη.
Η κυβερνητική προπαγάνδα αξιοποιεί στο έπακρο αρνητικές πλευρές του δημόσιου τομέα με σκοπό να προσελκύσει υπέρ της πολιτικής της τις εργαζόμενες μάζες. Οι υπηρεσίες, λέει, θα λειτουργούν αποτελεσματικά και γρήγορα με αποτέλεσμα να ωφελείται ο πολίτης. Κι ενώ με τα κριτήρια αποδοτικότητας που εισάγει αφήνει να εννοηθεί πως θα παταχτούν οι υπάλληλοι που δεν κάνουν καλά τη δουλιά τους και θα ελέγχεται η σπατάλη του δημοσίου χρήματος, δεν μπαίνει καθόλου στον κόπο να μιλήσει για το πόσο θα κοστίζουν οι δημόσιες υπηρεσίες στους εργαζόμενους λειτουργώντας σ' αυτή τη βάση. Οι δήμοι, π.χ., θα είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν υπηρεσίες στη βάση της επικερδούς ανταποδοτικότητας κι ο δημότης θα καλείται να πληρώσει τον κούκο γι' αηδόνι. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας θα είναι με το σταγονόμετρο και θα υπάρχουν ίσα - ίσα για να μην πεθαίνει κανείς στο δρόμο. Η κάθε είδους κρατική εξυπηρέτηση θα υπάρχει γι' αυτόν που θα μπορεί να την πληρώσει. Λιγότερο κράτος, επομένως, είναι ένα ακόμα πιο αντιλαϊκό κράτος γιατί το ζήτημα σε τελευταία ανάλυση δεν είναι το μέγεθος του κράτους αλλά για ποιον δουλεύει.
Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ