Τη χαρακτηρίζουν κρίση του «ακραίου καπιταλισμού», του «καζίνο-καπιταλισμού», του «ανήθικου καπιταλισμού», ή ακόμα και του «τουρμπο-καπιταλισμού». Και όσο προσπαθούν να κρύψουν πως απέναντί μας βρίσκεται σε εξέλιξη μια οικονομική κρίση του καπιταλισμού, οι επιθετικοί προσδιορισμοί μπορεί να πληθύνουν. Μόνο και μόνο για μην πουν την αλήθεια. Οτι αυτό που κλυδωνίζεται, δεν είναι ένα επιμέρους μοντέλο διαχείρισης του συστήματος, αλλά ο ίδιος ο καπιταλισμός.

Μην τρελαθούμε όμως. Η ακόρεστη δίψα του κεφαλαίου να αποσπά, με κάθε τρόπο και κάθε μέσο, όλο και μεγαλύτερα κέρδη, δεν είναι φαινόμενο που εμφανίστηκε τώρα, ελέω νεοφιλελευθερισμού. Μπορεί οι απολογητές του συστήματος -διάφοροι σοσιαλδημοκράτες και οπορτουνιστές - να θέλουν να μας πείσουν ότι τώρα θα αποκατασταθούν οι παλαιότερες καλές ισορροπίες, ωστόσο μοναδική αλήθεια είναι ότι το ...«ηθικόν» των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, τον εκμεταλλευτικό και απάνθρωπο χαρακτήρα τους, οι εργαζόμενοι το γνωρίζουν από την καλή.

Πίσω από κάθε κρίση βρίσκεται πάντα και μόνο το συνεχές κυνήγι της κερδοφορίας. Η βασική αντίθεση του συστήματος, που θέλει τους εργάτες και τα άλλα εργαζόμενα στρώματα να παράγουν τον πλούτο της κοινωνίας και αυτός, στο τέλος, να «ανήκει» σε μια χούφτα εκμεταλλευτές. Το κέρδος που τσεπώνουν, όμως, ποτέ δεν τους φτάνει, γι' αυτό «σπρώχνουν» την παραγωγή σε υψηλότερα επίπεδα. Και όταν αυτή στομώνει, επειδή δεν απορροφώνται τα εμπορεύματα παραγωγής, για να μην ξεσπάσει η κρίση αυξάνουν τα δάνεια των τραπεζών. Κι όταν κι αυτά δε βελτιώνουν την κατάσταση, φτιάχνουν μετοχές-χαρτιά και τις «παίζουν» στα χρηματιστήρια. Και όταν αυτά εξαντλούν τα κλασικά όριά τους, τότε δημιουργούν τα χρηματιστηριακά παράγωγα, τα συμβόλαια μελλοντικής εκτέλεσης, κ.ο.κ.

Βέβαια, όπως λέει ο Μαρξ, πολύ πριν ο Αλ. Αλαβάνος ανακαλύψει τον καζίνο-καπιταλισμό, αποτέλεσμα όλης αυτής της διαδικασίας είναι ότι «όλα εδώ φαίνονται διαστρεβλωμένα, γιατί σ' αυτόν τον χαρτόκοσμο δεν εμφανίζονται πουθενά η πραγματική τιμή και οι πραγματικοί συντελεστές της» («Το Κεφάλαιο», τόμος 3 σελ. 618). Οσο το πολυδαιδαλώδες αυτό σύστημα των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών χρηματοδοτείται και λειτουργεί, οι εκπρόσωποι της πλουτοκρατίας εμφανίζονται ικανοποιημένοι. Οταν διακοπεί η εύρυθμη χρηματοδότησή του (όπως έγινε με τα στεγαστικά δάνεια στις ΗΠΑ) και καταρρέει, τότε τα παπαγαλάκια ανακαλύπτουν τον καζίνο-καπιταλισμό.

Το πρόβλημα, σε κάθε περίπτωση, δεν είναι πρόβλημα των χρηματιστηρίων και των διαφόρων κερδοσκοπικών παιχνιδιών σε αυτά. Αυτά δεν εμφανίστηκαν από μόνα τους, αλλά υπάρχουν ως αποτέλεσμα της έμφυτης τάσης του κεφαλαίου να αναζητά τρόπους για μεγαλύτερο κέρδος. Το πρόβλημα της κρίσης που βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν είναι ο τρόπος που γίνονται οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ως τέτοιες, αλλά το γεγονός ότι «όλο το τεχνητό σύστημα επέκτασης με το στανιό του προτσές της αναπαραγωγής δεν μπορεί να θεραπευτεί με το ότι κάποια τράπεζα, με τα χαρτονομίσματά της χορηγεί σ' όλους τους απατεώνες το κεφάλαιο που τους λείπει» (στο ίδιο).

Θεραπεία από τις οικονομικές κρίσεις μπορεί να βρεθεί μόνο στην ανατροπή των σχέσεων που διαμορφώνονται σ' αυτό που λέμε προτσές της παραγωγής. Στην κοινωνικοποίηση των μέσων της και στη σχεδιοποιημένη ανάπτυξη της οικονομίας συνολικά προς όφελος του συνόλου των εργαζομένων. Σε κάθε άλλη περίπτωση, οι κρίσεις θα είναι παρούσες και όσο περνάει ο καιρός θα είναι εντονότερες. Και σε εύρος και σε βάθος.