«Συναξάρι νεομαρτύρων» τιτλοφορείται η συλλογή διηγημάτων του Καλυμνιώτη φιλολόγου και πολυγραφότατου ποιητή και πεζογράφου Γιάννη Πουγούνια, που κυκλοφόρησε η «Σύγχρονη Εποχή». Οπως ο τίτλος υπονοεί πρόκειται για διηγήματα εμπνευσμένα από τα πάθη των αγωνιστών - «νεομαρτύρων» όπως ποιητική αδεία τους χαρακτηρίζει ο συγγραφέας - του λαού μας σε χρόνους δύστηνους. Της μεταξικής δικτατορίας, της φασιστικής ιταλογερμανικής κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης, των μεταπελευθερωτικών διωγμών, των εμφυλιακών και μετεμφυλιακών χρόνων, της Απριλιανής χούντας (η οποία τον έθεσε σε διαθεσιμότητα και έπειτα τον απέλυσε από την υπηρεσία του), φτάνοντας έως και το Πολυτεχνείο και τη μεταπολίτευση.

Ανθρωποι, με πολλές ομοιότητες, ακόμα και στο επίθετο, είναι τα πρόσωπα του πρώτου διηγήματος, του ελληνόπουλου Γιάννη Ζωγράφου - απόφοιτου της Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του ιταλόπουλου Τζοβάνι Pittore (ζωγράφος σημαίνει το επίθετο) - απόφοιτου της Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου της Ρώμης, τον οποίο έστειλε ο Μουσολίνι να πολεμήσει τους Ελληνες, ανάμεσά τους και τον Γιάννη. Στο χιτλερικό «σφαγείο» παιδιών του γερμανικού λαού αναφέρεται το δεύτερο διήγημα. Στη θανάσιμη πείνα του λαού μας στην Κατοχή, το τρίτο. Ενας δάσκαλος, εξόριστος από τη μεταξική δικτατορία, με χαμένο το ένα πόδι στην Αλβανία και έπειτα αν και ανάπηρος αγωνιστής του ΕΑΜ, δολοφονημένος από παρακρατικούς μετά την απελευθέρωση είναι ο ήρωας στο συγκινητικό διήγημα «Σαν το Χριστό». Ανάλογοι ήρωες - μάρτυρες συναντάμε και σε άλλα διηγήματα της συλλογής.