«ΟΥΤΕ γη ούτε νερό στους φονιάδες των λαών». Μ' αυτό το κεντρικό σύνθημα, που βροντοφώναζαν οι διαδηλωτές της παγκρήτιας αντιιμπεριαλιστικής κινητοποίησης - την περασμένη Κυριακή έξω από τη βάση της Σούδας - για μια ακόμη φορά έστειλαν το μήνυμά τους: Να κλείσει η αμερικανοΝΑΤΟική βάση, το ορμητήριο αυτό για τις σφαγές των λαών.

ΕΙΝΑΙ 65 χρόνια, από τότε, που η Αθήνα εκείνο το μακρινό χάραμα της 20ής του Μάη 1941 ξυπνούσε από το μεγάλο θόρυβο, που έκαναν ασταμάτητα τα γερμανικά αεροπλάνα. Δε χρειάζονταν άλλες πληροφορίες.

ΤΑ ΣΗΜΑΔΙΑ πως οι Γερμανοί κάτι ετοίμαζαν ήταν ορατά σε πολλά σημεία της Αθήνας, στους δρόμους, στα κέντρα διασκέδασης, με την άφιξη των επίλεκτων μονάδων του Χίτλερ, που συγκροτούσαν οι μονάδες αλεξιπτωτιστών.

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «Μερκούρ» έχει αρχίσει μ' ένα φοβερό βομβαρδισμό, που κράτησε τρεις κοντά ώρες. Είναι η στιγμή, που από τη μια άκρη της Κρήτης ως την άλλη φτάνει το μήνυμα κι η κραυγή «έρχονται». Ξεσηκωμός σ' ολόκληρη την Κρήτη. Σε λίγο ο ουρανός του νησιού θα γεμίσει «ομπρελάδες», όπως αποκάλεσαν οι Κρητικοί τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Μια ολόκληρη μεραρχία είναι στον αέρα. Οι περισσότεροι βρίσκουν το θάνατο, πριν ακόμη πατήσουν το χώμα. Αλλά κι εκείνοι που προσγειώνονται κι αυτοί βρίσκουν το θάνατο στις συγκρούσεις που τους αναμένουν. Οι Κρητικοί, πάσης ηλικίας και με κάθε είδος πολεμικού όπλου που ο καθένας είχε, τους πολεμάνε.

ΠΑΡ' ΟΛΕΣ τις μεγάλες απώλειες που είχαν οι Γερμανοί πέτυχαν να αγκιστρωθούν δυτικά του αεροδρομίου του Μάλεμε και να προωθήσουν τη θέση τους όλο και περισσότερο, αντιμετωπίζοντας την αντίσταση που δεν είχαν υπολογίσει. Ο Γερμανός διοικητής, που ήταν επικεφαλής της επιχείρησης εισβολής στην Κρήτη, ο Στούντεντ γράφει: «Στο θερμό έδαφος της Κρήτης αρχίζει ο σκληρότερος αγώνας, στον οποίο είχε περιπλεχτεί ποτέ γερμανικό σώμα στρατού».

ΣΕ ΛΙΓΟ κλείνουν 50 χρόνια, που για πρώτη φορά έβλεπα την Κρήτη, ύστερα από την ηρωική εκείνη στιγμή, που είχε ζήσει το Μάη του 1941. Είχα ακούσει τους αγωνιστές τους ίδιους να μιλούν για τις ώρες εκείνες, για τις μάχες που δώσανε άντρες, γυναίκες, γέροι και τα παιδιά με τους εισβολείς. Ηταν μια δημοσιογραφική αποστολή μοναδική σε εμπειρίες. Σκόρπια στα χωράφια ακόμα τα κόκαλα των πολεμιστών. Ντυμένες στα μαύρα οι γυναίκες των εκτελεσμένων. Ολόκληρα χωριά ολοκαυτώματα πενθούσαν ακόμη.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΑΣ εκείνο στην Κρήτη δεν είχε τρεχατά, δεν είχε ανταποκρίσεις και τηλεφωνήματα. Είχε ελεύθερο χρόνο, είχε την άνεση ν' ακούς τους γερο - Κρητικούς να σου διηγούνται. Κι είχε ακόμα την καλή σύμπτωση ένας άξιος φωτογράφος, ο Σπ. Μελετζής, να καταγράψει μορφές μοναδικές, να μας μιλούν για τη μεγάλη εκείνη ώρα.

Η ΜΑΧΗ της Κρήτης μπορούσε να κερδηθεί και η Κρήτη να μείνει λεύτερη. Αυτό παρατηρεί ο Αλέκος Ψηλορείτης (Γιώργης Χ. Αγγουράκης) στην ιστορική του μελέτη. Αν, βέβαια, έγκαιρα είχαν παρθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα. «Αν χάθηκε και το νησί γνώρισε την πιο βάρβαρη κατοχή, υπεύθυνος γι' αυτό είναι πρώτα απ' όλα η αγγλική κυβέρνηση κι ακόμα περισσότερο οι ελληνικές (Μεταξά, Κορυζή, Τσουδερού) και το Παλάτι, που όχι μόνο δε φρόντισαν, όπως είχαν υποχρέωση, για την ενίσχυση της άμυνας του νησιού, αλλά και την υπονόμευσαν, τη σαμποτάρισαν κυριολεκτικά, όπως διαπιστώνουν κι οι επίσημες στρατιωτικές εκθέσεις...».

ΦΕΡΝΩ στα μάτια το γερο - Σφακιανό, που την άνοιξη εκείνη συναντήσαμε στην Αγια - Ρούμελη στο φτωχόσπιτό του, εκεί στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς. Τότε, που, αποκλεισμένοι από την αγριεμένη θάλασσα, μας φιλοξένησε μια βδομάδα. Κρατούσε στην αγκαλιά του τον εγγονό του και το χαιρόταν με τρυφεράδα απέραντη. Του κρυφομιλούσε...

ΞΕΡΕΙ η Κρήτη να ζυμώνει όπως πρέπει το χτες και το σήμερα. Είναι η Κρήτη, που αναμετρήθηκε με τους φονιάδες του Χίτλερ. Είναι το ίδιο το νησί της αντρειοσύνης, που προχτές έστειλε το μήνυμά του: «ΟΥΤΕ ΓΗ ΟΥΤΕ ΝΕΡΟ ΣΤΟΥΣ ΦΟΝΙΑΔΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ». Μακριά κι αλάργα από τη γη μας οι βάσεις και του πυρηνικού θανάτου ο όλεθρος. Η Σούδα για την Κρήτη, για την πατρίδα μας, το μεγάλο λιμάνι της ειρηνικής συνεργασίας των λαών της Μεσογείου. Κι όχι πίστα εξόρμησης των αμερικανοΝΑΤΟικών για τη δολοφονία των λαών.