Το σημαντικό μερίδιο που έχουν οι θαλάσσιες μεταφορές στην ελληνική οικονομία αποτυπώνεται καταρχήν στο ποσοστό του ΑΕΠ της τάξης 7%-8%, που αφορά ναυτιλιακές δραστηριότητες, νούμερα πολλαπλάσια σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Οι θαλάσσιες μεταφορές απαρτίζονται από δυο κατηγορίες που σχετίζονται με τη μεταφορά - κυρίως - επιβατών από και προς τα νησιά και τις διεθνείς μεταφορές. Μέρος της κερδοφορίας των Ελλήνων εφοπλιστών από την ακτοπλοΐα και από τις διεθνείς μεταφορές τοποθετείται και σε άλλους κλάδους στην Ελλάδα όπως του Τουρισμού, της Ενέργειας, της τεχνολογίας, της διαχείρισης ακινήτων κ.ά. Σημειώνεται ακόμη πως μόνο στην Αττική είναι εγκατεστημένες περισσότερες από 750 διαχειρίστριες εταιρείες πλοίων.

Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο έχει ισχυρή θέση ευρύτερα στον παγκόσμιο χάρτη. Ο ελληνόκτητος στόλος αριθμεί 5.124 πλοία και αντιπροσωπεύει το 16,4% της παγκόσμιας χωρητικότητας όντας στην 1η θέση. Σε επίπεδο ΕΕ αντιπροσωπεύει το 60% του στόλου. Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο συνδέεται με μεγάλες οικονομίες όπως των ΗΠΑ. Σημαντικό μέρος των εξαγωγών - εισαγωγών των ΗΠΑ γίνεται από ελληνόκτητα πλοία, ενώ 27 ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων έχουν χαρτοφυλάκια στην αμερικανική χρηματαγορά. Η μεγάλη κερδοφορία των προηγούμενων χρόνων εκφράζεται μεταξύ άλλων στην αύξηση, 42% και πλέον, της συνολικής χωρητικότητας από το 2015, στις παραγγελίες νέων πλοίων ή λιγότερο στην αγορά μεταχειρισμένων. Σημειώνεται βέβαια πως μόνο 1 στα 9 πλοία που ανήκει σε Ελληνες εφοπλιστές έχει ελληνική σημαία, ενώ συνολικά αυτά είναι κάτω από 500.

Οι βασικοί παράγοντες που καθόρισαν την πορεία των υψηλών κερδών στην παγκόσμια ναυτιλία την προηγούμενη περίοδο - που αφορά βέβαια και τους Ελληνες εφοπλιστές - είναι: Η πανδημία που εκτόξευσε την κερδοφορία, κυρίως των containers. Οι συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, η μείωση της κίνησης στο Σουέζ και η ξηρασία στη Διώρυγα του Παναμά που προκάλεσε καθυστερήσεις στη διέλευση των πλοίων και εκτόξευση των ναύλων.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η στροφή της ΕΕ στο αμερικανικό LNG. Ειδικά γι' αυτό το τελευταίο, το βάρος πέφτει στο ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο, στο φόντο ολοκλήρωσης του σχεδίου απεξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο (1/1/2028) και την περαιτέρω μετατροπή της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο και πύλη εισόδου LNG. Σήμερα, οι Ελληνες πλοιοκτήτες έχουν 285 τάνκερ υπό ναυπήγηση, δηλαδή το 24% των παγκόσμιων παραγγελιών. Υπενθυμίζεται πως η τελευταία σχετική συμφωνία ΕΕ - ΗΠΑ προβλέπει ενεργειακές εισαγωγές αξίας 750 δισ. δολαρίων εντός τριετίας.

Βέβαια οι παράγοντες που ανέδειξαν το εφοπλιστικό κεφάλαιο ως πυλώνα της καπιταλιστικής οικονομίας στην Ελλάδα έχουν ιστορικές ρίζες, πριν ακόμα την ελληνική αστική Επανάσταση του 1821, στην εδραίωση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και τη συγκρότηση αστικού κράτους, σε ολόκληρη την πορεία της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Στον τόμο Α1 του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ καταγράφεται η αρχή αυτής της πορείας και συμπερασματικά γράφεται στη σελ. 221: «Ο επενδυτικός προσανατολισμός του εμπορικού κεφαλαίου προϋπήρχε του ελληνικού αστικού κράτους. Το εφοπλιστικό κεφάλαιο έχει ήδη διασφαλίσει από την προεπαναστατική περίοδο ισχυρές θέσεις στο δίκτυο θαλάσσιων μεταφορών και εμπορίου της Μεσογείου και είχε κατακτήσει υψηλή τεχνογνωσία στον συγκεκριμένο τομέα. Η συσσώρευση του κεφαλαίου, που είχε διασφαλίσει, έδινε ώθηση του κλάδου της ναυτιλίας. Ηδη πριν την Επανάσταση οι πλοιοκτήτες λειτούργησαν τις περισσότερες φορές τόσο ως μεταφορείς όσο και ως έμποροι, ενώ έδιναν ώθηση στη σχετική ναυπηγική δραστηριότητα. Παράλληλα, η ανάπτυξη του τομέα της ναυτιλίας απαιτούσε δανεισμό και ενίσχυε τη δράση του τοκοφόρου κεφαλαίου. Χάρη στην υψηλή παραγωγικότητα και τον βαθμό εκμετάλλευσης των πληρωμάτων (που συγκαλυπτόταν αρχικά από τυπικές συνεταιριστικές - συνεργατικές σχέσεις), το εφοπλιστικό κεφάλαιο μπορούσε να ανταγωνιστεί με επάρκεια τους αντιπάλους του στον διεθνή ανταγωνισμό στον συγκεκριμένο τομέα μετά τη συγκρότηση του αστικού κράτους».

Εκτοτε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του κλάδου της ναυτιλίας προσέλκυσαν την τοποθέτηση σημαντικών κεφαλαίων, ενώ τα συσσωρευμένα κέρδη από την εγχώρια και διεθνή δραστηριότητα του εφοπλιστικού κεφαλαίου διοχετεύτηκαν και σε άλλους τομείς όπως στο τραπεζικό σύστημα, στη βιομηχανία, στον ναυπηγικό κλάδο κ.ο.κ.

Σε κάθε περίπτωση οι περιουσίες και τα κέρδη των καπιταλιστών είναι αποτέλεσμα της σκληρής εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, βασική προϋπόθεση που διαπερνά την ιστορία της ναυτιλίας και τα πλούτη των εφοπλιστών.

Εξίσου και σήμερα πίσω από τον πυλώνα της ελληνικής οικονομίας βρίσκονται η εκμετάλλευση των ναυτεργατών, η φοροασυλία (εθελοντική φορολογία, αφορολόγητο πετρέλαιο κ.ά.) και τα προνόμια στο εφοπλιστικό κεφάλαιο, που δίνονται διαχρονικά από το αστικό κράτος και επί όλων των κυβερνήσεων της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και των παλιότερων. Προκλητική στήριξη που φτάνει μέχρι την πολεμική εμπλοκή της χώρας και την αποστολή φρεγατών στην Ερυθρά Θάλασσα και όχι μόνο.

Και την ίδια ώρα τα εργατικά - λαϊκά στρώματα βλέπουν μια σειρά ανάγκες τους να υποσκάπτονται, ανάμεσά τους και οι φθηνές, σύγχρονες και ασφαλείς ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες, αντιμετωπίζουν την τεράστια ακρίβεια που παράγοντάς της είναι και τα ναύλα κ.ο.κ.