Το 1963, ο Φερνάν Μπροντέλ, ο φωτισμένος, μαρξιστικής αντίληψης, δάσκαλος και «θεμελιωτής» της «Νέας Ιστορίας» (της διαλεκτικής θεώρησης και ανάλυσης της ιστορίας και της κοινωνικής εξέλιξης της ανθρωπότητας), εισηγήθηκε - κόντρα στα εμπόδια του συντηρητικού εκπαιδευτικού συστήματος της Γαλλίας - τη διδασκαλία στην τελευταία τάξη του λυκείου ενός συλλογικού - με επικεφαλής τον ίδιο - βιβλίου. Ο τίτλος του σχολικού βιβλίου ήταν «Ο σύγχρονος κόσμος, ιστορία και πολιτισμοί». Η ριζοσπαστική τόλμη και η μεγάλη εκπαιδευτική και μορφωτική αξία εκείνου του σχολικού βιβλίου ενόχλησαν πολύ. Το βιβλίο πολεμήθηκε και το 1970 αποσύρθηκε από την κυκλοφορία. Δικαιώθηκε, όμως, με την έκδοσή του (1987) ως αυτόνομου έργου, με τίτλο «Γραμματική των Πολιτισμών», με πρόλογο του Μωρίς Αιμάρ. Το 1993, το έργο επανεκδόθηκε (ως βιβλίο τσέπης), με τον πρόλογο του Αιμάρ και συμπληρωμένο στο τέλος κάθε πολιτισμού με «Υστερόγραφα», που έγραψε ο Μπροντέλ το 1966, αναφορικά με τις ιστορικο-πολιτικο-πολιτιστικές εξελίξεις που μεσολάβησαν στην τριετία 1963-1966. Την έκδοση του 1993, σε μετάφραση του Αρη Αλεξάκη, επέλεξε να παρουσιάσει στο ελληνικό κοινό το Μορφωτικό Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Ο Μπροντέλ αντιπάλευε την «πανωλεθρία», όπως χαρακτήριζε τη συντηρητική κατεύθυνση της γαλλικής εκπαίδευσης και το γεγονός ότι στα γαλλικά σχολεία η Ιστορία - επομένως και ο Πολιτισμός - διδάσκονταν χωρίς την υλιστική τους διάσταση. Χωρίς «τις οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες του παρελθόντος». Ο Μπροντέλ πίστευε και δίδασκε ότι ο άνθρωπος, μέσω του ιστορικού παρελθόντος, μέσω της σφαιρικής «ανάγνωσης» της ιστορικής και κοινωνικής εξέλιξης, μπορεί να καταλάβει τι και γιατί συμβαίνει στη δική του εποχή, ακόμη και να προβλέψει το μέλλον. Ελεγε ότι «η Ιστορία δεν έχει λόγο ύπαρξης, αν δεν είναι σε θέση, ανατρέχοντας στο παρελθόν και γνωρίζοντάς το, να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα, στις αβεβαιότητες και στα προβλήματα του παρόντος». Ο Μπροντέλ για να καταστήσει τους νέους ικανούς «πριν τελειώσουν το σχολείο, όταν διαβάζουν μια εφημερίδα να καταλαβαίνουν τι λέει», να κατανοούν, δηλαδή, τα γεγονότα της εποχής τους, έγραψε τη «Γραμματική των Πολιτισμών», έτσι που να μοιάζει με συναρπαστικό περιπετειώδες «μυθιστόρημα», για νέους και ενήλικες. «Μυθιστόρημα» - σύνθεση όλων των παραμέτρων (στρατιωτικών, πολιτικών, οικονομικών, πληθυσμιακών, κοινωνικών, πολιτισμικών, πνευματικών, καλλιτεχνικών) της ιστορίας όλων των μεγάλων πολιτισμών, από την αρχαιότητα μέχρι και τη δεκαετία του '60, μεταξύ των οποίων και ο πολιτισμός της ΕΣΣΔ.