Γρηγοριάδης Κώστας

Το τελευταίο διάστημα, που εντελώς συμπτωματικά συμπίπτει με το δεύτερο κύμα «εκσυγχρονισμού», το οποίο εξήγγειλε η κυβέρνηση με τηλεοπτικές φιέστες τριτοκοσμικού χαρακτήρα, έχουν πυκνώσει τα φαινόμενα Νομαρχιών, κυρίως, που αρνούνται να παραδώσουν ΜΠΕ σε άτομα και ομάδες πολιτών οι οποίες ζητούν στοιχεία για έργα που κατά την κρίση τους είναι επιβλαβή για το περιβάλλον. Τελευταίο κρούσμα η άρνηση της πράσινης Νομαρχίας Κυκλάδων , να παραδώσει μια τέτοια μελέτη που αφορούσε ένα σημαντικό έργο, με το εξής κωμικό επιχείρημα: Η ΜΠΕ, σύμφωνα πάντα με τη Νομαρχία, αποτελούσε πνευματική ιδιοκτησία των συντακτών της! Αρα μελέτη γιοκ. Στο τέλος βέβαια η εν λόγω μελέτη δόθηκε, αλλά χρειάστηκε η όλη υπόθεση να πάρει μεγάλη έκταση από τα ΜΜΕ. Οι επικείμενες εκλογές ίσως να μέτρησαν στην κρίση των τοπικών μανδαρίνων και ίσως με άνωθεν εντολή που συσχέτιζε την ιστορία με πιθανή ζημιά στους αστέρες του εκσυγχρονισμού, δόθηκε λύση. Ως γνήσιοι μπακάληδες ζύγισαν τα υπέρ και τα κατά και κατόπιν ωρίμου σκέψεως ανέκρουσαν πρύμναν. Ομως δεν είναι η μοναδική περίπτωση που έχουμε υπόψη μας. Συχνά η διάθεση των στοιχείων γίνεται αποσπασματικά, ώστε δεν μπορεί να βρει άκρη ο ενδιαφερόμενος, ή δε δημοσιοποιείται καν στον Τύπο η πρόσκληση, να λάβουν γνώση οι πολίτες εντός 30 ημερών, κάτι που προβλέπεται από την ΚΥΑ 75308/5512. Ιδιαίτερα για τα μεγάλα έργα απαιτείται μέσα σε διάστημα δυο βδομάδων, οι μελέτες να πηγαίνουν στις νομαρχίες κι αυτές να δημοσιεύουν τις προσκλήσεις ενδιαφέροντος.

Πριν από χρόνια, όταν υπήρχε αντίδραση για την επιλογή του αεροδρομίου στα Σπάτα, στελέχη της Αριστεράς επιχείρησαν να ενημερωθούν για τον τρόπο προσέγγισης της εταιρίας στα περιβαλλοντικά ζητήματα της περιοχής, από ένα έργο τόσο μεγάλης κλίμακας, το οποίο ουσιαστικά πέρα από το μεγάλο οικονομικό κόστος αφαιρούσε από την Αττική ένα μεγάλο κομμάτι ζωτικού χώρου. Οταν φτάσαμε στη Νομαρχία Αγίας Παρασκευής, βρεθήκαμε μπροστά σε μια μελέτη, το ύψος της οποίας ξεπερνούσε το ένα μέτρο (!) και θα έπρεπε να εξεταστεί επιτόπου (σ.σ. αντίγραφο δε δόθηκε) και να φωτοτυπηθούν επιλεκτικά κάποια τμήματά της εκεί. Είναι αυτονόητο, ότι για να αντικρουστεί μια τέτοιας έκτασης μελέτη (σ.σ. Γραφείο Παρασκευόπουλου), η σύνταξη της οποίας χρειάστηκε πολλούς μήνες, θα έπρεπε να διαβαστεί από επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων και να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος. Δεν εξετάζουμε το απαιτούμενο κόστος. Ενα άλλο παράδειγμα που έρχεται στη μνήμη μου, είναι η περίπτωση της επέκτασης του αεροδρομίουτης Χίου προς την περιοχή του Κάμπου. Μια χούφτα ανθρώπων έχουν κατορθώσει τρεις φορές να απορρίψει το ΣυμβούλιοΕπικρατείας την ΜΠΕ. Αλλά για να γίνει αυτό, χρειάστηκε οι άνθρωποι να απευθυνθούν σε ειδικούς επιστήμονες και να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη. Πόσοι όμως, μπορούν να το κάνουν αυτό;

Στην εν λόγω Οδηγία όντως, υπάρχουν άρθρα βάσει των οποίων επιβάλλεται στις δημόσιες αρχές να παρέχουν σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο τις σχετικές με το περιβάλλον πληροφορίες. Μάλιστα ορίζονται ποιες είναι οι «σχετικές με το περιβάλλον πληροφορίες» και ποιες είναι οι «δημόσιες αρχές» (σ.σ. άρθρο 2, πρε.1 και 2). Μάλιστα το άρθρο 7 προβλέπει ότι τα κράτη - μέλη πρέπει να δημοσιεύουν περιοδικά εκθέσεις και να ενημερώνουν τους πολίτες για την κατάσταση του περιβάλλοντος στη χώρα τους. Κάτι που στα καθ' ημάς δεν εφαρμόζεται. Ομως η ίδια η Οδηγία αφήνει ανοιχτά παράθυρα ( σ.σ. άρθρο 3, παρ. 2,3,4) για καταπάτησή της. Δίνει τη δυνατότητα στις δημόσιες αρχές να αρνούνται την παροχή πληροφοριών, όταν αυτές έχουν σχέση με τις διεθνείς σχέσεις, την εθνική άμυνα, τη δημόσια ασφάλεια, όταν εκκρεμούν υποθέσεις στα δικαστήρια, όταν ανακύπτει ζήτημα πνευματικών δικαιωμάτων, εμπορικάήβιομηχανικά μυστικά, όταν η αίτηση δεν είναι σαφώς διατυπωμένη κ.ά. Κάνοντας τη χρήση των περιορισμών αυτών, είναι κατανοητό πόσο εύκολα μπορεί να καταστρατηγηθεί η Οδηγία αυτή. Και κάτι ακόμα: Στο άρθρο 5 παρέχεται η δυνατότητα να απαιτείται η καταβολή τέλους για τη χορήγηση πληροφοριών. Το μεγαλείο της Ελεύθερης Αγοράς!..

Εκτός από το άνοιγμά του στους «αντιστασιακούς» (βλ. περίπτωση Κοντογιαννόπουλου), το ΠΑΣΟΚ και πάλι άνοιξε τις πύλες του σε άτομα που δηλώνουν οικολόγοι. Είναι φυσικό ο καθένας να έχει δικαίωμα να δηλώνει ό,τι θέλει. Αλλος αντιστασιακός, αν και με σκοτεινό παρελθόν στην κατοχική περίοδο και άλλος σοσιαλιστής την ίδια στιγμή που ασκεί νεοφιλελεύθερη πολιτική. Ετσι κάποιοι δήλωσαν «οικολόγοι» και με τα σχετικά ταρατατζούμ από το σύνολο του φιλοκυβερνητικού Τύπου, αναδείχτηκαν σε πρόσωπα της ημέρας μια και τους υποδέχτηκε ο αρχηγός της μεγάλης «δημοκρατικής» παράταξης στην επίσημη κατοικία του. Ομως για τους δυο συγκεκριμένους αστέρες, η μεταγραφή ήταν και είναι μαϊμού. Ο ένας από αυτούς υπήρξε υποψήφιος Επικρατείας με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ στις προηγούμενες εκλογές και αμέσως μετά χρίστηκε πανεπιστημιακός! Ο έτερος εξ αυτών, έμμισθος μάνατζερ σε διεθνή οικολογική οργάνωση, αφού αποχώρησε από τη θέση αυτή, συζήτησε το ενδεχόμενο της καθόδου του στις ευρωεκλογές, αλλά κάπου η ιστορία σκάλωσε. Και πάλι κουβεντιάζεται το όνομά του. Εδώ και δυο χρόνια αρκείται στη διεύθυνση του επιδοτούμενου από τον κρατικό κορβανά θερινού οικολογικού πανεπιστημίου. Για τέτοιες μεταγραφές συζητάμε.

{ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ}

Η οικολογική ομάδα του πέμπτου λυκείου Βόλου επισκέφτηκε στα μέσα του προηγούμενου μήνα τον υγρότοπο Τσαλαπάτα, στα πλαίσια του μαθήματος καταγραφής των 22 υγρότοπων της Μαγνησίας. Εκπληκτη αντίκρισε όχι απλώς το μπάζωμα της περιοχής, αλλά και την ύπαρξη πινακίδας με την επιγραφή «Μπάζωμα στο βάθος». Ετσι πήραν ένα πρώτης τάξεως μάθημα, για το πώς εφαρμόζεται η υπάρχουσα νομοθεσία από την εκσυγχρονιστική κυβέρνηση, πώς σέβονται οι πάσης φύσεως αετονύχηδες το περιβάλλον και την εγρήγορση των δημόσιων υπηρεσιών. Ηταν, όντως, μια απίθανη εμπειρία.

{ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ}

Με τον παραπάνω τίτλο κυκλοφόρησε πριν από μερικούς μήνες ένας ογκωδέστατος τόμος 1.000 σελίδων στον οποίο καταγράφεται η υπάρχουσα βιβλιογραφία για το περιβάλλον και την οικολογία από δυο σημαντικότατες βιβλιοθήκες. Την Ευώνυμο Οικολογική κι αυτήν του ΤΕΕ. Χιλιάδες τίτλοι καταχωρημένοι σε ομάδες και αλφαβητικά, είναι στη διάθεση του οποιουδήποτε, την ίδια στιγμή που το επίσημο κράτος σφυρίζει αδιάφορα σε μια τόσο σημαντική προσπάθεια, ενώ θα έπρεπε να είχε πράξει κάτι ανάλογο εδώ και πολύ διάστημα. Μια βιβλιογραφική δουλιά άκρως σημαντική και πολλαπλά ωφέλιμη για όσους ερευνούν και ενδιαφέρονται για πεδία γνώσεων που σχετίζονται με το περιβάλλον. Αλήθεια, η Ακαδημία Αθηνών που βραβεύει κάθε χρόνο διάφορα απίθανα βιβλία, μήπως θα έπρεπε να κάνει τον κόπο να ρίξει μια ματιά στην τόσο σημαντική αυτή εργασία;