Η καθιερωμένη και ξεχωριστή γιορτή είχε και φέτος όλα όσα ένα παιδί ονειρεύεται! Παιχνίδια, παραμύθια, θέατρο, ομαδικές δραστηριότητες, δημιουργικά εργαστήρια και, φυσικά, γλυκά! Από τις 5 το απόγευμα, άνοιξαν οι πόρτες και το φουαγέ γέμισε με χαρούμενες παιδικές φατσούλες.

Εκ μέρους της ΚΝΕ, η Ελένη Μητικάρη, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της Οργάνωσης, δήλωσε στον «Ριζοσπάστη» για τη φετινή γιορτή: «Ευχόμαστε χρόνια πολλά και καλά Χριστούγεννα σε όλους και όλες, και τους μικρούς και τους μεγάλους. Σήμερα κάνουμε για άλλη μια χρονιά το Χριστουγεννιάτικο Φεστιβάλ για παιδιά, ένα Φεστιβάλ χαράς, ξεγνοιασιάς. Θα έχουμε τραγούδια, χορό, θέατρο. Βέβαια, σήμερα η σκέψη μας είναι και στα παιδιά όλου του κόσμου και στο λαό και δε φτάνουν μόνο οι ευχές βέβαια... Χρειάζεται μετά από αυτό το διάλειμμα ξεγνοιασιάς των Χριστουγέννων και των γιορτών, να δούμε πώς θα συνεχίσουμε στην οργάνωση της πάλης για τα δικαιώματά μας, για όλο το λαό και τα παιδιά του».

«Η Αλίκη στη χώρα των Χριστουγέννων», από το θέατρο της Ι. Μπόικο

Στο γιορτινό εργαστήρι, τα παιδιά, με την καθοδήγηση παιδαγωγών και φοιτητών αντίστοιχων σχολών, έφτιαξαν πολλά και διαφορετικά γιορτινά στολίδια: Αστέρια, δεντράκια, χριστουγεννιάτικα μπισκοτάκια, ευχετήριες κάρτες και φανταστικές ονειροπαγίδες! Την ίδια ώρα, τα μικρότερα παιδιά ζωγράφιζαν, έπαιζαν με τα μπαλόνια, ενώ μικροί και μεγάλοι δε σταματούσαν το χορό, δημιουργώντας έτσι από νωρίς μια πολύ κεφάτη ατμόσφαιρα με χαρούμενα παιδικά τραγούδια.

Από την ομάδα παιδαγωγών της ΚΝΕ, που φρόντιζε για τη δημιουργική απασχόληση και τη διασκέδαση των παιδιών, η Ελλη Ξενικουδάκη μάς δήλωσε: «Για άλλη μια χρονιά υποδεχόμαστε τους μικρούς μας φίλους σε μια χαρούμενη γιορτή, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Το πρόγραμμά μας εδώ περιλαμβάνει δραματοποιημένο παραμύθι, κουκλοθέατρο, γιορτινές κατασκευές και, φυσικά, το καθιερωμένο μας πάρτι, όπως κάθε χρόνο. Είναι πολύ σημαντική η προσπάθεια που γίνεται εδώ για να διασκεδάσουν τα παιδιά της λαϊκής οικογένειας χωρίς έξοδα και χαιρόμαστε πάρα πολύ που συμβάλλουμε σ' αυτό. Ευχόμαστε καλές γιορτές σε όλους».

Πάρτι για μικρούς και μεγάλους στο τέλος της βραδιάς

Στη συνέχεια ακολούθησε το έργο «Η Αλίκη στη χώρα των Χριστουγέννων», από το Θέατρο Κούκλας της Ιρίνα Μπόικο «White Puppet Theatre». Ηθοποιοί και κούκλες από κοινού στη σκηνή, σε μια παράσταση με έντονο το διαδραστικό στοιχείο αφού τα παιδιά - θεατές (αλλά ακόμα και οι γονείς!) είχαν καθοριστική συμβολή για τη συνέχεια του παραμυθιού, σε διάφορες καμπές της ιστορίας. Μουσική, σκηνικά και κοστούμια είχαν επίσης τον δικό τους καθοριστικό ρόλο. Τα παιδιά μεταφέρθηκαν στη «χώρα των Χριστουγέννων», βοήθησαν την Αλίκη για να βρει τους δείκτες του μαγικού ρολογιού για να έρθουν τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά και η παράσταση να τελειώσει με πολύ κέφι, χορό, τραγούδι και ευχές για χαρούμενες γιορτές.

Και μετά από αυτές τις δύο αξιόλογες παραστάσεις ο χορός και το τραγούδι συνεχίστηκαν, κλείνοντας τη βραδιά με ένα κεφάτο πάρτι.

Η «μάγισσα Φρικαντέλλα» από τη θεατρική ομάδα της ΚΝΕ

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει: Κατασκευή χριστουγεννιάτικης κούκλας και σβούρας, εργαστήρι μοντελισμού και πειραμάτων χημείας, χριστουγεννιάτικα παραμύθια με τη συνοδεία μουσικής από τα «Κόκκινα αλεξίπτωτα», ομαδικά παιχνίδια, χορό και πάρτι. Στο χώρο θα λειτουργεί γωνιά αλληλεγγύης, face painting, lego και σκακιού.

Τη γιορτή θα επισκεφθεί και ο Αη Βασίλης για να μοιράσει δώρα στα παιδιά.

Δημιουργικά εργαστήρια

Ενθουσίασε μικρούς και μεγάλους ο «Λιχουδοχώρος»

-- Ρεπορτάζ από το πολιτικό - πολιτιστικό διήμερο της ΚΟ Κ. Μακεδονίας για την πολιτική προσφυγιά

-- Παιχνίδι και χαρά στο παιδικό Χριστουγεννιάτικο Φεστιβάλ του ΚΚΕ και της ΚΝΕ

-- Συνεχίζεται η Γιορτή Βιβλίου των Οργανώσεων Αττικής του ΚΚΕ και της ΚΝΕ

Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη» για τη συμμετοχή τους στην εκδήλωση, ο Παναγιώτης Μιχαηλίδης δήλωσε: «Είμαστε ενθουσιασμένοι, γιατί συμμετείχε πολύς κόσμος, γιατί ανάμεσά τους είναι πολιτικοί πρόσφυγες αλλά και κόσμος της Θεσσαλονίκης ο οποίος για πρώτη φορά μας γνώρισε από κοντά, γνώρισε τη δράση που είχαμε σαν συγκρότημα και γενικά όλες τις επιτυχίες που κατορθώσαμε και φέραμε στην Ελλάδα. Προσδοκούμε πάντα να είμαστε κοντά σε όποια εκδήλωση και αν γίνει, και φυσικά στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ, να είμαστε πάντα παρόντες. Χαρήκαμε, ο κόσμος ήταν πάρα πολύ ζεστός και μας έδωσε πολλή δύναμη».

Ξεκίνησε δείχνοντας τους μαχητές του ΔΣΕ στις τελευταίες μάχες και στο δρόμο για την προσφυγιά. Ζωντάνεψε αφηγήσεις από εμπειρίες - σταθμούς της ζωής των πολιτικών προσφύγων: Το 1949 στο νοσοκομείο στη Μπερκόβιτσα, όπου δέχονταν πρωτόγνωρη φροντίδα. Το 1950 στο Κολέγιο «Μίρκα» στη Βουδαπέστη, ως δείγμα της προσπάθειας μόρφωσης και γνωριμίας τους με τα επιτεύγματα της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Το Μάρτη του 1969, στο εντευκτήριο της Ελληνικής Λέσχης στην Οστράβα της Τσεχοσλοβακίας, να αφηγούνται την ενεργό συμμετοχή τους στην προσπάθεια οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Την άνοιξη του 1976, σε σπίτι πολιτικών προσφύγων στο Βρότσλαβ της Πολωνίας, που στο επίκεντρο της συζήτησης ήταν ο αγώνας για τον επαναπατρισμό και οι δυσκολίες που γνώριζαν όσοι επέστρεφαν πια στην καπιταλιστική Ελλάδα. Συγκλονιστική στιγμή ήταν όταν ένα από τα παιδιά που έφυγαν το 1948 για να σωθούν από το παιδομάζωμα, η Δέσποινα Πέικου, βγήκε στη σκηνή και αφηγήθηκε συνοπτικά τα όσα βίωσε στη δική της προσωπική πορεία και με τον δικό της τρόπο σάλπισε τη συνέχιση του αγώνα για την ανατροπή της βαρβαρότητας του καπιταλισμού. Το θεατρικό έκλεισε με στιγμιότυπο από ελληνικό σχολείο στην Τασκένδη το 1977, με τα παιδιά να διδάσκονται την ιστορία των αγώνων του λαού μας.

Πολλοί είδαν τον εαυτό τους στα νεανικά τους χρόνια, στις φωτογραφίες που φιλοξενούνταν στην έκθεση για τη ζωή των πολιτικών προσφύγων στις Λαϊκές Δημοκρατίες, άλλοι είδαν φωτογραφίες και ενθύμια συγγενών και συναγωνιστών τους, ξανάπιασαν στα χέρια τους βιβλία λογοτεχνικά, σχολικά, ιστορικά, εφημερίδες και περιοδικά, που εκδόθηκαν στην Ελεύθερη Ελλάδα, στο Μπούλκες και στην προσφυγιά.

Το ενδιαφέρον των επισκεπτών συγκέντρωσε και η έκθεση ζωγραφικής με έργα καλλιτεχνών που σπούδασαν και αναδείχθηκαν στην πολιτική προσφυγιά και, ειδικότερα, του Ευθύμιου Τσομάκου, του Δημοσθένη Μιχαηλίδη και του Σάββα Κωνσταντινίδη.

Σε περίοπτη θέση βρέθηκαν και η έκθεση της ΚΕ του ΚΚΕ για την Οκτωβριανή Επανάσταση και όλη την περίοδο μέχρι την αντεπανάσταση καθώς και η έκθεση γραμματοσήμων και ντοκουμέντων, μέρος των οποίων παρουσιάσθηκε στο πλαίσιο του διημέρου.

Στις εκθέσεις ξεναγήθηκε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο το διήμερο πολιτικών - πολιτιστικών εκδηλώσεων που οργάνωσε η ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ για την πολιτική προσφυγιά. Το περίπτερο 16 της ΔΕΘ γέμισε με εκατοντάδες ανθρώπους του μόχθου, πολιτικούς πρόσφυγες και απογόνους τους, που συμμετείχαν το Σάββατο στην πολιτική εκδήλωση με ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, αλλά και την Κυριακή στην ημερίδα για τη ζωή στις Λαϊκές Δημοκρατίες.

Μέσα από τις πολιτικές εκδηλώσεις, τις εκθέσεις, τις πολιτιστικές δράσεις, αναδείχθηκε μια σπουδαία ηρωική πτυχή από την Ιστορία του ΚΚΕ, που είναι συνυφασμένη με τη σοσιαλιστική οικοδόμηση, καθώς και η μεγάλη προσφορά του σοσιαλισμού, η ανωτερότητά του σε σχέση με τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού.

Το πάνελ με τους εισηγητές

Για την οργάνωση της ζωής των πολιτικών προσφύγων στις χώρες υποδοχής και τον αγώνα τους για επαναπατρισμό μίλησε η Ρούλα Ελευθεριάδου, μέλος του ΔΣ της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ, απόγονος πολιτικών προσφύγων.

Αναφέρθηκε στους χιλιάδες μαχητές του ΔΣΕ και όσους τους ακολούθησαν για να αποφύγουν την εκδικητική μανία του αστικού στρατού, που βρήκαν καταφύγιο στη Σοβιετική Ενωση και τις Λαϊκές Δημοκρατίες σε Πολωνία, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Γερμανία. Στη μεγάλη προσπάθεια που ακολούθησε για την επανένωση των οικογενειών. Στην προσαρμογή των πολιτικών προσφύγων στις νέες συνθήκες, στην ένταξή τους στην εκπαίδευση, στην παραγωγή, στο πολιτιστικό περιβάλλον των μεγάλων πόλεων. Μίλησε για το πώς λύθηκε το ζήτημα της στέγασης, με την οργάνωση μικρών πολιτειών, αναφέρθηκε στη φροντίδα για τους τραυματίες και τους ανάπηρους, τη συνταξιοδότηση των ηλικιωμένων ανταρτών. Επίσης αναφέρθηκε στην οργάνωση των πολιτικών προσφύγων, με τον καθοδηγητικό ρόλο του ΚΚΕ, στις εφημερίδες και τα περιοδικά που δημιουργήθηκαν από τα πρώτα κιόλας χρόνια, για να καλύψουν την ανάγκη επικοινωνίας. Στάθηκε επίσης στην ανάπτυξη των αθλητικών δραστηριοτήτων για παιδιά και ενήλικες για τη συμμετοχή τους σε πρωταθλήματα, στις πολιτιστικές ομάδες που δημιουργήθηκαν σε κάθε προσφυγική πολιτεία. Στον αγώνα για τον επαναπατρισμό και στα προβλήματα που προέκυψαν με τον ερχομό στην Ελλάδα και στην ανάγκη νέας οργάνωσής τους για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, με τη δημιουργία της Πανελλήνιας Ενωσης Επαναπατρισθέντων Πολιτικών Προσφύγων (ΠΕΕΠΠ) το 1976.

Με γλέντι με ζωντανή μουσική από το συγκρότημα Βορειοδυτικών Συνοικιών του ΚΚΕ και τσέχικα εδέσματα ολοκληρώθηκε το διήμερο

Υπογράμμισε το σημαντικό ρόλο που έπαιξαν στο ξεκίνημα του ΔΣΕ και στη συνέχεια στην ενίσχυσή του. Σημείωσε ότι η πολύμορφη και πολύμοχθη δραστηριότητα των Μπουλκιωτών, ιδιαίτερα στην κρίσιμη φάση μέχρι τη γενίκευση του ένοπλου αγώνα, διεξαγόταν σε πολύ δύσκολες και εξαιρετικά περίπλοκες συνθήκες. Και σημείωσε ότι για να κρίνουμε την ιστορία του Μπούλκες, πρέπει να πάρουμε υπόψη τις τότε συνθήκες και να μην κρίνουμε τα γεγονότα εκ του ασφαλούς ή παραγνωρίζοντας τη σκληρότητα της ταξικής πάλης. Ακόμα περισσότερο, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι στην τότε σύγκρουση το δίκιο βρισκόταν με το μέρος των αγωνιστών του Μπούλκες, του ΔΣΕ, του ΚΚΕ.

Για την υποδοχή και την περίθαλψη των παιδιών στις σοσιαλιστικές χώρες, την εκπαίδευσή τους και τη δουλειά της Επιτροπής Βοήθειας στο Παιδί (ΕΒΟΠ) μίλησε η Κυριακή Καμαρινού, συνεργάτρια του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ, απόγονος πολιτικών προσφύγων.

Σημείωσε ότι παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν στα πρώτα βήματα της οργάνωσης των σοσιαλιστικών τους δομών, αγκάλιασαν τα προσφυγόπουλα, εξασφαλίζοντας όλα τα οικονομικά μέσα συντήρησης, διατροφής, ρουχισμού, θεραπείας και μόρφωσής τους, οργάνωσαν ελληνικά σχολεία με Ελληνες δασκάλους, ελληνικά βιβλία - αλφαβητάρια, μαθηματικά, ιστορία.

Επίσης ανέφερε ότι με ευθύνη της ΕΒΟΠ γράφηκαν, κυκλοφόρησαν και διδάχθηκαν στα σχολεία των ελεύθερων περιοχών και της προσωρινής, όπως πιστευόταν, προσφυγιάς, σχολικά βιβλία και τα πρώτα εγχειρίδια για δασκάλους - νηπιαγωγούς, τα «Παιδαγωγικά Μαθήματα» του Γ. Αθανασιάδη και το «Βοήθημα για τη νηπιαγωγό» της Ε. Αλεξίου. Τυπώθηκαν αλφαβητάρια ελληνικής, σλαβομακεδονικής και τουρκικής γλώσσας (για τους Πομάκους της Θράκης), βιβλία Μαθηματικών, Αναγνωστικά των 6 τάξεων, βιβλία Γεωγραφίας και Γραμματικής της Δημοτικής.

Για τις εξελίξεις στο ΚΚΕ τη δεκαετία 1950 και τις πολιτικές επιπτώσεις τους στους πολιτικούς πρόσφυγες μίλησε ο Κώστας Σκολαρίκος, μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ. Σημείωσε ότι η ζωή των πολιτικών προσφύγων αντικειμενικά διασυνδεόταν με τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στις χώρες φιλοξενίας, αλλά και την πορεία του ΚΚΕ που λάμβανε χώρα στο πλαίσιο μιας ιδιόμορφης και πρωτόγνωρης κατάστασης.

Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ, στην όξυνση της εσωκομματικής διαπάλης και στο εσωτερικό του ΚΚΣΕ, μετά το θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν με κατάληξη το 20ό Συνέδριο, όπου επανήλθε πιο ενισχυμένη η αναθεωρητική τάση και η οπορτουνιστική πολιτική, που αντανακλούσε την όξυνση της ταξικής πάλης μεταξύ των κομμουνιστικών δυνάμεων και των δυνάμεων της ατομικής ιδιοκτησίας στις νέες μεταπολεμικές συνθήκες. Στον αντίκτυπο που είχαν οι αλλαγές αυτές και στο ΚΚΕ, τη φραξιονιστική δραστηριότητα στο εσωτερικό του και τα γεγονότα της Τασκένδης. Στην 6η και στην 7η Ολομέλεια, στις αποφάσεις του 9ου Συνεδρίου του Κόμματος, το 1973, και στην Απόφαση της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης, τον Ιούλη του 2011, που έκρινε ως άδικη και συκοφαντική την κατηγορία ότι ο Ν. Ζαχαριάδης ήταν ύποπτος συνεργασίας με τον ταξικό εχθρό και προχώρησε στην επίσημη αποκατάστασή του.

«Πολιτική προσφυγιά και αντικομμουνιστική προπαγάνδα» ήταν το θέμα της εισήγησης του Γιώργου Μαργαρίτη, καθηγητή Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ.

Ξεκίνησε την ομιλία του με μια σύγκριση ανάμεσα στην ελάχιστα ζηλευτή τύχη των προσφύγων του Ισπανικού Εμφύλιου Πολέμου που βρέθηκαν στις καπιταλιστικές χώρες, όπου, χωρίς δισταγμό, τους αντιμετώπισαν ως «ανεπιθύμητους» ή και μολυσματικά «ύποπτους», αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται σήμερα - από την ελληνική ή από άλλες αστικές κυβερνήσεις - οι πρόσφυγες της Συρίας, σε σχέση με την υποδοχή των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες.

Και σημείωσε ότι αυτές τις διαφορές θέλουν να αποσιωπήσουν, να σβήσουν από τα βιβλία της Ιστορίας οι αναθεωρητές. Είναι μέρος της μεγάλης στρατηγικής τους πρωτοβουλίας για διαστρέβλωση όλων όσων συνέβησαν, κατακτήθηκαν στο σοσιαλισμό με τρόπο τέτοιο ώστε να πάψει να λειτουργεί η ιστορική αυτή περίοδος ως σημείο αναφοράς και έμπνευσης στη σημερινή, ολοένα και πιο δύσκολη ζωή των ανθρώπων.

• Σε επόμενα φύλλα του «Ριζοσπάστη» θα δημοσιευτούν αποσπάσματα από τις εισηγήσεις της ημερίδας.

«Η μελέτη της ιστορικής διαδρομής των πολιτικών προσφύγων, της ιστορίας του Κόμματος στην πολιτική προσφυγιά, έχει ξεχωριστή σημασία για την ίδια τη γνώση της ιστορίας του επαναστατικού κινήματος, της ιστορίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, τη γνωριμία με τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στις χώρες που φιλοξένησαν τους πολιτικούς πρόσφυγες στον αιώνα που πέρασε.

Δίνει ερεθίσματα και αφορμές για μια σύγκριση σοσιαλισμού - καπιταλισμού, της βαθιάς ανθρωπιστικής συμπεριφοράς του σοσιαλιστικού συστήματος στους ξεριζωμένους Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες από τη μία, και απ' την άλλη των σύγχρονων ξεριζωμένων προσφύγων, με τις εικόνες των πνιγμένων στο Αιγαίο, τη Μεσόγειο και τα κάθε είδους κέντρα "υποδοχής" της "πολιτισμένης" ΕΕ».

«Οι χιλιάδες πολιτικοί πρόσφυγες βρέθηκαν χωρίς τη θέλησή τους, με την έννοια ότι η προσφυγιά ήταν αναγκαστική επιλογή, αλλά με ψηλά το κεφάλι και δυνατό αγωνιστικό φρόνημα, στις χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. (...)

Στην περίπτωση των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων έλαμψαν ο διεθνισμός, η διεθνιστική βοήθεια και προσφορά των χωρών της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Ο διεθνισμός της εργατικής τάξης είναι το κοινό συμφέρον της, αν και αυτό δεν είναι πάντα αυτονόητο.

Πεδία κομμουνιστικών αξιών, που το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα και οι απολογητές του δεν μπορούν, ούτε θέλουν να τα καταλάβουν, καθώς έχουν χύσει πολύ βρώμικο μελάνι για να δυσφημήσουν και να συκοφαντήσουν την προσφορά της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στους Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες. (...)

Οι χιλιάδες πολιτικοί πρόσφυγες είναι αδιάψευστοι μάρτυρες για το ποια ήταν η πραγματικότητα.

Οι χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, με την απλόχερη βοήθεια στους Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες και ιδιαίτερα στα παιδιά, απέδειξαν το ανώτερο ανθρωπιστικό περιεχόμενο του σοσιαλισμού.

Παρά τις μεγάλες δυσκολίες που υπήρχαν από τις καταστροφές του πολέμου, ο κεντρικός σχεδιασμός και η κοινωνικοποιημένη ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής έδωσαν τη δυνατότητα για την άμεση ανταπόκριση των κρατών υποδοχής στις ανάγκες των πολιτικών προσφύγων».

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρθηκε στον επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων: «Ηταν έντονος ο πόθος των πολιτικών προσφύγων για τον επαναπατρισμό, για την επανένωση με το οικογενειακό περιβάλλον στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι θα ζούσαν σε συνθήκες άγνωστες, στον κόσμο του καπιταλισμού.

Αλλωστε, ως αγωνιστές, οι περισσότεροι ένιωθαν και την ανάγκη της αγωνιστικής προσφοράς στον τόπο που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν.

Επιπλέον, σε κάποιους ο επαναπατρισμός προέκυπτε περισσότερο ως ατομική επιλογή, καθώς στην πολιτική προσφυγιά βρέθηκαν και άνθρωποι με χαλαρότερους δεσμούς με το κίνημα και το Κόμμα.

Συνολικά, ο αγώνας για τον επαναπατρισμό συνδεόταν με τον αγώνα για τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, των φυλακισμένων αγωνιστών, που αρκετοί κρατούνταν για πάνω από 20 χρόνια.

Είχε τα χαρακτηριστικά πάλης για τον έντιμο επαναπατρισμό, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, δηλαδή χωρίς δηλώσεις μεταμέλειας, χωρίς πολιτική υποχώρηση.

Και αυτή η πλεύση τηρήθηκε συλλογικά από την πλειοψηφία των πολιτικών προσφύγων, ενάντια στις προσπάθειες της πολιτικής του ελληνικού αστικού κράτους να προσεταιριστεί αρκετούς από αυτούς μέσω των πρεσβειών.

Από την πλευρά του ελληνικού κράτους τηρήθηκε αδιάλλακτη στάση απέναντι στους πολιτικούς πρόσφυγες, με περιόδους χαλάρωσης αλλά και έντασης των φραγμών. Χαρακτηριστικό είναι ότι αφαιρέθηκε ακόμα και η ελληνική ιθαγένεια από χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες.

Σε χιλιάδες πρόσφυγες δεν επιτράπηκε ούτε η τουριστική επίσκεψη στην Ελλάδα. Δεν επιτρεπόταν ούτε η ταφή στην πατρίδα».

Αφού αναφέρθηκε στα συμπεράσματα που έχει αντλήσει το ΚΚΕ και για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα από την περίοδο της πολιτικής προσφυγιάς και την πείρα του Κόμματος από τη μελέτη του 20ού αιώνα, που βοήθησαν στη διαμόρφωση του σύγχρονου επαναστατικού του Προγράμματος, κατέληξε λέγοντας: «Τελικά, ο επαναπατρισμός των πολιτικών προσφύγων ήρθε ως αποτέλεσμα των πολύχρονων αγώνων και έγινε πράξη μετά την ντε φάκτο νομιμοποίηση του Κόμματος το 1974, με την πτώση της επτάχρονης δικτατορίας. Τίποτα δεν χαρίστηκε. Τα πάντα κατακτήθηκαν με αγώνες. Τιμάμε όλους και όλες που έπεσαν στα πεδία των μαχών, εκτελέστηκαν. (...) 100 χρόνια μετά την Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, οπότε και ο πάγος έσπασε και ο δρόμος χαράχτηκε, η γραμμή χαράχτηκε, αλλά και 30 περίπου χρόνια μετά την αντεπανάσταση και το ιστορικό πισωγύρισμα, το κάλεσμα των κομμουνιστών παραμένει επίκαιρο και πιο αναγκαίο σήμερα: "Σύντροφοι, ψηλά την κόκκινη σημαία! Η ελπίδα βρίσκεται στην πάλη των λαών! Ο σοσιαλισμός- κομμουνισμός είναι το μέλλον του κόσμου!". Προϋπαντούμε τα 100 χρόνια του ΚΚΕ με την υπόσχεση που δίνει και το τραγούδι ότι "το λάβαρο που μου 'λαχε ψηλά θα το κρατήσω. Εμπρός σύντροφοι πιο ψηλά..."».

• Ολόκληρη η ομιλία του Δ. Κουτσούμπα θα δημοσιευθεί στον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου», που θα κυκλοφορήσει 23 - 24 Δεκέμβρη.

Σήμερα, Τρίτη 19 Δεκέμβρη, στις 11.45 π.μ., ο Βάλσαμος Συρίγος, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, θα επισκεφτεί τις εγκαταστάσεις της φαρμακοβιομηχανίας «LAVIPHARM» για να συζητήσει με τους εργαζόμενους.

Την Πέμπτη 21 Δεκέμβρη, στις 9 μ.μ., η ΤΟ Δικαιοσύνης Αττικής καλεί στη θεατρική παράσταση «Ο Δρόμος περνά από Μέσα» του Ιάκωβου Καμπανέλλη σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου, στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» (Ακαδημίας 3).

Το εξώφυλλο της μπροσούρας

Στην εκδήλωση μίλησε ο Στέφανος Λουκάς, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, και ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με χαρακτηριστικά ρεμπέτικα της Κατοχής, της περιόδου του αγώνα του ΔΣΕ, αλλά και κάποια από τις αρχές της 10ετίας του 1950 λόγω φυλακών, εξορίας, εκτελέσεων. Παράλληλα με το μουσικό πρόγραμμα παρουσιάζονταν τα κομμάτια με συνοπτικά ιστορικά στοιχεία.

Η ΚΟΒ Κέντρου - Αγίας Τριάδας, προετοιμάζοντας την εκδήλωση, κυκλοφόρησε και ειδική έκδοση - μπροσούρα σχετική με το θέμα, που περιλαμβάνει ιστορικά στοιχεία της περιόδου και ανάλυση κομματιών που παρουσιάστηκαν και στην εκδήλωση, μαζί με στίχους, στοιχεία για τους ρεμπέτες και όλα αυτά ενταγμένα στην αντίστοιχη ιστορική περίοδο που αναφέρονται τα τραγούδια.

Οπως είπε ο ομιλητής: «Το ρεμπέτικο τραγούδι είναι λαϊκή δημιουργία, που εξέφρασε την καταδίκη των φαινομένων της συγκεκριμένης περιόδου, του πολέμου, των φυλακών, των εκτελέσεων, της εξορίας και των βασανισμών των αγωνιστών κρατουμένων».

Πρόσθεσε επίσης: «Το ταξικό περιεχόμενο αυτής της πάλης, τον ταξικό εχθρό, τις αιτίες, την προοπτική που πρέπει να έχει ο αγώνας, οι δημιουργοί του ρεμπέτικου δεν μπορούσαν να τα συνειδητοποιήσουν. Εξέφραζαν άρνηση στη συγκεκριμένη πραγματικότητα, δεν ήθελαν και οι ίδιοι, αλλά και οι άνθρωποι του μόχθου να ζουν τέτοια άδικη ζωή».

Ο Στ. Λουκάς αναφέρθηκε πιο συγκεκριμένα σε εκείνους που εξύμνησαν τον αγώνα του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, όπως τον Δημήτρη Γκόγκο ή Μπαγιαντέρα, τον Μαρίνο Γαβριήλ ή Μαρινάκη, τον Μανώλη Χιώτη, τον Μιχάλη Γεννίτσαρη, την Σωτηρία Μπέλλου. Επίσης, αναφέρθηκε στην περίοδο του ΔΣΕ και στους δημιουργούς που συμπαραστάθηκαν στη δράση του, όπως ο στιχουργός Κώστας Βίρβος, ο συνθέτης Θόδωρος Δερβενιώτης. Οπως είπε, «επηρεάστηκαν και έγραψαν τραγούδια περισσότερο από άλλους οι Απόστολος Καλδάρας, Βασίλης Τσιτσάνης, Μπάμπης Μπακάλης. Ο Ορφέας Κρεούζης, επίσης, είναι ένας όχι πολύ γνωστός δημιουργός που τότε εξορίστηκε σε Ικαρία - Μακρόνησο».

«Η αλλαγή στο περιεχόμενο των ρεμπέτικων γίνεται με την εισβολή των Ιταλών και τη γερμανική κατοχή, όπου η εργατική - λαϊκή πάλη παίρνει πρωτόγνωρες ηρωικές διαστάσεις με καθοδηγητή το ΚΚΕ.

Ετσι πολλοί δημιουργοί του ρεμπέτικου ζυμώνουν, κυρίως συναισθηματικά, τους δικούς τους κώδικες, για την τιμιότητα, την μπέσα, την αλληλεγγύη, ακόμη και τη συλλογικότητα στην κομπανία όταν παίζουν τα τραγούδια τους, με το δίκιο του λαού και τον ηρωισμό του».

«Την περίοδο της πάλης του ΔΣΕ, ανέδειξαν τις φυλακίσεις, τις εξορίες, τις εκτελέσεις, με έναν δικό τους τρόπο, εκφράζοντας την αντίθεσή τους. Αυτό συνεχίζεται και μετά την ήττα, αφού το αστικό κράτος συνεχίζει το τσάκισμα του λαϊκού κινήματος και του ΚΚΕ, όχι μόνο έχοντας το ΚΚΕ στην παρανομία, αλλά έχοντας γεμάτα τα ξερονήσια με εξόριστους, τις φυλακές με φυλακισμένους, ενώ μέχρι το 1955 τα στρατοδικεία καταδικάζουν κομμουνιστές σε θάνατο και γίνονται εκτελέσεις».

Τα γραφεία πολλών ΚΟ της Αττικής φιλοξενούν τις εκθέσεις, ενώ εμπλουτίζεται και το πρόγραμμα των παράλληλων εκδηλώσεων και βιβλιοπαρουσιάσεων. Στους χώρους των εκθέσεων φιλοξενούνται δεκάδες τίτλοι της «Σύγχρονης Εποχής», ενώ πάντα βρίσκεται εκεί στέλεχος του Κόμματος για να ενημερώσει τους επισκέπτες, ώστε να βρουν αυτό που ψάχνουν. Επίσης έχουν διαμορφωθεί ειδικά θεματικά πακέτα προσφορών με πολλά βιβλία, για να προμηθευτούν τα μέλη και οι οπαδοί του Κόμματος ή για να διαμορφώσουν ένα καλό δώρο για συγγενείς και φίλους ενόψει των γιορτών.

Μέχρι στιγμής, το πρόγραμμα των εκθέσεων έχει ως εξής:

• Βερανζέρου και Κοτοπούλη 1, Αθήνα: Μέχρι την Παρασκευή 22/12, με ωράριο: Δευτέρα - Παρασκευή 17.30 - 20.30 και Σαββατοκύριακα 10.00 - 13.00 και 17.30 - 20.30. Από την Τετάρτη 27/12 μέχρι την Παρασκευή 29/12, με ωράριο: 10.00 - 13.00 και 17.30 - 20.30.
• Κολωνού 3, Αθήνα: Μέχρι την Παρασκευή 22/12 και από την Τετάρτη 27/12 μέχρι την Παρασκευή 29/12, με ωράριο: Δευτέρα - Παρασκευή 17.30 - 20.30 και Σαββατοκύριακα 10.00 - 13.00 και 17.30 - 20.30.
• Στέκι Πολιτισμού της ΚΝΕ (Τροίας 36, Βικτώρια): Μέχρι την Παρασκευή 22/12, με ωράριο: Δευτέρα - Παρασκευή 17.30 - 20.30 και Σαββατοκύριακα 10.00 - 13.00 και 17.30 - 20.30. Από την Τετάρτη 27/12 μέχρι την Παρασκευή 29/12, με ωράριο: 10.00 - 13.00 και 17.30 - 20.30.
• Κερατσίνι (Ξάνθου 41, Αμφιάλη): 20/12, με ωράριο 10.00 - 13.00 και 18.00 - 21.00, και 21/12, με ωράριο 10.00 - 13.00.
• Κορυδαλλός (Ταξιαρχών 11): 21/12 (18.00 - 20.00), 22/12 (10.00 - 13.00) και 23/12 (10.00 - 12.00).
• Γέρακας (Λεωφόρος Μαραθώνος 96): 22, 23, 26 - 30/12 και 2 - 4/1/2018, 17.30 - 20.30.
• Νέα Μάκρη (Λεωφόρος Μαραθώνος 112): 22 - 23/12, 11.00 - 13.00 και 17.30 - 20.30.
• Λαύριο (Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου): 29 - 30/12, 18.30 - 20.30.

Την Τετάρτη 20 Δεκέμβρη, οι ΚΟ Κερατσινίου - Δραπετσώνας παρουσιάζουν στις 19.00 στην Αμφιάλη (Ξάνθου 41) την έκδοση «1917: Η πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα». Θα μιλήσει ο Μάνος Θερμός, μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΟ Αττικής.

Την Παρασκευή 22 Δεκέμβρη:

-- Στις 19.00, οι ΚΟ Κορυδαλλού παρουσιάζουν στα γραφεία τους (Ταξιαρχών 11) την έκδοση «1917: Η πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα». Θα μιλήσει ο Κώστας Μπορμπότης, μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ.

-- Στις 17.00, στο Στέκι Πολιτισμού της ΚΝΕ, παρουσιάζεται η έκδοση «1917: Η πορεία προς την Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα». Στην εκδήλωση καλεί η ΠΟ ΑΕΙ Αττικής της ΚΝΕ.

Την Τετάρτη 27 Δεκέμβρη, στις 18.00, στο Στέκι Πολιτισμού της ΚΝΕ, παρουσιάζεται η έκδοση «Από τη μαχητική πείρα των μπολσεβίκων».

Το Σάββατο 30 Δεκέμβρη, στις 17.30, στον Γέρακα (λεωφόρος Μαραθώνος 96), θα πραγματοποιηθεί παιδική γιορτή.