Κυριακή 17 Φλεβάρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
Στα γρήγορα

Σε σαράντα πέντε λεπτά μπορούμε να ετοιμάσουμε ένα εκλεκτό, εύγεστο και διαφορετικό φαγητό. «Χοιρινό με Δαμάσκηνα» προτείνουμε, τι λέτε, συμφωνείτε; Τι θα χρειαστούμε;

Ακούστε: 1/3 κούπας βούτυρο, ενάμιση κιλό χοιρινό φιλέτο σε ομοιόμορφα κομμάτια, 1/2 κούπας κρασί κόκκινο, ζωμό κρέατος, ένα κουταλάκι θυμάρι, ένα κουταλάκι δενδρολίβανο, αλάτι, πιπέρι και 1/2 του κιλού δαμάσκηνα ξερά χωρίς κουκούτσι.

Βάζουμε το βούτυρο σε κατσαρόλα πάνω σε δυνατή φωτιά και σοτάρουμε τα φιλέτα μέχρι να ροδίσουν από όλες τις πλευρές. Επειτα ρίχνουμε το κρασί και το αφήνουμε να βράσει για ένα λεπτό. Προσθέτουμε το ζωμό κρέατος, τα μυρωδικά, το αλάτι, το πιπέρι και το σκεπάζουμε. Σιγοβράζουμε τα φιλετάκια για δεκαπέντε λεπτά μέχρι να μαλακώσουν αλλά χωρίς να στεγνώσουν, μετά τα βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα σε ένα μπολ και μέσα στο ζουμί ρίχνουμε τα δαμάσκηνα. Σκεπάζουμε και σιγοβράζουμε μέχρι να φουσκώσουν και να μείνουν με λίγη πηχτή σάλτσα. Θα ξαναβάλουμε τα κομμάτια του φιλέτου μέσα στην κατσαρόλα και θα τα ανακατέψουμε ελαφρά σε μέτρια φωτιά ώστε να ζεσταθούν καλά. Μπορούμε να συνοδεύσουμε το φαγητό με πουρέ πατάτας και να τον πασπαλίσουμε με γλυκό κεφαλοτύρι.

Εις υγείαν

Ατέλειωτος και βαρύς ο φετινός χειμώνας. Το κρύο συνεχίζεται, έχουμε ανάγκη να πιούμε κάτι να ζεστάνει το σώμα μας και να φωτίσει την γκρίζα διάθεσή μας.

Ζεστό βουτυρωμένο ρούμι: Κατευθείαν στο ποτήρι, ρίχνουμε: 2/3 λευκό ζεστό κρασί, 1/3 νερό καυτό, ένα κομματάκι βούτυρο και δύο κουταλιές μέλι. Το ανακατεύουμε και το πασπαλίζουμε με μοσχοκάρυδο. Ας μη ξεχνάμε αυτό το κοκτέιλ σκοτώνει το κρύωμα, και αν δεν το σκοτώνει, το... λαβώνει

Ουίσκι Τόντι: Ρίχνουμε κατευθείαν στο ποτήρι: Μισή κουταλιά της σούπας ζάχαρη και μια κουταλιά νερό. Ανακατεύουμε. Επειτα προσθέτουμε ουίσκι Αμερικανίνο, όσο τραβάει η ψυχή μας και παγάκια. Το ανακατεύουμε ξανά, και το γαρνίρουμε με φλούδα από λεμόνι.

Ρουμ Τόντι: Ρίχνουμε κατευθείαν στο ποτήρι: Μισή κουταλιά της σούπας ζάχαρη, μια κουταλιά νερό και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε λίγο χυμό λεμονιού, ρούμι και μερικά παγάκια. Το γαρνίρουμε με φλούδα από λεμόνι, λίγο μοσχοκάρυδο και μετά ευχόμαστε: Εις υγείαν.

Μικρές σελίδες

Οι Ελληνες δε διαβάζουν, έτσι τουλάχιστον εκτιμούν οι ευρωπαϊκές στατιστικές μελέτες. Για να πούμε την αλήθεια, δηλώνουμε αναρμόδιοι και παντελή άγνοια στο θέμα. Διότι εμείς, μέχρι χτες, νομίζαμε ακριβώς το αντίθετο, ίσως επειδή ο κύκλος μας, το περιβάλλον μας, οι φίλοι μας, οι συνάδελφοί μας, οι γνωστοί μας τέλος πάντων, διαβάζουν. Και διαβάζουν και πολλά και καλά βιβλία. Σε ανάγνωση ποιότητας επιδίδονται!

Δε γνωρίζουμε, άλλωστε, πώς γίνονται αυτές οι μετρήσεις, εμάς ποτέ δεν έτυχε κάποιος να μας σταματήσει και να μας ρωτήσει, όχι τι διαβάζουμε και εάν διαβάζουμε, τι ψηφίζουμε, αλλά ούτε αν προτιμάμε τις βραζιλιάνικες σαπουνόπερες από τον τυραννικό «τηλεοπτικό» Μπιγκ Μπράδερ. Ποτέ. Τίποτε.

Ούτε καν στο σούπερ μάρκετ δε μας έχουν σταματήσει, για να μας κάνουν την πιο απλή ερώτηση, έστω: «Προτιμάτε το τσάι, τη σοκολάτα η τον καφέ;» Σύμπτωση; Πιθανόν.

Επαναλαμβάνουμε, δεν είμαστε σε θέση να σας πούμε αν πράγματι διαβάζουν οι Ελληνες, αλλά και τι διαβάζουν. Θέλουμε, όμως, να ελπίζουμε ότι, τελικά, όλοι οι συμπατριώτες μας θα πέσουν θύματα της γοητείας της ανάγνωσης.

Οι πιο πιστοί φίλοι του ανθρώπου είναι το βιβλίο και ο σκύλος. Και ο άνδρας στη φωτογραφία φαίνεται πως γνωρίζει καλά τους φίλους του!

Ποιητικοί χωρισμοί

Η στήλη, αν και κυριακάτικη, είναι καθημερινή και πεζή. Ισως γι' αυτό σπανίως να ασχολείται με ποίηση, όχι πως δεν την αγαπά, αλλά, να, δύσκολο είναι να ταιριάξει με τα υπόλοιπα θέματα. Είναι όμως μερικές ποιητικές ανθολογίες, που μας προκαλούν, ερεθίζουν το νου και πολλαπλασιάζουν τη φαντασία μας, είναι στίχοι, που ξαφνικά μας ταράζουν η μας γαληνεύουν ανάλογα, μας βγάζουν, όμως, από την κυριακάτικη αταραξία μας.

Μια κομψή μικρή ανθολογία βρέθηκε πλάι μας. Πώς έφτασε κοντά μας αδύνατον να θυμηθούμε. Τη φυλλομετρούμε. Τουλάχιστον αυτή ήταν η αρχική πρόθεσή μας. Σιγά - σιγά, χωρίς να το πάρουμε είδηση, ξαναγυρίζουμε σε κάθε ποίημα και στεκόμαστε... Κάποιες λέξεις, φράσεις, αιχμάλωτους μας κρατάνε.

«Στη θλίψη των χωρισμών

Ούτε τη νύχτα, που μπαίνει στις μουσικές/ ούτε τη μέρα, που καθρεφτίζεται στα κορίτσια/ ούτε στον ύπνο/ ούτε στο χιόνι που δίνει/ στο χέρι μας την παλιά ευτυχία/ εγώ δε νιώθω χαρά./ Ανήκω μόνο στη θλίψη των χωρισμών/ κι είμαι σε εκείνη υπάκουος/ όπως το δέντρο στην ησυχία...».

Το ποίημα αυτό, όπως και άλλα πολλά, το ένα καλύτερο από το άλλο, ανήκουν στην ποιητική συλλογή του Χρήστου Αναγνωστόπουλου, που κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις: Τον κοινόν των Ωραίων Τεχνών», Αθήνα 2001, και έχει για τίτλο «Η σιωπηρή αναχώρηση των εσπερινών μουσικών». Αξίζει να το διαβάσετε.

Καθ' οδόν: Στους δρόμους της μέθης...

Ο χάλκινος κρατήρας του Δερβενίου, που παριστάνει σκηνές από το θεϊκό γάμο του Διόνυσου και της Αριάδνης, 330 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Ο χάλκινος κρατήρας του Δερβενίου, που παριστάνει σκηνές από το θεϊκό γάμο του Διόνυσου και της Αριάδνης, 330 π.Χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης
Πότε γεννήθηκε το κρασί; Οι ειδικοί οινολόγοι υποστηρίζουν ότι γεννήθηκε μαζί με τον άνθρωπο... Μα κι αν ακόμη αυτό μας φαίνεται περίεργο, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι από το 4000 π.Χ. ήταν γνωστή η τέχνη του κρασιού, αλλά μόλις στα 1863 ο Παστέρ ανακάλυψε τη σημαντική δουλιά των ενζύμων και εξηγήθηκε επιστημονικά η δημιουργία του κρασιού. Ο Αμπελος, ο σάτυρος ο οποίος εικονίζεται σε αγγεία να ακολουθεί το Διόνυσο, σκοτώνεται σε δυστύχημα... Οχι τροχαίο φυσικά! Ομως ο Διόνυσος παρακάλεσε το Δία να δώσει ένα είδος συνέχειας στον φίλο Αμπελο, ο Δίας το σκέπτεται και αποφασίζει να τον μεταμορφώσει σε... φυτό, κάνοντας ένα δώρο στους θνητούς, το κρασί!

Ο Ηρόδοτος από την άλλη παραξενεύτηκε πολύ με τους Αιγύπτιους που παρασκεύαζαν το κρασί τους από το κριθάρι, πρόκειται ασφαλώς για τη «γιαγιά της μπίρας». Ο Ομηρος τραγούδησε στην Τροία ονομαστούς οίνους και έβαλε τον πολυμήχανο Οδυσσέα «να μεθύσει» τον Πολύφημο.

Ιστορικές στιγμές που ποτίστηκαν από αίμα υπάρχουν πολλές, αλλά άλλες τόσες είναι οι στιγμές που ποτίστηκαν με οίνο άκρατο ή μη... Στα 1700 π.Χ. στην περίφημη τότε Βαβυλώνα ένας θρύλος μας αφηγείται ότι ο βασιλιάς Χαμουραμπί θέσπισε την την αρχαιότερη νομοθεσία για τον οίνο.

Λέγεται μάλιστα, κάτι το οποίο πολλοί πιστεύουν, ότι το κρασί ήρθε από τον Καύκασο. Ομως, πώς μπορεί να εξηγήσει κανείς το γεγονός ότι κουκούτσια από σταφύλι βρέθηκαν μέσα σε προϊστορικές σπηλιές; Μήπως το κρασί είναι πιο παλιό και από την ίδια την ιστορία;

Στους τάφους των Φαραώ, γύρω στα 4000 π.Χ. υπάρχουν ζωγραφιές που αναπαριστούν έξι διαφορετικές ποικιλίες κλημάτων, σκηνές από τον τρύγο και από την οινοποίηση... Οι Φαραώ δεν πήγαιναν μόνο χορτάτοι αλλά και πιωμένοι, έτσι φαίνεται, ενώ, όπως λέμε τώρα Μπορντό του 1991, τότε προσδιοριζόταν η χρονιά παραγωγής με το όνομα του εκάστοτε Φαραώ.

Ιστορικοί χρόνοι


Παπαγεωργίου Βασίλης

Τότε το δείπνο διαρκούσε λίγο, χωρίς πολλές κουβέντες και μεγάλες απολαύσεις. Κατά τη διάρκεια του πότου οι προσκεκλημένοι έπιναν νερωμένο κρασί «κεκραμένο οίνο» και τότε μπορούσαν να συζητήσουν περί παντός του επιστητού, που όμως το θέμα ήταν στην ημερήσια διάταξη...

Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου τυχαίο ότι ο Πλάτωνας τοποθέτησε τους φιλοσοφικούς διαλόγους για τον έρωτα στο πλαίσιο ενός Συμποσίου. Ενός συμποσίου, που θα περνούσε στην αθανασία...

Το 1962 ανάμεσα στα δοχεία του πότου, που βρέθηκαν στους τάφους στο Δερβένι, δηλαδή στη Θεσσαλονίκη, ξεχωριστή θέση είχε ένας μεγάλος χάλκινος κρατήρας του 330 π.Χ. με ολόγλυφες διακοσμήσεις, που όμοιό του δεν έχει γίνει στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι διακοσμήσεις αυτές αναπαριστούν σκηνές από το θεϊκό γάμο του Διονύσου και της Αριάδνης, το 330 π.Χ. και τώρα βρίσκονται στο Μουσείο. Ο θεός Διόνυσος συνάντησε - ισχυρίζεται ο Ησίοδος - την όμορφη Κρητικοπούλα να κοιμάται σε μια ακρογιαλιά της Νάξου.

Στη Νάξο οργανώθηκαν γιορτές για να τιμήσουν αυτόν τον ιερό γάμο, διότι ο Διόνυσος την παντρεύτηκε την κόρη, και από τον αγνό αυτό γάμο γεννήθηκαν δυο παιδιά. Ο Στάφυλλος και ο Οινοπίωνας, οι οποίοι διέδωσαν, σύμφωνα πάντα με την παράδοση, την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή.

Και τώρα ας πούμε δυο λόγια για τα πιο γνωστά κρασιά της αρχαιότητας. Αρχίζουμε με τον γνωστότερο, με τον περίφημο Αριούσιο της Χίου, συνεχίζουμε με τους οίνους της Θάσου, ενώ ο τρίτος ξακουστός οίνος είναι ο λέσβιος οίνος, που ενέπνευσε δυο μεγάλους της εποχής του, τη Σαπφώ και τον Αλκαίο.

Η τέχνη της γευσιγνωσίας

Κατά τη διάρκεια της δοκιμής του κρασιού χρησιμοποιούμε τις αισθήσεις: την όραση, για να διαπιστώσουμε τη διαύγεια, την οσμή, για το άρωμα του σταφυλιού και τη γεύση, φυσικά. Εάν το κρασί έχει αυτό που ονομάζεται «σώμα» δίνει αίσθηση αφθονίας στο στόμα. Ενα κρασί απλό έχει μεταξωτή υφή και δεν αφήνει τραχιά αίσθηση στον ουρανίσκο. Ενα κρασί χαρακτηρίζεται μακρύ, εάν η διάρκεια της γεύσης στο στόμα είναι μεγάλη, ενώ το αντίθετο το ονομάζουμε «σύντομο».

Η θερμοκρασία

Από 18 έως 20 βαθμούς Κελσίου σερβίρονται τα πλούσια κόκκινα κρασιά. Τα πολύ μεγάλα λευκά κρασιά σερβίρονται στους 12 βαθμούς, τα λευκά και τα ροζέ στους 11 βαθμούς. Προσέξτε μια σημαντική λεπτομέρεια: Τη σειρά σερβιρίσματος. Τα λευκά πριν από τα κόκκινα, τα νέα πριν από τα παλιά, τα ξηρά πριν από τα γλυκά, τα μαλακά πριν από τα τονικά και τα δροσερά πριν από τα κρασιά που σερβίρονται σε θερμοκρασία δωματίου. Επίσης διατηρείστε τα μπουκάλια μακριά από το φως και ιδίως από τον ήλιο και από θερμαντικά σώματα, να φυλάγετε τα μπουκάλια πάντα πλαγιαστά, ώστε να βρέχεται ο φελλός και να μην παίρνουν αέρα. Ακόμη μην αφήνετε τα μπουκάλια εκτεθειμένα σε κραδασμούς, μην ανοίγετε αμέσως τα ταλαιπωρημένα μπουκάλια, να σερβίρετε το κρασί πάντα στην κατάλληλη θερμοκρασία, τα παλιά χρειάζονται να μεταφερθούν σε καράφα και να τα αφήνετε λίγο έτσι ώστε να διαχωριστεί το ίζημα που έχει δημιουργηθεί από το κρασί.

Στους δρόμους της μέθης, λοιπόν, βρεθήκαμε και ζαλιστήκαμε. Πώς θα επιστρέψουμε χωρίς να τρικλίζουμε, χωρίς να χάσουμε το νηφάλιο δρόμο που θα μας οδηγήσει σπίτι μας; Μας λέτε;



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ