Σάββατο 16 Μάη 2015
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Διαβάστε σήμερα στο 4σέλιδο «Διεθνή και Οικονομία»:

Τουρισμός: «Γη και ύδωρ» στους επιχειρηματικούς ομίλους και από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Ενταση της εκμετάλλευσης για τους εργαζόμενους

Ιαπωνία: Το επεκτατικό μείγμα διαχείρισης της κυβέρνησης Αμπε και οι αξεπέραστες αντιφάσεις του καπιταλισμού

ΕΕ: Προωθείται η ενιαία ψηφιακή αγορά. Πίσω από τη διαμάχη της Κομισιόν με την «Google» οι μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί

Ασία: Προσπάθειες «αντιμετώπισης» της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας. Το παράδειγμα της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που στηρίζει η Ιαπωνία

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ετοιμάζεται η κυβέρνηση να παραδώσει «γην και ύδωρ» στους επιχειρηματικούς ομίλους

«Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων, δημιουργία ελκτικού επενδυτικού περιβάλλοντος στον τομέα του Τουρισμού», «αναβάθμιση και αξιοποίηση της δημόσιας τουριστικής περιουσίας που περιλαμβάνει έργα αποκατάστασης, αξιοποίησης χώρων ιδιαίτερης φυσικής, αρχιτεκτονικής, πολιτισμικής αξίας και έργα μέσω ΣΔΙΤ ή συμβάσεων παραχώρησης», είναι ορισμένα από τα στοιχεία που συνθέτουν «τους στόχους της στρατηγικής και της τουριστικής πολιτικής» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπως αυτή (η στρατηγική) παρουσιάστηκε από την αναπληρώτρια υπουργό Τουρισμού, Ελενα Κουντουρά, στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής την περασμένη Τρίτη.

Οπως προκύπτει από τα όσα αναφέρθηκαν από την αναπληρώτρια υπουργό, η στρατηγική και της νέας κυβέρνησης είναι η πάση θυσία ενίσχυση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρηματικών ομίλων (μεγαλοξενοδόχων, εφοπλιστών κ.λπ.) που ήδη συσσωρεύουν αστρονομικά κέρδη. Κέρδη που εξασφαλίζονται από την άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων, τις κρατικές επιδοτήσεις και με την παραχώρηση επίσης από το κράτος, (αξιοποίηση κατά την αναπληρώτρια υπουργό), παραλιών, δασών, συνολικά περιοχών φυσικού κάλλους στο κεφάλαιο.

Η Ελ. Κουντουρά λέγοντας ότι ο τουρισμός «είναι ο ισχυρός πυλώνας της νέας εθνικής αναπτυξιακής προσπάθειας» - ό,τι δηλαδή έλεγε και η προηγούμενη κυβέρνηση - παρουσίασε τους στόχους της κυβέρνησης οι οποίοι είναι οι εξής:

  • «Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αναβάθμιση των υποδομών υποδοχής των τουριστικών περιοχών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες κ.λπ., άμεση αύξηση εσόδων ανά επισκέπτη, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων, δημιουργία ελκτικού επενδυτικού περιβάλλοντος στον τομέα του Τουρισμού».
  • «Ανάπτυξη νέων τουριστικών προορισμών με πολυθεματικό περιεχόμενο και υψηλή ανταγωνιστικότητα».
  • «Αναβάθμιση και αξιοποίηση της δημόσιας τουριστικής περιουσίας που περιλαμβάνει έργα αποκατάστασης, αξιοποίησης χώρων ιδιαίτερης φυσικής, αρχιτεκτονικής, πολιτισμικής αξίας και έργα μέσω ΣΔΙΤ ή συμβάσεων παραχώρησης».
  • «Αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων. Οπως ξέρετε είναι το νέο ΕΣΠΑ - ΣΕΣ 2015 - 2020. Είναι συνεχής η προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε ρευστότητα από κοινοτικούς, κυρίως, πόρους, ώστε να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις».
  • «Προσέλκυση επενδύσεων. Νομίζω ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις, δουλεύοντας οργανωμένα, έτσι ώστε να έχουμε μια σταθερή φορολογία και πιο ευνοϊκό καθεστώς χωρίς γραφειοκρατία».


Στους «στόχους» της κυβέρνησης συμπεριλαμβάνεται και η «αξιοποίηση» των ολυμπιακών αθλητικών εγκαταστάσεων. «Ο αθλητικός προπονητικός τουρισμός - ανέφερε η Ελ. Κουντουρά - είναι ένα τεράστιο κομμάτι, το οποίο θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε, αξιοποιώντας επίσης και όλες αυτές τις αθλητικές υποδομές που έχουμε και που καταρρέουν από το 2004, όπως είναι στάδια, προπονητήρια»!

Τα πάντα στους επιχειρηματίες τίποτα για τους εργαζόμενους

Οι δηλώσεις της αναπληρώτριας υπουργού έγιναν στο φόντο του «προβληματισμού» που εκφράζεται από Ενώσεις των επιχειρηματιών του Τουρισμού που αναπαράγουν ΜΜΕ, αν ο Τουρισμός φέτος θα χτυπήσει νέο ρεκόρ ή αν θα είναι στάσιμος αν όχι και μειούμενος. Χαρακτηριστικά, την περασμένη Πέμπτη δημοσίευμα στο capital.gr έθετε το ερώτημα: «Προς νέα χρονιά ρεκόρ ο ελληνικός τουρισμός;»... σημειώνοντας παρακάτω ...καθησυχαστικά: «Οι μεγάλοι γερμανικοί tour operator δεν επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες περί μείωσης των κρατήσεων προς Ελλάδα λόγω της πολιτικής κατάστασης. Αντιθέτως, δεν αποκλείουν ακόμη και να ξεπεράσουν τα περσινά επίπεδα ρεκόρ».

Τόσο οι δηλώσεις της αναπληρώτριας υπουργού, όσο και οι «προβληματισμοί» αφορούν αποκλειστικά και μόνο τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων. Ενώ αποτελούν τεράστια πρόκληση απέναντι στους εργαζόμενους του κλάδου, για τους οποίους η Ελ. Κουντουρά δεν έκανε την παραμικρή αναφορά, αλλά και συνολικά απέναντι στη συντριπτική πλειοψηφία των εργατικών λαϊκών οικογενειών, που μια ανάσα ξεκούρασης έχει γίνει γι' αυτούς «άπιαστο όνειρο». Είναι πρόκληση για τους αυτοαπασχολούμενους και μικρούς επαγγελματίες που συνθλίβονται.

Περισσεύουν τα κέρδη...

Είναι χαρακτηριστικό ότι η κερδοφορία των μεγαλοξενοδόχων και των εφοπλιστών της κρουαζιέρας και το 2014 χτύπησε σύμφωνα με τους ίδιους τρελά νούμερα και μάλιστα εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του προέδρου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας Γ. Τσακίρη για το 2014 ότι «απολαύσαμε φέτος μια χρονιά τουριστικών επιδόσεων ρεκόρ».

Αυτό βεβαιώνουν και τα τελικά στοιχεία της ΤτΕ για το τουριστικό ισοζύγιο του 2014, σύμφωνα με τα οποία: «Το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου το έτος 2014 ανήλθε στα 11,317 δισ. ευρώ, έναντι 10,317 δισ. ευρώ το έτος 2013, σημειώνοντας αύξηση 9,7%». Ενώ «οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2014 διαμορφώθηκαν στα 13,393 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 10,2% σε σύγκριση με το 2013», έτος, το οποίο σε σύγκριση με το 2012 είχε επίσης χαρακτηριστεί χρονιά - ρεκόρ σε κέρδη.

Σε ό,τι αφορά τον εσωτερικό τουρισμό, αναφέρεται ότι αυξήθηκε κατά 10%, ωστόσο παραμένει ελάχιστος, αφού η κίνηση έφτασε το 2014, μόλις τους 18.400 επιβάτες! Υπενθυμίζεται ότι το 2013 (και πάλι χρονιά - ρεκόρ σε κέρδη και αφίξεις) σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του «Ινστιτούτου Καταναλωτών» (ΙΝΚΑ), το 73% των Ελλήνων δεν έκαναν καθόλου καλοκαιρινές διακοπές. Οσον αφορά την απασχόληση, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το 2013, παρά την έκρηξη των τουριστών, ήταν 3,5% λιγότερη, ενώ το 2014 αυξήθηκε μόλις 1,5% παρά το νέο ρεκόρ αφίξεων (πάνω από 20 εκατομμύρια τουρίστες).

...και οι κρατικές επιδοτήσεις

Το «ελκυστικό» περιβάλλον για επενδύσεις που έχουν διαμορφώσει οι προηγούμενες κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και που κατά τις δηλώσεις της Ελ. Κουντουρά θα βελτιώσει η σημερινή κυβέρνηση, προβλέπει, ταυτόχρονα με την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων και ενισχύσεις των επιχειρηματικών ομίλων με ζεστό χρήμα. Εντελώς ενδεικτικά στο όνομα της προστασίας αυτού του «πυλώνα ανάπτυξης», τον Αύγουστο του 2014 ο υφυπουργός Ανάπτυξης της ΝΔ, Ν. Μηταράκης με διαδοχικές αποφάσεις ενέκρινε την υπαγωγή στις διατάξεις του επενδυτικού νόμου την κατασκευή 16 ξενοδοχείων σε Μύκονο, Σαντορίνη, Κρήτη, Κεφαλονιά, Ιο και Πύλο, με «συνολικό και επιλέξιμο ενισχυόμενο κόστος που υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ»!

Εργασιακές σχέσεις - κόλαση

Τα στοιχεία που παρέθεσε το Συνδικάτο Επισιτισμού - Τουρισμού Αττικής, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 29 Οκτώβρη του 2014, δείχνουν συνολικά για τον κλάδο τα εξής: «Να δούμε πρώτα τους ξενοδοχοϋπάλληλους. Είναι, κατά μια εκτίμηση, περίπου 100.000. Το 80% είναι εποχικοί. Δουλεύουν χωρίς ρεπό, για πάνω από 8 ώρες τη μέρα. Δηλαδή, λαμβάνουν 840 ευρώ το μήνα για 10 ώρες δουλειά τη μέρα, για 7 μέρες δουλειά τη βδομάδα, για 30 μέρες το μήνα. Και όλα αυτά, για τέσσερις με πέντε μήνες το χρόνο. Δηλαδή 3.360 ευρώ το χρόνο». «Για τους εργαζόμενους στον Επισιτισμό που εκτιμάται ότι είναι πάνω από 200.000, δεν υπάρχει καμιά Συλλογική Σύμβαση και σημείο αναφοράς είναι τα 586 ευρώ μεικτά, λίγο πάνω από 480 ευρώ καθαρά. Κι αυτά επίσης για δουλειά από νύχτα σε νύχτα, συνήθως χωρίς Ασφάλιση». Ταυτόχρονα, τους προσφέρουν σχεδόν τσάμπα εργαζόμενους, μέσα από προγράμματα του ΟΑΕΔ, μαθητείας, Voucher και πάει λέγοντας...

«Τουριστική ανάπτυξη» για ποιον;

Ο τουρισμός και οι διακοπές στο πλαίσιο του καπιταλισμού είναι πολυτελές εμπόρευμα για την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου και όχι δικαίωμα για την εργατική τάξη, το λαό. Στο πλαίσιο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής είναι αδύνατο να εξασφαλιστεί για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων το δικαίωμα σε φθηνές διακοπές και αναψυχή. Και αυτό, παρά τη μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, την τεχνολογική πρόοδο που καθιστά αντικειμενικά πιο γρήγορη τη μετακίνηση, ενώ δημιουργεί αντικειμενικά προϋποθέσεις για περιορισμό του εργάσιμου χρόνου.

Το δικαίωμα στις διακοπές είναι κοινό συμφέρον των μισθωτών, αλλά και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων, ανάγκη που μπορεί να ικανοποιηθεί ουσιαστικά και ολοκληρωμένα μόνο στο πλαίσιο της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας, δηλαδή στις συνθήκες της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και των υποδομών, του κεντρικού σχεδιασμού.

Μόνο με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο θα εξασφαλιστούν ο ελεύθερος χρόνος και ο οργανωμένος κοινωνικός τουρισμός. Πρώτη και βασική προϋπόθεση για να τεθεί στη διάθεση του λαού και της εργατικής τάξης όλος αυτός ο τεράστιος πλούτος υποδομών (δρόμοι, σιδηροδρομικά δίκτυα, ναυσιπλοΐα, αεροδρόμια), χώρων (γη, δάση, ορεινοί όγκοι, αιγιαλοί) και κτιρίων είναι η κοινωνικοποίησή τους.

Στη βάση αυτή, η εργατική εξουσία θα μπορεί με κεντρικό σχέδιο και αντίστοιχη περιφερειακή εξειδίκευση θα είναι δυνατό να εξασφαλίζεται η συνεχής τουριστική κίνηση για τις λαϊκές ανάγκες όλο το χρόνο, τόσο τους χειμερινούς όσο και τους θερινούς μήνες. Μόνο σ' αυτές τις συνθήκες οι εργαζόμενοι του κλάδου θα έχουν πλήρη - σταθερή εργασία, με μισθούς που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες τους, την προστασία της υγείας και της ασφάλειάς τους.

Το μείγμα πολιτικής του Αμπε στην Ιαπωνία ευνοεί τα μέγιστα τους επιχειρηματικούς ομίλους

Φτωχογειτονιά του Τόκιο εν έτει 2015
Φτωχογειτονιά του Τόκιο εν έτει 2015
Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της Ιαπωνίας, με πρωθυπουργό τον Σ. Αμπε, είναι γνωστή ως το παράδειγμα διαχείρισης με χαλάρωση νομισματικής πολιτικής με αγορά από την Κεντρική Τράπεζα ομολόγων και τύπωμα χρήματος (αυτό που κάνει τώρα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), άρα φτηνό γιεν (το ιαπωνικό νόμισμα) σε σχέση με το δολάριο, για ενίσχυση των εξαγωγών και της ανάκαμψης, μεγάλες δημόσιες επενδύσεις (όλα τα στοιχεία του μείγματος διαχείρισης που οι αστοί αποκαλούν επεκτατικό), που συνοδεύτηκε βεβαίως και με μέτρα αύξησης της φορολογίας του λαού για να αντιμετωπίσει την αποπληρωμή του μεγάλου κρατικού χρέους, με αντιστάθμισμα πενιχρές αυξήσεις στους μισθούς. Αλλά το επεκτατικό μείγμα δεν έφερε ανάκαμψη, τα πρώτα σημάδια ανάπτυξης του ΑΕΠ γοργά εξελίχτηκαν σε σημάδια ύφεσης. Αρα, αυτή η πολιτική, όπως ήδη έχουμε σημειώσει, δεν έφερε ούτε καπιταλιστική ανάκαμψη, ούτε βελτίωση της ζωής του λαού, αν και αυτά τα δύο δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους. Είτε με κρίση είτε με ανάκαμψη η ζωή του λαού δε βελτιώνεται.

Ας δούμε όμως συγκεκριμένα στοιχεία για την καπιταλιστική οικονομία της Ιαπωνίας από άρθρο του «Bloomberg» που δημοσιεύεται στα «Νέα», 17/2/2015.

«Ανάπτυξη 0,6% κατέγραψε στο τρίμηνο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2014 η οικονομία της Ιαπωνίας, εν συγκρίσει με το τρίμηνο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2014, ενώ το ΑΕΠ της χώρας το τέταρτο τρίμηνο 2014 αυξήθηκε κατά 2,2% σε ετήσια βάση.

Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ της Ιαπωνίας ήταν χαμηλότερος των εκτιμήσεων, καθώς η πρόβλεψη για την ετήσια μεταβολή στο τέταρτο τρίμηνο 2014 ήταν στο 3,7% και η μέση εκτίμηση για την τριμηνιαία μεταβολή τοποθετούσε την ανάπτυξη στο 0,9%.

Ολόκληρο το 2014 η οικονομία της Ιαπωνίας παρουσίασε μηδενική ανάπτυξη. Αναλυτές εκτιμούν ότι η εσωτερική ζήτηση θα συνεχίσει να παραμένει εξασθενημένη».

Κέρδη χωρίς εσωτερική ανάκαμψη

Βεβαίως, οι εξαγωγικοί μονοπωλιακοί όμιλοι έβγαλαν τεράστια κέρδη από την πολιτική της κυβέρνησης Αμπε. Τότε γιατί δεν ήρθε η ανάπτυξη; Γιατί παρά την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων που κάνουν εξαγωγές, αυτοί οι όμιλοι δεν επενδύουν στην Ιαπωνία.

Ας το δούμε με ένα παράδειγμα. Σε άρθρο της «Καθημερινής» 21/4/2015, αναφέρεται: «Η Toyota, η οποία έχει αποκομίσει μέχρι στιγμής 18 δισ. δολάρια σε κέρδη από τις αρχές της χρονιάς, έχει ευεργετηθεί πολύ από την οικονομική πολιτική του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Αμπε. Ούτως ή άλλως, το εξασθενημένο γιεν, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής του, σχεδιάστηκε να συνδράμει την παραγωγή των μεγάλων εξαγωγέων της χώρας. Ωστόσο, αντί να τα επενδύσει εντός συνόρων, προσφάτως η εταιρεία ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να κατασκευάσει νέα εργοστάσια στην Κίνα και στο Μεξικό και αυτό μεταφράζεται σε επενδύσεις 1,4 δισ. δολαρίων.

Οι πολιτικοί παράγοντες ήλπιζαν πως η δραστική εξασθένηση του γιεν προς το δολάριο σε ποσοστό 29% από τα τέλη του 2012 θα παρακινούσε τις βιομηχανίες της χώρας να επαναφέρουν θέσεις εργασίας, τις οποίες είχαν μετακινήσει εκτός συνόρων τα τελευταία δέκα χρόνια. Η Toyota διαφωνεί. Η αυτοκινητοβιομηχανία φαίνεται πως αποφάσισε ότι η Ιαπωνία συρρικνώνεται, η γήρανση του πληθυσμού και το υψηλό εργατικό κόστος δεν προσφέρουν επαρκή περιθώρια ανάπτυξης.

Με αντάλλαγμα το φθηνότερο γιεν, οι εργοδότες αναμενόταν να αυξήσουν μισθούς, οι οποίοι με τη σειρά τους θα έδιναν τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να πλημμυρίσουν τα εμπορικά κέντρα και να συμβάλουν σε ζωηρή οικονομική ανάπτυξη. Σε αυτό το δούναι και λαβείν, όμως, δεν έδειξαν να ανταποκρίνονται οι εταιρικές διοικήσεις. Με το να επικεντρωθεί η αυτοκινητοβιομηχανία στις ξένες αγορές - τόσο σε επίπεδο πωλήσεων όσο και σε επίπεδο παραγωγής (...) Στόχο έχει να διατηρήσει την ισχυρή της παρουσία στη βορειοαμερικανική αγορά, όπου η οικονομική ανάπτυξη είναι σταθερότερη και οι μισθοί αυξάνονται εν συγκρίσει με την Ιαπωνία. Η δε Κίνα, εν τω μεταξύ, είναι ένα μακρόπνοο σχέδιο. Πρώτη φορά το 2014 η εταιρεία είχε 1 εκατομμύριο πωλήσεις εκεί. Ακόμα κι αν η Κίνα εμφανίσει αναπτυξιακό ρυθμό κάτω του επίσημου στόχου του 7%, ο ρυθμός, με τον οποίο τα εισοδήματα αυξάνονται για τον πληθυσμό της των 1,3 δισεκατομμυρίων υπερακοντίζει τις αυξήσεις για τα 127 εκατομμύρια των Ιαπώνων».

Ενα ακόμη άρθρο, αυτή τη φορά στην ιστοσελίδα «Capital.gr» 14/4/2015, του Yοshiaki Nοhara, αναφέρει: «Το Mashiko, εκεί που κάποτε χτυπούσε η καρδιά της ιαπωνικής βιομηχανίας, αναδεικνύει σήμερα μερικές από τις μεγαλύτερες αδυναμίες των Abenomics, του προγράμματος κυβερνητικών δαπανών και υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων του πρωθυπουργού Shinzo Abe. Ο Abe σημείωσε επιτυχία με την εξασθένιση του γιεν, την άνθιση της χρηματιστηριακής αγοράς και τη μεγέθυνση των κερδών των μεγαλύτερων επιχειρήσεων της χώρας. Σε συνεργασία με τον Κεντρικό τραπεζίτη, Haruhiko Kuroda, σημείωσε επίσης πρόοδο στην αντιστροφή της αποπληθωριστικής νοοτροπίας που στο παρελθόν ανέκοπτε τις προσπάθειες για αναζωογόνηση της ανάπτυξης.

Τίποτε όμως από αυτά δεν κατάφερε να φέρει πίσω τα εργοστάσια και τις θέσεις εργασίας στο Mashiko και άλλες περιοχές του νομού Tochigi. Δεν αποκλείεται τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Αυτοκινητοβιομηχανίες και κολοσσοί της αγοράς ηλεκτρονικών ειδών που μετέφεραν την παραγωγή τους υπεράκτια δεν σκοπεύουν να πάρουν τη δραστηριότητά τους μακριά από τους πελάτες διευρυνόμενων αγορών».

Προτεραιότητα η εξαγωγή κεφαλαίων

Τα δύο άρθρα αναφέρονται στο ίδιο πρόβλημα που παρουσιάζει η καπιταλιστική οικονομία της Ιαπωνίας και που μπορεί να παρουσιάσει μια οποιαδήποτε καπιταλιστική οικονομία. Η αναπτυξιακή πολιτική της κυβέρνησης Αμπε στηρίζεται στη χαλαρή δημοσιονομική πολιτική και στο φτηνό νόμισμα (γιεν). Η πολιτική αυτή ενίσχυσε τις εξαγωγές, επομένως την ανάπτυξη των κερδών των μονοπωλίων, όπως π.χ. η «Τογιότα». Θα περίμενε κανείς επενδύσεις μετά την κρίση, δηλαδή διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου μέσα στην Ιαπωνία. Αλλά στο νόμο του κέρδους, απόλυτο νόμο του καπιταλισμού, επιδρούν πολλοί παράγοντες και μάλιστα αντιφατικά. Τα αποσπάσματα από τα δύο άρθρα εκτιμούν ότι το φτηνό γιεν αύξησε τις εξαγωγές, άρα και τα κέρδη, αλλά στην οικονομία της Ιαπωνίας δεν αυξήθηκαν οι πωλήσεις λόγω χαμηλών μισθών. Αν όμως αυξάνονταν οι μισθοί, θα μειώνονταν τα κέρδη.

Το δεύτερο που λένε στα δύο άρθρα εστιάζει στην εξαγωγή κεφαλαίων, δηλαδή αντί οι επενδύσεις να γίνονται στην Ιαπωνία και να αυξάνονται οι θέσεις εργασίας γίνονται σε άλλα κράτη, όπου αφενός δεν αυξάνεται το κόστος της παραγωγής, αφετέρου είναι κοντά ή μέσα σε αγορές που μπορούν να κάνουν μεγάλες πωλήσεις. Εδώ ένας παράγοντας που συμβάλλει είναι το κόστος μεταφοράς των εμπορευμάτων που είναι μεγαλύτερο αν εξάγονται από την Ιαπωνία, ενώ από το Μεξικό σε όλη την αγορά της Β. Αμερικής είναι αρκετά μικρότερο. Για δε την Κίνα δεν υπάρχει. Σε συνδυασμό βεβαίως με την προσδοκώμενη αύξηση των πωλήσεων, όπως φαίνεται, αφού και οι δύο αγορές είναι πολλαπλάσια μεγαλύτερες από την ιαπωνική.

Αξεπέραστες οι αντιφάσεις του καπιταλισμού

Ταυτόχρονα, το φτηνό γιεν αυξάνει το κόστος στις εισαγωγές. Αυτό επηρεάζει αρνητικά την καπιταλιστική οικονομία. Επομένως, αυξάνει τις τιμές στα εισαγόμενα εμπορεύματα. Αρα, η εργατικά τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ανάγκες που εξυπηρετούν εμπορεύματα κατανάλωσης αφού το κόστος τους είναι αυξημένο, το δε εισόδημά τους μειώνεται. Και για τα δύο υπεύθυνο είναι το φτηνό γιεν. Ταυτόχρονα, το φτηνό γιεν επηρεάζει αρνητικά αυξάνοντας τις τιμές και στα παραγόμενα εμπορεύματα στην Ιαπωνία, εφόσον οι πρώτες ύλες είναι εισαγόμενες.

Ετσι είναι και έτσι λειτουργεί ο καπιταλισμός. Αυτές οι αντιφάσεις που καταγράφονται είναι αξεπέραστες με όποια αστική πολιτική διαχείρισης και βεβαίως αυτή ή όποια πολιτική καπιταλιστικής ανάπτυξης είναι βαθιά αντιλαϊκή.

Ετσι, η πολιτική Αμπε ενισχύει τα μονοπώλια, τους δίνει τη δυνατότητα τεράστιας κερδοφορίας, αλλά δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας ούτε αυξάνεται το εργατικό εισόδημα. Αλλη μια απόδειξη ότι από την όποια καπιταλιστική ανάπτυξη οι εργαζόμενοι δεν έχουν κανένα ουσιαστικό όφελος.


Λ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Στόχος η προώθηση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς

Πίσω από τη διαμάχη της Κομισιόν με την «Google» οι μονοπωλιακοί ανταγωνισμοί

Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ανταγωνισμό παρουσίασε στις 15 Απρίλη φέτος τις αιτιάσεις εναντίον του αμερικανικού μονοπωλίου
Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ανταγωνισμό παρουσίασε στις 15 Απρίλη φέτος τις αιτιάσεις εναντίον του αμερικανικού μονοπωλίου
Το τελευταίο διάστημα, πυκνώνουν οι διαδικασίες που κινούν τα όργανα της ΕΕ σε αντιπαραθέσεις με διάφορους μονοπωλιακούς ομίλους. Την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να κινήσει διαδικασίες σε βάρος της «Google» (εταιρεία που ειδικεύεται σε υπηρεσίες και προϊόντα του διαδικτύου) για παράβαση των «αντιμονοπωλιακών κανόνων» της ΕΕ, με απειλούμενο πρόστιμο που μπορεί να φτάσει μέχρι τα 6,2 δισ. ευρώ, ακολούθησε στις 22-4-2015, η κοινοποίηση κατηγοριών κατά της «Gazprom», για «κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της κατά παράβαση των αντιμονοπωλιακών κανόνων της ΕΕ». Στις 6-5-2015, η Επίτροπος ανταγωνισμού της ΕΕ Margrethe Vestager ανακοίνωσε ότι μελετάει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει έρευνα για τις κατηγορίες κατά της «McDonald's» για φοροαποφυγή ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Να θυμίσουμε ακόμη ότι στις 24-3-2015, η Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ έκρινε «παράνομες κρατικές ενισχύσεις», ποσά από τις ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις, της συμφωνίας παραχώρησης της προβλήτας ΙΙ του ΟΛΠ στην COSCO το 2008, και ζητάει την ανάκτησή τους από το ελληνικό δημόσιο.

Το κοινό σε όλες αυτές τις υποθέσεις είναι ότι αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ευρώπη μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων ισχυρών καπιταλιστικών χωρών, με τις οποίες η ΕΕ βρίσκεται σε σφοδρό μονοπωλιακό ανταγωνισμό σε ιδιαίτερα κερδοφόρους κλάδους.

Οι απολογητές της διακρατικής ιμπεριαλιστικής ένωσης επιχαίρουν ότι τα όργανα της ΕΕ παρεμβαίνουν προς όφελος του «υγιούς ανταγωνισμού», για την «προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών». Πρόκειται ασφαλώς για μεγάλο ψέμα. Αποστολή της ΕΕ και των οργάνων της είναι να διασφαλίζουν την κερδοφορία των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων και τη θέση τους στον αδυσώπητο παγκόσμιο ανταγωνισμό ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα και ισχυρές καπιταλιστικές χώρες, πρώτα απ' όλα χτυπώντας τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.

Τι κρύβει το παραμύθι του «υγιούς ανταγωνισμού»

Οι πρακτικές που αποδίδονται στους παραπάνω μονοπωλιακούς κολοσσούς είναι συνηθισμένες για κάθε μονοπωλιακό όμιλο που καθοδηγείται από τον απαράβατο νόμο του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, το κυνήγι του μέγιστου ποσοστού κέρδους. Τα «παχιά λόγια» των απολογητών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του καπιταλισμού για την εξασφάλιση «ελεύθερου και ανόθευτου» ή «υγιούς ανταγωνισμού», που προβάλλει ο ΣΥΡΙΖΑ και η συγκυβέρνηση, έχουν καταρριφθεί από την πραγματικότητα της εξέλιξης του καπιταλισμού, ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Πίσω από τη διαμάχη της Επιτροπής της ΕΕ με το αμερικάνικο διεθνικό μονοπώλιο της «Google» και τα άλλα βρίσκονται οι εξαιρετικά σφοδρές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις για το μοίρασμα των αγορών. Αξίζει εδώ να θυμίσουμε ότι στην παλιότερη δεκαετή διαμάχη της Επιτροπής με το άλλο πανίσχυρο μονοπώλιο του κλάδου τη «Microsoft», η «Google» είχε ταχθεί με το μέρος της Επιτροπής, ενάντια στην «Microsoft», γιατί έτσι εξυπηρετούνταν τα συμφέροντα προώθησης του δικού της προϊόντος, δηλαδή του «Google Chrome». Τώρα οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Οι αιτιάσεις της Επιτροπής κατά της «Google» στηρίχθηκαν σε έγγραφη καταγγελία από τα μέλη της ένωσης 17 επιχειρήσεων την «FairSearch.org», μεταξύ των οποίων η «Microsoft», η «Nokia» και η «Oracle», η «Expedia» και η «TripAdvisor», όπου κατήγγελλαν το «Android» ως τον «Δούρειο Ιππο της Google», για την κυριαρχία της στην αγορά.

O εν λόγω ανταγωνισμός, αναπτύσσεται σε ένα διεθνές περιβάλλον που οι καπιταλιστικές οικονομίες δεν έχουν ανακάμψει από την καπιταλιστική κρίση, βρίσκονται βασικά σε στασιμότητα, με εξαίρεση τις ΗΠΑ, που καταγράφουν ρυθμούς 2,5% περίπου, και την Κίνα με 7% περίπου, αλλά με επιβράδυνση. Ακόμη πιο ανησυχητική για τα αστικά επιτελεία είναι η κατάσταση στην Ευρωζώνη και την ΕΕ, όπου ουσιαστικά παρατηρείται στασιμότητα στην καπιταλιστική ανάπτυξη με τις Γαλλία και Ιταλία να αντιμετωπίζουν ύφεση και τεράστια κρατικά χρέη (πάνω από 2 τρισ. ευρώ στην καθεμία), ενώ αρνητικά επιδρά και η επιβράδυνση της οικονομίας της Γερμανίας. Αυξάνονται έτσι οι δυσκολίες της καπιταλιστικής διαχείρισης για έξοδο από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου.

Πεδίο μονοπωλιακών αντιπαραθέσεων η ψηφιακή αγορά

Πίσω, λοιπόν, από την αντιπαράθεση Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΕ και «Google», βρίσκεται το νέο πεδίο κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων που αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο και την ψηφιακή αγορά. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, ανάμεσα σε άλλα μέτρα για την τόνωση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, δίνει ιδιαίτερη σημασία στη λεγόμενη «Ενιαία Ψηφιακή Αγορά», για την οποία η Επιτροπή ετοιμάζει δέσμη μέτρων, που θα ανακοινώσει μέσα στο Μάη. Τα όργανα της ΕΕ προβληματίζονται από την καθυστέρηση της απελευθέρωσης στο σχετικό κλάδο στην ενιαία καπιταλιστική αγορά, αλλά και την τεχνολογική υστέρησή τους στον τομέα αυτό σε σχέση με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, κυρίως ΗΠΑ και Ιαπωνία, ενώ ανησυχούν και για το μπάσιμο της Κίνας που κερδίζει γρήγορα έδαφος. Οι βασικοί άξονες στους οποίους θα κινηθεί το σχέδιο μέτρων της ΕΕ είναι:

1. «Καλύτερη πρόσβαση καταναλωτών και επιχειρήσεων σε ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες», με αιχμές: «Διευκόλυνση του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου, γεωγραφική εξάπλωση, μεγαλύτερη προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων, απλούστευση του καθεστώτος ΦΠΑ».

2. «Διαμόρφωση ευνοϊκού περιβάλλοντος για ψηφιακά δίκτυα και υπηρεσίες: Ιντερνετ υψηλής ταχύτητας και ασφαλή δίκτυα, επενδύσεις στις υποδομές, απελευθέρωση του ραδιοφάσματος, για να ξεπεραστεί η σημαντική υστέρηση της ΕΕ στην τελευταία τεχνολογία 4G, διαδικτυακοί δίαυλοι (μηχανές αναζήτησης, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ηλεκτρονικά καταστήματα εφαρμογών, κ.λπ.)».

3. «Δημιουργία ευρωπαϊκής ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας: Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών σε όλους τους βιομηχανικούς τομείς, εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας των νέων τεχνολογιών, αξιοποίηση της "οικονομίας των δεδομένων" από τη βιομηχανία, ανάπτυξη ευρωπαϊκού υπολογιστικού νέφους».

Στα παραπάνω να προσθέσουμε και το γεγονός ότι στην αγορά των λεγόμενων «επιγραμμικών» - on line υπηρεσιών στην Ευρώπη κυριαρχούν τα αμερικάνικα μονοπώλια με μερίδιο 57% (με την «Google» να κατέχει πάνω από το 90% στους τομείς των μηχανών αναζήτησης και του λειτουργικού συστήματος για smartphones και tablet). Ενα 37% κατανέμεται σε ευρωπαϊκά μονοπώλια, με κατακερματισμένα όμως και μικρά επιμέρους μερίδια και μόλις το 4% έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα στην ενιαία καπιταλιστική αγορά της ΕΕ.

Για να συνειδητοποιηθεί η σημασία για τα μονοπώλια π.χ. της έκβασης του ανταγωνισμού για τον έλεγχο των μηχανών αναζήτησης, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο αποτελεί δυναμικό πεδίο για τις επιχειρήσεις. Σοβαρό κομμάτι των καταναλωτικών μεριδίων (ιδιαίτερα νέοι και «δυναμικά αγοραστικά κοινά») στρέφεται στις διαδικτυακές αγορές και εγκαταλείπει τις παραδοσιακές. Οπότε ο έλεγχος των μηχανών αναζήτησης στρέφει ένα σημαντικό κι αυξανόμενο κομμάτι του παγκόσμιου εμπορίου στον ένα ή στον άλλο πόλο του ενδομονοπωλιακού ανταγωνισμού. Αν συνυπολογίσουμε ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες και η ψηφιακή αγορά αποτελούν κρίσιμο κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη της «Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων» (ΤΤΙΡ) μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ για τη δημιουργία μιας τεράστιας ενιαίας καπιταλιστικής ευρωατλαντικής αγοράς, μπορούμε να έχουμε μια πιο σαφή εικόνα για το έδαφος των σκληρών ανταγωνισμών, στο οποίο αναπτύσσεται η «κόντρα» ανάμεσα στα ευρωενωσιακά όργανα και το αμερικάνικο μονοπώλιο της «Google».

Ο λαός να χαράξει τη δική του πορεία

Ολα τα παραπάνω κάνουν φανερό ότι όσο μεγαλώνουν οι δυσκολίες της αστικής διαχείρισης, που προκαλεί η ασταθής, αναιμική, και ανισόμετρη ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας στην Ευρωζώνη και όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, τόσο δυναμώνει η επιθετικότητα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και της ΕΕ, οξύνεται στο έπακρο η αντιπαράθεσή τους με τα μονοπώλια άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και ισχυρών καπιταλιστικών χωρών.

Οι σφοδρές ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις όχι μόνο δεν αφορούν το λαό, αντίθετα στρέφονται παράλληλα εναντίον του, αφού κατά τον ίδιο λόγο οξύνεται η επιθετικότητα των μονοπωλίων απέναντι στη ζωή και τα δικαιώματα των εργαζομένων, που αποτελούν την καύσιμη ύλη, για να δυναμώσουν οι θέσεις των επιχειρηματικών ομίλων στον παγκόσμιο ανταγωνισμό μεταξύ τους. Η πολιτική της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που παρουσιάζεται ψεύτικα σαν «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική», την ίδια στιγμή που δίνει όρκους πίστης στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ και διαβεβαιώνει για την ευρωατλαντική πορεία της χώρας, επιχειρεί να στοιχίσει τον εργαζόμενο λαό κάτω από τις σημαίες του ενός ή του άλλου τμήματος της αστικής τάξης στη διαμάχη τους για τις αγορές, να τον βάλει ανάμεσα στα διασταυρούμενα πυρά των σφοδρών ανταγωνισμών των ιμπεριαλιστών, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το λαό.

Η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα επιβάλλεται να βγάλουν ουσιαστικά συμπεράσματα, να μην εγκλωβιστούν στους καπιταλιστικούς ανταγωνισμούς, στους οποίους εντάσσονται η συγκυβέρνηση και τα άλλα κόμματα του κεφαλαίου.

Μοναδική διέξοδος για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα είναι να ισχυροποιήσουν το ΚΚΕ και τη Λαϊκή Συμμαχία, για να δυναμώσει η αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική πάλη για την κατάκτηση της Λαϊκής Εξουσίας που θα απαλλάξει το λαό από τα δεσμά της ΕΕ και θα κάνει λαϊκή περιουσία τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τις υποδομές, το συσσωρευμένο πλούτο που είναι προϋπόθεση για τη σχεδιασμένη ανάπτυξη της οικονομίας και τη λαϊκή ευημερία.


Βαγγέλης ΚΑΤΣΙΑΒΑΣ
Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ

Λίγες πληροφορίες για την ADB

Η Asian Development Bank (ADB, Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα) είναι ένας χρηματοπιστωτικός οργανισμός που ξεκίνησε να λειτουργεί το 1966, τότε με 31 χώρες-μέλη. Η έδρα της βρίσκεται στη Μανίλα, την πρωτεύουσα των Φιλιππίνων.

Σήμερα, η ADB έχει 48 μέλη από την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού και 19 μέλη-«ανεπτυγμένες» χώρες εκτός της συγκεκριμένης περιοχής, όπως οι Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο.

Από την ίδρυση της ADB, όλοι της οι πρόεδροι ήταν Ιάπωνες.

Η Ιαπωνία είναι το μέλος με τα περισσότερα «δικαιώματα ψήφου», με 12,84%, ενώ ακολουθούν οι ΗΠΑ με 12,75%.

Σύμφωνα με την ίδια την ADB, στη συγκεκριμένη περιοχή είναι «συγκεντρωμένο» το 54% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 35% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Με βάση την περσινή «αναπροσαρμογή» των επιπέδων φτώχειας που έκανε η ADB, υπολογίζεται ότι στα όρια της φτώχειας ζουν στην περιοχή 1,4 δισ. άνθρωποι ή το 40% του συνολικού πληθυσμού της περιοχής.


Α.Μ

ΑΣΙΑ
Προσπάθειες «αντιμετώπισης» της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας

Η ετήσια συνεδρίαση της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ανέδειξε διεργασίες και οξυνόμενους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς

Τα κεντρικά γραφεία της ADB, στη Μανίλα
Τα κεντρικά γραφεία της ADB, στη Μανίλα
Η πρόσφατη ετήσια συνεδρίαση της Ασιατικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (Asian Development Bank - ADB) ανέδειξε την ισχυρή βούληση πολλών μονοπωλιακών συμφερόντων να δηλώσουν «παρών» στην τεράστια ασιατική αγορά, σε μια περίοδο που η λειτουργία της Ασιατικής Τράπεζας Επενδύσεων Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank - ΑIIB) θα καταγράψει πιο συγκεκριμένα τα βήματα επέκτασης της οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Κίνας.

Θυμίζουμε ότι η AIIB είναι ο νέος διεθνής χρηματοπιστωτικός Οργανισμός που αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί στα τέλη του 2015, δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Κίνας και μέχρι σήμερα αριθμεί 57 μέλη. Η ADB, από τη μεριά της, μετρά φέτος 49 χρόνια λειτουργίας και μέχρι σήμερα ήταν ο βασικός χρηματοπιστωτικός Οργανισμός στη συγκεκριμένη περιοχή, που με πρόσχημα την «αντιμετώπιση της φτώχειας» λειτουργούσε ως μεσίτης τραπεζικών και άλλων καπιταλιστικών συμφερόντων.

Προσπαθώντας να ανακόψει τη «φόρα» με την οποία η AIIB εμφανίστηκε στην περιοχή, η ADB ανακοίνωσε ότι προχωρά σε συγχωνεύσεις μηχανισμών δανειοδότησης που έχει δημιουργήσει και έτσι μέχρι το 2017 θα αυξήσει τη «δανειοδοτική ικανότητά» της κατά 50% σε σχέση με τη σημερινή. Οπως ανέφερε ο Ιάπωνας πρόεδρος της ADB, Τακεχίκο Νακάο (Takehiko Nakao), η συνολική «ετήσια βοήθεια» που η Τράπεζα θα μπορεί να δίνει τα ερχόμενα χρόνια θα είναι 40 δισ. δολάρια, από 23 δισ. δολάρια που ήταν το 2014.

Αυτό φανερώνει «κινητικότητα» από την πλευρά των μονοπωλιακών και ιμπεριαλιστικών κέντρων που «επενδύουν» πολλαπλά στη δράση της ADB και ανασκουμπώνονται για να επωφεληθούν από τις μεγάλες «αναπτυξιακές δυνατότητες» (όπως περιγράφουν οι καπιταλιστές τα μεγάλα περιθώρια έντασης της εκμετάλλευσης και συγκέντρωσης κεφαλαίου) της περιοχής.

«Μερίδα του λέοντος» οι Υποδομές

Ιδιαίτερα σκληρές αναμένονται οι «κόντρες» που θα ξεσπάσουν ανάμεσα σε επιχειρηματικούς ομίλους για μια σειρά έργα σε τομείς των Υποδομών, είτε πρόκειται για ενεργειακά και τηλεπικοινωνιακά δίκτυα είτε για οδικούς και σιδηροδρομικούς άξονες, για λιμάνια ή αεροδρόμια, για τη δημιουργία αστικών κέντρων ή βιομηχανικών πάρκων.

Τα περιθώρια επενδύσεων σε τέτοιους τομείς είναι ιδιαίτερα μεγάλα, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για μια περιοχή όπου είναι συγκεντρωμένες πολλές με μεγάλες αγορές, προικισμένες με φυσικό πλούτο και σημαντική γεωγραφική θέση χώρες, με άφθονα φτηνά και νεανικά εργατικά χέρια αλλά με μεγάλες ελλείψεις σε στρατηγικές υποδομές με καθοριστικό ρόλο για την ελεύθερη κίνηση εμπορευμάτων, ανθρώπων, υπηρεσιών και άρα και κεφαλαίου.

Δεν είναι τυχαίο ότι η AIIB επέλεξε να προσδιορίσει από τον ίδιο της τον τίτλο (και να «βαφτιστεί» Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών) ότι αυτοί οι τομείς κρύβουν μεγάλα κέρδη για τα μονοπώλια. Οπως δεν είναι τυχαίο ότι και για την ADB, ήδη, το 80% των «δραστηριοτήτων» της αφορά επενδύσεις στις Μεταφορές, την Ενέργεια και το Νερό.

Σύμφωνα με τον Νακάο, εκτός από τις Υποδομές, το επόμενο διάστημα η ADB θα εστιάσει ακόμα στους τομείς της Εκπαίδευσης και της Υγείας αλλά και την «επείγουσα δράση για την Κλιματική Αλλαγή».

«Οι μορφωμένοι, καταρτισμένοι και υγιείς πληθυσμοί αποτελούν τη σπονδυλική στήλη για την ανάπτυξη μιας χώρας» ανέφερε ο Νακάο, εξηγώντας πως οι πολυεθνικές θα μπορούν να ξεζουμίζουν πολύ μεγαλύτερη υπεραξία από εργάτες που θα είναι ειδικευμένοι για να χειριστούν τα σύγχρονα μέσα παραγωγής και θα στέκονται στα πόδια τους για να δουλεύουν όσο, όπως και όποτε απαιτεί η μεγαλοεργοδοσία, παρά από τα εκατομμύρια των ατόμων που σήμερα λιμοκτονούν στην Ασία, στερώντας από τα εργοστάσια εκατομμύρια ανθρώπινα «γρανάζια»... Ασφαλώς, Παιδεία και Υγεία συγκεντρώνουν και ως τομείς της οικονομίας το ενδιαφέρον πολυεθνικών που θεωρούν ότι εκεί μπορούν να «σπρώξουν» λιμνάζοντα κεφάλαια και να αντλήσουν τη μεγαλύτερη κερδοφορία που εκείνες έχασαν ή οι ανταγωνιστές τους κέρδισαν.

Οσο για την «αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής», παραπέμπει ευθέως στην ορολογία με την οποία μονοπώλια συμπυκνώνουν τα σχέδιά τους να εκμεταλλευτούν τον τεράστιο φυσικό πλούτο (και) πολλών ασιατικών χωρών, όπως υδάτινους ή ορεινούς όγκους, αναπτύσσοντας «νέες»μορφές ενέργειας (τις λεγόμενες «εναλλακτικές»), αναζητώντας φτηνότερα καύσιμα για τις βιομηχανίες τους αλλά και μετατρέποντας το ζήτημα της «αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών» σε πεδίο εκτόπισης ανταγωνιστών.

Ο Νακάο έκανε συγκεκριμένη αναφορά στην «ενίσχυση της στήριξής μας» σε τομείς όπως η «ενεργειακή απόδοση», οι «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», η «βιώσιμη μετακίνηση», η διαχείριση κινδύνων καταστροφών. Ουσιαστικά, προμηνύεται ένταση της ληστρικής δράσης των μονοπωλίων σε τομείς όπως η ανάπτυξη της αιολικής ή της υδροηλεκτρικής (για την οποία η περιοχή έχει διάφορα πλεονεκτήματα) ενέργειας, η διάνοιξη νέων συγκοινωνιακών αρτηριών, η συγκεκριμένη κερδοσκοπική δράση ώστε τα μονοπώλια να θησαυρίσουν και από τα όποια μέτρα πρόληψης απέναντι σε φυσικές καταστροφές (τυφώνες, τσουνάμι, σεισμοί κτλ.) αλλά και την ανοικοδόμηση όποιων περιοχών έχουν υποστεί σχετικά πλήγματα.

Ανταγωνισμοί και προσπάθειες «συνεννόησης»

Ενα γεγονός που συζητήθηκε ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ ήταν η συνάντηση που είχε ο Νακάο με το γενικό γραμματέα της προσωρινής Γραμματείας της AIIB, Κινέζο Ζιν Λιγούν (Jin Liqun), μετά την οποία εμφανίστηκαν να συμφωνούν για «συνεργασία» μεταξύ των δύο Τραπεζών. Αρκετά ασιατικά ΜΜΕ σχολίασαν ότι μια τέτοια «συνεργασία» υπαγορεύεται από τις μεγάλες ανάγκες που υπάρχουν για την «αντιμετώπιση των αναπτυξιακών αναγκών της περιοχής». Ορισμένοι τις προσδιορίζουν στα 800 δισ. δολάρια ετησίως μόνο για τις Υποδομές.

Ωστόσο, πρέπει να είναι καθαρό ότι όσες αναφορές και να γίνονται στην «ανάγκη» ή στη «διάθεση συνεργασίας» τα συγκρουόμενα συμφέροντα δεν μπορούν να εξαλειφθούν. Πριν από μερικές μέρες (20/4/2015), σχολιάζοντας την εμφάνιση της AIIB, ο Νακάο τόνιζε, μιλώντας στο «Ρόιτερς», ότι «έχουμε μια μεγάλη ιστορία και μια ορισμένη δανειοδοτική ικανότητα, τεχνογνωσία και ειδικευμένο προσωπικό. Μπορούμε να συνεχίζουμε να παίζουμε ένα ρόλο». Πρόσθεσε ότι είναι κατανοητό το γεγονός ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες επέλεξαν να συμμετάσχουν στην AIIB καθώς έχουν διαφορετικές «δεσμεύσεις» στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, ιδιαίτερα σε σύγκριση με τους δύο μεγαλύτερους μετόχους της ADB (σ. σ. ΗΠΑ και Ιαπωνία). «ΗΠΑ και Ιαπωνία επένδυσαν πολλοί στην ADB και την Παγκόσμια Τράπεζα τις τελευταίες δεκαετίες και μετά το Μπρέτον Γουντς το 1944 και την έναρξη της ADB το 1966...»

Επιπλέον, τα δικά τους αποτελέσματα θα προκαλέσει και η στάση που θα επιλέξουν άλλες ισχυρές δυνάμεις και από την Ευρώπη, που θέλουν να «στερεώσουν» την παρουσία τους στην περιοχή, αποφεύγοντας τους περιορισμούς που θα γεννούσε η «μονόπλευρη» σχέση μόνο μέσω AIIB. Για παράδειγμα, η Γαλλία φαίνεται ότι στρέφεται στις ασιατικές αγορές αναζητώντας πεδία διοχέτευσης κεφαλαίων. Ισως δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των οκτώ τραπεζών με τις οποίες η ADB υπέγραψε στο Μπακού συμφωνία «παροχής συμβουλών» για ανάπτυξη επενδύσεων ήταν και οι γαλλικές Σοσιετέ Ζενεραλ, Κρεντίτ Αγκρικολ, BNP Παριμπα. Οι υπόλοιπες είναι οι ιαπωνικές Bank of Tokyo - Mitsubishi UFJ, Mizuho Bank και Sumitomo Mitsui Banking Corporation, η βρετανική HSBC και η αυστραλέζικη Macquarie Capital.

Τέλος, ιδιαίτερο «βάρος» θα αποκτήσουν και οι επιλογές σημαντικών δυνάμεων της περιοχής όπως η Ινδία. Σήμερα, η Ινδία είναι ο «καλύτερος πελάτης της ADB» (σύμφωνα με τα λεγόμενα τουλάχιστον του Ινδού υπουργού Οικονομικών Αρουν Τζέιτλι) και μια από τις ασιατικές χώρες με τους μεγαλύτερους ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης, που μάλιστα κατά ορισμένους μπορεί να ξεπεράσουν ακόμα και το αναμενόμενο 7,5%-8% για το 2015 και να φτάσουν μέχρι και το 9% τα επόμενα χρόνια, την ώρα που οι ρυθμοί ανάπτυξης στην Κίνα εμφανίζονται στάσιμοι. Από τη μια μεριά, η στενή συνεργασία της Ινδίας με την Κίνα στην AIIB θα μπορούσε να θεωρηθεί δεδομένη (καθώς οι δυο τους είναι «εταίροι» και στους BRICS), από την άλλη μεριά, όμως γίνεται όλο και πιο καθαρό ότι το Νέο Δελχί δε θεωρεί καθόλου δεδομένο ότι πρέπει να γίνει απλά ένας «κολαούζος» των αποφάσεων που παίρνει το Πεκίνο και σίγουρα λειτουργεί «αυτόνομα» σε πολλά. Αλλωστε, στο ιμπεριαλιστικό σύστημα τάσεις ανταγωνισμών και συμβιβασμών διαρκώς συνυπάρχουν ακόμα και μεταξύ των στενότερων φίλων ή των χειρότερων εχθρών. Το αποτέλεσμα είναι οι παγίδες που γεννούν για τους λαούς οι ενδοϊμπεριαλιστικές κολλεγιές και κόντρες να είναι διαρκώς απρόβλεπτες.


Α. Μ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ