Από τους σημαντικότερους Τούρκους συγγραφείς του 20ού αιώνα, ο Ορχάν Κεμάλ (1914 - 1970) επανέρχεται να «ταράξει τα νερά» με το δεύτερο, αυτόνομο, μέρος από το «Μυθιστόρημα του μικρού ανθρώπου», το δημοφιλέστερο σε όλο τον κόσμο έργο του. «Η Παντρειά» έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι «Τα Χρόνια της αλητείας» δεν είναι παντοτινά. Κάποια στιγμή τελειώνουν. Ο νεαρός Ορχάν παντρεύεται, αλλά δε «νοικοκυρεύεται». Παραμένει ατίθασο πνεύμα και αντιρρησίας στα κακώς κείμενα της κοινωνίας. Εργάζεται ως γραμματέας σε λογιστήριο. Ο μισθός του, μισθός πείνας. Κάποια στιγμή, του προτείνουν μια γερή «αρπαχτή». Η άρνησή του, τον οδηγεί σε αδιέξοδο. Συκοφαντείται ως υπαίτιος κλοπής και στη συνέχεια χάνει τη δουλειά του. Ανεργος, οργισμένος με όλους και με όλα, ακόμα και με τη γυναίκα του, τσακισμένος από το βάρος της φήμης του πατέρα του, αλλά και από τις δυσκολίες της ζωής, περιπλανιέται στους δρόμους με το μυαλό του να παίρνει ανάποδες στροφές και να κολλάει στο ίδιο πάντα ερώτημα: Πόσο επιτρέπεται σε ένα «μικρό» άνθρωπο να κρατήσει ψηλά το κεφάλι σε πείσμα των καιρών; Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ».

Το νέο βιβλίο του Γιώργη Μωραΐτη «Με τους ανθρώπους του μόχθου - Στις επάλξεις του Αγώνα και της Δημοσιογραφίας» είναι ένα βιβλίο σεμνό, διδακτικό, σπουδαίο. Και έρχεται -πράγμα θαυμάσιο - ακριβώς στην ώρα του. Σε καιρούς υποβάθμισης, σχεδόν γελοιοποίησης εν πολλοίς, του λειτουργήματος του δημοσιογράφου, ο Γ. Μωραΐτης δείχνει ένα δρόμο και συγχρόνως αποθησαυρίζει ρεπορτάζ - μαθήματα για τους νέους ανθρώπους που ονειρεύονται μια δημοσιογραφία άξια του ονόματος. Το βιβλίο ανοίγει με μια μεγάλη αλήθεια. Δημιουργός της Ιστορίας είναι ο λαός! Ακριβώς! Και για τούτο το λόγο ο λαός είναι σήμερα ο στόχος. Πάντων των «σύγχρονων ρευμάτων» και πασών των «καλοπροαίρετων προσπαθειών»! Οι σκοποί «πάντων και πασών» είναι διαφανέστατοι! Τα προβλήματα πασίγνωστα! Η προσπάθεια χειραγώγησης ηλίου φαεινότερη! Οι κίνδυνοι εξανδραποδισμού ψυχών και χαρακτήρων υπαρκτοί! Ανάχωμα στιβαρότατο απέναντι στο τεράστιο ετούτο πρόβλημα αποτελεί το βιβλίο που κρατάμε στα χέρια μας! Πρόκειται για μια συλλογή ξεχωριστών ρεπορτάζ και άλλων κειμένων, που γράφτηκαν στη διάρκεια μιας εικοσαετίας. Γραφή ολοζώντανη, γρήγορη, συχνά συγκλονιστική! Γλώσσα ρέουσα, ακριβής και πάντα προσεγμένη!

Στις σελίδες του βιβλίου παρελαύνει όλη η Ελλάδα, σε ώρες μεγάλες, άλλοτε δοξαστικές, κάποτε τραγικές, και - πράγμα παράξενο για εκδηλώσεις ανθρώπινες σε δύσκολες στιγμές - πάντα νηφάλιες!

Η γραφίδα του δημοσιογράφου καταγράφει καταστάσεις πολιορκίας και αγώνες σημαντικότατους από τη Φωκίδα και τη Φθιώτιδα μέχρι τη Βοιωτία και την Εύβοια. Από την Ευρυτανία και την Ηπειρο μέχρι τη Σκόπελο και τις Κυκλάδες. Παντού διαφαίνεται η δύναμη των συλλογικών προσπαθειών και η δωρική υπερηφάνεια των ανθρώπων του μόχθου, όταν αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους και βεβαίως για μια καλύτερη, ανώτερη, ηθικά πλουσιότερη ζωή!

Είναι αδύνατο μέσα σε ένα σύντομο σημείωμα να ζωγραφίσουμε την ποικιλία, τη ζωντάνια, την αντικειμενικότητα όλων αυτών των ρεπορτάζ. Και προπάντων την αισιοδοξία και το αγωνιστικό πνεύμα! Χαρίστε στον εαυτό σας ετούτη την περιπετειώδη ανάγνωση! Θα μας θυμηθείτε!

Για μια ακόμη φορά, θα κάνουμε ένα επιτυχημένο ταξίδι, με τη δυνατή πένα του φίλου της στήλης, συγγραφέα Βαγγέλη Μηνιώτη και «οδηγό» τις αναμνήσεις του. Φύγαμε..!

«Πελώρια τα βουνά της Πίνδου και παρότι αγριωπά έχουν την ομορφιά του. Η εικόνα τους με τους δρυμούς, τις κορυφές που σηκώνουν θαρρείς στη ράχη τους το στερέωμα αιχμαλωτίζει τη ματιά και ανοίγει την όρεξη ...διερεύνησης του χώρου από κοντά, σε όσους έχουν τα κότσια για πεζοπορία.

Χαριτωμένη και η Κόνιτσα απλωμένη στη βουνοπλαγιά με τους εργατικούς και φιλοπρόοδους κατοίκους της, τον ποταμό Αώο με το άφθαρτο νερό και τα τοξοειδή του γεφύρια και τον καρποφόρο κάμπο που απλώνεται στα πόδια της που δροσίζονται από τα νερά του Βοϊδομάτη, με τις φημισμένες πέστροφες!

Στον περίπατο στην ορεινή πόλη, συναντηθήκαμε με τη γιαγιά Πολυξένη που στα εφηβικά της χρόνια την περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου στην Αλβανία, κουβαλούσε μ' άλλες γυναίκες εφόδια στον ελληνικό στρατό σε συνθήκες αβάσταχτα βασανιστικές. Ομως, άντεξε αυτές τις αφάνταστα σκληρές συνθήκες ζωής που επέλεξε εθελοντικά για τη μάνα πατρίδα όσο κράτησε ο πόλεμος στα βουνά κι ένιωθε υπερήφανη για ό,τι προσέφερε στην εθνική υπόθεση. Το ίδιο βοήθησε και τον ΕΛΑΣ, στον αντιστασιακό του αγώνα ενάντια στους κατακτητές και... αντί για παράσημα, δόξες και τιμές, το μετεμφυλιακό κράτος την καταδίκασε σε θάνατο για αντεθνική δράση. Ευτύχημα το ότι γλίτωσε την εκτέλεση, όχι όμως και τη φυλακή για κάμποσα χρόνια!

Ακρίτες οι κάτοικοι της περιοχής ζουν στην άκρη της χώρας μ' ό,τι αυτό συνεπάγεται απλά πολύ κοντά στη φύση με καθαρό νερό και αέρα, καθώς κι άλλα φαγώσιμα που απολαμβάνουν με κοπιαστική εργασία. Από τα μέρη αυτά ξεκίνησαν κάποτε, αφήνοντας πίσω τους τα πετρώδη και φτωχά εδάφη της Ηπείρου, μεγάλοι ευεργέτες του τόπου και άλλοι πρωτομάστορες στην οικοδόμηση έργων, όχι μόνον στον τόπο μας, μα και στο εξωτερικό.

Οι κάτοικοι της περιοχής τα φέρνουν βόλτα - δύσκολα βέβαια - με τη γεωργία, την υλοτομία, την κτηνοτροφία και την ιχθυοτροφία.

Στο τέλος του Εμφυλίου πολέμου βρέθηκα στρατιώτης για πρώτη φορά, στην ταλαιπωρημένη από τις συγκρούσεις κωμόπολη και πάντα θυμάμαι το ζαχαροπλαστείο με τα ζεστά ραβανί που μοσχοβολούσαν και δεν είχα χρήματα να αγοράσω, αλλά δεν ήταν μόνο αυτό το περιστατικό μα και πολλά άλλα, που παραμένουν ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη, όπως εκείνο με τα μουλάρια του τάγματος και τη διαδρομή προς τη Βήσσανη. Εκανα νυχτερινή βάρδια στον τηλεφωνικό πίνακα μέσα σ' ένα ερειπωμένο εξωκλήσι περασμένα μεσάνυχτα, όταν χτύπησε το τηλέφωνο για να αναγγείλουν ότι λύκοι ρίχτηκαν στο στάβλο και κατασπάραξαν τα μουλάρια. Ο αξιωματικός που έδωσε την πληροφορία μου θύμισε τη φωνή ενός εξαδέλφου μου που έκανε κι αυτός τη θητεία του χωρίς να γνωρίζω πού; Πήρα το θάρρος εκείνη την άγρια νύχτα που λυσσομανούσε ο αέρας και γαύγιζαν άγρια τα τσακάλια ολόγυρα και τον ρώτησα... περί τίνος πρόκειται κι εκείνος αποκρίθηκε ότι είναι πράγματι αυτός, μου ζήτησε μάλιστα να πάω να τον συναντήσω σ' ένα χωριό πιο πάνω στη Βήσσανη. Φρόντισε, να μου δώσουν την άδεια κι έτσι ξεκίνησα την επόμενη μέρα προς τα εκεί μη γνωρίζοντας όμως ποιο δρόμο να ακολουθήσω όταν βρέθηκα μπροστά σ' ένα σταυροδρόμι. Στο σημείο αυτό δεν υπήρχε ψυχή παρά μόνο ποικιλία πουλιών που χαίρονταν την ηλιόλουστη και ολάνθιστη φύση καλωσορίζοντας τον ερχομό της άνοιξης χορωδιακά και κάτι αετοί και γεράκια που πετούσαν απειλητικά πάνωθέ τους.

Ηταν Απρίλης, μια χρυσαφένια ημέρα, μόνος στην ερημιά, με πήρε ο ύπνος σε μια πέτρα που κάθισα, ώσπου να περάσει κάποιος διαβάτης να μου δείξει το δρόμο που πρέπει ν' ακολουθήσω. Οταν ξύπνησα από κάποιο θόρυβο είδα μπροστά μου έκπληκτος δυο αγριάνθρωπους με πυκνή γενειάδα, σκληρά χαρακτηριστικά και βλοσυρό βλέμμα. Ηταν μέλη παρακρατικής οργάνωσης που στόχο και επιδίωξή της ήταν η εξόντωση κάθε αριστερού. Μου έδειξαν το δρόμο λέγοντάς μου ότι η απόσταση απέχει "ένα τσιγάρο"!

Θυμάμαι ότι άναψα τρία και ακόμα δεν είχα φτάσει στο χωριό που αναζητούσα. Ξαφνικά καθώς βάδιζα γοητευμένος από τη βλάστηση και τα πουλιά εμπνεύστηκα τον ακόλουθο στίχο:

"Η γη χορτάτη πια από τα αίματα, τις σφαίρες

ντυμένη το ανοιξιάτικο πολύχρωμο φουστάνι

γιορτάζει τις ηλιόλουστες του Απριλιού ημέρες

με τα πουλάκια συντροφιά τ' αρνάκια του τσομπάνη.

Ο κάτασπρος γεροβοσκός στην κάπα τυλιγμένος

σιγοσφυρίζει κλέφτικο τραγούδι πρωτινό

απ' τον καιρό που ήτανε νέος ξετρελαμένος

με την πιο φίνα του χωριού την όμορφη Λενιώ"

Τον εξάδελφο έφεδρο ανθυπολοχαγό τον συνάντησα τελικά με την κρυφή ελπίδα ότι θα έπαιρνα κάποιο χαρτζιλίκι, αλλά έτυχε να 'ναι κι αυτός αδέκαρος, οπότε, το ραβανί της Κόνιτσας έμεινε... ανέπαφο στο ράφι!».

Με κεντρικό άξονα την απώλεια της μάνας, η Εφη Πυρπάσου γράφει μια ευαίσθητη ιστορία με κοινωνικές προεκτάσεις, για παιδιά. Η «Λιβ», η μικρή λιβελούλα, αντιμετωπίζει αρχικά τον οίκτο και την «αγενή» διακριτικότητα του κοινωνικού περίγυρου που της αποσιωπά το θάνατο της μητέρας της θεωρώντας την ανίκανη να καταλάβει, ενώ στη συνέχεια βιώνει τη σκληρότητα και την απαξίωση στο πρόσωπο ενός συμμαθητή της στο σχολείο, στη στάση του οποίου καθρεφτίζεται η ανωριμότητα του εκπαιδευτικού και γενικότερα του κοινωνικού συστήματος απέναντι στα σοβαρά ζητήματα της ζωής.

Οταν οι στερεότυπες εκφράσεις «η μαμά έχει πάει ταξίδι», «η μαμά δε θα ξανάρθει» και «η μαμά είναι πάντα κοντά σου» αποδειχθούν ανεπαρκείς για να παρηγορήσουν τη Λιβ που θέλει να ξαναδεί τη μαμά της, αποφασίζει να ψάξει μόνη της μέσα στη νύχτα να τη βρει. Θα γνωρίσει τον Δεν, το δέντρο, που δεν ξέρει πώς φύτρωσε ούτε τι σημαίνει «μαμά» και θα συναντήσει επτά πλάσματα του δάσους που το καθένα έχει και μια ιδιότητα της μητέρας της...

Πρόκειται όχι μόνο για την ιστορία μιας απώλειας, αλλά και μιας μεγάλης ανακάλυψης: αυτής του μεγάλου ταξιδιού που είναι ο κόσμος. Το εξαιρετικό κείμενο της συγγραφέα, «απογειώνει» η εικονογράφηση του Νεκτάριου Ντεληγιώργη. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» (Ιπποκράτους 34).