Αν δεν υπήρχε η απώλεια των δυο ζωών και το τεράστιο περιβαλλοντικό ζήτημα που προέκυψε από το ναυάγιο του πλοίου στη Σαντορίνη, οι αντιπαραθέσεις μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ άξιζε όντως να συμπεριληφθούν σε επιθεωρησιακά καλοκαιρινά νούμερα. Και οι δυο ευθύνονται για την υπάρχουσα κατάσταση στη ναυσιπλοΐα εντός του ελληνικού χώρου. Τα έργα και οι ημέρες τους είναι ένα σύνολο νομοθετημάτων υπέρ του εφοπλιστικού κεφαλαίου, το οποίο στην κυριολεξία έχει «ξεσαλώσει» την τελευταία εικοσαετία. Ομως αυτοί το χαβά τους. Φταίει ο υπουργός Ναυτιλίας, είπε ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, κατηγορώντας τον ότι αγνοεί τη νομοθεσία για το τι γίνεται σ' αυτές τις περιπτώσεις. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απαντά ότι όλα έγιναν στην εντέλεια και καλά θα κάνουν να μη μιλούν, γιατί το ναυάγιο με το «Σάμινα» και οι νεκροί είναι ακόμα νωπά γεγονότα, όπως συμπλήρωσε γαλάζιος βουλευτής. Αμφότεροι ποιούν την νήσσαν για το πώς φτάσαμε στα δυο αυτά απαράδεκτα ναυάγια που δε συμβαίνουν ούτε σε τριτοκοσμικές χώρες. Και οι δυο γνωρίζουν κι έχουν λερωμένη τη φωλιά τους. Αλλά ποιος να σκαλίζει τέτοιες ιστορίες; Ουδείς λόγος, φυσικά, από τα καθεστωτικά ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ. Κι ο κατήφορος με σημαία τους αξιωματούχους του δικομματισμού συνεχίζεται...

Τα τρία σημαντικότερα περιβαλλοντικά θαλάσσια περιστατικά, που έχουν σημειωθεί στις ελληνικές θάλασσες, έγιναν το 1972, ένα χρόνο πριν από την πτώση της δικτατορίας, από το πλοίο «Trader» με διαρροή 36.000 τόνων πετρελαίου και το 1979 το Φλεβάρη στην Πύλο από το πλοίο «Irene's Serenade» με 40.000 τόνους και το Μάρτη στην Κρήτη από το «Μεσσηνιακή Φροντίς» με 12.000 τόνους.

Στον κατάλογο μπορούν να προστεθούν: το 1987 στην Πάχη οι 700 τόνοι από το «Rabigh Bay 3», το 1992 νότια της Σκύρου από το «Geori Chernomorya» 1.700 τόνοι, το 1994 διαρρέουν 400 τόνοι στον Ασπρόπυργο από το «La Guardia» και το 2000 από το «Eyrobulker X», στην Εύβοια, 500 τόνοι. Είπατε τίποτα;

Ο γνωστός δημοσιογράφος John Cox, ο οποίος κατά καιρούς έχει διδάξει και σε διάφορα πανεπιστήμια, εξέδωσε το βιβλίο με τον παραπάνω τίτλο που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τον εκδοτικό οίκο «Ενάλιος». Προσπαθεί να απαντήσει τι συνεπάγεται για το μέλλον μας η αιφνίδια αλλαγή του κλίματος. Προϊόν πολύχρονης έρευνας και πολλών συζητήσεων με ειδικούς κλιματολόγους, ο συγγραφέας παρουσιάζει το πόνημά του με το οποίο ουσιαστικά εκλαϊκεύει επιστημονικά ζητήματα της εποχής. Πλήθος γνώσεων, συχνά εντυπωσιακών, καταγράφονται μέσα από τις 280 σελίδες του βιβλίου, που ουσιαστικά αποτελεί μια περιήγηση στην ιστορία του κλίματος και πώς φτάσαμε στη σημερινή κρίσιμη πραγματικότητα.

Γρηγοριάδης Κώστας

Για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιήθηκε το ναυάγιο υπάρχουν ειδικότεροι να απαντήσουν κι αν φτάσει η υπόθεση στα δικαστήρια, μετά από πολλά - πολλά χρόνια, ως συνήθως, ίσως μάθουμε κάποιες αλήθειες. Και λέμε ίσως, γιατί η μέχρι τα σήμερα εμπειρία άλλα δείχνει... Αυτό που μας απασχολεί στη στήλη είναι οι περιβαλλοντικές καταστροφές στα υποθαλάσσια οικοσυστήματα από παρόμοια συμβάντα. Κι αν αυτή τη φορά τα διατεταγμένα στο σύστημα ΜΜΕ ανέδειξαν και την πλευρά αυτή, δεν είναι από ξαφνική οικολογική ευαισθησία, αλλά οφείλεται κυρίως σε δυο λόγους. Πρώτον, υπάρχουν μόνο δυο αγνοούμενοι, έτσι χάλασε εν μέρει η διαφημιστική αγορά και το αντίστοιχο σόου που θα προσέφεραν στους τηλεκαταναλωτές, με τους συγγενείς των θυμάτων και τα συντρίμμια, παίζοντας με τον ανθρώπινο πόνο, όπως έγινε με το «ΣΑΜΙΝΑ». Δεύτερον, γιατί η Σαντορίνη αποτελεί τον κυριότερο τουριστικό προορισμό της χώρας και μια εκτεταμένη ρύπανση, που μέχρι σήμερα δεν έχει αποφευχθεί, θα μειώσει τους τζίρους των επιχειρηματιών (τους).

Η βύθιση του «Sea Diamond», ενός πλοίου-τέρατος, που ελέγχεται η καταλληλότητά του να πλέει σε ελληνικές θάλασσες και μάλιστα με προορισμούς που τα λιμάνια και τα σωστικά μέσα, όπως αποδείχτηκε για άλλη μια φορά, είναι ανεπαρκή σε περίπτωση κινδύνου, ισοδυναμεί ουσιαστικά με τη βύθιση μιας πόλης 2.000 κατοίκων. Τα ρεπορτάζ των «ειδικών» τηλεμαρκουτσοφόρων επικεντρώθηκαν στους 500 τόνους πετρελαίου που βρίσκονται στο πλοίο και τις συνέπειες από τις πίσσες στις παραλίες του νησιού! Ομως υπάρχουν, όπως ειπώθηκε από ειδικούς, άλλοι 200 τόνοι πετρελαίου στις ηλεκτρογεννήτριες, που είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντληθούν και κυρίως μεγάλες ποσότητες τοξικών και χημικών ουσιών που βρίσκονται σε διάφορα ηλεκτρονικά μηχανήματα και οικοσκευές, που μακροχρόνια θα επιφέρουν σημαντικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα, η περισυλλογή των οποίων είναι από εξαιρετικά δύσκολη έως απίθανη.

Ως προς το πετρέλαιο η έως σήμερα εμπειρία σε παρόμοιες περιπτώσεις αποδεικνύει ότι μπορεί να αντληθεί από το 15-30%. Το υπόλοιπο κάποια στιγμή θα διαρρεύσει στο βυθό της περιοχής. Η υπάρχουσα θαλάσσια ζωή, προφανώς, βρίσκεται πλέον σε ημερομηνία λήξεως. Στην προκειμένη, μάλιστα, περίπτωση μιλάμε για ένα εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα, με ανυπολόγιστη οικολογική αξία. Οταν κατακαθίσει στο βυθό το πετρέλαιο, τότε η επιβίωση των μικρών ψαριών επηρεάζεται αρνητικά και ελαττώνεται δραματικά η ωοτοκία και κατ' επέκταση η βιοποικιλότητα. Η λύση των διασκορπιστικών, που ακούστηκε, ναι μεν ...αισθητικά είναι αποτελεσματική, αλλά μακροπρόθεσμα επικίνδυνη, γιατί περιέχουν τοξικές ουσίες επικίνδυνες και οι επιπτώσεις είναι ακόμα σοβαρότερες από το αργό πετρέλαιο. Αναγκαίο κακό αν εμφανιστούν πετρελαιοειδή στην επιφάνεια της θάλασσας ή όπως λέει ο λαός «μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα».

Η Μεσόγειος ούτως ή άλλως ως κλειστή θάλασσα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από την πετρελαϊκή ρύπανση είτε από παρεμφερή «ατυχήματα», είτε από προσαράξεις πλοίων, είτε από διαρροές από φορτώσεις και εκφορτώσεις των πλοίων, είτε τέλος από το πλύσιμο των δεξαμενών. Η φέρουσα ικανότητά της έχει ελαχιστοποιηθεί. Η μόνη λύση είναι η πρόληψη και ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο θα εφαρμόζεται. Το ζήτημα που τίθεται, βέβαια, είναι ποιος θα το εφαρμόσει κι αν υπάρχει η πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο. Οι απαντήσεις στα δυο αυτά ερωτήματα, με δεδομένο το υπάρχον κοινωνικοοικονομικό σύστημα, μόνο αισιοδοξία δεν αποπνέουν...