Ολοκληρώνονται σήμερα οι εκδηλώσεις του 19ου Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της ΚΝΕ, που ένωσε νέους και νέες από όλη τη χώρα σε ένα ταξίδι στην ιστορία των αγώνων, των φωτεινών σελίδων του ΚΚΕ. Στο επίκεντρο βρέθηκε η Ακροναυπλία, ο «άγιος αυτός ο τόπος που μαρτύρησαν τόσοι Ελληνες σύντροφοι, αυτοί που πάτησαν γυμνόποδοι της τυραννιάς τον όφι, αυτοί που ανένδοτοι αγωνίστηκαν για τη λευτεριά, αυτοί που γράψανε με το αίμα τους την ιστορία», όπως έγραψε ο Γιάννης Ρίτσος.

Οπως και τότε, έτσι και σήμερα δύο κόσμοι βρίσκονται σε ανειρήνευτη πάλη, σημείωνε η ΚΝΕ καλώντας στο διήμερο. Από τη μία ο καπιταλισμός, το σύστημα της εκμετάλλευσης και το πολιτικό του προσωπικό. «Από την άλλη ο κόσμος για τον οποίο αγωνίζονταν οι Ακροναυπλιώτες, ο κόσμος για τον οποίο σήμερα παλεύουν οι κομμουνιστές, η κοινωνία που θα φέρει στο επίκεντρο τις πραγματικές ανάγκες της εργατικής τάξης και του λαού, ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός».

Στην έκδοση, που αποτελεί συλλογή άρθρων, εξετάζονται πλευρές της δράσης του ΚΚΕ από το 1935 μέχρι τις μέρες μας μέσα από το νέο επίπεδο ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής ωριμότητας που έχει αποκτήσει η συλλογική σκέψη του Κόμματος και μέσα από τις αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου.

Οπως τόνισε ο ομιλητής για τα άρθρα που απαρτίζουν το βιβλίο: «Αποτελούν σημαντική συμβολή, απάντηση στον αντικομμουνισμό, στην παραχάραξη της Ιστορίας για τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, την αντιφασιστική πάλη, την ταξική πάλη στη χώρα μας από το 1935 ως σήμερα, τη διαπάλη με τον οπορτουνισμό και τον ευρωκομμουνισμό, στην εξίσωση φασισμού - κομμουνισμού.

Μέσα από τα ιστορικά γεγονότα εξετάζεται πώς το ΚΚΕ, χωρίς να απορρίψει ποτέ το σοσιαλισμό σαν στόχο από το πρόγραμμά του, με τη στρατηγική του απομακρύνθηκε από το σοσιαλισμό, είτε με τα ενδιάμεσα στάδια εξουσίας, είτε με το να κρίνεται το "επίκαιρο ή ανεπίκαιρο του σοσιαλισμού" από το συσχετισμό δύναμης και όχι από τις αντικειμενικές συνθήκες, τις υλικές προϋποθέσεις».

«"Κόκκινη γραμμή" των άρθρων είναι το τρίπτυχο Στρατηγική - Συμμαχίες - Κόμμα και με βάση αυτό κρίνεται και η αντίστοιχη δράση του Κόμματος στο μαζικό κίνημα», επισήμανε ο Διον. Αρβανιτάκης.

Και συνέχισε: «Είναι μια σημαντική συμβολή, προεργασία στη συζήτηση του Β' τόμου της Ιστορίας του Κόμματος και αποτελεί ένα όπλο, όχι μόνο απάντησης στον αντικομμουνισμό, αλλά και δράσης στο "σήμερα". Είναι ένα εφόδιο, και αυτό που μας κάνει σαν Κόμμα και σαν ΚΝΕ πιο ικανούς, είναι αυτό που μας χρειάζεται σήμερα, αφού ο αντικομμουνισμός κατευθύνεται και στην ποινικοποίηση της ιδεολογίας και της στρατηγικής του Κόμματος.

Πιο ώριμο Κόμμα σημαίνει μεγαλύτερη, πιο στοχευμένη επίθεση από μεριάς της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού για άσκηση πίεσης στο Κόμμα και στο εργατικό λαϊκό κίνημα, με στόχο να μην αμφισβητεί τη στρατηγική της αστικής τάξης, να μην αμφισβητεί την εξουσία της.

Δεν είναι τυχαίο ότι η σύγχρονης κοπής οπορτουνιστική πίεση περί "ανασυγκρότησης της Αριστεράς για να δοθεί άμεσα λαϊκή διέξοδος από την κρίση" εγκαταλείποντας την ακραία στήριξη του Μάαστριχτ και άλλα παρόμοια, αναβιώνουν τις ανάλογες θεωρίες περί ενδιάμεσων στόχων και σκαλοπατιών, που αποκρύπτουν ότι φιλολαϊκή διέξοδος από την κρίση δεν μπορεί να υπάρξει έξω και πέρα από το σοσιαλισμό».

Στη συνέχεια ο Δ. Αρβανιτάκης ανέφερε:

«Οπως προκύπτει από τη μελέτη της περιόδου:

Στην περίοδο 1940-44 υπήρξε ξένη κατοχή, αναστολή της εθνοκρατικής ανεξαρτησίας της Ελλάδας. Το ζήτημα της ανεξαρτησίας αφορούσε και την εργατιά - αγροτιά αλλά και την αστική τάξη, καθώς και άλλες αντιδραστικές δυνάμεις (παλάτι), αλλά από τη σκοπιά της καπιταλιστικής σταθερότητας. Στην πράξη, για την απαλλαγή από την ξένη κατοχή, μπορούν να συναντηθούν και διαφορετικά κινήματα αντίστασης. Ομως αυτή η πάλη για την απαλλαγή από την ξένη κατοχή μπορεί και πρέπει να γίνει κρίκος για την ανάπτυξη των επαναστατικών δυνάμεων.

Ο απελευθερωτικός αγώνας ή θα συνδεθεί με τον αγώνα κατάκτησης - εδραίωσης της εργατικής εξουσίας και των συμμάχων της, οπότε θα καταργηθούν οι σχέσεις ανισοτιμίας και εξάρτησης ή θα οδηγήσει στην εδραίωση της αστικής εξουσίας με νέους καλύτερους ή και χειρότερους όρους στη θέση της χώρας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, στις σχέσεις εξάρτησής της.

Οπως αναδεικνύεται, η ξένη κατοχή έληξε με την εδραίωση του καπιταλισμού και άμεσα με την επιδείνωση των όρων εξάρτησης για την επόμενη δεκαετία, περίπου με άμεση ανάμειξη της ξένης σύμμαχης καπιταλιστικής δύναμης των ΗΠΑ στους μηχανισμούς του ελληνικού κράτους. Αυτή η ανάμειξη ήταν απόλυτα αναγκαία στην εγχώρια αστική τάξη, στο πολιτικό προσωπικό της προκειμένου να εξασφαλίσει την κλονισμένη εξουσία της».

Συνεχίζοντας, σημείωσε, ότι στη συγκεκριμένη συλλογή επισημαίνονται ως βασικά συμπεράσματα ότι:

«Η εργατική τάξη με τους συμμάχους της, αγρότες και αυτοαπασχολούμενους των πόλεων, πρέπει να τραβήξει τον αγώνα μέχρι την τελική λύση του προβλήματος της εξουσίας: Εργατική - λαϊκή εξουσία με ανατροπή της αστικής εξουσίας.

Αποδείχτηκε στην πράξη, ότι η υιοθέτηση από το ΚΚΕ ή από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα διαφόρων "ενδιάμεσων" στόχων, όπως του "εκδημοκρατισμού της αστικής εξουσίας" ή της "αντιμονοπωλιακής κυβέρνησης", ήταν λάθος, ήταν παρέκκλιση. Αυτή η κριτική αποτίμηση στη στρατηγική του ΚΚΕ δε μηδενίζει ή υποτιμά τη διεξαγωγή ενός μαζικού ένοπλου αγώνα, όπως της ΕΑΜικής - ΕΛΑΣίτικης αντίστασης, που τράβηξε και κάποιες αστικές δυνάμεις στο ΕΑΜ, που συναντήθηκε το ΕΑΜ με διεθνείς αστικές στρατιωτικές συμμαχίες στο πλαίσιο του αντιφασιστικού αγώνα απελευθέρωσης από την ξένη κατοχή.

Δηλαδή, την περίοδο 1940-49 το Κόμμα μας, αν και παλεύει, τελικά δεν καταφέρνει να βγάλει αντικειμενικά και ολοκληρωμένα συμπεράσματα από τη δράση του την περίοδο αυτή, όπως την εξετάζει την αμέσως επόμενη περίοδο μέσα σε συνθήκες οξυμένης διαπάλης, όλη τη μετέπειτα περίοδο του 1950-70.

Δεν καταφέρνει το Κόμμα μας να συνειδητοποιήσει τα προβλήματα που υπήρχαν ως προς τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της εξουσίας, να εκτιμήσει αντικειμενικά το συσχετισμό δυνάμεων κατά την εξέλιξη του απελευθερωτικού αγώνα, να προβλέψει και να εκτιμήσει τη στάση ακόμα και σύμμαχων δυνάμεων μέσα στο ΕΑΜ, ώστε πετυχημένα να διαμορφώσει στρατηγική εξουσίας, όταν αντικειμενικά τέθηκε τέτοιο ζήτημα στην ταξική πάλη. Αλλά και στη συνέχεια, όταν η ταξική πάλη πήρε τη μορφή της ένοπλης αναμέτρησης (ΔΣΕ), το Κόμμα υστέρησε στο σχεδιασμό και σε πρακτικά ζητήματα της διεξαγωγής της.

Ο αρθρογράφος κάνει την παραπάνω εκτίμηση δίνοντας έμφαση στους εσωτερικούς παράγοντες που επέδρασαν σε αυτή την αδυναμία του Κόμματός μας χωρίς να παραβλέπει τα προβλήματα στρατηγικής στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, την αδυναμία του να διαμορφώσει ενιαίους επαναστατικούς στρατηγικούς στόχους στην περίοδο από την ετοιμασία και έναρξη του Β' Παγκοσμίου πολέμου ως τη διάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς ή και στη συνέχεια».

«Κεντρική ιδέα του αρθρογράφου - συνέχισε ο Διον. Αρβανιτάκης - αποτελεί η άποψη ότι η επανεκτίμηση θέσεων και πολιτικών επιλογών για τη βαθύτερη αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας δε συνιστά "λαθολογία", όταν πρόκειται, μάλιστα, για επαναστατικού χαρακτήρα διόρθωση λαθών. Κλείνει το δρόμο στον αναθεωρητισμό και οπορτουνισμό, στο μηδενισμό και την απογοήτευση. Αυτό προκύπτει από την περίοδο 1950 - 1970, όπου η χρησιμοποίηση των λαθών στόχευε στην άρνηση της ηρωικής ιστορίας της ταξικής πάλης στην Ελλάδα με την καθοδήγηση του ΚΚΕ, στην εγκατάλειψη ιδεολογικών αρχών, για αιτιολόγηση οπορτουνιστικών επιλογών, όπως έγινε μετά την 6η Ολομέλεια (1956) με κορύφωση την 8η (1958) του ΚΚΕ, όπου π.χ. στο όνομα της αντιμετώπισης υπαρκτών προβλημάτων στις παράνομες οργανώσεις αιτιολογήθηκε ακόμη και η διάλυση των κομματικών οργανώσεων, η διάχυση του Κόμματος στην ΕΔΑ.

Σημαντικό, διαχρονικής σημασίας συμπέρασμα της συλλογής των άρθρων αυτών, είναι να μην αυτονομείται το πρόβλημα ή ο κρίκος που μπορεί να οδηγήσει τις μάζες προς την επανάσταση, να μη θεωρείται ότι ο κάθε κρίκος μπορεί να προσδιορίσει ένα χωριστό τύπο επανάστασης. Το θέμα είναι, το Κόμμα να έχει καθαρό, ότι στον καπιταλισμό δεν μπορεί να υπάρχει άλλου τύπου επανάσταση εκτός από τη σοσιαλιστική, ότι η εξάρτηση ή η άμεση κατοχή δεν μπορούν να λυθούν προς όφελος λαϊκό έξω από το σοσιαλισμό.

Σημαντικό συμπέρασμα όλης της περιόδου αποτελεί, ότι το Κόμμα δεν υιοθέτησε, παρά τις δυσκολίες και τις πιέσεις, τη λογική του οπορτουνισμού για μετατροπή του σε ευρωκομμουνιστικό κόμμα, η διάσπαση του 1968 (12η Ολομέλεια) αναδεικνύεται αναγκαία, αφού μέσα στο ΚΚΕ είχαν διαμορφωθεί "δύο κόμματα". Ενα καθαρά σοσιαλδημοκρατικό και το ΚΚΕ που, παρά τις αντιφάσεις στη στρατηγική του, δεν αρνείται την ύπαρξή του. Ετσι, και το οργανωτικό ζήτημα σωστά λύθηκε σε σύγκρουση με τον οπορτουνισμό και τη διάσπαση.

Αυτή η αρνητική εμπειρία που ξεκινά με τη διάλυση των κομματικών οργανώσεων το 1958 και την αποδοχή του μονόδρομου του κοινοβουλευτικού δρόμου, με την πάλη για την ξαναοικοδόμηση του Κόμματος στην πορεία, αποτέλεσε σημαντικό όπλο για να αντιμετωπίσει το ΚΚΕ το διεθνή και εσωτερικό οπορτουνισμό, μη επιτρέποντας τη διάχυσή του στο "Συνασπισμό" τη δεκαετία του 1990.

Από αυτήν την πείρα και με το 18ο Συνέδριο, το Κόμμα μας, πιο εξοπλισμένο βρίσκεται μπροστά σε μεγαλύτερες ευθύνες για τη δημιουργία των προϋποθέσεων οικοδόμησης της λαϊκής συμμαχίας, του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, για τη λαϊκή εξουσία, το σοσιαλισμό».