Πολλοί άνθρωποι σπαταλούν άδικα και άσκοπα τον ελεύθερο χρόνο τους. Και τους περισσότερους τους μελαγχολεί η σκέψη ότι βλέπουν τη ζωή να γλιστρά μέσα από τα χέρια τους χωρίς να έχουν κάνει κάτι διαφορετικό, κάτι ουσιαστικό τέλος πάντων, χωρίς να επιχειρήσουν να πραγματοποιήσουν ένα ανεκπλήρωτο νεανικό τους όνειρο. Μια ιδέα ρίχνουμε, και εσείς αποφασίζετε αν σας αρέσει ή έστω εάν σας ταιριάζει. Η «Λέσχη» είναι τα εικαστικά εργαστήρια μέσα στο οποία συντελούνται καθημερινά μικρά ανθρώπινα θαύματα, Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Ζωγραφική: Οσοι είναι περίεργοι να δοκιμάσουν για πρώτη ή έστω για πολλοστή φορά (αν έχουν απογοητευτεί από προηγούμενες εμπειρίες) αλλά και εκείνοι που βρέθηκαν σε αδιέξοδο μετά από πειραματισμούς, είναι καλοδεχούμενοι.

Εισαγωγή στην τέχνη και την τεχνική του ψηφιδωτού

Α) Κατασκευή πιστών αντιγράφων από αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά και βυζαντινά έργα. Λεπτομερής αποτύπωση του σχεδίου, κοπή ψηφίδων (πέτρες, μάρμαρα, υαλομάζα κλπ), ψηφοθέτηση σε νωπό ασβέστη, στέγνωμα, κόλληση, μεταφορά έργου σε οριστικό κονίαμα. Β) Πρότυπα σχέδια για μοντέρνα ψηφιδωτά με σύγχρονα υλικά και νέες τεχνικές. Διδάσκεται σχέδιο, σύνθεση και χρώμα με σκοπό τη δημιουργία μοντέρνων έργων. Η εκπαίδευση περιλαμβάνει προβολές διαφανειών, επισκέψεις σε εκθέσεις, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους με ξενάγηση.

Κόσμημα: «Μια εικαστική δημιουργία»

Στο εργαστήριο του κοσμήματος γίνεται διδασκαλία των βασικών τεχνικών κατασκευής κοσμημάτων για αρχάριους, αλλά και για όσους έχουν προηγούμενη εμπειρία. Οι βασικές τεχνικές αφορούν στο κόψιμο (σεγάρισμα, λιμάρισμα, συγκόλληση, ασημοκόλληση και δέσιμο πέτρας), δημιουργία κοίλων σχημάτων (σφαίρες, κώνοι) και κουτιών από μέταλλο, φινίρισμα - γυάλισμα, κατασκευή αλυσίδας - κουμπωμάτων. θα μπορούσαμε να γράφουμε ώρες για τα όσα συμβαίνουν στη «Λέσχη» των θαυμάτων (Μυκάλης 26, Κεραμεικός, τηλέφωνο 210.3413.045), δεν έχουμε όμως τον απιτούμενο χώρο. Απλώς τελειώνοντας θα θέλαμε να προσθέσουμε ότι στη «Λέσχη» λειτουργεί και παιδικό τμήμα ζωγραφικής.

Μάης μυρωμένος και τα λουλούδια είναι νέα, φρέσκα και ευωδιαστά... Αν λοιπόν κόψουμε ένα μάτσο από τριαντάφυλλα και αρκετή πρασινάδα μπορούμε να κάνουμε ένα υπέροχο μπουκέτο, που θα κοσμεί το σπίτι μας και που μόλις το αντικρίζουμε η καρδιά μας θα ανοίγει. Η άνοιξη έχει κι αυτή τις απαιτήσεις της. Ανοιξη ας κρατήσει...

Πολλά μπορούμε να κάνουμε αυτή την εποχή, για μας τους ίδιους, για το σπίτι μας, για τη βεράντα μας. Από το να τρώμε λιγότερο, να πίνουμε πολλούς χυμούς, να κάνουμε ωραία καλύμματα για τους καναπέδες μας, μέχρι να αφιερώσουμε αρκετή ώρα και να δώσουμε πολλή σημασία στις γλάστρες μας. Να αλλάξουμε το χώμα, να καθαρίσουμε τα ξερά φύλλα, να ανανεώσουμε, να προσθέσουμε και να πετάξουμε ό,τι κατέστρεψε ο βαρύς χειμώνας που πέρασε. Μα, κυρίως να τον ξεχάσουμε. Να ξεχαστούμε με τις υπέροχες μυρωδιές, με τα ευχάριστα χρώματα και τις ηλιόλουστες μέρες.

Από τις εκδόσεις «Πόλις» κυκλοφόρησε «Ο Ηλιος των μελλοθανάτων», το κύκνειο άσμα Ζαν Κλοντ Ιζό. Ο συγγραφέας που γεννήθηκε το 1945 στη Μασσαλία από πατέρα Ιταλό και μητέρα Ισπανίδα πέθανε στη Μασσαλία το 2000. Ηταν απόφοιτος τεχνικής σχολής και εργάστηκε για χρόνια ως αρχισυντάκτης και αρθρογράφος στην κομμουνιστική εφημερίδα «La Marseillaise» και ως σεναριογράφος για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Σε τούτο το μυθιστόρημα, που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, περιβάλλει με τρυφερότητα και στοργή τους ήρωές του, που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, τους σύγχρονους Αθλίους της Μασσαλίας και περιγράφει τη ζωή, τον έρωτα και το θάνατο αυτών των δυστυχισμένων μέσα από σωστή πολιτική οπτική γωνία. Και εξηγεί τους οικονομικούς όρους που γεννούν τη φτώχεια και την εξαθλίωση στον σύγχρονο κόσμο. Ενα βιβλίο συγκινητικό, ρεαλιστικό, γραμμένο, απλά και κατανοητά, ένα βιβλίο που συναρπάζει, αλλά ταυτόχρονα ταράζει την «ήρεμη» συνείδηση εκείνου που μακάρια αναπαύεται στο μαλακό καναπέ του σπιτιού του. Και τον προτρέπει να σηκωθεί.

Δε χρειάζεται πολλά πολλά η άνοιξη, από μόνη της είναι φωτεινή, απλή, δροσερή μυρωδάτη. Οπως η κοπέλα της φωτογραφίας είναι φωτεινή, απλή, δροσερή, δεν είναι; Θα πείτε ότι είναι τυχερή που γεννήθηκε όμορφη, σύμφωνοι, όμως θα προσθέταμε ότι είναι και πολύ έξυπνη και αυτό το συμπεραίνουμε από το γεγονός ότι δεν κάνει τίποτε για να καταστρέψει το δώρο που της έδωσε η φύση: την ομορφιά της, κάτι που δυστυχώς το κάνουν πολλές γυναίκες. Τι χρειάζεται μια νέα γυναίκα; Ενα μαύρο φόρεμα ή παντελόνι το χειμώνα και ένα λευκό σύνολο την άνοιξη, τίποτε περισσότερο. Ούτε κοσμήματα, ούτε μαλλιά από κομμωτήριο, δηλαδή ταλαιπωρημένα από το πιστολάκι, ούτε νύχια βαμμένα κόκκινα, ούτε έντονες σκιές πάνω από τα μάτια. Στην ουσία τα νιάτα δεν έχουν χρεία από συμβουλές, από αισθητικούς, από μακιγιάζ, από αξεσουάρ και από στολίδια. Στην πραγματικότητα καμιά ηλικία δεν πρέπει να καταφεύγει σε όλα αυτά τα άχρηστα και κακόγουστα τεχνάσματα, πόσο μάλλον τα νιάτα. Ρίξτε μια ματιά στη φωτογραφία, μπορεί να σας πείσει...

Το καλοκαίρι μάς χαμογελά, με νόημα το μάτι κλείνει, πονηρά, «έρχομαι» ψιθυρίζει. Ναι, έρχεται και από τη μια με λαχτάρα το περιμένουμε, από την άλλη όμως κάποια ανησυχία μάς διαπερνά. Ναι, καθ' οδόν είναι, έρχεται όπου να 'ναι, αυτό είναι σίγουρο. Αναρωτιόμαστε πόσο φλογερό θα είναι; Ιδωμεν. Μέχρι να 'ρθει όμως ας εκμεταλλευτούμε τις γαλανόχρυσες μέρες που έχουν αρκετά επιμηκυνθεί κι ας κάνουμε κάτι διαφορετικό. Τι θα κάνουμε; Νομίζουμε ότι τώρα είναι η πιο κατάλληλη εποχή για να επισκεφτούμε την Κνωσό. Σήμερα θα κάνουμε μια επίσκεψη - προσκύνημα, ένα ταξίδι που χρόνια ολόκληρα σχεδιάζαμε αλλά που την τελευταία στιγμή όλο και κάτι συνέβαινε και όλο το αναβάλλαμε.

Η Κνωσός είναι ένα χωριό χτισμένο πλάι στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Κνωσού και όπως είναι φυσικό έχει κίνηση όλο το χρόνο. H αρχαία Κνωσσός ήταν, όπως όλοι γνωρίζουμε, το κέντρο του μινωικού πολιτισμoύ στα 2000 - 1400 π.Χ. Εδώ βρισκόταν το μεγαλύτερο ανάκτορο της Κρήτης, το οποίο οικοδομήθηκε στα ερείπια του αρχαιότερου που είχε καταστραφεί στα 1700 π.Χ. Πολύπλοκο και πολυδαίδαλο στο σχέδιό του, δημιούργησε την εντύπωση στους ερευνητές ότι ήταν η κατοικία της λάβρυος, του διπλού πελέκεως, του ιερού συμβόλου που βρέθηκε χαραγμένο στους τοίχους και τους πεσσούς - στύλους του ανακτόρου. Ετσι, ο λαβύρινθος κατέληξε να σημαίνει κτίριο πολύπλοκο που δεν είναι εύκολο, μάλλον αδύνατον να βρει κανείς την έξοδό του. Το ανάκτορο της Κνωσού γνώρισε δυο αρχιτεκτονικές εποχές, την περίοδο των Παλαιών Ανακτόρων και των Νέων Ανακτόρων που κι αυτά καταστράφηκαν.

Ο πρώτος που έκανε συστηματική ανασκαφή στην Κνωσό το 1878 ήταν ο Μίνως Καλοκαιρινός. Αργότερα, στα 1894 έφτασε στην Κρήτη ο Αγγλος αρχαιολόγος Αρθουρ Εβανς και έτυχε σε εκείνον να ανακαλύψει το ανάκτορο. Οι εργασίες άρχισαν αμέσως μετά την αυτονόμηση της νήσου το 1900 και συνεχίστηκαν με πολλές διακοπές μέχρι το 1935.

Ας ρίξουμε μια ματιά στα ανάκτορα, μια ματιά μόνον διότι ο χρόνος πιέζει και ο χώρος δε φτάνει, δυστυχώς. Αρχίζουμε από τη δυτική αυλή. Πλακόστρωτη έκταση που οριοθετείται στο βάθος από τη μνημειώδη δυτική πρόσοψη του ανακτόρου. Από «πομπικό δρόμο» της αυλής φτάνουμε στο δυτικό πρόπυλο και θα περάσουμε στο δωμάτιο με τον κίονα, για να φτάσουμε στο διάδρομο της πομπής, (πήρε την ονομασία του από την τοιχογραφία).

Θα συνεχίσουμε στο νότιο πρόπυλο και θα δούμε πίσω να ανοίγεται η μεγάλη σκάλα που οδηγούσε στον πρώτο όροφο, εκεί που μένανε οι ευγενείς. Και λίγο πιο πέρα, στη νότια είσοδο μπορούμε να θαυμάσουμε το αντίγραφο της τοιχογραφίας, που έχει για τίτλο «ο πρίγκιπας με τα κρίνα» το πρωτότυπο βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου. Στη δυτική πτέρυγα (τριώροφη κατά τον Εβανς) στη βόρεια άκρη της είναι η αίθουσα του θρόνου, και στην προέκταση του κέντρου της αυλής βρίσκονται τα ερείπια του τριμερούς ιερού, ενώ στην ανατολική πλευρά είναι τα βασιλικά διαμερίσματα, το μέγαρο της βασίλισσας, οι τοιχογραφίες των δελφινιών

... ήταν επίσης διώροφη και χρονολογείται γύρω στο τέλος της νεοανακτορικής Περιόδου. Ο Εβανς, μετά την ανακάλυψη του ανακτόρου της Κνωσού, προχώρησε σε αναστηλώσεις και ανακατασκευές των ερειπίων με μπετόν αρμέ. Φυσικά, υπάρχουν αντιρρήσεις για τη μεγάλη χρήση του μπετόν αρμέ, όμως ίσως χάρη σ' αυτήν μπορούμε σήμερα να πάρουμε μια ιδέα για την ιδιότυπη μινωική αρχιτεκτονική και το λαβυρινθώδες κτίσμα των ανακτόρων της Κνωσού.

...που χρονολογείται και αυτό την ίδια περίπου χρονική περίοδο αποτελείται από πρόπυλο με κίονες, κύρια αίθουσα με πλακόστρωτη αυλή μπροστά της και πολύθυρο, δεξαμενή καθαρμών, ιερό και υπόγειες κρύπτες με πεσσούς. Ηταν διώροφο και μεταξύ των άλλων ευρημάτων είναι και το ταυροκέφαλο ρυτό από μαύρο στεατίτη, με ένθετα μάτια από ορεία κρύσταλλο.

Καλό θα είναι να στρωθούμε στο διάβασμα, πολλά δε έχουμε μάθει και ακόμα περισσότερα έχουμε ξεχάσει για την ιστορία του Ηρακλείου κατά τη διάρκεια των αιώνων, για την πόλη με τα τρία ονόματα, Ηράκλειο, Κάστρο και Χάνδαξ που προέρχεται από την αραβική λέξη Χάντακ. Ας το ρίξουμε και στη μελέτη. Ενα από τα βιβλία που κυκλοφoρούν σχετικά με την Κνωσό είναι το βιβλίο του Τζόζεφ Αλεξάντερ Μακγκιλίβρεϊ «Μινώταυρος, ο σερ Αρθουρ Εβανς και η αρχαιολογία του Μινωικού Μύθου» (εκδόσεις «Ωκεανίδα»). Στον πρόλογό του ο συγγραφέας, ο οποίος διετέλεσε έφορος Κνωσού της Βρετανικής Σχολής, περιγράφει τα συναισθήματά του κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Κνωσό και μιλά για την απότομη αυτή επαφή με την ψυχρή και σκληρή πραγματικότητα, για ένα αίσθημα ντροπής και προδοσίας που τον κυρίευσαν και καταλήγει.: «Κι αν ήμουν εγώ μπερδεμένος, τι μπορεί να συμβαίνει με όλους εκείνους τους επισκέπτες που δεν έχουν σπουδάσει αρχαιολογία όπως εγώ;».