Συνεχίζει το ταξίδι του σε όλη τη χώρα το 48ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», που θα κορυφωθεί στις 22, 23 και 24 Σεπτέμβρη στην Αθήνα, στον γνώριμο χώρο του Πάρκου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης». Με σύνθημα «Η νέα γενιά με το ΚΚΕ για "το μεγάλο, το ωραίο, το συγκλονιστικό" (Ν. Μπελογιάννης) - Σοσιαλισμός, η απάντηση τον 21ο αιώνα», εμπνευσμένο από τα λόγια του Νίκου Μπελογιάννη, που φέτος συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την εκτέλεσή του.

Το Σάββατο 24 Σεπτέμβρη θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, και θα απευθύνει χαιρετισμό ο Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ, Νίκος Αμπατιέλος.

Για τρεις μέρες στη διάρκεια των κεντρικών εκδηλώσεων θα ξεδιπλωθεί ένα πλούσιο πρόγραμμα στις πέντε Σκηνές, στους χώρους και στα Στέκια. Συνεχίζοντας την παρουσίαση πλευρών του περιεχομένου του Φεστιβάλ, ο «Ριζοσπάστης» σήμερα «επισκέπτεται» τον Παιδότοπο, που θα υποδεχτεί τους μικρούς επισκέπτες, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί έναν χώρο συνάντησης των νέων γονιών, προσφέροντας απλόχερα δημιουργικές στιγμές και επαφή με διάφορες μορφές τέχνης, προσαρμοσμένες στις μικρές ηλικίες.

• Περιήγηση στο πρόγραμμα του Παιδότοπου του 48ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» στο Πάρκο Τρίτση
• Συνεχίζονται οι εκδηλώσεις του Φεστιβάλ σε πόλεις και νησιά
• Αρθρο: «Συνοπτική αναφορά στις δεξιότητες», η αληθινή έννοια της δεξιότητας και οι παραποιήσεις της

Εχοντας καθιερωθεί ως το ετήσιο ραντεβού των μικρών επισκεπτών του Φεστιβάλ και των νέων γονιών, και φέτος ο Παιδότοπος επιφυλάσσει δημιουργικές και διασκεδαστικές στιγμές. «Με τη δύναμη της φαντασίας και του ονείρου, παίζουμε, τραγουδάμε, αλλάζουμε τον κόσμο!» είναι το φετινό σύνθημα, που διαπνέει ένα ευρύ, γεμάτο, ψυχαγωγικό, πολύχρωμο και σχεδιασμένο για τα παιδιά πρόγραμμα, με παραστάσεις, κατασκευές, ομαδικές δραστηριότητες, μουσική, χορό και φυσικά παιχνίδι. Αναλυτικά το πρόγραμμα:

20.00: Μία παράσταση μαγείας για μικρούς και μεγάλους με τον μάγο Τριστάν.

20.30: Δημιουργία ομαδικής καλλιτεχνικής σύνθεσης για την ειρήνη και έναν κόσμο χωρίς αδικία.

21.00: «Το Παντζαράκι» από το Θέατρο Κούκλας της Ιρίνα Μπόικο «White Puppet». Μία παράσταση για παιδιά 3 - 6 ετών, με ηθοποιούς και κούκλες, όπου τα παιδιά μέσα από το κοινό φορούν τα κοστούμια και συμπρωταγωνιστούν!

20.00: Παράσταση Καραγκιόζη από το θέατρο σκιών του Θανάση Λιούνη.

21.00: Παράσταση μαριονέτας από τον Χρήστο Τζίκα.

18.30: Μουσικοκινητικό παιχνίδι (για παιδιά 3 έως 6 ετών).

19.00: «Ο μαγικός κόσμος της σαπουνόφουσκας». Παράσταση με μικρές, μεγάλες και τεράστιες σαπουνόφουσκες από τη «Fundastick Performing Arts».

21.30: «Ερωτόκριτος» για παιδιά, από τους Ηλία Καρελλά, Αρετή Κετιμέ και String Demons (για παιδιά 5 έως 105 ετών). Ενα παραμύθι με ζωντανή μουσική, σκιές και ηθοποιούς, βασισμένο στο αριστούργημα του Βιτσέντζου Κορνάρου.

Με μια ολοκαίνουργια ματιά, ο «Ερωτόκριτος» ζωντανεύει σε μία παράσταση με ταλαντούχους ηθοποιούς και μουσικούς που μας αφηγούνται το πιο διάσημο παραμύθι για την αγάπη, με φόντο ένα ευρηματικό σκηνικό, περίτεχνες γιγαντοφιγούρες και μαγικές σκιές! Η μοναδική Αρετή Κετιμέ θα μας μαγέψει με τη φωνή και το σαντούρι της, ενώ με πρωτότυπη μουσική και ανατρεπτικές διασκευές το εκρηκτικό δίδυμο εγχόρδων String Demons παίζει και τραγουδά ζωντανά στη σκηνή, δίνοντας νέα πνοή στην κρητική μουσική παράδοση και όχι μόνο. Ο Ηλίας Καρελλάς, με έμπνευση από τον κόσμο του θεάτρου σκιών, παίζει και σκηνοθετεί. Η γνωστή χορογράφος Αντιγόνη Γύρα ζωντανεύει με μαγικό τρόπο επί σκηνής εικόνες του έργου, σε μια παράσταση με έντονες εναλλαγές και υπέροχους φωτισμούς.

• Και τις τρεις μέρες στον Παιδότοπο θα υπάρχουν:

- Καλλιτεχνικό εργαστήρι της Ιρίνα Μπόικο, με μαριονέτες και νήματα.

- Χειροτεχνίες με θέμα τα ζώα.

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν με δραστηριότητες στο Μαθητικό Στέκι, όπου οι μαθητές συζήτησαν τους προβληματισμούς τους για το σημερινό σχολείο και έφτιαξαν κολάζ με θέμα «Τι σχολείο έχουμε ανάγκη σήμερα». Πολύ μεγάλη συμμετοχή είχε το παιχνίδι escape room ενάντια στον πόλεμο. Στον χώρο λειτούργησαν βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής», έκθεση για τον πόλεμο και Στέκι Νέων Γυναικών. Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με καλλιτεχνικό πρόγραμμα με τους Βαγγέλη Καρακίτσιο, Κωστή Μπαλανίκα, Μάριο Σάλτα και Μαρία Σβάρνα.

Στον χαιρετισμό που απηύθυνε η Ελένη Παπαδοπούλου, μέλος της ΚΕΟΕ του ΚΣ της ΚΝΕ, τόνισε ότι «οι νέοι πρέπει να τολμήσουν στον αγώνα με το ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που αποτελεί "ασπίδα" για τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα, τις ανάγκες της νέας γενιάς, που τις τσαλαπατάει το βάρβαρο σύστημα της εκμετάλλευσης, καταδικάζοντας όλους εμάς στη μισή δουλειά, στη μισή ζωή, σε ένα μέλλον γεμάτο πολέμους, κρίσεις, ξεριζωμένους, ανισότητες από τη μία, πλούτο, χλιδή και άνεση από την άλλη μεριά της τραμπάλας! (...)

Είναι η κατάλληλη στιγμή η νεολαία να κάνει το "plot twist", με το ΚΚΕ πιο δυνατό, που αποτελεί και το μοναδικό καλό σενάριο για τον λαό! Τώρα με το ΚΚΕ, για όλα αυτά που θα γίνουν με σένα!».

Οι εκδηλώσεις του 48ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» στη Θάσο, με σύνθημα «Η νέα γενιά με το ΚΚΕ για "το μεγάλο, το ωραίο, το συγκλονιστικό". Σοσιαλισμός, η απάντηση τον 21ο αιώνα», θα πραγματοποιηθούν:

• Αύριο Πέμπτη στις αποθήκες Μεταλλείων στα Λιμενάρια. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

Πολιτική ομιλία από τον Ζήση Λυμπερίδη, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ.

Αφιέρωμα στον Νίκο Καββαδία με την Πολυξένη Καράκογλου.

Λαϊκό - ρεμπέτικο γλέντι με τους Αναστασία Βασιλειάδου, Γιάννη Κουλαουζίδη και Γιώργο Παπαζιάκα.

• Την Παρασκευή 12 Αυγούστου στην πλατεία Καλλιράχης. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

Πολιτική ομιλία από τον Αντώνη Τζιρίτα, μέλος του Γραφείου Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης της ΚΝΕ.

Λαϊκό - ρεμπέτικο γλέντι με το Μουσικό Εργαστήρι Θάσου.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων θα λειτουργήσει έκθεση βιβλίου της «Σύγχρονης Εποχής».

Στο Καραβόσταμο (Ρέμα) κάνει στάση το Φεστιβάλ την Παρασκευή 12 Αυγούστου. Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση θα είναι ο Θοδωρής Χιώνης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ, το οποίο ξεκινά στις 9 μ.μ., περιλαμβάνει hip hop συναυλία με τους Urban Pulse, ενώ θα ακολουθήσει λαϊκό γλέντι με τους Σταύρο Νικολαΐδη (λύρα) και Νώντα Βαλσαμή (λαούτο).

Στον χώρο θα λειτουργούν:

- «Η γωνιά των μαθητών»: Σε έναν ξεχωριστό και όμορφα στημένο χώρο του Φεστιβάλ, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Ικαρίας θα έχουν την ευκαιρία να ανταμώσουν και να συζητήσουν για την απίστευτη χρονιά που πέρασε. Σ' αυτόν τον χώρο θα πραγματοποιηθεί συζήτηση και προβολή βίντεο, καθώς και παιχνίδι γρίφων για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία.

- Χώρος για τους μικρούς φίλους της ΚΝΕ, με πλούσια δραστηριότητα και παιχνίδια.

- Εκθεση βιβλίου της «Σύγχρονης Εποχής»

- Πινγκ πονγκ και σκάκι.

- Γωνιά πηλού.

Η γωνιά των μαθητών, ο χώρος για τους μικρούς φίλους και οι αγώνες πινγκ πονγκ και σκακιού θα ξεκινήσουν στις 7 μ.μ.

Το Σάββατο 20 Αυγούστου το Φεστιβάλ περνάει από το Ροδολίβος Αμφίπολης στις Σέρρες.

Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν στις 9 μ.μ. στο δημαρχείο και το πρόγραμμα περιλαμβάνει ομιλία της Θεανώς Καπέτη, μέλους του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, συναυλία με την Πολυξένη Καράκογλου και λαϊκό - ρεμπέτικο γλέντι με τους «Αστέρες της Ταβέρνας».

Με σύνθημα «Κόντρα στο ρεύμα, με το κεφάλι ψηλά! Σκέψου - Δράσε - Ζήσε, χωρίς ναρκωτικά!» ολοκληρώθηκε το αθλητικό τουρνουά της Τομεακής Οργάνωσης Χανίων της ΚΝΕ που διεξάχθηκε στο Δημοτικό Γήπεδο του Αϊ-Γιάννη την Πέμπτη 4 Αυγούστου.

Από νωρίς αρκετοί μαθητές με τις ομάδες τους συγκεντρώθηκαν στο γήπεδο, όπου είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν τη θέση της ΚΝΕ για μια κοινωνία ελεύθερη από ναρκωτικά και όχι με ελεύθερα τα ναρκωτικά. Αναδείχθηκαν οι πραγματικές αιτίες που οδηγούν έναν νέο στη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Τονίστηκε πόσο πρόσφορο έδαφος για την εξάπλωση της χρήσης ναρκωτικών δημιουργούν η φτώχεια, οι κοινωνικές ανισότητες, το τσάκισμα των δικαιωμάτων της νεολαίας αλλά και η ναρκω-κουλτούρα που προσφέρει ψεύτικη φυγή από τα προβλήματα, δήθεν διέξοδο από το άγχος και τις ανησυχίες ενός νέου.

Επιπλέον, οι μαθητές υπογράμμισαν τις επιπτώσεις που έχει η χρήση των ναρκωτικών στην υγεία και στην κρίση του ανθρώπου, ο οποίος χάνει κάθε όραμα, νόημα και προοπτική για τη ζωή του, μετατρέποντάς τον σε ένα άβουλο ον, χωρίς διάθεση να παλέψει για τα όνειρα και τις ανάγκες του. Τέλος, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον συζητήθηκε η πρόταση της ΚΝΕ, ότι η ελευθερία δεν βρίσκεται στην υποταγή, στην παθητική στάση ζωής και στη μαστούρα που κρατά τον νέο αλυσοδεμένο. Αντίθετα, η δύναμη και η στάση κόντρα στο ρεύμα βρίσκονται στην αμφισβήτηση των ορίων του συστήματος, στη συλλογική και οργανωμένη πάλη για τα δικαιώματά τους, με το κεφάλι ψηλά, για όλα όσα έχουν ονειρευτεί, για τα ιδανικά τους.

Το τουρνουά ολοκληρώθηκε με τη βράβευση των νικητών, ενώ το ραντεβού ανανεώθηκε για τις εκδηλώσεις του 48ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή».

Με τις κεντρικές εκδηλώσεις στις πρωτεύουσες των τεσσάρων νομών κορυφώνεται η δραστηριότητα του Φεστιβάλ στη Θεσσαλία, μαζί με τις προφεστιβαλικές που θα γίνουν σε χωριά, κωμοπόλεις, γειτονιές τις επόμενες μέρες.

Το πρόγραμμα των κεντρικών εκδηλώσεων στις πρωτεύουσες των νομών τον Σεπτέμβρη έχει ως εξής:

-- Στη Λάρισα, στις 16 και 17 Σεπτέμβρη στην κοίτη Πηνειού.

Η πολιτική ομιλία θα πραγματοποιηθεί στις 17 Σεπτέμβρη από την Ελένη Μπέλλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα ξεχωρίζει η μεγάλη συναυλία - αφιέρωμα με τον Γιώργο Νταλάρα, το Σάββατο 17 Σεπτέμβρη.

-- Στον Βόλο στις 16 και 17 Σεπτέμβρη στο πάρκο δημαρχείου Βόλου (έναντι εφορίας).

Η πολιτική ομιλία θα πραγματοποιηθεί στις 16 Σεπτέμβρη, από την Μαρία Γαβαλά, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ και Γραμματέα της ΕΠ Θεσσαλίας του Κόμματος. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει την πρώτη μέρα, Παρασκευή 16 Σεπτέμβρη, συναυλία - αφιέρωμα στον Δ. Μητροπάνο, με τους Βιολέτα Ικαρη, Κώστα Τριανταφυλλίδη και Διονύση Τσακνή.

-- Στα Τρίκαλα στις 9 και 10 Σεπτέμβρη στο Πάρκο Ματσόπουλου.

Η πολιτική ομιλία θα πραγματοποιηθεί στις 9 Σεπτέμβρη από τον Γιάννη Τσιούτρα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα ξεχωρίζει η συναυλία - αφιέρωμα στον Δ. Μητροπάνο την Παρασκευή 9 Σεπτέμβρη, με τους Δημήτρη Μπάση και Κώστα Τριανταφυλλίδη.

-- Στην Καρδίτσα στις 9 Σεπτέμβρη στο Πάρκο Λουμάκη (πρώην στρατόπεδο).

Η πολιτική ομιλία θα πραγματοποιηθεί από τον Ρίζο Μαρούδα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει συναυλία με την Φωτεινή Βελεσιώτου.

Σε όλες τις εκδηλώσεις των Φεστιβάλ θα υπάρχουν συναυλίες από τοπικά σχήματα, συζητήσεις, εκθέσεις, στέκια, καθώς και βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής».

Το αναλυτικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες.

Associated Press

Οι δεξιότητες διαμορφώνονται και αναπτύσσονται κατά την οντογένεση στη δραστηριότητα του υποκειμένου. Αποτελούν μαζί με τις γνώσεις και τις συνήθειες εκδήλωση του βαθμού αφομοίωσης από το υποκείμενο της κοινωνικής πείρας (...)

Διακρίνουμε αντιληπτικές, νοητικές και κινητικές μορφές δεξιότητας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι ανεξάρτητες η μια από την άλλη. Η προέλευσή τους είναι κοινή: Η αλληλεπίδραση του υποκειμένου με το κοινωνικό περιβάλλον.

Η αντιληπτική δεξιότητα (π.χ. η οπτική εκτίμηση του μεγέθους αντικειμένων) είναι αυτοματοποιημένη αισθητηριακή αντανάκλαση των χαρακτηριστικών ιδιοτήτων κάποιου αντικειμένου που είχε γίνει αντιληπτό πολλές φορές στο παρελθόν.

Η νοητική δεξιότητα (π.χ. η αρίθμηση ή γραφή) είναι μια αυτοματοποιημένη τεχνική ή μέθοδος για την επίλυση κάποιου προβλήματος που είχε αντιμετωπιστεί ξανά στο παρελθόν.

Η κινητική δεξιότητα (π.χ. πριόνισμα, κάρφωμα...) είναι μια αυτοματοποιημένη ενέργεια που διαμορφώθηκε ως αποτέλεσμα επανειλημμένων μετασχηματισμών του αντικειμένου. Οι κινητικές δεξιότητες περιλαμβάνουν αντιληπτικές και νοητικές δεξιότητες και ρυθμίζονται μέσω της αυτοματοποιημένης αντανάκλασης του αντικειμένου και των συνθηκών (...)

Αλλο κριτήριο διάκρισης των δεξιοτήτων είναι ο βαθμός γενίκευσης. Οσο ευρύτερη είναι η τάξη των πραγμάτων όπου η δεξιότητα μπορεί να εφαρμοστεί, τόσο περισσότερο γενικευμένη είναι η δεξιότητα.

Η εξάσκηση είναι προϋπόθεση για την απόκτηση μιας δεξιότητας. Ομως η εξάσκηση δεν ανάγεται σε απλή επανάληψη κινήσεων που εκτελεί μηχανικά το υποκείμενο. Απαιτούνται η συγκέντρωση της προσοχής του ανθρώπου, η κατανόηση του στόχου, των μέσων και των συνθηκών της ενέργειας, η συνειδητή προσπάθεια και η συνεχής διόρθωση των χειρισμών και ενεργειών. Η απόκτηση δεξιοτήτων εντάσσεται έτσι στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας του υποκειμένου, αλλιώς γίνεται παθητική διαδικασία.

Η διαδικασία διαμόρφωσης της δεξιότητας³ περιέχει τον προσδιορισμό των στοιχείων της διαδικασίας και καλή εκτέλεση των χειρισμών. Οι δεσμοί ανάμεσα στα στοιχεία της διαδικασίας τελειοποιούνται και εμπεδώνονται, αυτοματοποιούνται και παραμένουν σε ετοιμότητα για τη δοσμένη ενέργεια σε επόμενη αναπαραγωγή της.

Οι εξής παράγοντες επηρεάζουν τη διαμόρφωση δεξιοτήτων:

(α) Κίνητρα, ικανότητα για μάθηση, η διαδικασία της μάθησης, εξάσκηση, ενίσχυση,

(β) Για την κατανόηση του περιεχομένου ενός χειρισμού: Το επίπεδο ανάπτυξης του υποκειμένου, η ύπαρξη γνώσεων και ικανοτήτων, μέθοδος ερμηνείας της ουσίας του χειρισμού (άμεση επικοινωνία, έμμεση καθοδήγηση κ.λπ.).

(γ) Για την κατάκτηση ενός χειρισμού: Πλήρης κατανόηση της ουσίας του, βαθμιαία μετάβαση (μέγεθος των αλμάτων) από ένα επίπεδο αποδοτικότητας σε άλλο με συγκεκριμένους δείκτες (αυτοματοποίηση, εσωτερίκευση, ταχύτητα κ.λπ.).

Διαφορετικοί συνδυασμοί των παραπάνω παραγόντων δημιουργούν διαφορετικές εικόνες της διαδικασίας διαμόρφωσης δεξιοτήτων: Γρήγορη πρόοδος στην αρχή με επιβράδυνση της ολοκλήρωσης και αντίστροφα. Ενδιάμεσα σχήματα είναι επίσης δυνατά.

Η ενέργεια σε νέες συνθήκες ή με νέα αντικείμενα βασίζεται στη μεταφορά χειρισμών, που προϋποθέτει ομοιότητα των συνθηκών ή των ιδιοτήτων των πραγμάτων. Το άτομο μπορεί να έχει, ή όχι, επίγνωση αυτής της ομοιότητας. Σε κάθε περίπτωση η μεταφορά μπορεί να θεωρηθεί ως δεξιότητα, το άτομο χρησιμοποιεί τη διαθέσιμη γνώση και συνήθειες, για την επιλογή και εφαρμογή των μεθόδων ενέργειας, σύμφωνα με κάποιο δοσμένο στόχο. Π.χ. οι τεχνίτες μιας ειδικότητας μπορούν να εκτελέσουν εργασίες διαφορετικής ειδικότητας μεταφέροντας τις γνωστές μεθόδους εργασίας σε διαφορετικές καταστάσεις. Αυτή τους η δεξιότητα είναι αποτέλεσμα της γνώσης που έχουν για τις ιδιότητες των υλικών και τις μεθόδους εργασίας.

Το σημείο εκκίνησης είναι η διαμόρφωση μιας νοητής εικόνας των πραχτικών ενεργειών (...)

Ετσι η δεξιότητα συνίσταται στην κατάκτηση ενός συστήματος ψυχικών και πραχτικών ενεργειών για τη σκόπιμη ρύθμιση της δραστηριότητας από το υποκείμενο, μέσω της γνώσης και των συνηθειών που ήδη κατέχει, καθώς και της εξάσκησης. Αυτό το σύστημα περιλαμβάνει επίγνωση του καθήκοντος, διαχωρισμό των ουσιαστικών ιδιοτήτων του αντικειμένου, προσδιορισμό των απαιτούμενων ενεργειών, πραγματοποίησή τους, συσχετισμό των αποτελεσμάτων με τον στόχο και διόρθωση της όλης διαδικασίας.

Οι «δεξιότητες» που προωθεί το κεφάλαιο στην Εκπαίδευση είναι ένα κακέκτυπο των δεξιοτήτων που περιγράψαμε παραπάνω. Υπεύθυνοι και ανεύθυνοι βαφτίζουν δεξιότητα κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Αυτού του είδους οι «δεξιότητες» μπορούν να λύσουν όλα σας τα προβλήματα. Θα τις αποκτήσετε αν μισθώσετε έναν κατάλληλο προπονητή. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από διαφημίσεις προπονητών που αναλαμβάνουν να σας διαμορφώσουν τις κατάλληλες δεξιότητες. Η δεξιότητα έγινε εμπόρευμα (...)

Μοναδικό κριτήριο για την επιλογή των «δεξιοτήτων», τον προσδιορισμό του περιεχομένου τους, είναι το κέρδος. Ο εργαζόμενος, αντί να ολοκληρώνει την προσωπικότητά του με την απόκτηση δεξιοτήτων κοινωνικά χρήσιμων, γίνεται ο ίδιος εξάρτημα στον μηχανισμό της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Τι ζητάει το μεγάλο κεφάλαιο από τους εκπαιδευτικούς; Να ευθυγραμμίσουν τους στόχους του σχολείου με τους στόχους των επιχειρηματιών. Αντί για την ανάπτυξη της παιδαγωγικής έρευνας και την καλλιέργεια της επιστήμης, έχουμε μια διαρκή αναπροσαρμογή των προγραμμάτων και του περιεχομένου της διδασκαλίας σύμφωνα με τις τρέχουσες απαιτήσεις των επιχειρήσεων.

Πραχτικά αυτό σημαίνει απόρριψη της συστηματικής γνώσης. Οι γνώσεις γίνονται ακόμη πιο αποσπασματικές και περιορίζονται όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Ο καθηγητής δεν έχει πλέον το καθήκον της διδασκαλίας. Είναι μόνο ο προπονητής. Το μάθημα υποβιβάζεται στην τάξη των μέσων που θα χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Ακόμη, επειδή ο διαθέσιμος χρόνος διδασκαλίας συνολικά είναι περιορισμένος, η νέα πραχτική αφαιρεί ώρες από τη συστηματική διδασκαλία. Η προσέγγιση δεξιοτήτων δέχεται μόνο εκείνη τη γνώση που μπορεί να κινητοποιηθεί «σε καταστάσεις ζωής». Ετσι, αποκλείονται από τη διδασκαλία το μυθιστόρημα, ο ολοκληρωτικός λογισμός, η ζωγραφική, η τεκτονική πλάκα, η βιομηχανική επανάσταση του 19ου αιώνα, η γενοκτονία των ντόπιων της Αμερικής. Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε μια πρωτοφανή πολιτιστική εξασθένιση.

Οι μαθητές καλούνται ν' αποκτήσουν μια συλλογή δεξιότητες που θα τους κάνουν ικανούς να εκτελέσουν αύριο αποτελεσματικά τη μια ή την άλλη δουλειά. Διακηρυγμένος στόχος είναι η εξασφάλιση της κοινωνικής ένταξης των νέων. Οι νέοι αποκτούν εφόδια, «κατάρτιση», για να εξελιχθούν με «κοινωνικά αποδεκτό τρόπο» σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη κοινωνία και στην επαγγελματική ζωή. Με άλλα λόγια, υπόσχονται στους νέους ότι σε μια κοινωνία που μαστίζεται από την ανεργία θα βρουν δουλειά... επειδή θα έχουν δεξιότητες.

Είναι φανερό ότι η πρότασή τους δεν φιλοδοξεί ν' αντιμετωπίσει την ανεργία. Απευθύνεται στα άτομα: Αποκτήστε δεξιότητες, γίνετε πιο ανταγωνιστικοί και θα σας προτιμήσουν οι εργοδότες. Για τους άλλους μη σας νοιάζει (...)

Ποιοι προωθούν τη νέα κατεύθυνση στην Εκπαίδευση; Ποιοι υπαγορεύουν αυτήν την πολιτική των κυβερνήσεων; Ανάμεσά τους, εκτός από τις μεγάλες εταιρείες, βλέπουμε την Κομισιόν με όλους τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τον ΟΟΣΑ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Εκδίδονται σχετικές οδηγίες - συστάσεις - εκθέσεις και «ασκούνται πιέσεις» προς τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν τη νέα συνταγή. `Η, για να το πούμε σωστά: Οι αστικές κυβερνήσεις για να επιβάλουν την αντιεκπαιδευτική πολιτική τους, παρουσιάζουν όλες αυτές τις κατευθύνσεις ως δήθεν αντικειμενικές κρίσεις κάποιων εμπειρογνωμόνων και οργανισμών που ενδιαφέρονται για την Εκπαίδευση. Τι είναι όμως όλοι αυτοί και γιατί ενδιαφέρονται;

Ας δούμε τι γράφει ο ΣΕΒ στην ιστοσελίδα του:

«Οι επιχειρήσεις, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικές (...) χρειάζονται ανθρώπινο δυναμικό καταρτισμένο και προσαρμόσιμο στις επικρατούσες συνθήκες (...) Οι κοινωνίες που θέλουν να προχωρούν μπροστά, οφείλουν να διαμορφώνουν μια Παιδεία που πηγαίνει πέρα από την παραδοσιακή εκπαιδευτική λογική (...) Είναι κρίσιμη και απαραίτητη η συνεργασία μεταξύ της εκπαιδευτικής και ακαδημαϊκής κοινότητας με τον κόσμο των επιχειρήσεων, καθώς με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η αναγκαία σύζευξη των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις παρεχόμενες γνώσεις.

Σε αυτήν την κατεύθυνση, απαραίτητη είναι η διαμόρφωση σύγχρονων και αποτελεσματικών συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, ταυτόχρονα με την επένδυση σε περισσότερες, καλύτερες και σύγχρονες δεξιότητες, οι οποίες είναι αναγκαίες για την αποτελεσματική λειτουργία των επιχειρήσεων».

Αυτό είναι. Οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις επιδιώκουν ν' αυξήσουν τα κέρδη τους ακόμη και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης. Ο εύκολος και ανέξοδος τρόπος είναι η αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων με την εντατικοποίηση της εργασίας. Παράλληλα, η ανάπτυξη της τεχνολογίας κάνει ορισμένες ειδικότητες περιττές, ενώ δημιουργεί άλλες. Οι καπιταλιστές χρειάζονται εργαζόμενους με ορισμένο επίπεδο ειδίκευσης, που να προσαρμόζονται στις ανισορροπίες και ανακατατάξεις που φέρνουν η καπιταλιστική ανισομετρία, ο κύκλος της καπιταλιστικής κρίσης, ο παγκόσμιος ανταγωνισμός. Εχουν ανάγκη «ευέλικτους» εργαζόμενους: Να μπορούν σήμερα να κάνουν μια δουλειά και αύριο μια άλλη, διαφορετική. Δεν χρειάζονται έναν εργαζόμενο που να έχει πλήρη γνώση του αντικειμένου εργασίας του, αλλά μόνο έναν ικανό χειριστή που θα τελειώνει τη δουλειά γρήγορα.

Το «λογικό» λοιπόν ερώτημα (με τη λογική του καπιταλιστή) είναι: Γιατί να σπαταλάμε χρόνο και χρήμα για να μορφώσουμε τον νέο που θα γίνει χειριστής; Στο σχολείο δεν χρειάζεται να μάθει να σκέφτεται γενικά, αλλά ν' αποκτήσει συγκεκριμένες δεξιότητες. Δεν του χρειάζεται ούτε να μάθει να μιλάει και να γράφει σωστά - φτάνει να συνεννοείται.

Η κατάρτιση πρέπει να είναι σύντομη, γιατί και η απασχόληση μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμη. Αύριο ο εργαζόμενος θα χρειαστεί άλλες δεξιότητες, ανάλογα με τη νέα του θέση στον καπιταλιστικό καταμερισμό εργασίας. Υπεύθυνος για το κόστος της κατάρτισής του είναι ο ίδιος. Στη «διά βίου μάθηση» θα πληρώνει για να αποκτά δεξιότητες. Θα επαναπροσλαμβάνεται στην ίδια ή σε άλλη επιχείρηση, με τον μισθό και τα ανύπαρκτα δικαιώματα του νεοπροσλαμβανόμενου.

Τέλος, για να εξασφαλίσει την πλήρη υποταγή του μισθωτού δούλου το κεφάλαιο επιδιώκει και την ιδεολογική κυριαρχία. Η Εκπαίδευση στοχεύει στο να εμπεδώνει στις συνειδήσεις τις «αξίες» της καπιταλιστικής βαρβαρότητας, ως αυταπόδειχτες και αδιαμφισβήτητες αλήθειες.

*Αναδημοσίευση αποσπασμάτων από εκτενέστερο άρθρο στο περιοδικό «Θέματα Παιδείας», τεύχος 73 - 80.

Παραπομπές:

1. Και στα ανώτερα ζώα παρατηρούμε τη διαμόρφωση δεξιοτήτων.

2. Κάθε σύνθετη ανθρώπινη δραστηριότητα (π.χ. παραγωγική, μαθησιακή) περιλαμβάνει μια σειρά από ενέργειες που πραγματοποιούνται από διάφορους χειρισμούς η καθεμιά. Για τη δομή της δραστηριότητας βλέπε: Μ. Κουβελάς (επιμ.) Γενική Ψυχολογία, Ομιλος Εκπαιδευτικού Προβληματισμού, Αθήνα 2018, σελ. 216 - 227.

3. Η θεωρία της διαμόρφωσης δεξιοτήτων είναι μέρος της γενικής θεωρίας της μάθησης.