Να πυροδοτήσει ερωτήματα για τη φύση του ανθρώπου και τους μηχανισμούς που διαμορφώνουν τις αξίες και τη συμπεριφορά του;

Να ανοίξει τη συζήτηση για τον ρόλο του εκπαιδευτικού, για την παιδαγωγική προσέγγιση που μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του σχολείου και όχι να δημιουργήσει νέα;

Μπορεί μια ταινία να παίξει αυτόν τον ρόλο χωρίς να ελλοχεύει ο κίνδυνος της «κόπωσης» των μαθητών, σε μια περίοδο που κυριαρχεί ο σύντομος λόγος του TikTok, η κυριαρχία των γρήγορων εικόνων και των σκηνών δράσης;

Η γερμανική ταινία «Στο γραφείο των καθηγητών» εύκολα και με ενδιαφέρον παρακολουθείται από έφηβους μαθητές κάθε ηλικίας. Το θέμα της και ο διαλεκτικός τρόπος με τον οποίο δένεται η αλυσίδα των γεγονότων διευκολύνουν τη διερεύνηση τέτοιων θεμάτων, στα πλαίσια του μαθήματος της Φιλοσοφίας της Β' Λυκείου.

H δραματική εξέλιξη των γεγονότων της ταινίας - τα οποία εκτυλίσσονται στο οικείο για τους μαθητές σχολικό περιβάλλον - ξύνουν τα πράγματα κάτω από την επιφάνεια, προκαλούν στην τάξη έναν δημιουργικό διάλογο για τα αόρατα και ορατά νήματα που πλέκουν την ηθική και προβληματική της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Διάφορα περιστατικά μικροκλοπών σε ένα γερμανικό σχολείο γίνονται το βότσαλο στη λίμνη για να αποκαλυφτούν στερεότυπα και προκαταλήψεις, αλλά και η σκληρή εικόνα μιας εκπαιδευτικής πολιτικής που τα αναπαράγει.

Μολονότι όλα φαινομενικά κινούνται γύρω από τις κλοπές, εντούτοις ποτέ δεν αποκαλύπτεται ποιος είναι ο δράστης. Οι μαθητές που βλέπουν την ταινία αναρωτιούνται για αυτόν/ην, και το «κενό» αυτό της ταινίας διευκολύνει τον εκπαιδευτικό να αναδείξει την ουσιώδη αιτία των πραγμάτων.

Οτι τα όρια και οι κανόνες όπου αντικειμενικά υπάρχουν σε έναν σχολικό οργανισμό δεν αναιρούν το γεγονός ότι μόνη της η επιστημονική γνώση των εκπαιδευτικών πάει μέχρι τα μισά του δρόμου, αν δεν συμπληρώνεται από τη βαθιά αγάπη προς τους μαθητές, δηλαδή από τη συνείδηση ότι μέσα από τον κάθε μαθητή καθρεφτίζεται η κοινωνία με τις ελλείψεις της, τις ανισότητες και τις παθογένειές της.

Με αγάπη προς τους μαθητές αντιμετωπίζει και η ταινία το ζήτημα της «πολιτικής της μηδενικής ανοχής» που η διευθύντρια δεν σταματά να διακηρύττει σε όλη την ταινία.

Μπορεί αυτή η πολιτική να είναι η λύση για τα περιστατικά μικροκλοπών ή τελικά θα ρίξει και άλλο «λάδι στη φωτιά»;

Ποιους δρόμους ανοίγει στο σχολείο του 21ου αιώνα και στην ψυχοσύνθεση ενός μικρού μαθητή η πρακτική των ανώνυμων καρφωμάτων των μαθητών - με τα οποία ξεκινά η ταινία - και η «αστυνομική αντιμετώπιση» των μικροπαραβιάσεων;

Μέσα σε ελάχιστο χρόνο οδηγούμαστε από τις χαρούμενες και δημιουργικές στιγμές των μαθητών στον στιγματισμό τους, στο όνομα «των αποχρωσών ενδείξεων» αναπαράγονται στερεότυπα, μόνιμες «ταμπέλες» κολλάνε στα παιδιά.

Το ίδιο το γερμανικό σύστημα διαχωρίζει τα παιδιά σε εκπαιδευτικές βαθμίδες από την ηλικία των δέκα ετών. Προβληματίζει ιδιαίτερα τους μαθητές η αντιμετώπιση των καθηγητών του σχολείου προς τον μαθητή τουρκικής καταγωγής - παιδί εργατών - που αρχικά θεώρησαν ύποπτο μιας κλοπής. Οι καθηγητές ρωτούν με επιμονή την πρωταγωνίστρια αν πιστεύει τις μαρτυρίες των γονιών του, που τον απάλλαξαν από τις κατηγορίες. Προτείνουν μάλιστα να αλλάξει ο μαθητής σχολικό περιβάλλον, να αλλάξει βαθμίδα, επειδή έχει δυσκολίες στα μαθήματα και οι γονείς του, ο ταξιτζής πατέρας του, δύσκολα «μπορούν να τον βοηθήσουν στο διάβασμα» όπως με έμφαση δηλώνει ο καθηγητής του.

Ούτε καν η πρωταγωνίστρια της ταινίας, που με τόση αγάπη και ευαισθησία σκύβει πάνω στους μαθητές, μπορεί να ξεφύγει από αυτό το διαχωριστικό εκπαιδευτικό πλαίσιο και από το κύμα της μηδενικής ανοχής που δεν αφήνει τίποτα όρθιο μέσα στο σχολείο.

Θα αρχίσει να κινηματογραφεί το γραφείο των καθηγητών, μια πράξη που θα γίνει η θρυαλλίδα για τη δραματική εξέλιξη της ταινίας με μίνι ανακρίσεις, με το κλίμα καχυποψίας μαθητών και καθηγητών να οδηγεί στην εκτροπή, στην τυφλή αντιπαράθεση, στη βία ενός μαθητή με μεγάλη ευφυΐα και άριστες μαθησιακές επιδόσεις.

Ολα θυσιάζονται μπροστά στην πολιτική της μηδενικής ανοχής. Η εμπιστοσύνη των μαθητών στο σχολείο, η αγάπη τους για την πρωταγωνίστρια - καθηγήτρια, η ομαδικότητά τους, όλα αυτά έχουν διαρραγεί, έχουν διασκορπιστεί μπροστά σε ένα κλίμα γενικής καχυποψίας.

Αραγε η αντιμετώπιση της σχολικής βίας είναι ζήτημα μεγαλύτερων ποινών, όπως διακηρύσσει πρόσφατα η κυβερνητική πολιτική, με τη δημιουργική ασάφεια για την έννοια της σχολικής παραβατικότητας, μια πολιτική που φτάνει στο σημείο να ποινικοποιεί όχι μόνο τις σχολικές κινητοποιήσεις, αλλά και να διώκει τους γονείς των μαθητών που συμμετέχουν σε αυτές;

Μήπως σταμάτησε την αλματώδη αύξηση της σχολικής παραβατικότητας έως και φονικής βίας στα σχολεία των ΗΠΑ η πολύ αυστηρή κατασταλτική εκπαιδευτική της πολιτική, ακόμα και με την παρέμβαση της αστυνομίας σε δημοτικά σχολεία.

Ραγίζει τις καρδιές των μαθητών η τελευταία σκηνή όπου η πρωταγωνίστρια με απέραντη υπομονή και κατανόηση στέκεται για ώρες στον πληγωμένο μαθητή, που δεν δέχεται την ποινή που του επιβλήθηκε και δεν εγκαταλείπει το σχολείο;

Ούτε όμως αυτή θα μπορέσει να αλλάξει τη γνώμη του και έτσι η αστυνομία εφαρμόζει την ποινή της δεκαήμερης αποβολής παίρνοντας κυριολεκτικά σηκωτό τον μαθητή, που παραμένει καθισμένος στην καρέκλα του σαν ήρωας τραγικής σκηνής...

Οι μαθητές στο τέλος της ταινίας αναρωτιούνται για το αν έπρεπε να καταλήξουν έτσι τα πράγματα, αμφιβάλλουν αν θα μπορέσει εύκολα ο μαθητής να ξαναμπεί στη ζωή της τάξης.

Θέτουν οι ίδιοι φιλοσοφικά ζητήματα γύρω από τα θέματα του δικαίου, του υπόβαθρου της βίας, των ορίων της αποτελεσματικότητας των ποινών στο σχολείο, αλλά και των λεπτών κόκκινων γραμμών μέσα στον ζώντα σχολικό οργανισμό, που όταν σπάσουν μπορεί να πυροδοτήσουν την επιθετικότητα και την παραβατικότητα;

«Στο γραφείο των καθηγητών» λοιπόν, μαζί με τους μαθητές μας, γιατί εμείς οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουμε ότι μια ωραία ιστορία μπορεί να γίνει το καλύτερο μάθημα...