Εχουν πλέον συμπληρωθεί 5 χρόνια από την περιβόητη «αναβάθμιση» που θα ερχόταν από τις λεγόμενες πανεπιστημιοποιήσεις και οι δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και απόφοιτοι των τμημάτων που ιδρύθηκαν, τελικά είδαν νέα υποβάθμιση των σπουδών και των πτυχίων τους, την επαγγελματική τους κατοχύρωση να βρίσκεται στον «αέρα».

Οι αγωνιστικές διεκδικήσεις τους απέναντι στην κοροϊδία όλων των κυβερνήσεων είναι δίκαιες. Το ΚΚΕ βρίσκεται στο πλευρό τους. Χιλιάδες φοιτητές και απόφοιτοι, μέσα από τις συλλογικές τους διαδικασίες και κινητοποιήσεις, απαιτούν τα αυτονόητα: Να παρθούν, με ευθύνη της κυβέρνησης, εδώ και τώρα, συνδυασμένα μέτρα ουσιαστικής αναβάθμισης των σπουδών τους και επαγγελματικής κατοχύρωσης των πτυχίων τους.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε επί 1,5 χρόνο ξεκρέμαστους τους φοιτητές, χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, μετά την ίδρυση των νέων τμημάτων, αλλά και η κυβέρνηση της ΝΔ πάνω από 3 χρόνια. Πρόσφατα, με θράσος, μας ενημέρωσε η κυβέρνηση, σε τοποθέτηση του υφυπουργού Παιδείας, ότι για τουλάχιστον 1,5 χρόνο ακόμα οι φοιτητές - απόφοιτοι θα παραμείνουν ξεκρέμαστοι! Το ότι δεν σκοπεύουν να κατοχυρώσουν επαγγελματικά τα πτυχία, επιβεβαιώθηκε και με τη ρύθμιση που έφερε η κυβέρνηση στη Βουλή, συνεχίζοντας την κοροϊδία. Στη ρύθμιση όχι μόνο δεν προβλέπεται καμία λύση, όχι μόνο παραπέμπει στο απώτερο μέλλον το αν θα αναγνωριστούν τα πτυχία των γεωπονικών σχολών, αλλά μας προϊδεάζει και για «νέα αναδιαμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη», δηλαδή νέες συγχωνεύσεις - καταργήσεις τμημάτων.

Την ίδια στιγμή, στο άψε - σβήσε προχώρησαν άλλες «αναγνωρίσεις» πτυχίων με βάση τις προτεραιότητές τους. Οπως τα πτυχία των 3ετών ιδιωτικών κολεγίων που έχουν εξισωθεί με αυτά των άλλων πανεπιστημίων & των πολυτεχνείων και οι απόφοιτοί τους αποκτούν πρόσβαση σε επαγγελματικά δικαιώματα που οι πανεπιστημιακοί απόφοιτοι δεν έχουν. `Η αντίστοιχα τα πτυχία των ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών με δίδακτρα στα ελληνικά ΑΕΙ.

Και η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθούν να αποποιηθούν τις ευθύνες τους, πότε ρίχνοντας το μπαλάκι ο ένας στον άλλον, πότε στις επαγγελματικές ενώσεις και πότε στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Ομως, τα πεπραγμένα τους είναι συγκεκριμένα. Μαζί εφάρμοσαν τις κατευθύνσεις της ΕΕ για την αποσύνδεση του πτυχίου από το επάγγελμα, αντικατέστησαν τα δικαιώματα με προσόντα. Μαζί μετέτρεψαν το πτυχίο σε ένα χαρτί που πιστοποιεί απλώς κάποια προσόντα ανάμεσα σε άλλα. Μαζί έφτιαξαν το πλαίσιο, ώστε να μην αρκεί το πτυχίο για να εργαστούν οι απόφοιτοι στο αντικείμενο σπουδών, αλλά να πρέπει να «πιστοποιούν» κάθε λίγο και λιγάκι τις γνώσεις τους και μάλιστα σε φορείς που δεν είναι εκπαιδευτικοί. Εύλογα, λοιπόν, οι φοιτητές αναρωτιούνται: Δεν πιστοποιηθήκαμε όταν δώσαμε πανελλαδικές και περάσαμε στη σχολή μας; Δεν πιστοποιηθήκαμε όταν διαβάσαμε και περάσαμε δεκάδες μαθήματα; Οταν παρακολουθήσαμε και περάσαμε τα εργαστήριά μας; Οταν κάναμε την πτυχιακή μας εργασία; Οταν ολοκληρώσαμε την πρακτική μας;

Με ευθύνη και της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ οι φοιτητές γίνονται πειραματόζωα στους σχεδιασμούς τους. Και ενώ είναι οι ίδιοι που δεν έχουν πάρει μέτρα για την αναβάθμιση των σπουδών, με βελτίωση του περιεχομένου και της επιστημονικής συγκρότησης των προγραμμάτων σπουδών, με πρόσληψη διδασκόντων, με άνοιγμα νέων αιθουσών, με ολιγομελή εργαστήρια και υποδομές υψηλού επιπέδου κ.λπ... κατηγορούν τους φοιτητές για τα αποτελέσματα της δικής τους πολιτικής και επιλογών, χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τα προβλήματα που οι ίδιοι προκάλεσαν, για να καθυστερούν επ' αόριστον την αναγνώριση των πτυχίων.

Αν και σε πρώτη ανάγνωση μοιάζει αντιφατικό το ότι η συντριπτική πλειοψηφία των σχολών και τμημάτων έχουν αξιολογηθεί θετικά και πιστοποιηθεί από την ΕΘΑΑΕ, ωστόσο δεν αποδίδουν στους αποφοίτους επαγγελματικά δικαιώματα, τελικά «βγάζει νόημα», καθώς οι αξιολογήσεις τους δεν έχουν σκοπό να «μετρήσουν» και να λύσουν τα πολύ σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν αλλά την ευθυγράμμιση προγραμμάτων σπουδών, πτυχίων, φοιτητών κι αποφοίτων με τις εφήμερες προτεραιότητες της αγοράς.

Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία της έκθεσης της ίδιας της ΕΘΑΑΕ, όπου η έτσι κι αλλιώς προβληματική αναλογία διδασκόντων - φοιτητών (1/69) σε σχολές των τμημάτων που «πανεπιστημιοποιήθηκαν» δείχνει τις πραγματικά τραγικές ελλείψεις, π.χ. ΔΙΠΑΕ 1/138, ΕΛΜΕΠΑ 1/123. Υπάρχουν μαθήματα σε όλες τις σχολές που ξεκινάνε στα μέσα του εξαμήνου, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα τους μηχανολόγους και τα βιοϊατρικά του ΠαΔΑ, που περίπου τα μισά μαθήματα ξεκίνησαν στα μέσα του εξαμήνου! Φοιτητές πετιούνται εκτός εργαστηρίων και κλινικών λόγω των ελλείψεων. Είτε με κριτήριο τη λογική της «ποινής», με προτεραιότητα τα τρέχοντα εξάμηνα καθώς, όπως λένε, «αφού κόπηκες την προηγούμενη φορά, χάθηκε η προτεραιότητά σου», είτε με κριτήριο το ποιος/α θα προλάβει να εγγραφεί πριν γεμίσει το εργαστήριο.

Μάλιστα, παρά τα εκρηκτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα συγκεκριμένα ιδρύματα, διαφημίζονται ως «πρωτοπόρα» για τη «σύνδεση με την αγορά» και ιδιαίτερα την τοπική, μέσω και των διαφόρων συμπράξεων με τους αντίστοιχους δήμους και Περιφέρειες αλλά και επιχειρήσεις με την αντίστοιχη έδρα.

Φυσικά η πράξη επιβεβαιώνει ότι αυτό δεν γίνεται με στόχο τη βελτίωση του επιπέδου ζωής του λαού της κάθε περιοχής. Αρκεί να δούμε ορισμένα παραδείγματα.

Το ΠαΔΑ, αν και διαφημίζεται ως το «πρώτο πράσινο πανεπιστήμιο», είναι απορίας άξιο πώς με έδρα στη Δυτική Αττική, μεταξύ των δεκάδων προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών που παρέχει, δεν βρέθηκε ούτε ένα που να ασχολείται με το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην περιοχή, που μολύνει τον αέρα που αναπνέει ο λαός της.

Από τη μια λένε πως «δεν υπάρχουν λεφτά» για να αντιμετωπιστούν οι τραγικές ελλείψεις σε αυτές τις σχολές, από την άλλη δίνονται 8,5 εκατομμύρια μόνο για την αγορά ακινήτου που θα στεγάσει το «κέντρο καινοτομίας στον τουρισμό» του ΠαΔΑ. Στόχος αυτού του κέντρου είναι η συμβολή στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων ως του «βαριού πυροβολικού» της καπιταλιστικής Ελλάδας, προτείνοντας λύσεις για να μεγαλώσει η τουριστική σεζόν, κι όχι η συμβολή στην εξασφάλιση ποιοτικών - φθηνών διακοπών για τον ελληνικό λαό...

Επιβεβαιώνεται για μια ακόμα φορά ότι ο «πόνος» τους για τη «σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά» σημαίνει προσανατολισμός και προσαρμογή όλο και περισσότερο του περιεχομένου των σπουδών και της παραγόμενης γνώσης στις ανάγκες των επιχειρήσεων και επιχειρηματική λειτουργία των ιδρυμάτων. Αυτά άλλωστε είναι τα βασικά που αξιολογούν.

«Να ξεκαθαρίσουμε ότι η πολιτική της κυβέρνησης δεν είναι η πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ. Η λογική της κυβέρνησης είναι η αναβάθμιση των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, μέσα στον Ενιαίο Χώρο Ερευνας και Εκπαίδευσης», έλεγε ο Κ. Γαβρόγλου, ως υπουργός Παιδείας επί ΣΥΡΙΖΑ, τον Οκτώβρη του 2017, δηλαδή λίγους μήνες πριν από την ίδρυση των νέων ιδρυμάτων - τμημάτων, μιλώντας στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

«Η κυβέρνηση θέτει την αναμόρφωση και ενίσχυση του τεχνολογικού τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης ως πολιτική προτεραιότητα αιχμής για την Παιδεία (...) και η αδυναμία σύνδεσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης με την παραγωγική διαδικασία θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν, σε μεγάλο βαθμό, μέσω της ενίσχυσης του τεχνολογικού τομέα της Εκπαίδευσης», είπε η Ν. Κεραμέως, υπουργός Παιδείας της ΝΔ, σε εκδήλωση στο ΠαΔΑ.

Ολες οι κυβερνήσεις, διαχρονικά, αυτό που επιδιώκουν να λύσουν είναι η μεγαλύτερη ευθυγράμμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με τις ανάγκες των εργοδοτών κι όχι να δώσουν λύση στις αγωνίες των νέων που σπουδάζουν και των οικογενειών τους, που με πολλές θυσίες και κόπους προσπαθούν να μορφωθούν.

«Η διαμόρφωση ενός ενιαίου χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα υπηρετήθηκε από όλες τις αστικές κυβερνήσεις. Ολοκληρώνεται - μέσα από δοκιμές, αστοχίες και αντιφάσεις - σε συνδυασμό με τις νέες ιεραρχήσεις του κεφαλαίου, ανάλογα με τη φάση του καπιταλιστικού κύκλου.

Σε αυτήν την προσπάθεια ξεχωρίζει όλη η διαδικασία αναδιαμόρφωσης του χώρου των πρώην ΤΕΙ: Οι αλλεπάλληλες αλλαγές στην ονομασία τους και στην καταστατική θέση τους στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι αναδιατάξεις τμημάτων και προγραμμάτων σπουδών. Εχουν καταλήξει ως τώρα στην πανεπιστημιοποίησή τους, αν και συνεχίζεται η συζήτηση για το μέλλον που θα έχουν.

Οσο κι αν ο όρος πανεπιστημιοποίηση προσπαθεί να εξωραΐσει και να συσκοτίσει την ουσία των εξελίξεων αυτών, παραμένει το γεγονός της διάκρισης και κατηγοριοποίησης Ιδρυμάτων, απονεμόμενων πτυχίων, αποφοίτων. Στην πράξη το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από τη διαβάθμιση των πτυχίων που δεν ισοτιμούνται, από τα σοβαρά προβλήματα έλλειψης υποδομών, διδασκόντων και λοιπού προσωπικού, φοιτητικής μέριμνας και χρηματοδότησης, που χρονίζουν και οξύνονται» (απόσπασμα από την έκδοση του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ).

Πίσω από τους συνεχείς πειραματισμούς των κυβερνήσεων, που τελικά τους πληρώνουν οι φοιτητές, είτε μένοντας ξεκρέμαστοι είτε αλλάζοντας τελείως αντικείμενο σε σχέση με αυτό που είχαν επιλέξει, βρίσκεται η «κινούμενη άμμος» της αγοράς.

Τα συγκεκριμένα ιδρύματα - τμήματα ιδρύθηκαν εξαρχής με σκοπό να αποτελούν μια διαφορετική κατηγορία πτυχίου των ΑΕΙ, πιο προσαρμοσμένη στον «τεχνολογικό τομέα», στην απόκτηση δεξιοτήτων στην εφαρμογή των επιστημονικών αντικειμένων, όπου αυτό χρειάζεται με βάση τις ανάγκες των εργοδοτών.

Πετυχαίνοντας με αυτόν τον τρόπο, μέσα από τις πολλές κατηγορίες πτυχίων και αποφοίτων, να εξασφαλίζουν ειδικευμένους εργαζόμενους σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας και της παραγωγής, με τα «κατάλληλα προσόντα», όπως λένε. Με ικανότητες και γνώσεις, που θα καλύπτουν όσα χρειάζονται σε κάθε φάση της παραγωγικής διαδικασίας, ώστε «η δουλειά τους να βγαίνει», στην πιο «συμφέρουσα τιμή».

Το φοιτητικό κίνημα, οι σύλλογοι φοιτητών που αυτές τις μέρες βρίσκονται σε κινητοποιήσεις, παλεύουν για την επαγγελματική κατοχύρωση των πτυχίων τους, για σύγχρονες σπουδές πανεπιστημιακού επιπέδου, για να εργαστούν αύριο στο αντικείμενό τους με σύγχρονα εργασιακά δικαιώματα.

Σε αυτήν την πάλη έρχονται αντιμέτωποι με το σύνολο της πολιτικής που εφαρμόζουν και επεκτείνουν οι κυβερνήσεις, που απομακρύνει όλο και περισσότερο από τις δυνατότητες της εποχής μας για σύγχρονες, υψηλού επιπέδου πανεπιστημιακές σπουδές, σε άμεση σύνδεση με την εργασία στο αντικείμενο σπουδών, προς όφελος των αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Γιατί, όσο κριτήριο για το αν θα προσφέρουν με τις γνώσεις και τις ικανότητες που κόπιασαν για να αποκτήσουν, παραμένει το κέρδος των λίγων κι όχι οι ανάγκες των πολλών, τόσο περισσότερο θα αντιμετωπίζουν πετσοκομμένη γνώση, ακόμα και στο ανώτατο επίπεδο της Εκπαίδευσης, θα ψάχνουν προσόντα για να «επικαιροποιούνται» ως εργαζόμενοι με βάση τις πρόσκαιρες ανάγκες της αγοράς, θα ενισχύονται οι κατηγοριοποιήσεις Ιδρυμάτων, πτυχίων, αποφοίτων, θα απομακρύνεται όλο και περισσότερο η δυνατότητα άσκησης του επαγγέλματος με μόνο εφόδιο το πτυχίο.

Το ΚΚΕ έχει πρόταση για τη λειτουργία και οργάνωση του πανεπιστημίου, θέτοντας στο επίκεντρο τη συμβολή του στις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Η πρόταση αυτή είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με την πολιτική που εφάρμοσαν όλες οι κυβερνήσεις και παρά τα μεγάλα λόγια για «αναβάθμιση», συνεχώς φέρνουν νέα υποβάθμιση του επιπέδου σπουδών και των πτυχίων.

«Το σύστημα της Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης περιλαμβάνει ισότιμα ιδρύματα, διασφαλίζοντας τον ενιαίο χαρακτήρα, περιεχόμενο και χρονική διάρκεια των προγραμμάτων σπουδών που οδηγούν στην κάθε επιστημονική και επαγγελματική ειδίκευση.

Γίνεται δυνατή, αλλά και αναγκαία, η ουσιαστική αναβάθμιση όλων των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και των πανεπιστημιακών σπουδών, χωρίς διακρίσεις και κατηγοριοποιήσεις. Η αναβάθμιση αυτή αφορά τόσο τους οικονομικούς όρους της λειτουργίας τους, όσο και την ενίσχυση του περιεχομένου σπουδών, την ουσιαστική στήριξη των πανεπιστημίων με όλο το απαιτούμενο ακαδημαϊκό και λοιπό προσωπικό, την ανάπτυξη κατάλληλων σύγχρονων υποδομών για διδασκαλία και έρευνα κ.ο.κ.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, αίρονται στην πράξη οι ανισοτιμίες, οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στα πανεπιστημιακά ιδρύματα που χαρακτηρίζουν το αστικό πανεπιστήμιο» (απόσπασμα από την έκδοση του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ).

Γι' αυτό προτείνουμε και παλεύουμε σε όλα τα «νέα» τμήματα και σχολές να γίνει αυτό που δεν έχει γίνει τόσα χρόνια. Να συγκροτηθούν αναβαθμισμένα, σύγχρονα προγράμματα που να ανταποκρίνονται στις σπουδές πανεπιστημιακού επιπέδου. Αυτό σημαίνει αντιστοίχιση μαθημάτων, συγγραμμάτων και προγραμμάτων σπουδών με εκείνα των τμημάτων που έχουν το ίδιο επιστημονικό αντικείμενο.

Το ΚΚΕ έχει επεξεργασμένη πρόταση για την εργασία των αποφοίτων με μόνο εφόδιο το πτυχίο, στον αντίποδα όσων υλοποιούν σήμερα οι κυβερνήσεις, που υπόσχονται «σύνδεση με την εργασία» και φέρνουν μεγαλύτερη αποσύνδεση των πτυχίων από το επάγγελμα.

«Σε αυτό το πλαίσιο, επιλύεται το πρόβλημα της ανεργίας και το πρόβλημα της αναντιστοιχίας σπουδών - επαγγέλματος, γιατί κατοχυρώνεται το πτυχίο ως μοναδική προϋπόθεση για το επάγγελμα.

Το δικαίωμα εξάσκησης του επαγγέλματος κατοχυρώνεται αυτόματα με την απόκτηση του πτυχίου και η πρόσβαση σε αυτό εξασφαλίζεται άμεσα με τη αποφοίτηση, με την τοποθέτηση του αποφοίτου σε αντίστοιχη θέση εργασίας» (απόσπασμα από την έκδοση του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ).

Γι' αυτό προτείνουμε και παλεύουμε στο πτυχίο να ενσωματώνεται και η γνώση και η δυνατότητα για την άσκηση του επαγγέλματος. Αλλωστε, οι σπουδές πανεπιστημιακού επιπέδου έχουν αυτόν τον ρόλο, δηλαδή να προετοιμάζουν με τα ανάλογα εφόδια και τις γνώσεις που απαιτούνται ανά αντικείμενο τους φοιτητές, ώστε ως απόφοιτοι να εργαστούν σε τομείς που απαιτούν επιστημονική ειδίκευση.

Το ΚΚΕ διεκδικεί αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης για τα συγκεκριμένα ιδρύματα, με βάση τις αυξημένες ανάγκες που έχουν, όπως διεκδικούν οι φοιτητικοί σύλλογοι. Υπάρχει η δυνατότητα οι ανάγκες αυτές να καλυφθούν σε αντιπαράθεση με τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων, που δίνουν εκατομμύρια για την επιχειρηματική λειτουργία των ιδρυμάτων, τις συμπράξεις και τα μνημόνια με επιχειρήσεις, τα διάφορα προγράμματα «αριστείας» της αγοράς, τις εργολαβίες κ.ά., αφήνοντας στα αζήτητα τις πραγματικές ανάγκες φοιτητών, εργαζομένων στα ιδρύματα.

Οι φοιτητές στα τμήματα που πανεπιστημιοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια, έχουν επιπλέον λόγους να συμπορευτούν με το ΚΚΕ, να το δυναμώσουν στις ερχόμενες εκλογές, να δυναμώσουν το ψηφοδέλτιο της ΠΚΣ στις φοιτητικές εκλογές, για να είναι πιο δυνατή παντού η δύναμη που παλεύει τα λογικά και αυτονόητα που διεκδικούν οι φοιτητές να γίνουν πράξη.