INTIME NEWS

Ερχεται να συμπληρώσει τις ρυθμίσεις που πέρασαν όλο τον τελευταίο χρόνο για αλλαγές στο Λύκειο (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, τρόπος πρόσβασης, περικοπές αντικειμένων κ.ά.), τη θεσμοθέτηση των εργαστηρίων δεξιοτήτων σε όλες τις βαθμίδες, την αύξηση του αριθμού μαθητών στις τάξεις και την «αυτοαξιολόγηση» του σχολείου.

Μαζί με την εφαρμογή όλων των νομοθετικών διατάξεων που ψηφίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια, συνιστά μια βαθιά αντιδραστική τομή στον πυρήνα της εκπαιδευτικής διαδικασίας: Στο τι και πώς μαθαίνουν οι μαθητές, στο τι και πώς διδάσκει ο εκπαιδευτικός και σε τι εργασιακό περιβάλλον θα δουλεύει από εδώ και εμπρός.

Βάση του νομοσχεδίου αποτελούν οι κατευθύνσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, που ενσωματώθηκαν άλλωστε και από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις, με τελευταία αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, οι απαιτήσεις του ΣΕΒ και των εργοδοτικών ενώσεων για έναν μελλοντικό εργαζόμενο φθηνό, ευέλικτο και προσαρμοσμένο στις δικές τους ανάγκες για κερδοφορία, για ένα σχολείο πιο φθηνό για το κράτος, ακόμα πιο ακριβό για τους γονείς και πιο «φιλικό» για τις επιχειρήσεις.

Στον πυρήνα του νομοσχεδίου βρίσκεται η έννοια της αυτονομίας. Ο,τι ενισχύει όμως την αυτονομία του σχολείου, αυξάνει ταυτόχρονα τη διαφοροποίηση και κατηγοριοποίησή του, οδηγεί δηλαδή στον διαχωρισμό σε σχολεία για την «ελίτ» και σχολεία για την «πλέμπα».

Τομή στο να ανοίξει ο δρόμος για τέτοιου είδους διαφοροποιήσεις, που εκφράζονται κατά κάποιον τρόπο «γεωγραφικά», ήταν η μετατόπιση μέρους των ευθυνών για τις σχολικές μονάδες στην Τοπική Διοίκηση, στο όνομα της λεγόμενης «αποκέντρωσης». Πρόκειται για στρατηγική επιλογή που θέλουν να βαθύνει κι άλλο.

Γι' αυτό προδιαγράφεται η παραπέρα «απαλλαγή» του κράτους από την υποχρέωση της χρηματοδότησης, της στελέχωσης, της επιμόρφωσης, γι' αυτό επανέρχεται το πρότυπο των διευθυντών - manager, που τους λύνουν τα χέρια για να αναζητούν χρηματοδοτήσεις και χορηγούς, γι' αυτό έρχεται και η αναμόρφωση του θεσμού του Σχολικού Συμβουλίου με ορισμό δυο μελών από το δήμο και τριών εκπαιδευτικών χωρίς κανέναν μαθητή, που ενισχύει το ρόλο των δημοτικών αρχών στις αποφάσεις της κάθε σχολικής κοινότητας.

Βέβαια η υπουργός Παιδείας διαβεβαιώνει ότι η κρατική χρηματοδότηση προς τις σχολικές μονάδες θα συνεχίσει κανονικά. Τότε γιατί άραγε όλη αυτή η πρεμούρα στο νομοσχέδιο για αναζήτηση χορηγών και χρηματοδοτήσεων; Μα γιατί η σημερινή πενιχρή χρηματοδότηση δεν φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες. Γιατί ήδη και σήμερα το σχολείο κοιτάει προς τις τσέπες των γονιών για να καλύψει μια σειρά ζητήματα και αυτό θα ενταθεί.

Παράλληλα όμως υπάρχει και μια άλλη πλευρά. Οι χορηγοί και οι χρηματοδότες θα συνδεθούν και με το περιεχόμενο του σχολείου, με τα επιπλέον εκπαιδευτικά προγράμματα που ενθαρρύνεται το κάθε σχολείο να εκπονεί.

Ακόμα περισσότερο λοιπόν με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ανοίγει ο δρόμος για την εντονότερη διαφοροποίηση των ίδιων των μαθητών ακόμα και μέσα στο ίδιο σχολείο, με το σπάσιμο ενιαίων στοιχείων που διατηρούνταν μέχρι τώρα στη μόρφωση όλων των μαθητών, όπως τα σχολικά βιβλία, με την ενθάρρυνση εκπόνησης διαφόρων προγραμμάτων, με τη γενίκευση των εργαστηρίων δεξιοτήτων που είχε ψηφιστεί και θα εφαρμοστεί από Σεπτέμβρη.

Εύλογα βέβαια θα αναρωτηθεί κανείς: Μα καλά και σήμερα δεν υπάρχει έντονη διαφοροποίηση από σχολείο σε σχολείο ή ακόμα και ανάμεσα στους μαθητές; Φυσικά υπάρχει. Και εκφράζει ακριβώς τις ταξικές διαφορές και ανισότητες που υπάρχουν στην κοινωνία. Ανισότητες που τελικά οδηγούν σε ταξικούς φραγμούς και στη μόρφωση των παιδιών. Οι διαφορετικές αφετηρίες από τις οποίες ξεκινούν οι μαθητές, που συναρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ταξική τους καταγωγή, είναι συχνά εμφανείς πριν ακόμα πατήσουν το πόδι τους στο σχολείο στα 4 ή στα 6 τους χρόνια. Το σχολείο που έχουμε σήμερα, αντί να τις αμβλύνει, τις αναπαράγει. Το σχολείο που θέλουν να φτιάξουν θα τις διογκώσει ακόμα περισσότερο.

Η κυβέρνηση επιχειρεί να εμφανίσει τα παραπάνω ως νοιάξιμο για τις ανάγκες των μαθητών. Υπονοεί ότι το να φτιάξεις π.χ. ένα πιο εύκολο βιβλίο, με λιγότερες απαιτήσεις για τους πιο αδύναμους μαθητές, και αντίστοιχα ένα πιο πλούσιο και εμπλουτισμένο για τους πιο μελετηρούς, ακουμπά στις δικές τους ανάγκες και τους βοηθά. Δεν είναι όμως έτσι. Αυτό που κάνει είναι να προδιαγράφει νωρίτερα το μέλλον τους, την πορεία τους τόσο στην Εκπαίδευση όσο και αργότερα στην παραγωγή. Να υψώνει ακόμα υψηλότερους φραγμούς για τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν ένα καλύτερο επίπεδο μόρφωσης.

«Ολα τα παιδιά πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να φοιτήσουν σε ένα δημόσιο σχολείο και να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες στη συνέχεια, να επιλέξουν για το τι θα κάνουν στη ζωή τους», είπε ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης κατά την παρουσίαση των κυβερνητικών σχεδίων και αναφέρθηκε στην επαναφορά του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ώστε οι μαθητές να επιλέγουν μόνοι τους τον δρόμο που θα ακολουθήσουν και στις άλλες επαγγελματικές διαδρομές που δίνονται, όπως τα Πρότυπα ΕΠΑΛ και η Επαγγελματική Εκπαίδευση εκτός πανεπιστημίου όπως τα δημόσια ΙΕΚ. «Να δημιουργήσουμε προοπτικές ζωής για κάθε παιδί», είπε δείχνοντας ότι έχουν στραμμένο το βλέμμα στους αυριανούς αποφοίτους της Εκπαίδευσης, τους αυριανούς εργαζόμενους.

Βέβαια, πάνω κάτω αυτές οι εκπαιδευτικές «επιλογές» υπάρχουν και σήμερα, αλλά η κυβέρνηση θέλει να τις ενισχύσει. Γιατί είναι στόχος χρόνια τώρα της ΕΕ να αυξήσει το ποσοστό των μαθητών που σπρώχνονται πρόωρα εκτός της Γενικής Εκπαίδευσης.

Πόσο όμως ελεύθερη θα είναι αυτή η επιλογή των μαθητών, όταν από τα πρώτα τους χρόνια στα θρανία το ίδιο το σχολείο θα τους διαχωρίζει σε αυτούς που μπορούν κι αυτούς που... δεν μπορούν; Η εικόνα άλλων εκπαιδευτικών συστημάτων που έχουν προχωρήσει εδώ και χρόνια τέτοιες αλλαγές, όπως π.χ. στην Αγγλία ή στη Γερμανία, είναι ενδεικτική: Είναι εξαιρετικά σπάνιο έως αδύνατο μαθητής από ένα διαφοροποιημένο σχολείο φτωχών εργατικών συνοικιών να προσεγγίσει ένα ανώτερο επίπεδο μόρφωσης.

Ασε που στο κυβερνητικό λεξιλόγιο επαναλαμβάνονται διαρκώς οι «ευκαιρίες», κι αυτό από μόνο του σημαίνει ότι η Εκπαίδευση δεν παρέχεται εξίσου σε όλους, δεν είναι δηλαδή δικαίωμα όλων. Γιατί την «ευκαιρία» είναι ατομική σου ευθύνη αν θα την αρπάξεις και θα την αξιοποιήσεις σωστά, παύει να είναι ευθύνη και υποχρέωση του κράτους να παρέχει εξίσου ένα επίπεδο μόρφωσης για όλα τα παιδιά και να βοηθά εξίσου τους πιο αδύναμους να κατακτήσουν αυτό το επίπεδο.

Γίνεται πιο έντονα υπόθεση της κάθε οικογένειας να βοηθήσει το παιδί της να τα βγάλει πέρα, κι αυτό φυσικά προσδιορίζεται απόλυτα από την οικονομική δυνατότητα που έχει. Κι αυτό έγινε πιο έντονα φανερό με την εμπειρία της φετινής χρονιάς με την τηλεκπαίδευση, που μια οικογένεια πάσχιζε με δανεικό wifi κι άλλοι είχαν δυο και τρεις συσκευές. Θα φανεί ακόμα πιο έντονα και τις επόμενες χρονιές, που εκπαιδευτικοί και μαθητές θα έρθουν έντονα αντιμέτωποι με τα κενά και τις μορφωτικές απώλειες που έχουν συσσωρευθεί, χωρίς η κυβέρνηση να παίρνει κανένα μέτρο γι' αυτά και άλλες οικογένειες θα μπορούν να καλύπτουν φροντιστήρια και ιδιαίτερα και άλλες όχι.

Με άλλα λόγια, όσο αναπαράγεται και διογκώνεται η διαφοροποίηση, τόσο παύει το «για όλους». Οσο προχωράει η αυτονομία τόσο αυξάνονται οι ταξικοί φραγμοί, τόσο πλήττονται τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών των λαϊκών στρωμάτων.

Για όλους τους παραπάνω και για πολλούς ακόμα λόγους, το νομοσχέδιο πρέπει να απορριφθεί. Γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές πρέπει να το αντιπαλέψουν στην πράξη. Πρέπει να αντισταθούν όχι μόνο τώρα με μαζικές κινητοποιήσεις και πρωτοβουλίες όταν θα πάρει το δρόμο του για τη Βουλή μετά τη διαβούλευση, αλλά και αύριο κατά την προσπάθεια εφαρμογής του. Να αντισταθούν με κάθε τρόπο στην ένταση της κατηγοριοποίησης, που θα τη φέρει η ίδια η ζωή και θα φαντάζει σαν εύκολη λύση και τάχα προς το συμφέρον των μαθητών.

Και για να αναπτυχθούν τέτοιες ισχυρές αντιστάσεις, αφετηρία δεν μπορεί να είναι η υπεράσπιση του σημερινού σχολείου, αλλά η υπεράσπιση των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων που γεννά η εποχή μας για τα μορφωτικά δικαιώματα όλων των παιδιών.

Γιατί υπάρχει και ανάγκη και δυνατότητα σήμερα π.χ. να μειωθούν οι μαθητές ανά τάξη, να γίνουν μόνιμοι διορισμοί εκπαιδευτικών για την κάλυψη του συνόλου των κενών στα σχολεία και όχι μόνο για το 20% των κενών, να αναπροσαρμοστούν τα αναλυτικά προγράμματα και η ύλη για την κάλυψη των μαθησιακών κενών που έχουν προκύψει, να λειτουργήσουν από την αρχή της χρονιάς τα Προγράμματα Ενισχυτικής Διδασκαλίας και ΠΔΣ, να υπάρξει κρατικό σχέδιο ανάπτυξης των σχολικών υποδομών και αυξημένη κρατική χρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών, να αναβαθμιστεί το σύνολο των υποδομών των σχολείων (τεχνολογικός εξοπλισμός, εργαστήρια, χώροι άθλησης κ.ά.).

Κι αυτά είναι στοιχειώδεις ανάγκες σήμερα για όλα τα παιδιά. Γι' αυτό και η απάντηση τόσο στο σημερινό ταξικό σχολείο, όσο και στο σχολείο που θέλουν να φέρουν που θα γίνει ακόμα χειρότερο, είναι το ενιαίο σχολείο των σύγχρονων λαϊκών αναγκών που έχει περιγράψει και αναλύσει στην πρότασή του το ΚΚΕ.