Eurokinissi |
Ηδη από τη ΔΕΘ ο υπουργός Ενέργειας είχε εξαγγείλει 200 εκατομμύρια ευρώ για αυτόν τον σκοπό, οι εξελίξεις τις τελευταίες μέρες ωστόσο φαίνεται να τρέχουν πιο γρήγορα. Τη Δευτέρα 29 Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε διυπουργική σύσκεψη υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη και τη συμμετοχή των υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης και Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ συμμετείχε και ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, επικεφαλής αντιπροσωπείας. Χτες Πέμπτη πραγματοποιήθηκε παρόμοια σύσκεψη με τους ίδιους συμμετέχοντες, ενώ από πολλούς ως ημέρα ανακοινώσεων προσδιορίζεται η ερχόμενη Τρίτη 7 Οκτωβρίου, όπου θα πραγματοποιηθεί η Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, παρουσία του πρωθυπουργού.
Την ανάγκη της μείωσης του ενεργειακού κόστους επισημαίνουν μια σειρά αστικά επιτελεία, σε μια ευρύτερη συζήτηση που αφορά το «παραγωγικό μοντέλο» της χώρας, συζήτηση βέβαια στην οποία αντανακλώνται και αντιτιθέμενα συμφέροντα όπως των ενεργειακών ομίλων με τις ενεργοβόρες βιομηχανίες κυρίως της μεταποίησης.
«Ο περιορισμός του ενεργειακού κόστους και η μετάβαση στην πράσινη οικονομία είναι καθοριστικοί παράγοντες για την ανταγωνιστικότητα, ιδίως σε ενεργοβόρους κλάδους», σημείωσε χαρακτηριστικά σε μια από τις παρεμβάσεις του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.
Η κυβέρνηση όντας πάντα πρόθυμη επεξεργάζεται λύσεις ανακυκλώνοντας τις επισημάνεις της για τις δημοσιονομικές αντοχές, που όμως, όπως έχει αποδειχθεί, είναι τεράστιες για τα θέλω του κεφαλαίου και ελάχιστες και «ανελαστικές» για τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες.
Από την πλευρά του ο ΣΕΒ πιέζει για σχετικά πακέτα στήριξης συνδέοντάς τα φυσικά με την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. «Δυστυχώς, έχουμε πολύ μεγάλη διαφορά στο κόστος Ενέργειας από τους ανταγωνιστές μας, όπως η Τουρκία, είτε ανταγωνιστές της Κεντρικής Ευρώπης και της Δυτικής Ευρώπης. Αυτό μας φέρνει όλους σε μια κατάσταση αρκετά δυσχερή», σημείωσε ο πρόεδρός του σε πρόσφατη εκδήλωση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας. Προειδοποίησε μάλιστα - με τους γνωστούς εκβιαστικούς τόνους - ότι «στον ΣΕΒ υπάρχουν ήδη δύο εταιρείες, οι οποίες αντιλαμβάνομαι, από τον τρόπο με τον οποίο φέρνουν τα θέματα, ότι μελετούν το ενδεχόμενο να κλείσουν δύο μεγάλα εργοστάσια στην Ελλάδα, εάν δεν δοθεί σύντομα κάποια λύση. Εταιρείες της βαριάς βιομηχανίας και εταιρείες που θα πονέσει η οικονομία μας αν τις χάσουμε».
Με τη «δαμόκλειο σπάθη» του κλεισίματος επιχειρήσεων δικαιολογείται άλλωστε κάθε φορά το «όλα για το κεφάλαιο». Εξάλλου, η θωράκιση και η ενίσχυση της κερδοφορίας αποτελούν το κύριο κριτήριο για το άνοιγμα, τη μεταφορά ή το κλείσιμο εργοστασίων. Το παράδειγμα της ΛΑΡΚΟ βέβαια είναι διαφωτιστικό για το πόσο κόπτονται όλοι αυτοί και σε ποια βάση για τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας και αν θα βρεθούν εργαζόμενοι χωρίς δουλειά. Στη ΛΑΡΚΟ, μιας και μιλάμε για ενεργειακό κόστος, η κρατική τότε ΔΕΗ έδινε ρεύμα κατά 40% προσαυξημένο σε σύγκριση με τις άλλες ενεργοβόρες βιομηχανίες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να πληρωθούν οι υπέρογκοι λογαριασμοί.
Γυρνώντας στο συζητούμενο σχέδιο δημοσιεύματα θέλουν τη μερική αντιγραφή του «ιταλικού μοντέλου», με την επιδότηση να γίνεται με μορφή «ενεργειακού δανείου». Σύμφωνα με όσα γράφονται, συνολικά 200 εκατομμύρια ευρώ θα δίνονται κάθε χρόνο, για τρία χρόνια, με τη μορφή των δανείων τα οποία θα επιστραφούν την επόμενη 20ετία, με επενδύσεις σε ΑΠΕ.
Με όσα έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστά, ο ΣΕΒ προτείνει επιδότηση περίπου 10 TWh κατανάλωσης ετησίως για τις πλέον ενεργοβόρες βιομηχανίες Υψηλής και Μέσης Τάσης. Η επιδότηση για αυτή την ποσότητα Ενέργειας θα ισχύσει την τριετία (2025-2028) με τιμή αναφοράς 60 ευρώ/MWh. Παράλληλα οι βιομηχανίες θα δεσμευτούν ότι θα επιστρέψουν 20 TWh μέσα στην επόμενη 20ετία, μέσω επενδύσεων σε περίπου 1,75 GW νέων ΑΠΕ. Η πρόταση προβλέπει την κάλυψη του 100% της καταναλισκόμενης Ενέργειας στην Υψηλή Τάση και του 80% στις επιλέξιμες μονάδες της Μέσης Τάσης, όπου θα συγκαταλέγουν επιχειρήσεις πέραν της βιομηχανίας, όπως σούπερ μάρκετ. Με βάση τα παραπάνω υπάρχουν εναλλακτικά σχέδια του ΣΕΒ (για το πόσες επιχειρήσεις υψηλής και μέσης τάσης επιδοτούνται), με την ετήσια επιδότηση να εκτοξεύεται στα 285 ή και στα 367 εκατομμύρια ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση ο λαός ως φορολογούμενος θα «δανείσει», για να ελαφρύνει το ενεργειακό κόστος των μεγαλοβιομηχάνων. «Δανεικά και αγύριστα» αφού η αποπληρωμή (αν και όταν γίνει) θα γίνει με νέες πράσινες μπίζνες των ίδιων και σαλπάρισμα για νέα κέρδη. Είναι ακόμη μια σελίδα του «δελτίου πληρωμής» των εργατικών - λαϊκών οικογενειών, που ταυτόχρονα ως καταναλωτές είναι αντιμέτωπες με την ενεργειακή φτώχεια, τα πανάκριβα τιμολόγια Ενέργειας αλλά και τη μετακύλιση του κόστους στα βιομηχανικά και άλλα προϊόντα, πληρώνοντας συνολικά τις συνέπειες της Ενέργειας - εμπόρευμα, της «πράσινης μετάβασης» που τροφοδοτεί εκ νέου το συγκεκριμένο σχέδιο, της εγκατάλειψης της αξιοποίησης του εγχώριου λιγνίτη και των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, των ανταγωνισμών και των σχεδιασμών για «απεξάρτηση» από το ρωσικό φυσικό αέριο κ.ά.
INTIME NEWS |
Ενα τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Ενίσχυση των υπηρεσιών των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων και συναφή οργανωτικά και διοικητικά ζητήματα». Μια συζήτηση που εστίασε στο υπερμνημόνιο του Ταμείου Ανάκαμψης, στον τρόπο με τον οποίο θα εκταμιευτούν τα πακέτα για τους επιχειρηματικούς ομίλους και, βέβαια, στα επιπλέον αντιλαϊκά προαπαιτούμενα που πρέπει να περάσουν ώστε να δοθούν οι χρηματοδοτήσεις.
Θυμίζουμε ότι γι' αυτό το θέμα έχει σηκωθεί πολλή συζήτηση τελευταία, μιας και έχουν βγει τα «μαχαίρια» ανάμεσα στους ομίλους για τη μοιρασιά των πακέτων του Ταμείου Ανάκαμψης, δεδομένων της στροφής στην πολεμική οικονομία και των δυσκολιών στην εύρεση νέων πεδίων κερδοφορίας στην ΕΕ. Κάτι που επιβεβαιώθηκε και με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη κλιμακίου της Κομισιόν στην Αθήνα, προκειμένου να εξεταστούν όλα τα σχετικά ζητήματα, καθώς το Ταμείο ολοκληρώνει τον κύκλο του σε έναν χρόνο, τον Σεπτέμβρη του 2026, και η κυβέρνηση έχει «ανοιχτά» 194 ορόσημα. Η μόνη «βεβαιότητα» είναι ότι την ίδια στιγμή τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα προχωρούν κανονικά, ενώ έχουν προγραμματιστεί και μια σειρά άλλα.
Η κυβέρνηση μέσω του εισηγητή της, Νεοκλή Κρητικού, παρουσίασε ένα νομοσχέδιο με στόχο την «ενίσχυση των υπηρεσιών των αναπτυξιακών προγραμμάτων, για την ταχύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, νομοσχέδιο του οποίου οι διατάξεις παρέχουν τα πλεονεκτήματα της αναβάθμισης και της ευελιξίας». Ουσιαστικά η κυβέρνηση θέλει να επισπεύσει τις διαδικασίες παράδοσης των «πακέτων» του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. ΕΣΠΑ) σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Στόχος, όπως προαναφέραμε, είναι η γρήγορη ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, με κίνητρα κρατικές χρηματοδοτήσεις, χρηματοδοτικά εργαλεία όπως ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, «Πράσινο» Ταμείο, Πολεμικό Ταμείο, τώρα και άλλες ενισχύσεις και φοροαπαλλαγές, για την προώθηση των αναγκαίων επενδυτικών προγραμμάτων, για τόνωση της επιχειρηματικότητας.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, στην τοποθέτησή του ουσιαστικά κατήγγειλε τη ΝΔ γιατί το νομοσχέδιο «είναι μνημείο προχειρότητας και απουσίας οποιουδήποτε σοβαρού σχεδίου ανάπτυξης της χώρας. Μπαλώματα, δήθεν μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, που όμως δεν έχει τίποτα χειροπιαστό». Εψεξε δε την κυβέρνηση ότι «δημιουργείτε έναν παράλληλο μηχανισμό διοικητικού προσωπικού με ειδικές προνομιακές ρυθμίσεις», για να προσθέσει πως «δεν υπάρχει κανένα όραμα για την ανάπτυξη, την αξιοκρατική και διαφανή αξιολόγηση και αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων».
Είναι προφανές ότι για το ΠΑΣΟΚ το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το ίδιο «ευαγγέλιο» στο οποίο από κοινού με τη ΝΔ ορκίζονται πίστη. Γι' αυτό λοιπόν οι αναφορές είναι για την ταχύτητα με την οποία υλοποιείται αυτό το υπερμνημόνιο, που περιλαμβάνει εκατοντάδες αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, καθώς επίσης για το σε ποιους μοιράζονται τα «πακέτα», αντανακλώντας και τα τμήματα του κεφαλαίου που στηρίζονται από το ένα και το άλλο αστικό κόμμα. Αυτήν την κοινή στρατηγική επιχειρούν να την «αναβαπτίσουν» ως «ανάπτυξη για όλους», με τον Ανδρουλάκη να παρουσιάζει ως τάχα αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης μια κυβέρνηση «που συζητάει με τις τοπικές κοινωνίες, που δημιουργεί μηχανισμούς ελέγχου και προτεραιοποίησης μεγάλων έργων σε όλη τη χώρα τα οποία θα αλλάξουν το κλίμα της οικονομίας, την ποιοτική ανάπτυξη, το κοινωνικό μέρισμα αυτής της ανάπτυξης».
Εξάλλου, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ έχουν μοιρασμένους ρόλους ως συστημική αντιπολίτευση προκειμένου να επαναφέρουν την κυβέρνηση στην «τάξη» όταν αισθάνονται ότι ...απομακρύνεται από τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Στη συγκεκριμένη συζήτηση αυτόν τον ρόλο ανέλαβε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος.
Είπε: «Τι πετυχαίνετε, λοιπόν; Η Ελλάδα να απομακρύνεται συνεχώς από την Ευρώπη. Αυτό είναι ο κ. Μητσοτάκης. Ο ΣΥΡΙΖΑ με συνέπεια εδώ και αρκετά χρόνια καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις, νομοτεχνικά επεξεργασμένες, τεκμηριωμένες με εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους». Αυτή και μόνο η διατύπωση είναι η απόδειξη της στρατηγικής σύμπλευσης με τη ΝΔ. Οταν λένε ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύονται από εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αυτομάτως σημαίνει ότι είναι ενταγμένες στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων που θέτει η ΕΕ και οι οποίες τσακίζουν το λαό, θεωρώντας τις ανάγκες του κόστος.
Στη συνέχεια εστίασε στη «χαμένη ευκαιρία» της κυβέρνησης να αξιοποιήσει το Ταμείο Ανάκαμψης, λες και οι πακτωλοί χρημάτων δεν πάνε στους επιχειρηματικούς ομίλους, την ώρα που τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, που «πάνε πακέτο», φορτώνονται στις πλάτες των λαϊκών νοικοκυριών...
«Το νομοσχέδιο είναι ενδεικτικό της αποτυχίας της κυβέρνησης. Είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που δυστυχώς είναι η χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα. Είχαμε μια ιστορική ευκαιρία για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εσείς τη σπαταλήσατε: Απορρόφηση στο ένα τρίτο, στο 36%. Λιμνάζουν 4,1 δισεκατομμύρια ανεκμετάλλευτα. Το 37% των οροσήμων έχει ολοκληρωθεί και απομένει λίγος χρόνος μέχρι το 2026. (...) Είπατε πολλά για το Ταμείο Ανάκαμψης. Αποτύχατε όμως. Η στόχευσή σας ήταν οι γρήγορες αρπαχτές, να πάρουν οι λίγοι τα λεφτά και να τα κάνουν αέρα, δυστυχώς, και όχι πραγματικές επενδύσεις. Αυτή είναι η διαφορετική μας αντίληψη».
Αυτή λοιπόν είναι η αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ. Να μοιραστούν τα λεφτά σε άλλους ομίλους από εκείνους στους οποίους μοιράστηκαν, κάτι σαν εκείνο το τσιτάτο της κυβερνητικής θητείας του περί «δίκαιης ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας».
Οι δήθεν αντισυστημικοί της Ελληνικής Λύσης, με τον ειδικό τους αγορητή Βασίλη Βιλιάρδο, ήταν επίσης αποκαλυπτικοί. Κύριο στοιχείο κριτικής, όπως και από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ: «Η καθυστερημένη αυτή ενέργεια τεκμηριώνει την έλλειψη οργάνωσης του υπουργείου, οπότε επεξηγεί την αποτυχία του. Γιατί αποτυχία του υπουργείου στο Ταμείο Ανάκαμψης; Λόγω της πολύ χαμηλής πραγματικής απορρόφησης των κοινοτικών ενισχύσεων».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρέμβαση της Πλεύσης Ελευθερίας, που, αν και ισχυρίζεται ότι έχει σηκώσει αντισυστημική παντιέρα, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά το πόσο συστημικό σκυλάκι είναι. Ο ειδικός αγορητής της, Αλέξανδρος Καζαμίας, έλεγε πως «υπάρχει κίνδυνος - και το θέσαμε ξανά στη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή - να μην προλάβει η χώρα να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις. Υπάρχουν για παράδειγμα 145 προαπαιτούμενα τα οποία πρέπει να πληρωθούν ούτως ώστε να εκταμιευτεί η επόμενη δόση. Με τον τρόπο αυτό διακινδυνεύεται η απώλεια σημαντικών κονδυλίων, τα οποία κονδύλια θα έχουν μεγάλη επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη». Θα μπορούσε άνετα να ήταν τοποθέτηση υπουργού της κυβέρνησης ή στελέχους της Κομισιόν, αφού - πράγματι - και η κυβέρνηση και η Κομισιόν έχουν ακριβώς την ίδια ανησυχία: Πώς θα υλοποιηθούν γρήγορα τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, πώς θα τσακιστούν εργασιακά και λαϊκά δικαιώματα...
Και, βέβαια, και η Πλεύση δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ποιοι όμιλοι θα πάρουν τις χρηματοδοτήσεις και πώς αυτές θα αξιοποιηθούν με ...διαφάνεια. Είπε ο Καζαμίας: «Η προσέγγιση επίσης του νομοσχεδίου είναι τέτοια ώστε το μόνο που φαίνεται να απασχολεί την κυβέρνηση είναι να απορροφηθούν τα ποσά. Από εκεί και πέρα, το πώς θα επενδυθούν, το κατά πόσο θα επενδυθούν με σεβασμό στις διαδικασίες διαφάνειας και κατά πόσο θα υπάρχει αποτελεσματικότητα από τις επενδύσεις αυτές, είναι θέματα με τα οποία το νομοσχέδιο είτε δεν ασχολείται, είτε ασχολείται πάρα πολύ επιδερμικά. Πρόκειται για εμβαλωματικές ρυθμίσεις, για μερεμέτια, στην πραγματικότητα, που έρχονται καθυστερημένα».
Στο ίδιο μήκος κύματος, αυτό της «μεγάλης χαμένης ευκαιρίας», κινήθηκε και η Νέα Αριστερά. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του προέδρου της, Αλέξη Χαρίτση: «Το έχουμε πει πάρα πολλές φορές, ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του έχει θυσιάσει τελικά μια πραγματικά μεγάλη ευκαιρία για τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Και σε λίγο καιρό - γιατί πλησιάζει ο καιρός που θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας - θα είναι πλέον πάρα πολύ εμφανές πόσο ισχνό είναι το αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία».
Καημός και για τη Νέα Αριστερά η ...συνεχής τροποποίηση των αντιλαϊκών ορόσημων και η χαμηλή απορρόφηση... «Ομως - και θέλω να επιμείνω σε αυτό - το πρόβλημα δεν είναι μόνο ποσοτικό, δεν είναι μόνο ότι είναι χαμηλά τα ποσοστά απορρόφησης. Το πρόβλημα είναι πρωτίστως ποιοτικό», είπε ο Χαρίτσης, επαναλαμβάνοντας με δήθεν «αριστερό» φερετζέ το παραμύθι ότι δήθεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη προς όφελος και του κεφαλαίου και του λαού.
Ολα όσα ανέδειξαν τα κόμματα της αστικής αντιπολίτευσης είναι και τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους: Τι θα προκύψει από την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης, πώς θα απορροφηθούν τα έργα, πού θα πάνε τα πακέτα, γιατί υπάρχουν καθυστερήσεις - όπως ανέδειξε και η πρόσφατη επίσκεψη του κλιμακίου της Κομισιόν για το θέμα.
Πάνω σε αυτό το έδαφος εκδηλώνονται αντιπαραθέσεις ανάμεσά τους, που αντανακλώνται και σε διεργασίες στο πολιτικό σύστημα. Με τις αναθεωρήσεις φαίνεται ότι θα αλλάζουν οι διατυπώσεις για τα ορόσημα, ανάλογα με τις επικαιροποιημένες ανάγκες του κεφαλαίου, καθώς η στροφή στην πολεμική οικονομία απαιτεί και τις σχετικές προσαρμογές.
Την ώρα που όλα τα άλλα κόμματα έκαναν «κριτική» στην κυβέρνηση ζητώντας της να τρέξει πιο γρήγορα το αντιλαϊκό της έργο, για μια ακόμα φορά μόνο οι βουλευτές του ΚΚΕ ανέδειξαν ότι το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα ακόμα υπερμνημόνιο στις πλάτες του λαού, συνέχεια των μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων, έρχεται να θωρακίσει, να ενισχύσει και να δυναμώσει την καπιταλιστική κερδοφορία, με προαπαιτούμενα για την εκταμίευσή του το τσάκισμα των εργασιακών ασφαλιστικών δικαιωμάτων, τη φοροληστεία του λαού, τις ιδιωτικοποιήσεις και την πολύμορφη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων. Μόνο το ΚΚΕ και οι βουλευτές του ανέδειξαν πως το 99% των χρημάτων του Ταμείου πηγαίνει στο 0,01% των επιχειρήσεων και των ομίλων, ενώ οι μικροί αυτοαπασχολούμενοι, οι βιοπαλαιστές αγρότες, οι επαγγελματίες της πόλης και του χωριού δεν παίρνουν τίποτα. Ακόμη κι αν ελάχιστοι πάρουν κάποια ψίχουλα (κι αυτό για να τρέξουν συγκεκριμένα σχέδια όπως π.χ. της περιβόητης «ψηφιοποίησης» του αστικού κράτους), τους τα παίρνουν πίσω τρίδιπλα μέσα από φοροκυνηγητό και πρόστιμα, συνολικά την αντιλαϊκή πολιτική. Ενώ την ίδια ώρα δεν πάει «δεκάρα τσακιστή» στις λαϊκές ανάγκες σε Παιδεία, Υγεία, υποδομές αντιπυρικής, αντιπλημμυρικής, αντισεισμικής προστασίας. Οι βουλευτές του Κόμματος τόνισαν ακόμη πως το κοινό «αναπτυξιακό σχέδιο» κυβέρνησης και αστικών κομμάτων είναι τώρα και η στροφή στην πολεμική οικονομία, με πακτωλό δισεκατομμυρίων ευρώ (28 έως 30 δισεκατομμυρίων) στους επιχειρηματικούς ομίλους, που θα πληρώσει και πάλι ο λαός με τον ιδρώτα και με το αίμα του. Ενώ ανέδειξαν πως η διέξοδος για τον λαό δεν βρίσκεται στην επιτάχυνση αυτής της πολιτικής κεφαλαίου - κυβέρνησης και ΕΕ, αλλά στη σύγκρουση με αυτή, στον δρόμο της ανατροπής του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος.
Η Δανία εισάγει την υποχρεωτική θητεία και για τις γυναίκες, ενώ στη Λιθουανία 10χρονα παιδιά εκπαιδεύονται στη χρήση drones
Copyright 2023 The Associated |
Σύμφωνα με απόρρητο έγγραφο που επικαλούνται το πρακτορείο «Reuters» και το «Politico», ο αρχηγός του γερμανικού στρατού Αλφονς Μάις πιέζει για ραγδαία επέκταση των δυνάμεών του έως το 2029, καθώς επιδιώκει να καταστεί ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος στρατός της Ευρώπης.
Ο ίδιος περιγράφει μία σαρωτική ενίσχυση, που θα διπλασιάσει σχεδόν τις ενεργές θέσεις και θα υπερτριπλασιάσει τις μονάδες εσωτερικής άμυνας μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Το έγγραφο που εστάλη στο υπουργείο Αμυνας και στον γενικό επιθεωρητή της Bundeswehr στις αρχές του μήνα, υποστηρίζει ότι «μόνο ένας πολύ μεγαλύτερος στρατός θα δώσει στη Γερμανία την αξιοπιστία να αποτρέψει τους αντιπάλους και να διεξάγει έναν πόλεμο υψηλής έντασης μαζί με τους συμμάχους».
Μέχρι το 2035 τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να δαπανούν για στρατιωτικούς σκοπούς το 5% του ΑΕΠ τους. Η γερμανική κυβέρνηση θα υπερδιπλασιάσει τις στρατιωτικές δαπάνες στα 152,8 δισ. ευρώ έως το 2029. Το 2024 οι δαπάνες ανήλθαν σε 74,5 δισ., ενώ 115,7 δισ. έχουν ήδη εγγραφεί στον προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους.
Αλλά ακόμη και ο πιο σύγχρονος εξοπλισμός χρειάζεται στρατιώτες. Και σύμφωνα με το εσωτερικό έγγραφο του Μάις, ο γερμανικός στρατός, ο οποίος βρίσκεται ακόμη σε φάση ανασύνταξης, χρειάζεται συνολικά περίπου 100.000. Ειδικότερα, η Γερμανία θα πρέπει μέχρι το 2029 να αυξήσει τους εν ενεργεία στρατιώτες κατά 45.000. Και αυτό πρέπει να γίνει «το συντομότερο δυνατό» για να συμβαδίσει ο στρατός με το «περιβάλλον απειλών».
Σύμφωνα με ΝΑΤΟικές «εκτιμήσεις», η Ρωσία το 2029 θα μπορούσε να είναι σε θέση να προχωρήσει σε μια μεγάλη επίθεση κατά των ευρωπαϊκών μελών. Ο Μάις έχει επίσης επανειλημμένα προειδοποιήσει για τη «ρωσική απειλή» και την «επιτακτική ανάγκη» να καταστεί η Γερμανία «επαρκώς ετοιμοπόλεμη έως το 2029». Το πρόγραμμα στρατιωτικοποίησης της ΕΕ «ReArm Europe», που μετονομάστηκε σε «Readiness 2030» (Ετοιμότητα 2030), θέτει επίσης αντίστοιχο χρονικό ορίζοντα.
Το έγγραφο που επικαλείται το «Politico» αναφέρεται στην ανάγκη για περίπου 90.000 ενεργές θέσεις και 64.000 μη ενεργές έως το 2029 - από τους σημερινούς 62.000 ενεργούς και 37.000 μη ενεργούς στρατιώτες. Παράλληλα, ο στρατός εντοπίζει την ανάγκη για επιπλέον 45.000 ενεργές και 15.000 μη ενεργές θέσεις έως το 2035.
Στο επίκεντρο τίθεται η «εδαφική άμυνα» της Γερμανίας. Σύμφωνα με το «Οργανωτικό Σχέδιο Γερμανίας», οι δυνάμεις της αναμένεται να αυξηθούν σε περίπου 138.000 θέσεις έως το 2029, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 9.500 νέων ενεργών στρατιωτών. Αυτό θα καθιστούσε τις δυνάμεις εσωτερικής άμυνας το μεγαλύτερο μέρος του μελλοντικού γερμανικού στρατού.
Ο Μάις επικαλείται επίσης την ανάγκη ενσωμάτωσης drones και ρομποτικών συστημάτων και διατήρησης μεγάλων αποθεμάτων προσωπικού και εξοπλισμού.
Οι τρέχουσες δομές της Γερμανίας, όπως προειδοποιεί ο ίδιος, δεν είναι ούτε κατά διάνοια επαρκείς. Η επίτευξη των στόχων θα απαιτούσε όχι μόνο μεγαλύτερο στράτευμα, αλλά και αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης, νέα μοντέλα στρατολόγησης και διαρκή πολιτική υποστήριξη.
Αυτά τα «νέα μοντέλα στρατολόγησης» επεξεργάζεται η συγκυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών (CDU) / Σοσιαλδημοκρατών (SPD) και το τελικό νομοσχέδιο για τη γενίκευση της στράτευσης - σε «εθελοντικό» προς το παρόν επίπεδο - αναμένεται να κατατεθεί στη γερμανική Βουλή μέχρι τα μέσα Δεκέμβρη.
Παρά τους πολεμικούς προϋπολογισμούς - ρεκόρ, η Bundeswehr δύσκολα προσελκύει και διατηρεί νέους στρατιώτες, με σχεδόν το 1/4 των νεοσύλλεκτων να αποχωρούν εντός των πρώτων έξι μηνών της θητείας τους.
Στον κυβερνητικό συνασπισμό υπάρχει «διχόνοια», αν ο στόχος για τον ισχυρότερο στρατό της Ευρώπης θα επιτευχθεί - σε αυτή τη φάση - με το «μαστίγιο» ή με το «καρότο». Ολες οι πλευρές συμφωνούν πως πρέπει να εισαχθεί κάποιας μορφής «εθνική θητεία», όμως η CDU/CSU υπερασπίζεται την επαναφορά της υποχρεωτικής θητείας, ενώ το SPD προτάσσει τη γενίκευση της θητείας ...«από την πίσω πόρτα».
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι όλοι οι 18χρονοι άντρες θα εγγράφονται για στρατιωτική θητεία, αν και η ένταξη θα παραμείνει εθελοντική σε πρώτη φάση και θα δοθούν ορισμένα «κίνητρα», εν μέσω επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου και αύξησης της ανεργίας με τον αριθμό των ανέργων να ξεπερνά τα 3 εκατ. τον Αύγουστο, για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία.
Ωστόσο, εάν δεν επιτευχθούν ορισμένοι στόχοι στρατολόγησης με την εθελοντική προσφορά, θα μπορούσε να επιστρέψει η υποχρεωτική στράτευση. Το γερμανικό αστικό κράτος θα μπορεί να επικαλεστεί «την κατάσταση ασφαλείας» και να επιστρατεύει όλους τους νέους άνδρες.
Ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Αμυνας Μπ. Πιστόριους τον περασμένο Ιούνη είχε δηλώσει ότι η Γερμανία χρειάζεται 80.000 - και όχι 100.000 όπως αναφέρει το έγγραφο Μάις - επιπλέον εν ενεργεία στρατιώτες και στους τρεις κλάδους των ενόπλων δυνάμεων (στρατός ξηράς, ναυτικό, αεροπορία) για να ανταποκριθεί στους νέους στόχους της ιμπεριαλιστικής «συμμαχίας».
Αλλες χώρες του ΝΑΤΟ επεκτείνουν επίσης το μέγεθος των στρατών τους.
Το κοινοβούλιο της Δανίας θέσπισε την υποχρεωτική θητεία και για τις γυναίκες από την 1η Ιούλη 2025. Μετά τη Νορβηγία και τη Σουηδία, η Δανία είναι η τρίτη χώρα που θεσπίζει την υποχρεωτική θητεία για τα δύο φύλα. Ταυτόχρονα, ο στρατιωτικός προϋπολογισμός της χώρας για το 2026 αυξάνεται κατά 6,8 δισ. ευρώ.
Γυναίκες υπηρετούν και σήμερα στη Δανία, αλλά σε εθελοντική βάση, αποτελώντας ήδη το 25% των ενόπλων δυνάμεων. Ο σχεδιασμός για το άμεσο μέλλον προβλέπει ότι η Δανία χρειάζεται κάθε χρόνο τουλάχιστον 7.500 στρατεύσιμους, άνδρες και γυναίκες.
Ετσι, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την καθιέρωση της στρατιωτικής θητείας για τις γυναίκες από το 2027, η κυβέρνηση της σοσιαλδημοκράτισσας Μέτε Φρέντρικσεν αποφάσισε να επισπεύσει τις διαδικασίες και να την καθιερώσει από φέτος. «Με δεδομένες τις επίκαιρες προκλήσεις για την ασφάλεια της χώρας, είναι σημαντικό να επικυρώσουμε την πλήρη ισοτιμία ανδρών και γυναικών σε αυτόν τον τομέα», αναφέρει ο υπουργός Αμυνας Τρόελς Λουντ Πόλσεν.
Σύμφωνα με το «σκανδιναβικό μοντέλο», υποχρεωτικότητα της θητείας σημαίνει ότι άνδρες και γυναίκες στα 18 τους χρόνια περνούν από απογραφή ως στρατεύσιμοι, αλλά τελικά η κλήση όσων πρόκειται να καταταγούν γίνεται μετά από κλήρωση και μόνο σε περίπτωση που δεν έχει συμπληρωθεί προηγουμένως ο απαραίτητος αριθμός στρατεύσιμων σε εθελοντική βάση.
Χιλιάδες Πολωνοί εγγράφονται για εθελοντική στρατιωτική εκπαίδευση, καθώς ο στρατός της Πολωνίας επιδιώκει να γεμίσει τις τάξεις του με επαγγελματικό και εθελοντικό προσωπικό.
Περισσότεροι από 20.000 Πολωνοί εγγράφηκαν για εθελοντική στρατιωτική εκπαίδευση τους πρώτους επτά μήνες του 2025, δήλωσε στο πρακτορείο «Reuters» ο επικεφαλής του Κεντρικού Κέντρου Στρατολογήσεων της Πολωνίας.
Είπε ότι αναμένει πως περίπου 40.000 εθελοντές θα ολοκληρώσουν τη στρατιωτική τους εκπαίδευση μέχρι το τέλος του 2025, υπερδιπλάσιος αριθμός από τους 16.000 το 2022, όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία.
Από το 2022 η Πολωνία έχει υπερδιπλασιάσει τις στρατιωτικές δαπάνες από 2,2% του ΑΕΠ σε 4,7% φέτος, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των 32 μελών του ΝΑΤΟ, πολύ μπροστά από κράτη όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία.
Την ίδια στιγμή, η πλειοψηφία των Πολωνών εμφανίζεται να λέει «όχι» στο να προσφερθεί εθελοντικά για στρατιωτική θητεία ή να υποστηρίξει ενεργά τις ένοπλες δυνάμεις εάν ξεσπάσει πόλεμος, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα.
Η δημοσκόπηση του ερευνητικού ινστιτούτου Pollster για την εφημερίδα «Super Express», που δημοσιεύτηκε την περασμένη Παρασκευή, διαπίστωσε ότι το 57% των ερωτηθέντων δεν θα υπέγραφε για εθελοντική θητεία ή δεν θα υποστήριζε τον στρατό σε περίπτωση σύγκρουσης.
Λίγο περισσότερο από το 1/4, το 26% δήλωσε ότι θα προσφερθεί εθελοντικά ή θα υποστηρίξει ενεργά την πολεμική προσπάθεια, ενώ το 17% δεν απάντησε.
Η δημοσκόπηση διεξήχθη την προηγούμενη Τετάρτη και την Πέμπτη, στη σκιά της κατάρριψης drones στον εναέριο χώρο της Πολωνίας.
Στη Λιθουανία το υπουργείο Αμυνας εγκαινίασε το πρώτο από τα εννέα σχολεία που θα λειτουργήσουν σε όλη τη χώρα, όπου θα διδάσκονται σε παιδιά από 10 ετών και ενήλικες πώς να χειρίζονται, να συναρμολογούν και να προγραμματίζουν drones.
«Ο στόχος είναι η ανάπτυξη στρατιωτικών αμυντικών δυνατοτήτων, κάτι που η Λιθουανία αντιμετωπίζει με μεγάλη σοβαρότητα, δεδομένου ότι συνορεύει με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας, σύμφωνα με το «Reuters».
Τα παιδιά και οι άλλοι μαθητές θα μάθουν να χειρίζονται drones με οπτική προβολή πρώτου προσώπου (FPV), τετρακόπτερα και μονοπτέρυγα drones.
Στο σχολείο του Ταουράγκε, 20 χλμ. από τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, τα παιδιά εξασκούνταν σε εικονικές πτήσεις με υπολογιστές. Ενας μαθητής στο πεδίο εκπαίδευσης εξασκούνταν στην πτήση ενός μίνι drone, υπό την επίβλεψη των δασκάλων.
2025 The Associated Press. All |
Από την υπογραφή του «Tech Prosperity Deal» κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ντ. Τραμπ στη Βρετανία |
Οι συμφωνίες επικεντρώθηκαν σε τομείς που αφορούν τη σημαντική αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω της ανέγερσης 14 νέων πυρηνικών αντιδραστήρων από αμερικανικές εταιρείες στη βορειοανατολική Αγγλία, την ανάπτυξη βρετανικών υποδομών σε Τεχνητή Νοημοσύνη και Κέντρα Δεδομένων (Data Centers), δίκτυα κβαντικών υπολογιστών, στρατιωτικά συστήματα και εφαρμογές στον τομέα της «άμυνας» μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης και άλλων καινοτόμων τεχνολογιών.
Αρκετές από τις συμφωνίες ήταν σχετικά ασαφείς, καθώς επιλέχθηκε να αποσιωπηθούν βασικά στοιχεία τους και από τις δύο κυβερνήσεις.
Εντούτοις ήταν σαφής η σαρωτική παρουσία σημαντικών αμερικανικών τεχνολογικών μονοπωλίων στις συμφωνίες αυτές, τα οποία φαίνεται ότι θα αποκτήσουν ισχυρά «πατήματα» στις βρετανικές υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης και στις υπηρεσίες Κέντρων Δεδομένων.
Αντίστοιχα εμφανής ήταν η προσπάθεια του Τραμπ να εξαλείψει μέχρι το 2028 την όποια «εξάρτηση» των βρετανικών πυρηνικών σταθμών από ρωσικό εμπλουτισμένο ουράνιο.
Καθόλου τυχαία, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ ο Τραμπ αναφέρθηκε στην επιθυμία των ΗΠΑ να ανακτήσουν τον έλεγχο της στρατιωτικής βάσης στο Μπαγκράμ του Αφγανιστάν, υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι αυτή «είναι μόλις μία ώρα μακριά από εκεί που η Κίνα αναπτύσσει τα πυρηνικά της όπλα»...
Με άλλα λόγια, ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός των ΗΠΑ και της Βρετανίας, συνολικά του ευρωατλαντικού μπλοκ με την Κίνα και τη Ρωσία είναι η βάση πάνω στην οποία παζαρεύονται οι συμφωνίες μεταξύ Ουάσιγκτον και Λονδίνου.
Ωστόσο, οι μεταξύ τους αντιθέσεις παραμένουν. Ετσι, παρότι η Βρετανία ήταν η πρώτη χώρα που έκλεισε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ στην αρχή της δεύτερης προεδρικής θητείας του Τραμπ, το Λονδίνο δεν κατάφερε να μειώσει δασμούς σε κρίσιμους κλάδους, ειδικά εκείνους που φτάνουν το 25% και αφορούν τις βρετανικές εξαγωγές χάλυβα στις ΗΠΑ.
Στο επίκεντρο των όσων συμφωνήθηκαν κατά την επίσκεψη Τραμπ στη Βρετανία βρίσκεται η υπογραφή της διμερούς «Συμφωνίας Τεχνολογικής Ευημερίας» («Technology Prosperity Deal»), που χαρακτηρίστηκε το μεγαλύτερο πακέτο εμπορικών συμφωνιών που έχει υπογραφεί ποτέ σε κρατική επίσκεψη μεταξύ των δύο χωρών.
Στο πλαίσιο αυτής συμφωνήθηκαν επενδύσεις 150 δισ. στερλινών στη Βρετανία, με κορυφαίες τις επενδύσεις των αμερικανικών μονοπωλίων «Blackstone» και «Microsoft».
Σύμφωνα με τη βρετανική κυβέρνηση, οι επενδύσεις αυτές σε μια δεκαετία θα δημιουργήσουν περίπου 7.600 θέσεις εργασίας.
Αναλυτικότερα, τη μερίδα του λέοντος στις συμφωνίες είχε η αμερικανική κερδοσκοπική επενδυτική εταιρεία «Blackstone», που είναι η μεγαλύτερη διαχειρίστρια «εναλλακτικών περιουσιακών στοιχείων» διεθνώς, συνολικής αξίας άνω του ενός τρισ. δολαρίων.
Η «Blackstone» ανακοίνωσε επενδύσεις 90 δισ. στερλινών στη Βρετανία. Το επενδυτικό σχέδιό της αφορά επενδύσεις σε βρετανικές εταιρείες, ακίνητα, υποδομές, ιδιωτική πίστωση σε τομείς όπως η τεχνολογία αιχμής και η Τεχνητή Νοημοσύνη, η ανάπτυξη Κέντρων Δεδομένων (Data Centers - ενώ έχει ήδη δεσμευτεί για τη δημιουργία τέτοιων υποδομών και υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους στο Μπλάιθ της βόρειας Αγγλίας, αξίας 10 δισ. στερλινών), Ενέργεια, Μεταφορές και κτηματομεσιτικές επενδύσεις.
Τα σχέδια επενδύσεων του αμερικανικού μονοπωλίου αφορούν επίσης επενδύσεις σε πολυκατοικίες, γηροκομεία, φοιτητικές εστίες, αποθήκες logistics, ξενοδοχεία, μουσεία και θεματικά πάρκα (π.χ. LegoLand).
Η «Blackstone» δεν έχει αποκαλύψει μέχρι σήμερα πλήρη και συγκεκριμένο κατάλογο σχεδίων για τα έργα και υποδομές αξίας 90 δισ. στερλινών που σχεδιάζει στη Βρετανία, αλλά έχουν επιβεβαιωθεί οι παραπάνω βασικές κατευθύνσεις.
Συμφωνίες για μπίζνες με μακροπρόθεσμο πλάνο έκλεισαν επίσης τα παρακάτω αμερικανικά τεχνολογικά μονοπώλια:
Υπήρχαν βεβαίως και «στραβοπατήματα» και πλάνα για συμφωνίες που δεν ευδοκίμησαν, όπως αυτές της αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας «Merck», που απέσυρε σχέδιο επενδύσεων 1 δισ. στερλινών, αποδοκιμάζοντας τη στάση των τελευταίων βρετανικών κυβερνήσεων, που υποβάθμισαν την αξία καινοτόμων φαρμάκων, και της «AstraZeneca», η οποία «πάγωσε» τα σχέδια για επενδύσεις 200 εκατ. στερλινών σε κέντρο έρευνας στο Κέμπριτζ, που θα δημιουργούσαν 1.000 θέσεις εργασίας στην Αγγλία, προτιμώντας να τις πραγματοποιήσει στις ΗΠΑ.
Αντίστοιχα, η βρετανική φαρμακοβιομηχανία GSK ανακοίνωσε στις 17 Σεπτέμβρη ότι θα πραγματοποιήσει επενδύσεις 30 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ σε 5 χρόνια, με σκοπό τη δημιουργία βιο-φαρμακευτικών εργαστηρίων και εργοστασίων και εφοδιαστικών αλυσίδων, κατηγορώντας τη βρετανική κυβέρνηση ότι απέτυχε να δημιουργήσει ένα ελκυστικό, ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον...
Τα παζάρια με τις ΗΠΑ και τους άλλους «εταίρους» του Λονδίνου διεξάγονται ενώ στο εσωτερικό της Βρετανίας εντείνονται διεργασίες στο αστικό πολιτικό σύστημα, αντανακλώντας αντιθέσεις μεταξύ τμημάτων του κεφαλαίου.
Μία από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις του ινστιτούτου «More In Common» κατέγραψε πρώτο κόμμα το ακροδεξιό Reform UK του Νάιτζελ Φάρατζ - με δυνάμεις που διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καμπάνια υπέρ του Brexit και την επικράτησή της.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, αν γίνονταν σήμερα εκλογές το Reform UK θα έπαιρνε 373 βουλευτές από 5 που έχει σήμερα.
Αντίθετα, οι Εργατικοί θα αντιμετώπιζαν συντριβή, πέφτοντας στις 90 έδρες από τις 411 που έβγαλαν στις εκλογές του Ιούλη του 2024.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες θα ακολουθούσαν τρίτοι με 69 έδρες και οι Συντηρητικοί - βασικό κυβερνητικό κόμμα την προηγούμενη 15ετία - τέταρτοι με 41 έδρες.
Σε αυτό το πλαίσιο, μιλώντας την Τρίτη στο ετήσιο συνέδριο των Εργατικών, ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός και αρχηγός του κόμματος, Κιρ Στάρμερ, «σήκωσε τους τόνους» ενάντια στο Reform UK και επιχείρησε να φορέσει «προοδευτικό» μανδύα, ενώ προωθεί την αντιλαϊκή πολιτική που θρέφει τέτοιες αντιδραστικές δυνάμεις.
Θέτοντας απατηλά διλήμματα, ο Στάρμερ κάλεσε τον λαό να επιλέξει ανάμεσα στο «δηλητήριο» του Ν. Φάρατζ που τον χαρακτήρισε «φίδι εμπόρων πετρελαίου», και το δικό του όραμα περί δήθεν μίας «Βρετανίας για όλους».
Ισχυρίστηκε πως ο Φάρατζ επιδιώκει τον εθνικό διχασμό και την παρακμή και πως η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με «μάχη για την ψυχή της χώρας».
Την ίδια ώρα βέβαια, η κυβέρνηση Στάρμερ «βγάζει την ψυχή» των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων.
Στο τέλος του μήνα η υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς αναμένεται να παρουσιάσει το σχέδιο του νέου αντιλαϊκού προϋπολογισμού, που θα περιλαμβάνει έναν «λογαριασμό» περίπου 30 δισ. στερλινών που θα κληθεί να πληρώσει ο βρετανικός λαός είτε με φόρους, είτε με περικοπές κρατικών δαπανών, σε μία περίοδο που δίνονται γενναιόδωρα κονδύλια για τους πολεμικούς εξοπλισμούς και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Μπροστά στην επερχόμενη φορο-καταιγίδα και τη λεπίδα μείωσης των κρατικών δαπανών ο Στάρμερ παρουσίασε πατριδοκάπηλα συνθήματα, παρουσιάζοντας τους Εργατικούς ως το «αληθινά πατριωτικό κόμμα»...