Το νησί πρωτοκατοικήθηκε περίπου το 3000 π.Χ. και η Ιστορία του αποτελεί ένα ψηφιδωτό της παρουσίας πολλών πολιτισμών σ' αυτό, κατά την πάροδο των χιλιετιών. Η πόλη της Κω, πρωτεύουσα και κύριο λιμάνι του νησιού, βρίσκεται εκεί που ιδρύθηκε η Αρχαία Πόλη, το 366 π.Χ. Το Κάστρο της Νεραντζιάς ή Κάστρο των Ιπποτών δεσπόζει στην πόλη. Χτίστηκε τον 16ο αιώνα από τους Ιππότες της Ρόδου για το φόβο των Οθωμανών, ενώ τα κτίσματα και οι προμαχώνες που βρίσκονται μέσα του είναι λίγο παλαιότεροι. Η Γέφυρα του Κάστρου το συνδέει με την πόλη, αλλά και τον πλάτανο, στη σκιά του οποίου λέγεται ότι δίδασκε ο Ιπποκράτης ο Κώος, ο πατέρας της Ιατρικής. Δίπλα στον πλάτανο βρίσκεται η χτισμένη το 1792 από τον Τούρκο κυβερνήτη Γαζή Χασάν βρύση. Το νερό της χύνεται μέσα σε μια αρχαία σαρκοφάγο.
Ο σεισμός του 1933 προκάλεσε πολλές καταστροφές στην πόλη, στάθηκε όμως και αφορμή για την ανακάλυψη πολλών αρχαιοτήτων, που οι Ιταλοί κατακτητές φρόντισαν να ανασκάψουν και να αναστηλώσουν. Η Καμάρα της Αρχαίας Αγοράς, ο ναός του Ηρακλέους, τα ερείπια του ναού της Πάνδημου Αφροδίτης, το Ρωμαϊκό Ωδείο, το Αρχαίο Στάδιο και ο Βωμός του Διονύσου αποτελούν κάποια από τα πιο αξιόλογα στοιχεία του αρχαιολογικού θησαυρού της Κω.
Eurokinissi |
Στο νότιο σημείο της κεντρικής Κω, 30 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, βρίσκεται η Καρδάμαινα. Γνωστή για τα κεραμικά της, σήμερα αποτελεί το πλέον ανεπτυγμένο θέρετρο του νησιού. Ανασκαφές ανέδειξαν τα απομεινάρια του αρχαίου οικισμού Αλασάρνα. Ανάμεσα στα μνημεία είναι ο ναός του Απόλλωνα, το Αρχαίο Θέατρο, καθώς και παλαιοχριστιανικές Βασιλικές.
Βορειότερα βρίσκεται η Αντιμάχεια, χωριό που κρατάει το όνομά του για πάνω από τρεις χιλιετίες. Εκεί διασώζεται ακόμη η παράδοση των λαϊκών ποιητών και μουσικών. Το Κάστρο της χτίστηκε από τους Ιππότες της Ρόδου και αποτέλεσε συχνά στόχο βομβαρδισμών από τους πειρατές, ενώ χρησιμοποιήθηκε και ως φυλακή. Στο εσωτερικό του υπάρχουν δύο εκκλησάκια, ενώ στην εσωτερική πύλη του βλέπουμε το οικόσημο του Μεγάλου Μάγιστρου Pierre d' Aubusson.
Ακόμη πιο βόρεια, συναντάει κανείς το παραθαλάσσιο Μαστιχάρι. Στα ερείπια μιας πρωτοχριστιανικής Βασιλικής μπορεί να δει κανείς πανέμορφα ψηφιδωτά. Νοτιοδυτικά, στο Καμάρι, συναντάμε μία άλλη Βασιλική, του 5ου αιώνα, με ιωνικούς κίονες και ψηφιδωτά. Κοντά, η ορεινή Κέφαλος, με το ερειπωμένο Κάστρο, όπου σύμφωνα με το θρύλο διαμένει η κόρη του Ιπποκράτη, μεταμορφωμένη σε δράκο μέχρι να της ξαναδώσει την ανθρώπινη μορφή το φιλί ενός Ιππότη. Στην περιοχή βρίσκονται ακόμη ο ανεμόμυλος του Παπαβασίλη, τα Παλάτια, η γενέτειρα του Ιπποκράτη και παλαιότερη πρωτεύουσα του νησιού Αστυπάλαια, το σπήλαιο της Ασπρης Πέτρας και η Μονή του Αγίου Ιωάννου.
Ο πλάτανος του Ιπποκράτη. Στην πρωτεύουσα λέγεται ότι φυτεύτηκε από τον Ιπποκράτη χιλιάδες χρόνια πριν, η αλήθεια όμως είναι ότι το δέντρο που υπάρχει σήμερα είναι μόλις 580 ετών και ότι πιθανότατα αποτελεί παραφυάδα του αρχαίου πλάτανου.
Το Κάστρο των Ιπποτών. Κατά το Μεσαίωνα η Κως βρισκόταν στην κατοχή των Ιπποτών της Ρόδου, οι οποίοι και έχτισαν το Κάστρο της Νεραντζιάς. Στην είσοδό του βρίσκεται ο θυρεός του Μεγάλου Μάγιστρου, καθώς και σκαλισμένες γκροτέσκες μορφές. Στο εσωτερικό του υπάρχουν κτίσματα του δεύτερου μισού του 15ου αιώνα από πέτρα και μάρμαρα, πολλά από τα οποία προήλθαν από το Ασκληπιείο.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο στην πόλη της Κω, με ευρήματα της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής εποχής. Ανάμεσα στα εκθέματα ένας ανδριάντας του Ιπποκράτη και ψηφιδωτά με τις μορφές του Ασκληπιού, του Ορφέα και του Ηρακλή.
Τα ερείπια Ρωμαϊκής Εποχής στην πόλη. Ανάμεσά τους η Κάζα Ρομάνα (Casa Romana), κτίριο πομπηιανού ρυθμού με 26 δωμάτια, στοές από κίονες ιωνικού και κορινθιακού ρυθμού και μωσαϊκά με παραστάσεις ζώων.
Γευστικές «εμπειρίες» περιμένουν τους επισκέπτες με τις τοπικές λιχουδιές. Ο τοπικός μπακλαβάς και το γλυκό ντοματάκι αποτελούν εξαίσιες γεύσεις. Το μέλι της Αντιμάχειας, όμως, είναι ξεχωριστό και ιδιαίτερα φημισμένο. Η Κως παράγει ακόμη το τυρί της πόσας (κατσικίσιο τυρί σε κόκκινο κρασί) και τη δροσιστική κανελλάδα.
Οσο για κολύμπι, ουκ ολίγες οι επιλογές. Οι περισσότερες από τις παραλίες του νησιού έχουν μήκος πάνω από ένα χιλιόμετρο. Το μοναδικό τοπίο και τα καταγάλανα νερά στην Καρδάμαινα καθιστούν την παραλία της ξεχωριστή. Ακόμη, αξιόλογες είναι οι αμμουδιές Τιγκάκι, Μαρμάρι, Κέφαλος και Παράδεισος.
Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας, λοιπόν, βγαίνει από το θρύλο και μπαίνει στη ζωή τριών φίλων στο νέο βιβλίο του Τάσου Ρούσσου, υπό τον τίτλο «Ο Τάφος του Διγενή», που κυκλοφορεί στη νέα σειρά φανταστικής λογοτεχνίας «Κόσμοι» των Εκδόσεων «Πύλη».
Τρεις φίλοι, ένας Τούρκος κρυπτοχριστιανός, ένας Ελληνας και ένας Βούλγαρος στο σταυροδρόμι των λαών, στη Μικρά Ασία, ζουν ένα συνταρακτικό γεγονός. `Η, έτσι νομίζουν. Φαντασία, μυστικισμός, ιστορία πλεγμένη αξεδιάλυτα με το μύθο. Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας οδηγεί τη ζωή τους σε ένα δρόμο χωρίς επιστροφή. Μια συναρπαστική νουβέλα που κινείται στα σύνορα του θρύλου και της Ιστορίας.
Τα μαλλιά μαύρα χύνουνταν στην τραχηλιά, τα φρύδια/ είχανε το φτερούγισμα της χελιδόνας, τα ρουθούνια/ καμαρωτά πάνω απ' τα χείλια, και το σώμα/ έβγαινε από το χεροπάλεμα ξεγυμνωμένο/ με τ' άγουρα βυζιά της οδηγήτρας/ χορός ακίνητος.
(Γ. Σεφέρης, «Εγκωμη»)