Ηταν Νοέμβρης του 1988, όταν το σοβιετικό Διαστημικό Λεωφορείο «Μπουράν» («Χιονοθύελλα»), προσαρμοσμένο στον πιο ισχυρό πύραυλο του κόσμου, τον επίσης σοβιετικό πύραυλο «Ενέργεια», ξεκινούσε για το πρώτο του μη επανδρωμένο ταξίδι στο κοντινό Διάστημα. Ταξίδι που ολοκλήρωσε με επιτυχία εντελώς αυτόματα, επιστρέφοντας σώο και αβλαβές στην έδρα του: το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ.

Η ΕΣΣΔ, έχοντας κατασκευάσει μια πλειάδα αξιόπιστων πυραύλων, που ακόμα και σήμερα θέτουν δορυφόρους σε τροχιά, έχοντας δοκιμασμένα διαστημόπλοια όπως το «Σογιούζ» και το «Προγκρές» και το σταθμό «Μιρ» σαν μόνιμο διαστημικό επιστημονικό εργαστήριο, είχε αποφασίσει ότι χρειαζόταν και τη δυνατότητα μεταφοράς ανθρώπων σε τροχιά με ένα διαστημόπλοιο, που θα μπορούσε να ξαναχρησιμοποιηθεί, κάτι ανάλογο δηλαδή του αμερικανικού Διαστημικού Λεωφορείου. Η προσπάθεια σχεδόν μιας δεκαετίας στέφθηκε με την πρώτη με απόλυτη επιτυχία.

Ηταν λίγο καιρό μετά, όταν η κυβέρνηση Γκορμπατσόφ προφασιζόταν έλλειψη πόρων για τη διακοπή του προγράμματος «Μπουράν», αλλά και του «Ενέργεια», ενώ την ίδια περίοδο σοβιετικά διαστημόπλοια, όπως εκείνα που είχαν σταλεί στο Φόβο, δορυφόρο του Αρη, χάνονταν στο Διάστημα με πολύ παράξενο τρόπο (για διπλό λάθος χειριστή του κέντρου ελέγχου μιλούσε η επίσημη ανακοίνωση).

Ηταν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν το διαστημικό πρόγραμμα της γελτσινικής πια Ρωσίας κινδύνεψε να διακοπεί εντελώς, λόγω της στάσης πληρωμών από το κράτος.

Ηταν 12 Μάη του 2002, όταν η στέγη του κτιρίου 112 του κοσμοδρομίου του Μπαϊκονούρ κατέρρεε, παίρνοντας τη ζωή 8 εργατών, που επιτέλους είχαν σταλεί για να τη συντηρήσουν. Τα συντρίμμια και τα σώματα των νεκρών έπεσαν πάνω σε ένα από τα διαστημόπλοια «Μπουράν» και τους πυραύλους «Ενέργεια», που φυλάσσονταν στο υπόστεγο αυτό. Το κτίριο 112 είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του 1960 για το σοβιετικό πρόγραμμα εξερεύνησης της Σελήνης και είχε ανακαινιστεί τη δεκαετία του 1980. Εκπρόσωπος της Επιτροπής Εκτάκτων Καταστάσεων του Καζαχστάν, όπου βρίσκεται το Μπαϊκονούρ, έριξε την ευθύνη για την κατάρρευση σ' αυτές τις ανακαινίσεις. Αντίθετα, ο εκπρόσωπος της ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας μίλησε για έκρηξη μέσα στο κτίριο και απέρριψε το ενδεχόμενο η στέγη να είχε σαπίσει.

Τρεις μέρες πριν την καταστροφή, στις 9 Μάη 2002, ο ραδιοφωνικός σταθμός «News 980 KFWB-AM» του Λος Αντζελες των ΗΠΑ ανακοίνωνε ότι πρόκειται να βγάλει σε πλειστηριασμό ένα από τα ρωσικά Διαστημικά Λεωφορεία «Μπουράν». Ατομα που σχετίζονται με τον πλειστηριασμό διέρρευσαν, μάλιστα, την ανεπιβεβαίωτη πληροφορία ότι για το «Μπουράν» ενδιαφέρεται ο Αμερικανός ηθοποιός Τομ Κρουζ. Σαν τιμή εκκίνησης προσδιορίστηκαν τα 6 εκατομμύρια δολάρια, ποσό πενιχρό μπροστά στο κόστος σχεδίασης και κατασκευής ενός τέτοιου τεχνολογικού επιτεύγματος. Εκεί έχουν φτάσει κάποιοι που εμπορεύονται σήμερα τα έργα και τον ιδρώτα του σοβιετικού λαού. Ανεξάρτητα, αν τελικά η ρωσική κυβέρνηση θα ενέκρινε τα σχέδια πώλησης του «Μπουράν» ή όχι, η πρόσφατη καταστροφή στο Μπαϊκονούρ ίσως να βάλει τέλος σ' αυτά τα σενάρια. Εκείνο που θα μείνει είναι η πίκρα. Αλλά και η ελπίδα για τους νέους «Σπούτνικ» και τους νέους Γκαγκάριν που θα φέρει το μέλλον, αργά ή γρήγορα.

Είναι το πιο ελαφρύ στερεό που έχει κατασκευαστεί ποτέ και κατέχει την ανάλογη θέση στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες. Αποτελείται από 99,8% αέρα ενώ το υπόλοιπο 0,2% είναι διοξείδιο του πυριτίου (το βασικό συστατικό της άμμου θαλάσσης και των κρυστάλλων χαλαζία). Δίνει την εντύπωση «στερεού καπνού» και είναι χιλιάδες φορές πιο ελαφρύ από το γυαλί (που επίσης περιέχει πυριτικές ενώσεις). Εχει πυκνότητα μόλις 3 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά κυβικό εκατοστό και είναι κατά 2 χιλιοστά του γραμμαρίου πιο ελαφρύ από τον προκάτοχο του παγκοσμίου ρεκόρ, που δεν είναι άλλος από μια προηγούμενη μορφή του ίδιου υλικού. Το όνομα αυτού: αεροτζέλ.

Αλλά το αεροτζέλ δεν είναι μόνο ελαφρύ. Αντέχει πιέσεις χιλιάδες φορές μεγαλύτερες από αυτή που προκαλεί το ίδιο του το βάρος και λιώνει σε θερμοκρασία περίπου 1200 βαθμών Κελσίου! Είναι εξαιρετικά θερμομονωτικό, αλλά έχει και μια άλλη πολύτιμη ιδιότητα: όταν χτυπηθεί από ένα κόκκο σκόνης που κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, όπως ένας κόκκος διαστημικής σκόνης, δε θραύεται τοπικά, όπως τα περισσότερα άλλα στερεά, αλλά επιβραδύνει τον κόκκο, ο οποίος βυθίζεται μέσα στο αεροτζέλ δημιουργώντας ένα μακρόστενο κώνο, στην κορυφή του οποίου τελικά σταματά ο κόκκος.

Το αεροτζέλ είχε ανακαλύψει ο Σάμιουελ Κίστλερ, ήδη από το 1932. Τα δικαιώματα εμπορικής χρήσης του είχε αγοράσει η «Μονσάντο» που επί δεκαετίες δε βρήκε άλλες χρήσεις του προϊόντος πέρα από τη μόνωση δοχείων «θερμός» και σαν γέμισμα στις βόμβες ναπάλμ!

Στη φροντίδα του εργαστηρίου JPL της NASA, το αεροτζέλ έγινε πιο ελαφρύ και χρησιμοποιήθηκε τόσο στην αποστολή του διαστημοπλοίου εξερεύνησης του Αρη «Μαρς Πάθφαϊντερ», αλλά και στο ρωσικό διαστημικό σταθμό «Μιρ». Σε αεροτζέλ θα συλλεγεί η σκόνη του κομήτη Γουάιλντ-2, τον οποίο θα συναντήσει το διαστημόπλοιο «Στάρνταστ» («Αστρόσκονη») το 2004. Τη σκόνη αυτή, μαζί με τη διαπλανητική σκόνη που θα μαζέψει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, θα φέρει πίσω στη Γη το 2006.

Πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς της NASA, το σημερινό αεροτζέλ θα κρατήσει το ρεκόρ για πολύ καιρό, γιατί το υλικό έχει φτάσει σε ένα φυσικό όριο, όπου αν περιέχει λιγότερο διοξείδιο του πυριτίου δε θα είναι πια δυνατή η δημιουργία του. Οι συνδετικές δυνάμεις των μορίων δε θα είναι επαρκείς για να σχηματιστούν σταθερές φυσαλίδες.