Ενα ακόμα βήμα πιο κοντά στο καθεστώς της πλήρους απαγόρευσης των αμβλώσεων φέρνει την Πολωνία η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι αμβλώσεις λόγω προβλημάτων στην ανατομία του εμβρύου. Η απόφαση ισοδυναμεί με απαγόρευση της συντριπτικής πλειοψηφίας των εκτρώσεων που διεξάγονται νόμιμα στην Πολωνία και έχει προκαλέσει αντιδράσεις και κινητοποιήσεις.

Με βάση το ισχύον καθεστώς, μια κύηση είναι νόμιμο να διακοπεί μόνο σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις: Πρώτον, όταν αποτελεί απειλή για τη ζωή ή την υγεία της γυναίκας. Δεύτερον, στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται ότι το έμβρυο νοσεί από σοβαρή, μη ιάσιμη ασθένεια. Τρίτον, αν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού της γυναίκας ή αιμομιξίας. Ακυρώνοντας τη συνταγματικότητα της πρόσβασης στην άμβλωση σε περιπτώσεις σοβαρών και μη αναστρέψιμων εμβρυϊκών ελαττωμάτων ή ανίατης ασθένειας του εμβρύου, το δικαστήριο καθιστά παράνομες το 98% που γίνονταν έως σήμερα νόμιμα.

Το κυβερνών κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) έχει επιχειρήσει και το 2016 να προχωρήσει σε καθολική απαγόρευση των αμβλώσεων, με στελέχη του να εκφράζουν την υποστήριξή τους σε σχέδιο νόμου που προωθούν οργανώσεις με προφανή ιδεολογική και πολιτική συγγένεια μαζί του. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περιορισμοί που ισχύουν σήμερα και στην ουσία καθιστούν τις αμβλώσεις παράνομες, υιοθετήθηκαν με νόμο που ψηφίστηκε το 1993. Σύμφωνα με την προηγούμενη νομοθετική ρύθμιση, του 1956, ήταν δυνατός ο τερματισμός μιας εγκυμοσύνης για κοινωνικούς λόγους.

Eurokinissi

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, στην ΕΕ-28 το ύψος των συντάξεων των γυναικών ηλικίας 65-79 ετών ήταν κατά 30,3% χαμηλότερο από αυτό των ανδρών της ίδιας ηλικιακής ομάδας, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό υπολογιζόταν σε 25%.

Σε ό,τι αφορά τις κύριες συντάξεις, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας για τον μήνα Οκτώβρη, το 18,93% των συνταξιούχων γυναικών, δηλαδή περίπου μία στις πέντε συνταξιούχους, λάμβανε σύνταξη μικρότερη των 400 ευρώ. Αντίστοιχα, το 59,1%, δηλαδή η πλειοψηφία των συνταξιούχων γυναικών, είχε κύρια σύνταξη έως 700 ευρώ.

Εκτός από τις μικρότερες συντάξεις, σημαντικές διαφορές υπάρχουν και στο ποσοστό των γυναικών που δεν καταφέρνουν να εξασφαλίσουν τις προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση. Η διαφορά αυτή υπολογιζόταν το 2018 σε 5,4 ποσοστιαίες μονάδες σε επίπεδο ΕΕ-28, ενώ στην Ελλάδα ανερχόταν σε 16,2 ποσοστιαίες μονάδες. Με άλλα λόγια, στη χώρα μας 16,2% περισσότερες γυναίκες από ό,τι άντρες δεν καταφέρνουν να εξασφαλίσουν καμία απολύτως σύνταξη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, το 34,7% των μισθωτών γυναικών εργαζόταν με μερική απασχόληση το 2018, ποσοστό αυξημένο από το αντίστοιχο του 2009 που ήταν 21,3%. Η διακοπή του εργασιακού βίου των γυναικών, κατά κύριο λόγο στα χρόνια κατά τα οποία δημιουργούν οικογένεια, καταγράφεται επίσης σε μια σειρά δείκτες και στοιχεία.

Δίπλα στα αποκαλυπτικά στοιχεία της έκθεσης, είναι φανερή η προσπάθεια που γίνεται με το έργο «Πήγασος» να ξεπλυθούν τόσο οι ανατροπές που έχουν ήδη συντελεστεί, όσο και εκείνες που ετοιμάζει η κυβέρνηση στα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, με νέα συντριπτικά χτυπήματα σε βάρος αντρών και γυναικών.

Η εισαγωγή κεφαλαιοποιητικών στοιχείων, η αντικατάσταση των συστημάτων των «καθορισμένων παροχών» από αυτά των «καθορισμένων εισφορών», που προωθεί η κυβέρνηση σε συνέχεια όλων των προηγούμενων, εκθέτουν όλους τους ασφαλισμένους, μέσα σε αυτούς ασφαλώς και τις γυναίκες, σε πολύ μεγάλους κινδύνους, μετατρέποντας ολοένα και περισσότερο την Ασφάλιση και τη σύνταξη σε ατομική υπόθεση και εξαρτώμενες από τον τζόγο.

Οι «μεταρρυθμίσεις» αυτές, όμως, που βαθαίνουν τα κεφαλαιοποιητικά χαρακτηριστικά και την ιδιωτικοποίηση της Ασφάλισης, παρουσιάζονται ως αλλαγές στην κατεύθυνση του σχεδιασμού των κοινωνικοασφαλιστικών συστημάτων με «έμφυλη διάσταση»!

Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης αναγορεύεται σε μέτρο που προωθεί τάχα την «ισότητα», ενώ οι λύσεις που σχεδιάζονται, ακολουθώντας τα πρότυπα των «βέλτιστων πρακτικών» της ΕΕ, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν, αλλά επιδεινώνουν το πρόβλημα.

Από αυτήν τη σκοπιά, δεν προκαλούν καμιά εντύπωση οι πανηγυρισμοί της έκθεσης ότι το ισχύον συνταξιοδοτικό σύστημα «έχει εξαλείψει όλες (σχεδόν) τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης», και ότι «λειτουργεί πλέον σε κάποιο βαθμό διορθωτικά, μειώνοντας τις ανισότητες που προκαλούν οι αυξημένες ευθύνες των γυναικών για τη φροντίδα της οικογένειας».

Μια ματιά όμως στις ρυθμίσεις που παρουσιάζονται ως «φάρμακο» για το συνταξιοδοτικό χάσμα, αρκεί για να καταλάβει κανείς πως πρόκειται για μέτρα που στήνουν στο απόσπασμα τα δικαιώματα των γυναικών.

Συγκεκριμένα, η αλλαγή την οποία όλες οι κυβερνήσεις περιβάλλουν με τον μανδύα της «ισότητας» δεν είναι άλλη από την κατάργηση των μειωμένων ηλικιακών ορίων για τη συνταξιοδότηση των γυναικών. Πλέον, η πενταετής διαφορά στη συνταξιοδότηση έχει καταργηθεί, ισχύει η γενική ηλικία συνταξιοδότησης των 67 ετών, ενώ υπάρχει η πρόβλεψη για παραπέρα αύξησή της μέσα από την αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης βάσει του προσδόκιμου ζωής από το 2023 και μετά.

«Οι παραπάνω αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης δεν ήταν ζήτημα μόνο συνταξιοδοτικών πολιτικών ή αναλογιστικών επιλογών αλλά και μέρος της ευρύτερης προσπάθειας ισότιμης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών», σημειώνεται χαρακτηριστικά, αναπαράγοντας τα κάλπικα επιχειρήματα των κυβερνήσεων και της ΕΕ.

Στην κατεύθυνση αυτή, τα μειωμένα όρια συνταξιοδότησης εμφανίζονται ως ...ένοχα γιατί «αναπαράγουν και ενισχύουν τα συντηρητικά πρότυπα για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και τον ρόλο της όσον αφορά την οικογένεια», γιατί «ωθούν τις εργαζόμενες γυναίκες - μητέρες στην πρόωρη αποχώρηση από την αγορά εργασίας»!

Αφού, λοιπόν, περάσουν από «στεγνό καθάρισμα» τα ασφαλιστικά δικαιώματα, η ΕΕ και οι κυβερνήσεις της καταθέτουν το ...ενδιαφέρον τους για τις γυναίκες και διαπιστώνουν την ανάγκη προσαρμογής του ασφαλιστικού συστήματος «στις ανάγκες των χαρακτηριστικών της γυναικείας εργασίας και ασφάλισης».

Η «λύση» που δίνουν είναι η δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης για την απόκτηση παιδιών και για ορισμένες περιόδους χωρίς ασφάλιση. Αξίζει να σημειωθεί πως ακόμα και τα διαστήματα της γονικής άδειας δεν ασφαλίζονται ως συντάξιμος χρόνος αλλά πρέπει να «εξαγοραστούν» ως τέτοια, να πληρωθούν δηλαδή από την τσέπη της ίδιας της εργαζόμενης.

Κι ενώ από τη μια καταργούν ως «διάκριση» την πενταετή διαφορά στα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης των γυναικών, με βάση τις ανάγκες του αστικού κράτους, από την άλλη εισάγουν την αναγνώριση πλασματικών χρόνων ασφάλισης για τους «φροντιστές», που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι γυναίκες, χαρακτηρίζοντάς την ...καλή πρακτική της ΕΕ.

Σε αυτήν αναφέρεται εκτενώς η έκθεση του ΕΚΚΕ. Οι λεγόμενες «πιστωτικές μονάδες χρόνου ασφάλισης φροντιστή» (care credits), όπως εξηγεί, «έχουν ως πρωταρχικό στόχο, στις περισσότερες χώρες, τη βελτίωση της ασφαλιστικής κάλυψης των γυναικών μέσω της εξασφάλισης της θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με την αύξηση των ετών ασφάλισής τους με πλασματικά έτη, ιδιαίτερα σε όσες γυναίκες έχουν λίγα έτη ασφάλισης εξαιτίας συχνών διακοπών της εργασίας και σύντομου εργασιακού - ασφαλιστικού βίου».

Οπως υπογραμμίζει, «αποτελούν μια ανταμοιβή για την παροχή μη αμειβόμενης φροντίδας και μια αναγνώριση από πλευράς της πολιτείας της κοινωνικής σημασίας αυτής της προσφοράς».

Ετσι, οι κυβερνήσεις που έχουν αυξήσει τα όρια ηλικίας, που επεκτείνουν διαρκώς τη ζούγκλα της «ευελιξίας» στους εργαζόμενους, που μετατρέπουν τις ασφαλιστικές εισφορές σε κεφάλαιο που τζογάρεται, που έχουν αντικαταστήσει τις συντάξεις με ψίχουλα που κινούνται στα όρια της φτώχειας, «φροντίζουν» ώστε οι εργαζόμενες να μπορούν - στα χαρτιά γιατί στην πράξη καμία εργαζόμενη δεν έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε αυτήν τη δαπάνη - να ακριβοπληρώσουν για να εξαγοράσουν πλασματικά έτη ασφάλισης, στο όνομα της αναγνώρισης της «μη αμειβόμενης φροντίδας» που παρέχουν...