Σάββατο 13 Αυγούστου 2016 - Κυριακή 14 Αυγούστου 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ
70 χρόνια από τη δολοφονία του κομμουνιστή δημοσιογράφου Κώστα Βιδάλη

Με το τέλος της γερμανικής κατοχής, «η αστική πλευρά είχε κατά πολύ χάσει τη δυνατότητα χειραγώγησης της λαϊκής πλειονότητας. Εφερε το βαθύ στίγμα, είτε της συνεργασίας με τους κατακτητές, είτε της φυγής, είτε της αποχής από τον απελευθερωτικό αγώνα. Αντίθετα, το ΚΚΕ, ως καρδιά του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, της λαϊκής ένοπλης πάλης στα χρόνια της Κατοχής, είχε κερδίσει το μεγαλύτερο τμήμα του λαού. Αντικειμενικά, είχε αλλάξει ο συσχετισμός ανάμεσα στις δύο βασικές αντίπαλες τάξεις, την αστική τάξη και την εργατική μαζί με τα λαϊκά στρώματα.

Ο εγκλωβισμός του ΚΚΕ και των ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στο Βρετανικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής (1943), στις Συμφωνίες του Λιβάνου (1944) και της Καζέρτας (1944), η ήττα του Δεκέμβρη 1944, καθώς και η απαράδεκτη Συμφωνία της Βάρκιζας, δεν είχαν επιφέρει την επιδιωκόμενη από τις αστικές δυνάμεις αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων σε δικό τους όφελος, παρά και την ορισμένη ανασυγκρότηση του αστικού κράτους που πέτυχαν μετά το Δεκέμβρη, κυρίως χάρη στη στήριξη της Μ. Βρετανίας.

Αντικειμενικά, μετά την απελευθέρωση οξύνθηκε η σκληρή ταξική ένοπλη αναμέτρηση που είτε θα οδηγούσε στην ανατροπή της αστικής εξουσίας, με απομόνωση και των ξένων στηριγμάτων της, είτε στην ήττα των λαϊκών δυνάμεων, στην απομόνωση του ΚΚΕ και στην επανασταθεροποίηση της αστικής εξουσίας.

(...) Οι διωγμοί χιλιάδων ΕΑΜιτών και ΕΛΑΣιτών, που αναγκάστηκαν να βγουν στα βουνά και άλλοι να πάρουν το δρόμο της πολιτικής προσφυγιάς (Μπούλκες και αλλού), η αθώωση και οργανική ενσωμάτωση των ταγματασφαλιτών και όλων των υπόλοιπων δοσιλογικών οργανώσεων στους ένοπλους και διοικητικούς μηχανισμούς του κράτους, η παρουσία χιλιάδων του βρετανικού στρατού στην Ελλάδα και μετά το 1945, όλα αυτά και άλλα μαζί αποτελούσαν όρους για την καπιταλιστική ανασύνταξη και ανασυγκρότηση, μετά από τις μεγάλες καταστροφές του πολέμου, τη "μαύρη" αγορά και τις άλλες συνέπειες.


Δεκατρείς μήνες μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, η κατάσταση είχε διαμορφωθεί σε βάρος του ΕΑΜικού κινήματος: 1.289 δολοφονίες, 6.671 τραυματισμοί, 31.632 βασανισμοί, 18.767 λεηλασίες και φυλακίσεις, 84.931 συλλήψεις, 509 απόπειρες φόνου, 265 βιασμοί γυναικών.

Οργίαζαν οι συμμορίες των Σούρλα, Κατσαρέα, Μαγγανά, Τσαούς Αντών, της "Χ" και δεκάδων άλλων σε όλο τον ελλαδικό χώρο, συνεργατών των κατακτητών και πληρωμένων δολοφόνων, που τα αστικά πολιτικά κόμματα και οι κρατικοί μηχανισμοί είχαν υπό την προστασία τους, με τη συνδρομή του βρετανικού στρατού»(από την Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 70 χρόνια από την ίδρυση του ΔΣΕ).

Το τρομοκρατικό όργιο στη Θεσσαλία

Σ' αυτές τις συνθήκες, στις 11 Αυγούστου 1946, ο δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη», Κώστας Βιδάλης, έφτασε στη Θεσσαλία, με σκοπό να καταγράψει τη δράση των παρακρατικών ομάδων που ήδη εκτελούσαν τη βρώμικη δουλειά για λογαριασμό της αστικής τάξης. «Η Θεσσαλία έχει γίνει ένα απέραντο σφαγείο», έλεγε. «Οσοι γλίτωσαν από το βόλι των Γερμανών τώρα σφάζονται σαν αρνιά».

Χαρακτηριστική για την κατάσταση στην περιοχή η μαρτυρία του Λάζαρου Αρσενίου που περιέχεται στο βιβλίο «Πορεία μέσα στη νύχτα» του Χρήστου Βραχνάρη: «Στη Λάρισα καταφθάνουν σωρηδόν κάτοικοι από την ύπαιθρο. Παρατάνε τα νοικοκυριά τους και ξεπέφτουν στην πόλη πρόσφυγες, τριγυρίζοντας αμήχανοι σε δρόμους και αντιμετωπίζοντας πρόβλημα διαβίωσης, για να ξεφύγουν απ' τους Σούρληδες που βασανίζουν και σκοτώνουν τώρα περισσότερους. Οι αρχές, όχι μόνο δεν επιδεικνύουν μέριμνα, αλλά τους υποδέχονται με φανερή εχθρότητα. Στις 16 Ιουλίου 1946, αμέσως δηλαδή μετά το κλείσιμο των δημοκρατικών εφημερίδων, η διοίκηση Χωροφυλακής Λάρισας ανακοινώνει: "Απαντες οι ενταύθα προσωρινώς διαμένοντες, προερχόμενοι εκ ξένων περιφερειών, δέον όπως, εντός 24ώρου, από της παρούσης, εγκαταλείψουν την Λάρισαν και επιστρέψουν εις τας εστίας των. Τούτ' αυτό δέον να πράξωσι και οι εις τας λοιπάς πόλεις και τα χωρία της περιφέρειας ημών, λόγω εγκαταλείψεως των τόπων της μονίμου διαμονής των, διαμένοντες. Μετά την προθεσμίαν ταύτην θα συλληφθώσι άπαντες ούτοι και θα παραπεμφθούν εις το δικαστήριον επί παραβάσει του νόμου περί μέτρων προς εμπέδωσιν της δημόσιας ασφαλείας και τάξεως"».

Ο Κώστας Βιδάλης, έχοντας συγκεντρώσει πλούσιο υλικό, στέλνει τηλεγράφημα στην εφημερίδα γράφοντας: «Λογαριάζω να 'μαι αυτού Παρασκευή βράδυ, 16 του μηνός. Μάζεψα φοβερό υλικό. Θα τα πούμε». Δεν επέστρεψε ποτέ. Επεσε νεκρός από τη συμμορία του Σούρλα που δρούσε στην περιοχή.

Το χρονικό της δολοφονίας

Το τελευταίο ρεπορτάζ του, ο Κώστας Βιδάλης το υπέγραψε με το αίμα του. Επιστρέφοντας, από τη Λάρισα στην Αθήνα, στον Πλατύκαμπο, σταματούν το τρένο συμμορίτες του Σούρλα. Πάνοπλοι εισβάλλουν στο τρένο και, μπροστά σε αξιωματικούς του αστικού στρατού, απαγάγουν τον Βιδάλη. Ακόμα και στο μικρό καφενείο του χωριού Μελία όπου τον οδηγούν, εκείνος κάνει ρεπορτάζ, μιλώντας με χωρικούς για τη ζωή τους, για τη σοδειά. Λίγες ώρες μετά, ο Βιδάλης οδηγείται στο νεκροταφείο, κι εκεί, οι συμμορίτες του Σούρλα, με πρωτεργάτη τον διαβόητο Κύπριο αξιωματικό των Αγγλων Τζορτζ τον βασανίζουν. Χτυπούν με ρόπαλα το γυμνό κορμί του Βιδάλη, με μαχαίρια. Κι όταν, ένας από τους βασανιστές του, τον ρωτά ειρωνικά τι θα του δώσει για όσα έκανε, ο Βιδάλης έβγαλε από την τσέπη του ένα τελευταίο πενηνταράκι... Με πέντε σφαίρες τον αποτέλειωσαν και πέταξαν το σώμα του σ' ένα χωράφι.

Το βιογραφικό του Κώστα Βιδάλη

Ο Κώστας Βιδάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1904 από πατέρα μαρμαρά και μητέρα ράφτρα. Βγήκε μικρό παιδί στη βιοπάλη, αφού 12 χρόνων ορφάνεψε από πατέρα. Δούλεψε σε περιβόλι, σε καφενείο, προσωρινά παράτησε το σχολείο αλλά δεν σταμάτησε να διαβάζει, να διψά για μάθηση. Εδωσε εξετάσεις και πήρε το απολυτήριο του Γυμνασίου και αργότερα γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Οι σπουδές του, ωστόσο, δε συνεχίστηκαν γιατί στο μεταξύ μπαίνει αποφασιστικά στη δημοσιογραφία. Θα συνεργαστεί με πολλά περιοδικά και εφημερίδες, θα χαρακτηριστεί κορυφαίος του οικονομικού ρεπορτάζ. Το 1924 ξεκινάει τη συνεργασία του με τον «Ριζοσπάστη». Στις αρχές της δεκαετίας του '30, μετά από μια διακοπή, ξαναρχίζει η συνεργασία του με τον «Ρ». Το καλοκαίρι του 1936 βρίσκεται απεσταλμένος του «Ρ» στην Ισπανία για να παρακολουθήσει τη Σπαρτακιάδα της Βαρκελώνης. Εκεί τον βρίσκει το φασιστικό πραξικόπημα του Φράνκο, ενώ γυρίζοντας στην Ελλάδα βρίσκει τη μεταξική δικτατορία.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Πανελλήνιας Ενωσης Συντακτών, δυναμικός συνδικαλιστής. Εξορίστηκε στα Κύθηρα έπειτα από αποκάλυψη σκανδάλου με πρωταγωνιστή τον επιχειρηματία της εποχής Μποδοσάκη. Το 1941 γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Με την έναρξη της Εθνικής Αντίστασης γίνεται Γραμματέας της Επιτροπής Κεντρικής Διαφώτισης του ΕΑΜ. Καθοριστική ήταν η συμβολή του στην κυκλοφορία του παράνομου Τύπου στην Κατοχή, στην έκδοση της «Ελεύθερης Ελλάδας», του «Απελευθερωτή», της «Επιμελητείας του Αντάρτη», στην αναζήτηση τυπογραφικών μηχανημάτων, στο ξετρύπωμα και τη μεταφορά «σιδερικών» με... καροτσάκια για μωρά, μέσα στην κατεχόμενη Αθήνα. Συνέβαλε αποφασιστικά να στηθούν και να λειτουργήσουν τα παράνομα τυπογραφεία. Ανέλαβε τη δημοσιογραφική διαμόρφωση των συντακτικών ομάδων, που θα τροφοδοτούσαν με ειδήσεις τον παράνομο Τύπο. Βοήθησε στο στήσιμο της «Ελεύθερης Ελλάδας», του κεντρικού οργάνου του ΕΑΜ, μέσα στο μυστικό τυπογραφείο της Καλλιθέας και στη λειτουργία πολλών άλλων παράνομων τυπογραφείων, όπου και τυπωνόταν κάθε μορφής διαφωτιστικό προπαγανδιστικό υλικό. Οταν η ΚΕ του ΕΑΜ, το 1944, βλέποντας τους κινδύνους που τον περιέβαλαν, τον προώθησε στις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας, ο αγωνιστής δημοσιογράφος ζούσε και κατέγραφε τις μεγάλες στιγμές του λαού, που με το όπλο στο χέρι, πάλευε για μια Ελλάδα ελεύθερη για κοινωνική δικαιοσύνη και προκοπή. Απ' αυτήν την περίοδο μνημειώδες έμεινε το μεγάλο ρεπορτάζ για τη μάχη της σοδειάς το καλοκαίρι του '44 στο θεσσαλικό κάμπο. Στον κάμπο που επέστρεψε και άφησε την τελευταία του πνοή στις 16 Αυγούστου του 1944.


Μ. Κ.

70 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η δράση του 2ου Τάγματος της 126 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ στην Αττικο-Βοιωτία

Με εκδήλωση στο χωριό Χώστια (Πρόδρομος) στα νότια αντερείσματα του Ελικώνα τίμησαν οι Οργανώσεις Θήβας - Οινοφύτων του ΚΚΕ τη δράση των μαχητών του 2ου Τάγματος της 126 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ στην περιοχή.

Τις ρίζες αυτής της δράσης πρέπει να τις αναζητήσουμε στην ανάπτυξη του κινήματος στην περιοχή πριν ακόμα από τον πόλεμο, στην ανάπτυξη της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ, στη διαμόρφωση των πρώτων κομμουνιστικών πυρήνων, στη δράση των εργατικών σωματείων στη Θήβα, στις αγροτικές κινητοποιήσεις κ.λπ.

Στις απεργίες των τσαγκαράδων της Θήβας το 1931, στις κινητοποιήσεις των υπερχρεωμένων αγροτών τη δεκαετία του 1930, όπως τα συλλαλητήρια τον Απρίλη του 1936, που μάλιστα ήταν ένοπλα, και άλλα πολλά. Ο «Ριζοσπάστης» της δεκαετίας του 1930 είναι γεμάτος ανταποκρίσεις για τη δράση του Εργατικού Κέντρου Θηβών, τις αντιφασιστικές συγκεντρώσεις, τις κινητοποιήσεις τσαγκαράδων, των επαγγελματιών, της φτωχής αγροτιάς.

Η σημερινή καταγραφή δεν αφορά γενικά στη σημαντική και πλούσια δράση του ΔΣΕ στη Ρούμελη αλλά στη δράση των τμημάτων του που είχαν ως ορμητήριο, ως βάση τον Ελικώνα.

Η ανάπτυξη του ΔΣΕ στην περιοχή βασίστηκε στην αντίστοιχη δράση του ΕΛΑΣ κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ και η ΕΠΟΝ είχαν μεγάλη ανάπτυξη και δράση στα χωριά της περιοχής, έχοντας εντάξει στις γραμμές τους πολλούς φτωχούς αγρότες και νεολαίους.


Στην περιοχή, από το καλοκαίρι του 1943 δρούσε το 2/34 τάγμα του ΕΛΑΣ με διοικητή τον Κώστα Αντωνόπουλο από τον Παπά Φθιώτιδας, τον καπετάν Κρόνο.

Από τις πρώτες μάχες που έδωσε το 2/34 τάγμα του ΕΛΑΣ ήταν η μάχη της Δομβραίνας τον Αύγουστο του 1943. Ως αντίποινα αυτής της μάχης οι Γερμανοί μπήκαν στα χωριά Δομβραίνα, Θίσβη, Χώστια και τα έκαψαν στα τέλη Αυγούστου, ενώ επίσης βομβάρδισαν με αεροπορία τα Κούκουρα (Αγία Αννα).

Το τάγμα 2/34 πήρε μέρος σε πολλές μάχες στην ευρύτερη περιοχή της Στερεάς και της Αττικής. Μία από αυτές ήταν και η νικηφόρα μάχη του Αυλώνα κατά τη διάρκεια της υποχώρησης των Γερμανών τον Οκτώβρη του 1944, που προκάλεσε μεγάλες απώλειες στους ναζί.

Επίσης, το τάγμα πήρε μέρος και στις μάχες του Δεκέμβρη του 1944 στις περιοχές Βύρωνα - Καισαριανής.

Στην περιοχή, από την πλευρά της Λιβαδειάς, δρούσε επίσης το 3/34 τάγμα του ΕΛΑΣ. Στέλεχος του 3/34 ήταν και ο Σεραφείμ Κοσσόρας, ο καπετάν Πελοπίδας, που εκτελέστηκε το 1948 στο Γουδί.

Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, τα μέλη και τα στελέχη των ταγμάτων 2/34 και 3/34 στη συνέχεια συνέβαλαν στη συγκρότηση του Τάγματος Θήβας του ΔΣΕ (του 2ου Τάγματος της 126 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ) με επικεφαλής τους Κρόνο, Φίτσιο, Εκτορα και Λιάσκα Παντελή (Πελοπίδας) και του Τάγματος Λιβαδειάς του ΔΣΕ. Τα Τάγματα αυτά υπάγονταν στο Αρχηγείο Παρνασσίδας που επικεφαλής του ήταν ο θρυλικός καπετάν Διαμαντής (Γιάννης Αλεξάνδρου).

Από τον Ελικώνα έως την Πάρνηθα

Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας το κλίμα τρομοκρατίας και διωγμού του λαϊκού κινήματος οξύνεται, σε όλη τη διάρκεια του 1945 και του 1946. Συλλήψεις στελεχών, χαλκευμένες κατηγορίες σε βάρος αγωνιστών, δεκάδες δολοφονίες, σύσταση συμμοριών (Δουρδουβέλας στο Σχηματάρι, Μπόκος στο Μαυρομάτι και άλλοι).

Ο Κώστας Αντωνόπουλος (Κρόνος)
Ο Κώστας Αντωνόπουλος (Κρόνος)
Το καλοκαίρι του 1947 συγκροτούνται από καταδιωκόμενους αντάρτες τα δύο τάγματα του ΔΣΕ, της Λιβαδειάς και της Θήβας, και το Σεπτέμβρη του 1947 ξεκινά η επιχείρηση εγκατάστασής τους στον Ελικώνα. Οι στόχοι της δράσης αυτών των ταγμάτων ήταν:

Το κυνήγι των ΜΑΥδων και παρακρατικών που τρομοκρατούσαν την περιοχή, λήστευαν τους αγρότες, τη διάλυση των τμημάτων της Χωροφυλακής, τη διαφώτιση του λαού για τους σκοπούς του αγώνα του ΔΣΕ, τη διείσδυση προς την Αττική και το κόψιμο των διαδρόμων του αστικού στρατού.

Τα δύο αυτά τάγματα δρούσαν σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας αφού μέσω Ελικώνα και Κιθαιρώνα ενώνονταν ουσιαστικά όλες οι περιοχές διεξαγωγής πολέμου της Ρούμελης με την Αττική μέσω του ορεινού όγκου της Πάρνηθας. Αυτά τα τάγματα άλλωστε πρωτοστάτησαν στη διείσδυση που πραγματοποίησε ο ΔΣΕ στην Πάρνηθα την άνοιξη του 1948, φτάνοντας 20 χλμ. έξω από την Αθήνα και δίνοντας μάχες στα Δερβενοχώρια αλλά και στα οροπέδια της Πάρνηθας.

Εχει σημασία ότι η περιοχή δεν ήταν ιδανική για ελιγμούς, αφού η βασική δίοδος προς την Πάρνηθα ήταν η πορεία Ανατολικός Ελικώνας (Ζαγαράς) - Κορομπήλι - Κιθαιρώνας - Πάστρα - Πάρνηθα, ή εναλλακτικά Γεράνεια.

Η σύνθεση του τάγματος ήταν από ντόπιους αντάρτες και Αθηναίους, ενώ στην πορεία ενισχύθηκε και από μία δύναμη Θεσσαλών ανταρτών που στάλθηκαν με στόχο να ισχυροποιηθεί η δύναμη του ΔΣΕ στην περιοχή και να συγκροτηθεί αργότερα η 2η Μεραρχία.

Σημειώνουμε ορισμένα σημαντικά στοιχεία από τη δράση του Τάγματος του Κρόνου στην περιοχή, χωρίς να αναφερθούμε στη συμμετοχή του τάγματος σε άλλες μάχες που δόθηκαν στην ευρύτερη Στερεά.

Ξεχωρίζουμε τις νικηφόρες μάχες που δόθηκαν το Σεπτέμβρη του 1947 στο Κυριάκι, στο Μπαμπλούκι (κάτω από την Παλιοβούνα) - θέση που σύμφωνα με αναφορές αποτέλεσε σημείο στρατοπέδευσης των μαχητών του ΔΣΕ - όπου ουσιαστικά η δύναμη των ΛΟΚατζήδων που είχαν σταλεί για εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή έπαθε πανωλεθρία, τη μάχη στο Καλιμάνι πάνω από το Σταυρό στον Ελικώνα. Οι μάχες αυτές επέτρεψαν στον ΔΣΕ να αποκτήσει βάσεις στον Ελικώνα και να επεκταθεί στον Ανατολικό Ελικώνα.

Τον Οκτώβρη του 1947, μέσα από μάχες και ελιγμούς, τα δύο τάγματα καταφέρνουν να ελέγχουν τον Ελικώνα και να πραγματοποιούν διεισδύσεις στα χωριά της περιοχής φτάνοντας ακόμα και στα χωριά της Κωπαΐδας. Ενα τμήμα του Τάγματος του Κρόνου καταστρέφει το Σταθμό Παραγωγής Ρεύματος της Κωπαΐδας στη θέση Μπούκα της Υλίκης.

Στα τέλη του 1947, τα δύο τάγματα του ΔΣΕ παίρνουν μέρος σε μάχες που διεξάγονται στον Παρνασσό. Ενώ στις αρχές του Γενάρη του 1948 ανασυγκροτούνται και περνάνε πάλι στον Ελικώνα, όπου ξεκινάνε τις διεισδύσεις. Τα τμήματα του Τάγματος του Κρόνου συμμετείχαν σε αποστολές στελεχών από Αθήνα προς το βουνό, μεταξύ αυτών, την περίοδο που περιγράφουμε μεταφέρθηκε ομάδα στελεχών της ΚΟΑ στον Παρνασσό (ανάμεσά τους ο Στέφανος Γκιουζέλης, μετέπειτα Διοικητής της 3ης Μεραρχίας του ΔΣΕ στο Μοριά).

Στα τέλη του Γενάρη του 1948, λόχοι του Τάγματος του Κρόνου επιχειρούν την πρώτη διείσδυση στην Αττική, περνάνε στην Πάρνηθα, όπου δίνουν σημαντικές μάχες. Αρχές Φλεβάρη καταλαμβάνουν το χωριό Πύλη στα Δερβενοχώρια, ενώ επίσης μπήκαν στα Σκούρτα. Τμήματα του ΔΣΕ κινήθηκαν στον Κιθαιρώνα και στα Γεράνεια. Η διείσδυση αυτή προκαλεί αναταραχή στην αστική κυβέρνηση, που βλέπει τον ΔΣΕ να φτάνει 20 χλμ. απόσταση απ' την Αθήνα. Στη συνέχεια, ένα μικρό τμήμα παραμένει στην Πάρνηθα ενώ το μεγαλύτερο μέρος του τάγματος ελίσσεται στον Ελικώνα. Με ορμητήριο τον Ανατολικό Ελικώνα στα τέλη Φλεβάρη ξεκινάει νέα διείσδυση στην Πάρνηθα. Στην προσπάθειά τους να περάσουν από Κιθαιρώνα προς Πάστρα, ένα τμήμα του τάγματος εξοντώνεται.

Τμήματα του τάγματος έδωσαν μάχες στα οροπέδια της Πάρνηθας, σε χωριά και θέσεις των Γερανείων. Οι δυνάμεις του τάγματος χωρίζονται στα δύο. Ενας λόχος με διοικητή τον Φίτσιο περνάει στα Γεράνεια, ενώ το υπόλοιπο τάγμα προωθείται στην Ανατολική Πάρνηθα, στη θέση Σαλονίκι, πάνω από τη Μαλακάσα.

Στη διάρκεια του Μάρτη και τα δύο τμήματα δίνουν μάχες, κάνουν επιχειρήσεις, ο λόχος Φίτσιου φτάνει έως την περιοχή Περαχώρας Λουτρακίου και το υπόλοιπο τάγμα μπαίνει στα Οινόφυτα.

Τα δύο τμήματα συναντώνται στις 26 Μάρτη στον Κιθαιρώνα. Μπαίνουν το βράδυ στα Λεύκτρα, τροφοδοτούνται, ενώ σχεδόν ταυτόχρονα φτάνει δύναμη του αστικού στρατού από Θήβα. Μετά από σύντομη εμπλοκή, ο στρατός υποχωρεί και το τάγμα κινείται προς Αλυκή.

Στις 29 Μάρτη του 1948 το Τάγμα του Κρόνου δίνει μάχη στην περιοχή Αλυκής - Ξηρονομής. Η μάχη είναι σκληρή και διαρκεί περίπου 8 ώρες. Κατά τη διάρκειά της πέφτει νεκρός ο Κρόνος. Το κομμένο κεφάλι του τίθεται σε δημόσια θέα στην πόλη της Θήβας. Το τμήμα έχει σημαντικές απώλειες και ελίσσεται προς τον Παρνασσό.

Στις 15 - 20 Απρίλη 1948 ο αστικός στρατός ξεκινάει μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη Στερεά. Αποφασίζεται οι μεγαλύτερες δυνάμεις της 2ης Μεραρχίας να ελιχθούν στο χώρο της Ρούμελης, ενώ το τάγμα να ελιχθεί προς την Πάρνηθα. Επιλέγεται η διαδρομή από Λοκρίδα - Ριτσώνα - Σχηματάρι - Πάρνηθα. Οι δυνάμεις του ΔΣΕ εντοπίζονται γρήγορα και μαχόμενες καθημερινά φτάνουν έως τον Αυλώνα. Υποχωρούν προς Ριτσώνα, επιστρέφουν Σχηματάρι, όπου εξοντώνονται σχεδόν ολοκληρωτικά. Από όσους συνελήφθησαν, δεν εκτελούνται μόνο δύο ανήλικες αντάρτισσες, που περνάνε στρατοδικείο.

Με τον τρόπο αυτό παύει η δράση του Τάγματος του ΔΣΕ στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια του 1948, μεμονωμένες δυνάμεις του ΔΣΕ φτάνουν άλλη μία φορά μέχρι τον Ελικώνα.


Κ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ