Πλούσια συζήτηση έγινε την Πέμπτη το απόγευμα στην εκδήλωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο και την τροπολογία του ΚΚΕ σχετικά με τη διαθεσιμότητα. Στην εκδήλωση, που έγινε σε αίθουσα της Βουλής, συμμετείχαν και πήραν το λόγο εργαζόμενοι που στη συντριπτική τους πλειοψηφία βρίσκονται σε καθεστώς διαθεσιμότητας, με κίνδυνο να απολυθούν.

Υπενθυμίζεται ότι με την τροπολογία - προσθήκη που κατέθεσε σε νομοσχέδιο του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, το ΚΚΕ ζητάει την επανασύσταση ή τη σύσταση θέσεων εργασίας στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα για όλους τους εργαζόμενους που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα, χωρίς βλαπτική μεταβολή των εργασιακών και μισθολογικών τους δικαιωμάτων. Ζητάει ακόμα να αναγνωρίζεται ως χρόνος πλήρους υπηρεσίας το διάστημα της διαθεσιμότητας και να καταβληθούν αναδρομικά οι αποδοχές και οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν περικοπεί.

Χτες, ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε εκτενή αποσπάσματα από την εισηγητική ομιλία της Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, στην εκδήλωση. Στο σημερινό ρεπορτάζ παραθέτει ενδεικτικά αποσπάσματα από τις δεκάδες τοποθετήσεις που έγιναν στην εκδήλωση και την τοποθέτηση της Αλέκας Παπαρήγα που ακολούθησε.

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση

Στις τοποθετήσεις τους, εκτός από την περιγραφή της κατάστασης, τον προβληματισμό για το τι αγώνες χρειάζονται, έκαναν και προτάσεις για να εμπλουτιστεί η τροπολογία και να ενισχυθεί η επιχειρηματολογία. Κοινός τόπος στις ομιλίες των περισσότερων ήταν η διαπίστωση ότι οι διαθεσιμότητες συνοδεύονται με επέκταση των ελαστικών μορφών απασχόλησης στο Δημόσιο και με παράδοση τομέων στους ιδιώτες.

Ο Παυσανίας Τσούλας, εκπαιδευτικός σε Τεχνικό Λύκειο, τόνισε: «Η Παιδεία αναδομείται εντελώς: Μαθητεία, κατάρτιση, φακέλωμα με το my school, αξιολόγηση. Εχουμε συναδέλφους με μπλοκάκι, μέσω ΕΣΠΑ, με 6ωρο ωρομίσθιο. Οι αυριανοί ελαστικοί εργαζόμενοι, που θα είναι με το κεφάλι κάτω, εμείς οι καθηγητές τούς εκπαιδεύουμε, διαμορφώνουμε τη συνείδησή τους. Δεν έχουμε ξαναζήσει χειρότερες συνθήκες. Στο Λύκειο που είμαι, φοιτούν παιδιά άνεργα, χωρίς φως στο σπίτι, που ντρέπονται να πουν ότι πεινάνε».

Ο Σπύρος Τρύφωνας, γιατρός του ΕΟΠΥΥ σε διαθεσιμότητα, είπε πως «ξηλώνεται η Υγεία, υποβαθμίζεται, γίνεται απελπιστικά δύσκολη η πρόσβαση των απλών ανθρώπων στους φορείς παροχής Υγείας. Περίπου 9.500 εργαζόμενοι όλων των ειδικοτήτων στον πρώην ΕΟΠΥΥ βρίσκονται σε διαθεσιμότητα και κάποιοι από αυτούς θα μπουν στο νέο οργανισμό κάτω από άγνωστες συνθήκες: Πώς θα αμείβονται, τι σχέσεις εργασίας, τι υπηρεσίες θα παρέχουν, για πόσο θα παραμείνουν». Σημείωσε ακόμα πως οι εργολαβικές καθαρίστριες είναι στην πλειοψηφία τους ανασφάλιστες, γεγονός που πρέπει να αναδειχτεί και να ασκηθεί πίεση ώστε να ασφαλιστούν.

Η Γιώτα Κίτσου, από το Σύλλογο Εργαζομένων ΟΓΑ, είπε πως με την κατάργηση του ΟΕΚ ήρθαν κάποιοι εργαζόμενοι στον ΟΓΑ γιατί υπήρχαν μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό. Τώρα, όμως, θεωρούνται πλεονάζον προσωπικό και βγήκαν σε διαθεσιμότητα! Επιπλέον, καταργείται και η ελάχιστη προστασία της μητρότητας. Οπως είπε, «συνάδελφος, που γέννησε, μόλις γύρισε από το μαιευτήριο, βρήκε σπίτι της τη διαπιστωτική πράξη που τη βάζει σε διαθεσιμότητα. Η υπηρεσία απάντησε ότι δεν ισχύει τίποτα απ' ό,τι ίσχυε μέχρι τώρα για την προστασία της μητρότητας. Τέλος ο μοναδικός νυχτοφύλακας του ΟΓΑ θεωρήθηκε πλεονάζον προσωπικό και αμέσως μετά η διοίκηση προχώρησε σε σύμβαση με ιδιωτική εταιρεία σεκιούριτι».

Ο Δημήτρης Μαρνάς, σχολικός φύλακας, επισήμανε πως «έχουμε στερηθεί και 5 χρόνια ένσημα δεδουλευμένης εργασίας, δουλεύαμε χωρίς ασφάλιση. Ο στόχος μας είναι να μείνουμε στη δουλειά, αλλά αν φτάσουμε στην απόλυση, δεν θα πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει ταμείο ανεργίας, αποζημιώσεις κλπ.;».

Ο Αναστάσιος Ζερβός, εργαζόμενος στα Ασφαλιστικά Ταμεία, είπε ότι «έβγαλαν σε διαθεσιμότητα εργαζόμενους από το ΕΤΕΑ (όλα τα επικουρικά ταμεία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα) που κάνουν 4 χρόνια να βγάλουν σύνταξη λόγω έλλειψης προσωπικού. Πριν από 15 μέρες πήραν 80 5μηνίτες που θα κάνουν ψηφιοποίηση του αρχείου, ενώ ταυτόχρονα έδιωχναν με διαθεσιμότητα ανθρώπους με το ίδιο αντικείμενο». Τέλος, υπογράμμισε πως «δεν ιδιωτικοποιούνται μόνο η καθαριότητα ή η φύλαξη. Π.χ. στο ΤΕΑΔΥ (επικουρικό ταμείο δημοσίων υπαλλήλων) έδωσαν το αρχείο σε ιδιώτη».

Ο Γιάννης Παπαγεωργόπουλος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο υπουργείο Πολιτισμού, αναφέρθηκε σε έκθεση του ΟΟΣΑ το 2009 που έλεγε ότι ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα από εκεί που δίνει το 2% στον ιδιωτικό τομέα, πρέπει να φτάσει στο 20%.

Είπε ακόμα: «Γι' αυτό απολύονται άνθρωποι και διαλύονται υπηρεσίες. Στο υπουργείο Πολιτισμού πρώτη φορά η ανασκαφή σπάει και οι σχεδιαστές - στη μέση της αλυσίδας - δεν ανήκουν πια στο Δημόσιο κι αρχίζουν να συζητάνε ότι οι μελέτες θα πρέπει να δίνονται στον ιδιωτικό τομέα. Εμείς έχουμε 2.000 κενά σε πολύ σημαντικούς τομείς, όπως στη φύλαξη, ενώ από κρίσιμες περιοχές που είχαν εμφανίσει αρχαιοκαπηλία έδιωξαν 45 άτομα. Ανακοίνωσαν 1.200 προσλήψεις ορισμένου χρόνου, την ώρα που χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι βγαίνουν σε διαθεσιμότητα και θα απολυθούν άμεσα».

Η Σταματία Τσουμέα, πρόεδρος του Σωματείου Φυλάκων Σχολικών Κτιρίων Ελλάδος και μέλος της γραμματείας ΠΟΕ-ΟΤΑ, σημείωσε πως «από το 2001 και για έξι χρόνια μας ...εκπαίδευαν. Αρνούμαστε να απολυθούμε. Μας αντικαθιστούν με εργαζόμενους που απασχολούνται με ελαστικές σχέσεις. Είμαστε στο δρόμο και θα συνεχίσουμε». Σχετικά με τα 5 χρόνια δουλειάς χωρίς ένσημα, σημείωσε πως «δεκάδες συνάδελφοι που είναι κοντά στο όριο συνταξιοδότησης θα μπορούσαν να πάρουν αυτή την 5ετία και να βγουν στη σύνταξη».

Η Δέσποινα Κωστοπούλου, εκ μέρους των 595 καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών, είπε πως «καταργείται ένας κλάδος, αλλά οι ανάγκες για καθαριότητα δεν σταματούν. Θεωρώ ότι αυτό που πάει να γίνει είναι για να χτυπηθεί η μόνιμη και σταθερή δουλειά, δεν είναι δημοσιονομικό το όφελος. Ισως να νόμιζαν ότι επειδή είμαστε γυναίκες δεν θα αντιδράσουμε. Είμαστε γυναίκες πάνω από 50 χρονών με 20 χρόνια δουλειάς, τι θα κάνουμε; Ούτε να μας βοηθήσουν να βγούμε στη σύνταξη δέχονται».

Η Δέσποινα Νικηφοράκη, από το υπουργείο Τουρισμού, σημείωσε πως «εδώ και 10 χρόνια τουλάχιστον εκχωρούνται αρμοδιότητες, από τον ΕΟΤ κυρίως, στον ιδιωτικό τομέα. Ολη αυτή η εκχώρηση γίνεται για να δίνουν περισσότερα χρήματα στους ιδιώτες με όποιο κόστος».

Ο Απόστολος Λαντζαράς, εργαζόμενος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, είπε ότι «ο θερμαστής της Σχολής Θετικών Επιστημών, που έχει βγει σε διαθεσιμότητα, λειτουργεί 4 καζάνια. Οι φοιτητές ήταν με 4 βαθμούς χωρίς θέρμανση και ξεπάγιαζαν στα αμφιθέατρα. Ζητήσαμε να μπει θέρμανση και έφεραν εργολάβο για να κάνει τη δουλειά που έκανε ο θερμαστής. Καταφέραμε με παρέμβαση να σταματήσουμε την εργολαβία».

Ο Στάθης Κωστόγιαννος σημείωσε πως «προσπαθούμε να αποδείξουμε ότι είμαστε χρήσιμοι και προσφέρουμε σαν εργαζόμενοι, ενώ είναι συνειδητή επιλογή τους και δεν κάνουν λάθος. Στοχεύουν σε ανθρώπους χωρίς δικαιώματα, γιατί πάντα το Δημόσιο, με τις κατακτήσεις που είχε, ήταν ένας μοχλός πίεσης και για τον ιδιωτικό τομέα, έβαζε κάποιους φραγμούς. Σήμερα θέλουν να μας κάνουν όλους δούλους του 21ου αιώνα. Πρέπει όλοι μαζί να ξεσηκωθούμε και ενωμένοι να σημαδέψουμε εκεί που τους πονάει και να απορρίψουμε τους εκφυλισμένους αγώνες και συνδικαλιστές».

Ο Νίκος Κικάκης, από τη Συντονιστική Επιτροπή των εκπαιδευτικών σε διαθεσιμότητα, υπογράμμισε σχετικά με τους εκπαιδευτικούς που θα έμπαιναν σε κινητικότητα στον τομέα της Υγείας: «Οι 182 θέσεις αφορούν νοσηλευτές και τους λένε να πάνε στα νοσοκομεία ως ΔΕ, ενώ έχουν πτυχία ΑΕΙ, ΤΕΙ και μεταπτυχιακά. Οταν πάνε να κάνουν αιτήσεις τούς ζητάνε πτυχίο Επαγγελματικού Λυκείου ή ΤΕΕ β' κύκλου. Δεν έχεις, άρα δεν μπορείς να κάνεις αίτηση! Είναι καθαρός εμπαιγμός για να μην τους προσλάβουν. Επίσης ιδιωτικοποιείται ένα κομμάτι της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, αφού με τις απολύσεις ο μαθητής δεν μπορεί στο Επαγγελματικό Λύκειο της γειτονιάς του να σπουδάσει ένα επάγγελμα αισθητικής - κομμωτικής, εφαρμοσμένων τεχνών, Υγείας - Πρόνοιας, ιδιαίτερα στην επαρχία. Αρα πρέπει να πάνε σε ένα ιδιωτικό ΙΕΚ...».

Ο Περικλής Μαυρουδής, εργαζόμενος στην καθαριότητα στο Δήμο Νέας Ιωνίας, είπε πως προσπαθούν νομικά να μείνουν στη δουλειά «και το σωματείο και ο δήμαρχος Νέας Ιωνίας δεν είναι μαζί μας».

Ο Αντώνης Στεφάνου, υπάλληλος του υπουργείου Τουρισμού σε διαθεσιμότητα, είπε: «Απολύονται 14 εργαζόμενοι από την αρχή τυχερών παιγνίων και ζητούν άλλους στη θέση μας μέσα από αποσπάσεις. Δεν βρίσκουν κι εμάς μας έχουν διαθέσιμους... Ο έλεγχος των καζίνο θα δοθεί σε ιδιώτες, οι οποίοι θα κερδίζουν εκατομμύρια ευρώ».

Ο Λυμπέρης Τσάμπρας, εργαζόμενος στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, σημείωσε ότι «έχουμε 336 διαθέσιμους σε σύνολο 550 εργαζομένων, σχεδόν τα 2/3 των υπαλλήλων».

Η Λίνα Μαρία, σχολική φύλακας, υπογράμμισε πως «οργανωθήκαμε, κάναμε γενικές συνελεύσεις, πήραμε αποφάσεις. Στην πορεία από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα, ήρθαμε σε επαφή με πολλούς ανθρώπους, σε πολλές περιοχές της χώρας που έχουν αντίστοιχα προβλήματα». Επίσης αναφέρθηκε στις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, λέγοντας: «Πού ακούστηκε ένας σχολικός φύλακας να κάνει τον επιχειρηματία; Ακόμη κι αν γίνει για λίγο στην αρχή, στη συνέχεια θα τα δώσουν στον επιχειρηματικό τομέα».

Ο Δημήτρης Πρωιμάκος, εργαζόμενος σε διαθεσιμότητα από το υπουργείο Περιβάλλοντος, είπε ότι «από τους 820 θα διώξουν 100 άτομα καταργώντας ειδικότητες που είχαν μείνει 2-3 άτομα. Ο κόσμος που θα μείνει πίσω, για τι Δημόσιο θα μιλάμε; Για τι ιδιωτικό τομέα, τι δικαιώματα; Δεν είναι μόνο κάτι να αποσπάσουμε, αλλά το σύστημα θέλει και ανατροπή».

Ο Γιάννης Μαυρογιάννης, από το ΔΣ του Συνδικάτου Εργαζομένων στο ΙΓΜΕ, είπε ότι «από το 1999 χάθηκαν με αναγκαστικές μετατάξεις περίπου 200 συνάδελφοι, το 15%-20% και μάλιστα νέοι, με δύναμη και διάθεση για δουλειά, κάτι που λείπει και σήμερα. Σιγά σιγά μια ολόκληρη τεχνογνωσία που είχαμε χάνεται, μένει ανεκμετάλλευτη. Ενώ ξεκινήσαμε πριν από 20 χρόνια 1.350 εργαζόμενοι στη χώρα, οργώνοντας κάμπους, ρεματιές, με γεωτρήσεις, σκάβοντας, βρίσκοντας μεταλλεία, λατομεία, νερά, ξεδιψώντας τον κόσμο, φτάνουμε σήμερα να έχουμε μείνει 240 άνθρωποι, πάνω από 55 ετών».

Ο Χάρης Μπάστας, πρόεδρος του Συλλόγου Σχολικών Φυλάκων του Δήμου Αθηναίων, οι οποίοι είναι σε διαθεσιμότητα, σημείωσε: «Εμείς γνωρίζουμε τα σχολεία και το έργο που προσφέρουμε, ήμασταν χρόνια στα σχολεία, είχαμε περάσει από γιατρούς, γιατί ο χώρος της εκπαίδευσης είναι ευαίσθητος. Τώρα μας αντικατέστησαν με επιστάτες στα "πεντάμηνα". Συμφωνούμε και σας ευχαριστούμε για την τροπολογία».

Ο Γιώργος Μακράκης, από τον ΟΑΕΔ, ανέδειξε το ρόλο του κράτους στην ενίσχυση των επιχειρηματιών, λέγοντας πως «για το μήνα Φλεβάρη, αποφασίστηκε να δοθούν 560.000 ευρώ σε εργολάβους καθαριότητας, τη στιγμή που 252 συνάδελφοι από τον Οργανισμό βρίσκονται σε διαθεσιμότητα. Επειδή στους αντιπάλους αρέσουν οι αριθμοί (...) θα μπορούσαμε να έχουμε τους διπλάσιους μόνιμους εργαζόμενους σε διάφορους τομείς που θα βοηθούσαν ποικιλοτρόπως τον Οργανισμό».

Ο Αλέξης Δερέμπεης, εργαζόμενος στο υπουργείο Οικονομικών, υπογράμμισε σχετικά με τις καθαρίστριες πως θέλουν εργαζόμενες χωρίς δικαιώματα, όχι όπως λένε για τη μείωση του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά για όφελος των επιχειρηματιών.

Η Σεβαστή Κούτση, βοηθός νοσηλεύτριας με 5μηνη «κοινωφελή εργασία», τόνισε πως «οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες, συνεχής αβεβαιότητα, διάσπαση μέσα στον ίδιο χώρο εργασίας, αλλά και τρομοκρατία. Κι όλα αυτά για 16 ευρώ τη μέρα, αν αφαιρέσουμε τα εισιτήρια για να πας και να έρθεις στη δουλειά».

Ο Γιώργος Ασλάνης, σχεδιαστής, από το υπουργείο Πολιτισμού, σε διαθεσιμότητα, που έχει επιστρέψει στη θέση του με προσωρινή διαταγή, αναφέρθηκε στον αγώνα που δίνουν να κρατήσουν την εργασία τους.

Η Αλέκα Παπαρήγα στο βήμα της εκδήλωσης

Πάντως, θα κάνουμε μία προσπάθεια να μην είναι μία συζήτηση που θα περάσει έτσι. Θα σας ειδοποιήσουμε. Μακάρι να ψηφιστεί κι απ' τα άλλα κόμματα, έχει αξία να προκαλέσουμε και ονομαστική ψηφοφορία. Ολα αυτά τα πράγματα ανεβάζουν εν πάση περιπτώσει την πίεση και καλό θα ήταν να συνδυαστεί με κάποια κινητοποίηση, θα δούμε πώς μπορεί καλύτερα να γίνει.

Εδώ, με αυτά που είπατε, βάλατε ένα ζήτημα. Τι κερδίζει η κυβέρνηση, το κράτος; Μην ταυτίζετε το κράτος με την κυβέρνηση. Το κράτος υπάρχει, αλλάζει το πολιτικό του προσωπικό, η κυβέρνηση. Εν πάση περιπτώσει, τι κερδίζει οικονομικά, αφού η ιδιωτικοποίηση αυξάνει το κόστος; Κερδίζει αυτό, την ιδιωτικοποίηση.

Κοιτάξτε να δείτε, το κράτος είναι κράτος, να το πω λαϊκά, των ιδιωτών. Βεβαίως, ζήσαμε η γενιά μου ένα κράτος, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μεγάλο, σε όλη την καπιταλιστική Ευρώπη και στην Ελλάδα, με επιχειρηματικές δραστηριότητες, με μηχανισμούς, διοικητικές υπηρεσίες κ.λπ. Δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τις καταστροφές.

Και μην ξεχνάτε, έπεσε πολύ χρήμα. Οι ΗΠΑ, με το σχέδιο Μάρσαλ, έβαλαν μπόλικο χρήμα εδώ για να υπάρχει μια γρήγορη ανάπτυξη καπιταλιστική απέναντι στο σοσιαλιστικό σύστημα που γέννησε πιο οργανωμένα ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Αλλά μια σειρά καπιταλιστικές επιχειρήσεις είχαν καταστραφεί, άλλοι καπιταλιστές δεν μπορούσαν να σταθούν. Ποιος έπρεπε να ήταν ο φορέας που θα εγγυόταν την ανάπτυξη; Το κράτος. Οι καπιταλιστές δεν είχαν τέτοιες δυνατότητες. Είχαν καταστραφεί οι ιδιωτικές βιομηχανίες. Ποιος θα άνοιγε το δρόμο της καπιταλιστικής ανάπτυξης; Το κράτος.

Τελείωσε όμως αυτή η ιστορία. Οι ιδιωτικοποιήσεις άρχισαν, θα έλεγα, με επίκεντρο την κρίση την καπιταλιστική του 1973, που τότε την είπαν «του πετρελαίου». Εκεί αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση με το εξής χαρακτηριστικό: Μείωση του κρατικού επιχειρηματικού τομέα και αφού μειώνεται ο κρατικός επιχειρηματικός τομέας θα μειωθούν αναγκαστικά και οι κρατικοί υπάλληλοι, και αρχίζει η επιστροφή των κατακτήσεων.

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχαν κατακτήσεις. Μην ξεχνάτε, οι λαοί βγήκαν μέσα από ένοπλη πάλη, πάλεψαν με τα όπλα στο χέρι, άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο, εξοπλισμένοι λαοί ήταν. Υπήρχαν κατακτήσεις συν παραχωρήσεις. Αρχισε, λοιπόν, η καταστροφή των κατακτήσεων που είχε παραχωρήσει το ίδιο το σύστημα. Σε άλλη χώρα ξεκίνησαν οι ιδιωτικοποιήσεις πιο νωρίς, στην Ελλάδα πιο αργά.

Επομένως κερδίζουν, γιατί κερδίζουν οι ιδιώτες, ένα αυτό. Δεύτερο, εμείς δεν αντιμετωπίζουμε τον εργαζόμενο ως κόστος. Τη λέξη «εργασιακό κόστος» δεν τη χρησιμοποιούμε. Βεβαίως, ξεκινάμε με μια άλλη αντίληψη, ιδεολογία κ.λπ. που έχουμε, αλλά θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε μέσα στις συνθήκες του καπιταλισμού και να θεωρούμε ότι ο εργαζόμενος κοστίζει.

Ο εργαζόμενος παράγει και προσφέρει. Ακόμα και ο πιο υψηλόμισθος μισθωτός γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Αρα, δεν μπορεί να δεχτούμε κόστος και να πούμε αυτός κοστίζει λιγότερο, εκείνος περισσότερο, άρα να τον αντικαταστήσεις. Γιατί άμα πάμε με τη λογική ότι κοστίζει ο εργαζόμενος, τότε θα δεχτούμε τα μέτρα τους, τις μειώσεις των μισθών.

Αλλη μια πλευρά: Δεν είναι σωστό - εμείς το παλεύουμε με μεγάλη συνέπεια ως Κόμμα - αυτό που λέγεται ότι ο λαός πληρώνει τους κρατικούς φορείς, το κράτος, ότι δηλαδή ο λαός χάνει απ' την ύπαρξη μεγάλου κρατικού τομέα. Ο λαός χάνει κι απ' τους ιδιώτες. Βεβαίως, το κράτος είναι καπιταλιστικό. Το πληρώνει ο λαός, αλλά πληρώνει και τους ιδιώτες. Κι εδώ είναι ένα φοβερό πράγμα, να ιδιωτικοποιήσουμε αυτό τον τομέα για να μην πληρώνει ο λαός... Γιατί, δηλαδή, τους καπιταλιστές δεν τους πληρώνει ο λαός;

Αυτή είναι πολύ διαδεδομένη αντίληψη. Καμιά φορά και άνθρωποι προοδευτικοί, ριζοσπαστικοί σου λένε «δεν πάει να ιδιωτικοποιηθεί η "Ολυμπιακή", το ΙΓΜΕ, εγώ τα πληρώνω». Θεωρούν ότι τον καπιταλιστή δεν τον πληρώνει ο λαός.

Επίσης, υπάρχουν σήμερα κλάδοι που οι μισθοί δεν έχουν μειωθεί, σε κλάδους με υψηλή κερδοφορία που είναι μονοπωλημένοι. Δεν σημαίνει όμως ότι δεν είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης αυτός που δουλεύει εκεί. Εχει ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία, το ποσοστό της εκμετάλλευσης είναι ακόμα πιο μεγάλο, κι ο μισθός που του δίνει είναι ακόμα λιγότερος. Ούτε μπορείς να κρίνεις τον ονομαστικό μισθό, όπως αυτά που λένε, ότι στην Ελλάδα έχουμε χαμηλούς μισθούς, στη Γερμανία υψηλούς. Ο βαθμός εκμετάλλευσης στη Γερμανία είναι πολύ υψηλότερος, γιατί έχει μεγαλύτερη παραγωγικότητα της εργασίας.

Δεύτερο: Βεβαίως, έχουμε πλήρη συνείδηση ότι υπάρχει μαζικότερη εξαθλίωση, φτώχεια και σχετικά κι απόλυτα υπάρχει επιδείνωση της ζωής. Αθελά μας όλοι μας ξέρουμε ότι ζούσαμε καλύτερα πριν απ' ό,τι τώρα. Εδώ υπάρχει ένα θέμα. Να συγκρατήσουμε την κατάσταση και να πούμε να μη χειροτερεύσει άλλο; 'Η να αναδείξουμε τι δυνατότητες υπάρχουν αντικειμενικές μέσα στη χώρα να ζήσουμε καλύτερα;

Σήμερα διαπιστώνουμε ότι οι νέες τεχνολογίες μειώνουν τη ζωντανή ανθρώπινη εργασία στην παραγωγική σφαίρα. Ξέρετε, όμως, ότι αντικειμενικά αυξάνονται ταυτόχρονα οι ανάγκες για θέσεις εργασίας στον κοινωνικό τομέα, στη σφαίρα του πολιτισμού, της πνευματικής ζωής κ.λπ. Γιατί; Γιατί ο άνθρωπος κανονικά πρέπει να δουλεύει λιγότερες ώρες, να έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο, ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος αντικειμενικά πρέπει να διογκώσει τη σφαίρα των υπηρεσιών. Δεν είναι κατ' ανάγκη αντιπαραγωγικό να διογκώνεται η σφαίρα των υπηρεσιών. Στις υπηρεσίες θα βάλεις μέσα ό,τι έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής, τις πνευματικές ανάγκες, τις πολιτιστικές, τον ελεύθερο χρόνο.

Πραγματικά, όσο μένει το εργατικό κίνημα διασπασμένο, όχι οργανωτικά, αλλά επί της ουσίας, αυτή η πολιτική θα περνάει. Στον ιδιωτικό τομέα οι περισσότεροι - οι κομμουνιστές τα έχουν λυμένα αυτά - δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος των εργατών βλέπει τον δημόσιο υπάλληλο ανταγωνιστικά. Ξέρετε πόση προσπάθεια κάνουμε και ορισμένοι μάλιστα μας λένε «μα με αυτούς τους χαρτογιακάδες», επειδή πιστεύουν ότι όταν λέμε εργατική τάξη εννοούμε μόνο τους εργάτες των εργοστασίων. Είναι άλλο πράγμα, βεβαίως, ο εργάτης στην παραγωγική σφαίρα. Είναι αυτός που πιο άμεσα γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τον βλέπεις αντίθετα, αντίπερα του δημοσίου υπαλλήλου. Είναι πολύ δύσκολο κι αυτή η νοοτροπία έχει καλλιεργηθεί απ' όλα τα κόμματα ή δεν έχει χτυπηθεί.

Μου έλεγε μια κοπέλα προχτές, «γιατί ο άλλος παίρνει 800 ευρώ κι εγώ 400;». Βρε παιδάκι μου, σου πήρε τα λεφτά; Δεν το καταλάβαινε με τίποτα. «Και γιατί αυτός να δουλεύει μόνιμα και εγώ όχι, και καλά κάνουν να τους διώξουν όλους». Ο άντρας της άνεργος, αυτή κάτι δουλειές του ποδαριού κάνει, δύο παιδιά, κι εκεί της είχε κολλήσει. Εμείς το παλεύουμε πολλά χρόνια αυτό.