1920 Δολοφονείται στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς επέστρεφε από τη Μόσχα, όπου παρακολούθησε το 2ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος. Από τους πρωτεργάτες του επαναστατικού κινήματος στην Ελλάδα. Μαζί με τον Λιγδόπουλο, δολοφονήθηκε και ο Ωρίων Αλεξάκης, που πήρε μέρος στην Οχτωβριανή Επανάσταση.

1936 Οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Γερμανίας συναντώνται για να σχηματίσουν τον άξονα Ρώμης - Βερολίνου. Η συμφωνία έμεινε μυστική έως την 1η Νοέμβρη.

1957 Πεθαίνει ο Νίκος Καζαντζάκης.

1983 Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός επεμβαίνει στρατιωτικά στη Γρανάδα, για την οποία λίγους μήνες πριν ο Πρόεδρος Ρίγκαν είχε δηλώσει ότι... «απειλεί την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών», προκαλώντας παγκόσμια θυμηδία, αλλά και οργή.

«Μάαααντουβάαααλα»

Οταν από Χριστόδουλο μέχρι Κωνσταντόπουλο και από Τεγόπουλο μέχρι Ρουσόπουλο εκδηλώνεται τέτοια αγωνία περί τη σχέση «δημοκρατίας - ΜΜΕ», αρχίζω να φοβάμαι ότι κάτι δεν πάει καλά με τους ...«θεσμούς» εις τον τόπον.

*

Είναι ανακουφιστικό, πάντως, ότι μόλις θα τεθεί το ερώτημα «ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο», θα σπεύσουν επί τόπου - το έχουν κανονίσει οι αρχισυντάκτες των δελτίων ειδήσεων - να αναλάβουν την υπόθεση ο κ. Μικρούτσικος με την κυρία Δρούζα. Αμήν...

Πριν από 19 χρόνια, ο Τύπος βοά. Είναι 25 Οκτώβρη (σαν σήμερα, δηλαδή...) του 1986 και ξεσπά το σκάνδαλο του γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού, για το οποίο η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ελέγχετο ότι πουλήθηκε ως ελληνικό, προκειμένου να εισπραχθούν παρατύπως από το ελληνικό Δημόσιο επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα.

Για δες κάτι συμπτώσεις, μέρες που είναι...

Στο μεταμεσονύκτιο δελτίο της ΝΕΤ το Σάββατο, ποια λέτε ήταν η πρώτη είδηση; Μήπως η υπόθεση με το συνεργάτη του Γιακουμάτου; Μήπως ο βουλευτής Μαντούβαλος; Μήπως - έστω - η αποπομπή του υποδιοικητή του ΙΚΑ;

Ελάτε τώρα! Εκεί, στη ΝΕΤ, ξέρουν να εκτιμούν τα θέματα. Στο δελτίο των ειδήσεών τους, λοιπόν, πρώτο και καλύτερο θέμα ήταν η Γιουροβίζιον και το ότι «στην πεντάδα των καλλίτερων μπήκε η Παπαρίζου».

*

Χρήσιμο, θα πείτε, να διακονείται από τις λεζάντες της ΝΕΤ η νεότερη ορθογραφία, τουτέστιν αντί για το «καλύτερο» να έρχονται οι τηλεθεατές σε επαφή με το (επίσης σωστό) «καλλίτερο». Αλλά εδώ δεν πρόκειται απλώς για επίδειξη γνώσεων της νεότερης ορθογραφίας, αλλά για εκτίναξη της δημοσιογραφίας σε επίπεδα ...«καλλιγραφίας». Οχι, δηλαδή, για να μη λέτε ότι δεν μπορεί μερικές φορές, σε σύγκριση με τα ιδιωτικά κανάλια, η ΝΕΤ να είναι η ...«καλλιτερότερη».

Από την εποχή του «Πολίτη Κέιν» μέχρι αυτή του εθιμογράφου Μικέ, που υποστήριζε ότι αν του έδιναν τους ραδιοφωνικούς σταθμούς του κόσμου και εκατό ικανούς προπαγανδιστές θα κατάφερνε σε δυο μήνες να έκανε την Ελβετία κομμουνιστική και τους κατοίκους της Ονδούρας να βάφουν τα μαλλιά τους κόκκινα, ο ρόλος του Τύπου (πόσο μάλλον του ηλεκτρονικού και ειδικότερα της τηλεόρασης) είναι καθοριστικός σε ό,τι αφορά στα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά πράγματα ενός τόπου.

*

Στην Ελλάδα δεν είναι πολύ μακρινές οι εποχές που εκδοτικά συγκροτήματα κατηγορούνταν ότι «ανεβοκατέβαζαν κυβερνήσεις» και που διαδηλωτές χρέωναν πολιτικές και πολιτειακές περιπέτειες του τόπου και στο ρόλο ισχυρών εκδοτών.

*

Στις μέρες μας, οι τηλεθεατές (για να παραφράσουμε τον Οσκαρ Ουάιλντ) έχουν μια αχόρταγη επιθυμία να μάθουν τα πάντα, πλην από εκείνα που πράγματι αξίζει να μάθουν, και η τηλεόραση σπεύδει με την εμπορική συνείδηση που διαθέτει (και αφού πρώτα έχει καλλιεργήσει συγκεκριμένα καταναλωτικά τηλεοπτικά πρότυπα) να ικανοποιήσει αυτή τη ζήτηση: Πουλάει σκουπίδι, πουλάει «αίμα και σπέρμα», πουλάει βία και, φυσικά, πουλάει πολιτική «νοθεία» (πάντα το έκανε, άσχετα αν μερικοί το ανακαλύπτουν και το καταγγέλλουν μόνο όποτε δεν τους βολεύει).

*

Στην Ελλάδα του δικομματισμού, την τελευταία 20ετία, διαμορφώθηκε ένα σύστημα εξουσίας μέσα στο οποίο εντάχθηκαν (πλην της κομματικοδιοικούμενης δημόσιας τηλεόρασης) και τα ιδιωτικά ΜΜΕ. Το ΠΑΣΟΚ έκανε αυτό που θα έκανε στη θέση του και η ΝΔ: Εχτισε σχέσεις με καναλάρχες, έκανε τη δουλιά του μέσα από τα κανάλια τους, όπως και εκείνοι φυσικά έκαναν τις δικές τους δουλιές με τους διοικούντες το κράτος. Διαμορφώθηκαν επομένως συγκεκριμένοι αρμοί στο πολιτικό σύστημα, με τη μερίδα της άρχουσας τάξης που ελέγχει τα ΜΜΕ να θέλει τη διατήρηση των κεκτημένων της.

*

Ο ερχομός της ΝΔ σήμανε το ενδεχόμενο ενός πιθανού ξαναμοιράσματος της πίτας. Κομμάτια της άρχουσας τάξης που για χρόνια δεν έπαιρναν ό,τι θα ήθελαν, ζητούν τώρα τα «χρωστούμενα». Η ΝΔ θέλει μια αναδιάταξη δυνάμεων στο χώρο των ΜΜΕ, την επίτευξη μιας φιλικότερης σχέσης με εκείνους που πριν «έπαιζαν» με το ΠΑΣΟΚ, θέλει να γίνει ο χαλίφης στη θέση του χαλίφη.

*

Από δω ξεκινάει ένας πολιτικο-επιχειρηματικός πόλεμος που διεξάγεται στις τηλεοράσεις, και αφορά στις σχέσεις κομμάτων-καναλαρχών, κομμάτων μεταξύ τους, καναλαρχών μεταξύ τους και πολιτικών (ακόμα και του ίδιου κόμματος) μεταξύ τους.

*

Αυτές οι σχέσεις, οικοδομημένες πάνω στα θεμέλια της διαπλοκής, του «δούναι και λαβείν», του «φίλος έδωσε σε φίλο τριαντάφυλλο με φύλλο»..., με έναν τρόπο μπορούν να «διευθετηθούν» υπό τις νέες συνθήκες: Με έναν πόλεμο (ελεγχόμενο, βέβαια) όπου ο ένας θα βγάζει στη φόρα τα άπλυτα του άλλου, με έναν πόλεμο που τα πολεμοφόδιά του είναι οι «λαδιές» του ενός και οι βρωμιές του άλλου, με έναν πόλεμο που τελικά ζητούμενό του δεν είναι η κάθαρση, αλλά ποιος θα κατέχει το τηλεκοντρόλ στην «κόπρο του Αυγείου».

Την Κυριακή που πέρασε συμπληρώθηκαν 80 χρόνια από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι. Ομως το «εικονοστάσι», με το οποίο είναι εφοδιασμένο κάθε σαλόνι του σύγχρονου κόσμου, η τηλεόραση, ήταν απασχολημένη με άλλα: Με την κυρία που άφησε μια επιταγή στον Γιακουμάτο και μετά σουλατσάριζε στα κανάλια, με την Παπαρίζου που ήτανε στη Γιουροβίζιον, με τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό...

*

Ο Χατζιδάκις ήταν απών από το τηλεοπτικό τοπίο του Σαββατοκύριακου. Ευτυχώς. Εστω και άθελά τους, όσοι διοικούν το εν λόγω τοπίο, βουτηγμένοι καθώς είναι στην αμάθεια και την ευήθειά τους, αδυνατούν να λερώσουν ό,τι δεν μπορούν να καταλάβουν, ό,τι δεν μπορούν να εννοήσουν, ό,τι δεν μπορούν να φτάσουν. Η ζωή, το έργο, η μουσική του Χατζιδάκι έμειναν ανέγγιχτα από τους «νταβαΤiViδες», αυτούς με τα «πρωινάδικα» τσίρκο τους και τις μεταμεσονύκτιες «ζούγκλες» τους.

Οι «νταβατζήδες» της εικονικής πραγματικότητας, ενδεχομένως, τώρα να νομίζουν ότι με την αθλιότητα και την απρέπειά τους, φίμωσαν τον Χατζιδάκι. Οτι τον «περιποιήθηκαν» για τα καλά, ρίχνοντάς τον στη σπηλιά του τηλεοπτικού σιωπητηρίου, όπου θέλουν να κρατούν έγκλειστη κάθε φωνή που σηματοδοτεί την ανάταση.

Μόνο που το έργο και η ζωή του Χατζιδάκι είναι πολύ φωτεινά, για να μπορούν να τα συσκοτίσουν κάποιοι αμόρφωτοι λεχρίτες. Και η φωνή του, εξίσου, δυνατή, τους στιγματίζει και τους απευθύνεται:

*

«Πότε θ' ανθίσουνε τούτοι οι τόποι

Πότε θαρθούνε καινούργιοι ανθρώποι

να συνοδεύσουνε τη βλακεία

στην τελευταία της κατοικία;»

(Από «Τα σχόλια του Τρίτου - Μάνος Χατζιδάκις», εκδόσεις «Εξάντας»).