Πέντε ώρες στους δρόμους του Λάακεν, πάνω από 100.000 εργαζόμενοι από κάθε γωνιά της Ευρώπης, διαδήλωσαν χτες για δεύτερη συνεχόμενη μέρα την αντίθεσή τους στα σχέδια των μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστών, στις αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών που βάζουν στο στόχαστρο τις ατομικές και λαϊκές ελευθερίες και τα εργασιακά δικαιώματα.

Ηταν μια κινητοποίηση μεγαλύτερη σε όγκο από την προχτεσινή της Πέμπτης, με ακόμα μεγαλύτερο πάθος και ένταση. Οι χιλιάδες διαδηλωτές με συνθήματα εναντίον του πολέμου, του ιμπεριαλισμού, και εναντίον της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης, από πολύ νωρίς χτες το πρωί γέμισαν τους δρόμους του Λάακεν. Τεράστια, όμως, ήταν και η συμμετοχή των νέων ανθρώπων, οι οποίοι έδωσαν χρώμα και παλμό. Λίγο μετά τις 11π.μ (τοπική ώρα Βελγίου), ξεκινούσε μια συγκλονιστική πορεία, η οποία έφτασε σε απόσταση αναπνοής από το κτίριο στο οποίο συνεδρίαζαν οι ηγέτες των χωρών - μελών της ΕΕ. Ηταν τέτοιος ο όγκος των διαδηλωτών που χρειάστηκαν περίπου πέντε ώρες για να τερματίσουν και τα τελευταία μπλοκ στο χώρο όπου είχε οριστεί για να τερματίσει η μεγάλη πορεία.

Ανάμεσα στους διαδηλωτές, οι ταξικές δυνάμεις του ΠΑΜΕ, ήταν και πάλι εκεί και έκαναν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσίας τους στη μεγάλη διαδήλωση. Ανάμεσά τους βρέθηκαν και εκατοντάδες Ελληνες μετανάστες του Βελγίου που πήραν μέρος στην κινητοποίηση. Ιδιαίτερα αισθητή ήταν και η παρουσία των απολυμένων της «ΣΑΜΠΕΝΑ» και της «SWISSAIR», δυο μεγάλων εταιριών που πρόσφατα προστέθηκαν και αυτοί στο μακρύ κατάλογο των Ευρωπαίων ανέργων.

Σ' αυτό το σημείο, πρέπει να αναφέρουμε ότι η βέλγικη αστυνομία, μετέτρεψε το Λάακεν σε μια «αστυνομοκρατούμενη» πόλη, με την παρουσία χιλιάδων αστυνομικών, ελικοπτέρων και άλλων μέσων για να αντιμετωπιστούν οι «τρομοκράτες» διαδηλωτές. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σ' αυτή τη χώρα της Κεντρικής Ευρώπης, επιχείρησαν με «μαύρη» προπαγάνδα και δημιουργώντας κλίμα «τρόμου» να αποτρέψουν τους εργαζόμενους να συμμετάσχουν στις κινητοποιήσεις. Είναι ενδεικτικό ότι καθ' όλη τη διάρκεια της χτεσινή μέρας, τα ρεπορτάζ των τηλεοπτικών σταθμών μιλούσαν για την ετοιμότητα των νοσοκομείων, παρουσίαζαν χειρουργία και θαλάμους, στα οποία θα νοσηλεύονταν οι τραυματίες από τα επεισόδια (!!!), ενώ παράλληλα ανέφεραν ότι ο βελγικός στρατός βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα, για να επέμβει αν χρειαστεί...

Δυστυχώς γι' αυτούς, στην πορεία συμμετείχαν χιλιάδες εργαζόμενοι, ενώ τα μοναδικά επεισόδια που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της χτεσινής μέρας, ήταν περιορισμένα - έσπασαν οι βιτρίνες δυο τραπεζών - και προκλήθηκαν από μικρές προβοκατόρικες ομάδες, οι οποίες απομονώθηκαν από το σύνολο των διαδηλωτών.

Με τη χτεσινή μεγαλειώδη κινητοποίηση στο Λάακεν, κορυφώθηκαν οι αγωνιστικές κινητοποιήσεις των εργαζόμενων της Ευρώπης ενάντια στη Σύνοδο Κορυφής. Ο ενωμένος αγώνας κατά της νέας τάξης πραγμάτων των ιμπεριαλιστών, θα συνεχιστεί απ' εδώ και εμπρός με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και με τη διεθνοποίηση της δράση του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ)--

Με ισχυρή αμερικανική πίεση που έχει ενεργοποιήσει όλους τους Ευρωπαίους «μπαλαντέρ» που διατηρούν ιδιαίτερες σχέσεις με τις ΗΠΑ και ενόψει της μετάβασης στο Ευρώ σε μια περίοδο ύφεσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λάακεν που διεξάγεται στα απομονωμένα από τις διαδηλώσεις βασιλικά ανάκτορα, έξω από τις Βρυξέλλες, θα αποφασίσει σήμερα για όλα τα προμελετημένα σχετικά με τον ευρω-τρομονόμο παρά τις ιταλικές παλινωδίες, τον ευρω-στρατό παρά την ελληνική κωλυσιεργία, την πολιτική αναθεώρηση για ένα πιο αυταρχικό «μέλλον της Ευρώπης» παρά τις φυγόκεντρες «επιφυλάξεις», και τα εργασιακά παρά τη λαϊκή αντίσταση.

Η χτεσινή πρώτη μέρα των εργασιών χαρακτηρίστηκε από την απεγνωσμένη προσπάθεια της ελληνικής πλευράς να αναβάλει, για όσο το δυνατόν αργότερα την ευρωπαϊκή επικύρωση της τριμερούς συνεργασίας ΗΠΑ - Βρετανίας - Τουρκίας για την εξαίρεση δράσης της Ευρωπαϊκής Δύναμης Ταχείας Επέμβασης (ΔΤΕ) από οτιδήποτε θίγει τα τουρκικά «ζωτικά συμφέροντα». Και τη δεδηλωμένη απόφαση όλων των υπολοίπων «εταίρων» ότι το ζήτημα είναι «λήξαν», ότι η ΔΤΕ θα 'ναι σε «επιχειρησιακή ετοιμότητα» μέχρι το 2003 και ότι οι ελληνικές επιφυλάξεις δεν είναι επί της ουσίας, αλλά για το φόβο του πολιτικού κόστους στο εσωτερικό της χώρας.

«Μας ασκούν πίεση» για τον ευρω-στρατό, δήλωσε ο πρωθυπουργός κ. Σημίτης. Θα «βρεθεί λύση», απάντησε ο Βρετανός και ο Βέλγος ομόλογός του. «ΕΕ και ΝΑΤΟ είναι συνδεδεμένα (...) η σχέση είναι αναγκαία και θα συνεχιστεί», ψέλλισε ο Ελληνας πρωθυπουργός, ανάγοντας το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» σε πυλώνα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Αλλά και διά του ευρω-στρατού η Τουρκία αναβαθμίζεται περαιτέρω, αφού το Συμβούλιο συμφώνησε για μια «νέα φάση» στην εταιρική σχέση με την Αγκυρα. Σύμφωνα με τον κ. Σημίτη «η πρόταση πιέζει την Τουρκία και παράλληλα παρέχει στους Τούρκους την ικανοποίηση ότι κάτι έχουν κάνει».

Οι ευρωπαϊκές «μεγάλες δυνάμεις» είχαν διαφορετικές(...) ανησυχίες από την Αθήνα για τη «διακήρυξη του Λάακεν» για το «μέλλον της Ευρώπης» και την έναρξη των εργασιών της «Συνέλευσης» που θα προετοιμάσει τη Διακυβερνητική Διάσκεψη (ΔΔ), στα τέλη του 2003, για την αυταρχική πολιτική αναθεώρηση, τη «μετάβαση» στο Ευρώ, την Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας (ΚΕΠΑΑ), τη διεύρυνση προς την Κύπρο και εννιά χώρες της Ευρώπης εκτός της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.

Η χτεσινή μέρα των εργασιών των 15 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων αναλώθηκε κυρίως στην απόφαση για τον ευρω-τρομονόμο, για τον οποίο ο Ελληνας πρωθυπουργός δεν καταδέχτηκε να ασχοληθεί και τον ευρωστρατό, όπου η ελληνική κυβέρνηση διακυβεύει το κύρος της στο εσωτερικό της χώρας. Η δημιουργία της ευρωπαϊκής ΔΤΕ που θα αρχίσει τη δράση της το 2003, ως «ευρωπαϊκός βραχίονας» του ΝΑΤΟ, τέθηκε υπό πλήρη αμερικανικό έλεγχο και με τις πρόσφατες ελληνοτουρκικές αψιμαχίες.

Μετά από βρετανική επέμβαση η τριμερής συμφωνία της Αγκυρας ουσιαστικά εξαναγκάζει σε πλήρη έλεγχο των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ επί της δράσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αφού η Τουρκία αποκτά δικαίωμα βέτο σε οποιαδήποτε απόφαση της ΕΕ για στρατιωτική δράση στην ευρύτερη περιοχή. Οχι ότι υπήρξε κανείς που αμφέβαλλε ότι η λεγόμενη «ευρωπαϊκή ασφάλεια» δεν είναι ασφάλεια της Ευρώπης αλλά προστασία των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρωπαϊκή ήπειρο και μάλιστα με έξοδα των Ευρωπαίων φορολογούμενων. Αλλά όλη αυτή η αμερικανική υπερίσχυση αποκτά και το «θεσμικό» της πλαίσιο.

Σύμφωνα με τον Κ. Σημίτη «αυτοί ασκούν πίεση σε μας» και αναγνώρισε ότι τίθεται ζήτημα προστασίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας σε περίπτωση που υιοθετηθεί συμφωνία της Αγκυρας ως ευρωπαϊκή «απόφαση». Για την επιχειρησιακή έναρξη της δράσης της Ευρωπαϊκής ΔΤΕ, «καλόπιστα (Κ. Σημίτης) υπήρχαν «όλες οι προϋποθέσεις» ανεξάρτητα από το «επιπρόσθετο στοιχείο» (Κ. Σημίτης) της συμφωνίας της ΕΕ επί της συμφωνίας της Αγκυρας.

Το κείμενο - φάντασμα αυτής της συμφωνίας «ούτε καν παρουσιάστηκε στη σημερινή συζήτηση. Ολοι το ξέρουν, αλλά κανένας δεν το είδε» (Κ. Σημίτης). Αλλά, δυστυχώς για την Αθήνα «αυτό» το κείμενο θα πρέπει να επισυναφθεί στην διακήρυξη της επιχειρησιακής ετοιμότητας της ΕΕ. Σύμφωνα με τον Κ. Σημίτη «η βελγική προεδρία επιφυλάχτηκε για σήμερα και θα δούμε αν βρει τη λυδία λίθο». Στην πραγματικότητα το Συμβούλιο μπορεί να διακηρύξει «πανηγυρικά» την επιχειρησιακή ετοιμότητα της ΔΤΕ το 2003 αφούν έχει ήδη συμφωνηθεί η στρατιωτική και πολιτική δομή, καθώς και η «διαθεσιμότητα» των κρατών - μελών για συμμετοχή τους στη δύναμη των 60.000 μισθοφόρων. Εξάλλου μετά το 2003 μπορεί ν' αλλάξουν πολλά ακόμη και η σημερινή κυβέρνηση(...). Ετσι και αλλιώς το κείμενο της Αγκυρας υπάρχει, δεν πρόκειται ν' αλλάξει ούτε ρίγα και κάποια στιγμή θα «ενεργοποιηθεί».

Η ελληνική πλευρά, διά του πρωθυπουργού δεν απέφυγε και την εκδήλωση (...) παραπόνου για το πώς μεθοδεύτηκε η τουρκική επιτυχία. Σύμφωνα με τον Κ. Σημίτη «δε συμφωνούμε με το αποτέλεσμα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε μέσα από εξωθεσμικές διαπραγματεύσεις. Η Ελλάδα δεν μπορεί να αποδεχτεί ως έχει το κείμενο αυτό που ετοιμάστηκε. Μ' άλλα λόγια, εντάξει, ν' αποδεχτούμε την «ιδιαίτερη πρωτοβουλία» ΗΠΑ/Βρετανίας, αλλά με κάποιες «βελτιώσεις» οι οποίες «θα καθιστούσαν το κείμενο σαφέστερο και δεν θα επέτρεπαν παρερμηνείες» (...). Ωστε να είναι αναγκαίοι διαρκώς συμβιβασμοί ή παρεμβάσεις.

Δυναμική και πολυπληθής η αντιπροσωπεία του ΠΑΜΕ κατέγραψε το στίγμα των δυνάμεων του εργατικού κινήματος που αντιπαρατίθενται ευθέως στον ιμπεριαλισμό

Αυτή την καταχνιά διέλυσαν, φώτισαν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι από όλη την Ευρώπη, αντιτιθέμενοι στα νέα διαβούλια των 15 ηγετών της ΕΕ. Η δυναμική παρουσία τους εκεί ήταν ένα αισιόδοξο μήνυμα. Ειδικά μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτέμβρη και την εκμετάλλευσή τους από την κυρίαρχη κάστα, για να τρομοκρατήσουν παραπέρα τους εργαζομένους, να πάρουν ακόμα αυστηρότερα μέτρα ενάντια σε όποιον αντιδρά στην πολιτική τους.

Ομως ήταν ένα μήνυμα. Τίποτα περισσότερο. Μπορεί δε να αναγνωστεί και λάθος. Εξηγούμεθα: Αρκετοί ευελπιστούν ότι όλο και περισσότερος κόσμος θα κατεβαίνει στο δρόμο, λόγω των συνεπειών των βάρβαρων αποφάσεων που παίρνουν οι κυβερνώντες. Αρκεί αυτό; Σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί αυτός ο κόσμος;

Στις Βρυξέλλες, όπως και λίγους μήνες πριν, στη Γένοβα, δεν έλειψαν οι ρεφορμιστές κάθε απόχρωσης. Ολοι όσοι αποπροσανατολίζουν με συνθήματα περί καθιέρωσης του φόρου Tobin (η αποτελεσματικότητά του αμφισβητείται ακόμα και από τον εμπνευστή του), περί παραγραφής των χρεών του τρίτου κόσμου (δε θα δημιουργηθούν νέα την επομένη, καθώς παραμένουν οι σχέσεις εκμετάλλευσης ανθρώπου από ανθρώπου και φτωχών λαών από τους ιμπεριαλιστές;) κ.ά.

Αν υπερισχύσει αυτή η γραμμή περιορισμένης και «καθωσπρέπει» διεκδίκησης. Αν οι κατέχοντες πάρουν το μπαλάκι σ' αυτό το στημένο πινγκ - πονγκ. Αν πετάξουν μεθοδικά μερικά κοκαλάκια. Αν καθιερώσουν ένα «περιβαλλοντικό» φόρο σε ένα εξάμηνο από σήμερα. Αν μετά ένα χρόνο χρηματοδοτήσουν και διαφημίσουν την καθιέρωση και συνεδρίαση ενός παλιού - νέου φρούτου - φόρουμ. Αν εγκρίνουν μερικά ακόμα κονδύλια για να χρηματοδοτήσουν πλουσιοπάροχα μερικές ακόμα οργανώσεις (απ' αυτές τις «καλές» επειδή δεν είναι κυβερνητικές, δε χρηματοδοτούνται από το κράτος, αλλά απ' ευθείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή), πώς θα απαντήσουν αυτοί οι «διεκδικούντες», όταν αποφεύγουν σαν ο διάολος το λιβάνι διεκδικήσεις που καλλιεργούν ταξική συνείδηση και επιτρέπουν στην εργατική τάξη να αναγνωρίσει στον εαυτό της το δικαίωμα σ' όλο τον πλούτο που παράγει;

Πόσο θα ενσωματωθούν και τυπικά, δημιουργώντας τους «Κον Μπετίτ» της επόμενης δεκαετίας; Πόσο θα εκφυλιστεί αυτό το κίνημα στα μάτια των λαών που αναζητούν μια διέξοδο από τα προβλήματά τους και διακρίνουν τώρα εκεί μια ελπίδα; Αν υπερισχύσει η γραμμή των διαχειριστών, πόσο βαθιά θα θαφτεί αυτή η ελπίδα; Και πόσο επίπονος νέος αγώνας θα χρειαστεί κατόπιν, για να πείσεις τους απογοητευμένους ότι μπορεί να υπάρξει αλλαγή, αν, αν, αν...

Προβλήματα και απογοήτευση υπάρχουν, διάθεση διακρίνεται, χρειάζεται όμως και καλλιέργεια της ταξικής συνείδησης. Χρειάζεται δουλιά άνθρωπο τον άνθρωπο, δύσκολη ομολογουμένως, αλλά η μόνη αποτελεσματική. Χρειάζεται όχι απλά η αντίδραση σε κάποια ερεθίσματα, αλλά δράση συστηματική και μεθοδευμένη για τη σοσιαλιστική προοπτική.

Τη δυσκολία αν περάσει η ρεφορμιστική γραμμή περιγράφει με απλά λόγια ο Γιάννης Ρούσης. Μετανάστης εδώ και δέκα χρόνια στη Λιέγη του Βελγίου εργάζεται σε εστιατόριο. «Τα προβλήματα των εργαζομένων είναι ίδια παντού. Και στο Βέλγιο, λοιπόν, πρώτο είναι η ανεργία. Ακολουθούν πολλά που συνδέονται μαζί της, όπως η υποαπασχόληση, οι χαμηλοί μισθοί κλπ. Υπάρχει ένα υποτυπώδες Ταμείο Ανεργίας, αλλά και όσοι τηρούν τις προϋποθέσεις να επιδοτηθούν, παίρνουν ένα επίδομα πείνας».

Συνεχίζει: «Στο Βέλγιο υπάρχει γενικά ένα αγωνιστικό κλίμα, αλλά δεν είναι αυτό που λέμε "ταξικό" και άρα αναλώνεται σε επιμέρους στόχους, που δε φέρνουν συνολικά τη βελτίωση της ζωής μας. Τα συνδικάτα ελέγχονται ή "στήνονται" από υποταγμένες δυνάμεις («Σοσιαλιστές», «Χριστιανοδημοκράτες», «Δεξιούς»). Οι ταξικές δυνάμεις είμαστε δυστυχώς περιορισμένες στην παρούσα φάση. Ωστόσο, ειδικά σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες χρειάζεται ζύμωση και ενότητα σε αγωνιστική, ταξική κατεύθυνση. Διαφορετικά τα πράγματα μόνο χειρότερα θα πάνε».

Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλά. Μας περιορίζει ο χώρος: Στο σταθμό του μετρό, ένας Βέλγος, που έζησε χρόνια στην Ελλάδα, αναγνωρίζει τα ελληνικά...

-- «Ελληνες;»

-- «Ναι».

-- «ΠΑΣΟΚ;»

-- «Οχι, ΚΚΕ»

-- «ΚΚΕ! Μπράβο!»

Στη διαδήλωση πολλοί ξένοι εργάτες πλησίασαν τα μέλη του ΠΑΜΕ για να ανταλλάξουν τα δικά τους εργατικά κράνη, τα δικά τους καπέλα με τα διακριτικά των συνδικάτων τους, με αυτά του ΠΑΜΕ. Ελληνες φώναξαν τα ίδια συνθήματα με Τούρκους εργάτες. Οποιοι είχαν έρθει στη χώρα μας, χειροκροτούσαν και φώναζαν: «Γεια μας», «Γεια σας, τι χαμπάρια;»

Στις 9.30 μ.μ. την εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Χρ. Θεοχαράτου «Χαρίλαος Φλωράκης και λαϊκό κίνημα».

Κινδύνους για τα δημοκρατικά και ανθρώπινα δικαιώματα προμηνύει το ευρω-πλαίσιο για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας

Η ιδιαίτερη διαστολή και πολυμορφία του φάσματος της τρομοκρατικής δράσης, εντός του παραπάνω πλαισίου, πολύ πέρα από τα όρια μιας πολιτικά προσανατολισμένης βίας, η οποία στοχεύει μέσω της προσβολής της ανθρώπινης ζωής, της σωματικής ακεραιότητας ή της προσωπικής ελευθερίας στην αποσταθεροποίηση ενός καθεστώτος, θέτει σοβαρά ερωτήματα ως προς τα όρια της νόμιμης πολιτικής και κοινωνικής δράσης σε περίπτωση εθνικής προσαρμογής και ισχύος του πλαισίου αυτού. Ορισμένες από τις ποινικές υποστάσεις του καταλόγου (όπως π.χ. η «κατάληψη μέσου μαζικής μεταφοράς», η «διαταραχή ή διακοπή του εφοδιασμού ύδατος, ηλεκτρικής ενέργειας ή κάθε άλλου φυσικού πόρου με αποτέλεσμα την έκθεση ανθρωπίνων ζωών σε κίνδυνο») είναι εξαιρετικά πιθανό να τελεστούν σε συνάρτηση με την άσκηση συλλογικών πολιτικών δικαιωμάτων (συνάθροιση, απεργία, συνδικαλισμός) ή ως αποτέλεσμα της «μη ομαλής» έκβασης αυτής της άσκησης στο πλαίσιο μιας οξυμένης κοινωνικοπολιτικής αντιπαράθεσης (π.χ. διακοπή ηλεκτρικού από μία απεργία στις ΔΕΚΟ). Μέχρι σήμερα, αυτές οι μορφές τιμωρούνταν συνήθως ως πλημμελήματα, ελαφρότερα δηλαδή ποινικά αδικήματα, (π.χ. 292 Π.Κ. «παρακώλυση συγκοινωνιών», 293 Π.Κ. «παρακώλυση λειτουργίας κοινωφελών εγκαταστάσεων» στην ελληνική ποινική νομοθεσία). Τώρα, συναρτώνται με την τρομοκρατική δράση και καθίστανται κακουργήματα, τιμωρούμενα με πολύχρονη στέρηση της ελευθερίας (κάθειρξη). Είναι εξαιρετικά πιθανή η τάση συστολής της άσκησης των παραπάνω δικαιωμάτων, όταν μορφές «ακραίας» έστω άσκησής τους θα υπολαμβάνονται ως τρομοκρατικά αδικήματα, σε μία συγκυρία μάλιστα όπου οι εθνικές νομοθεσίες τείνουν να περιορίσουν σημαντικά το πεδίο άσκησης αυτών των δικαιωμάτων (βλ. π.χ. τη συζήτηση για το σχέδιο νέου θεσμικού νόμου για τις συναθροίσεις στην Ελλάδα), ενώ και στο δικαστικό επίπεδο αυξάνονται τα εμπόδια στην άσκησή τους (π.χ. κήρυξη σημαντικού αριθμού απεργιών ως παρανόμων). Ομως, η άσκηση των συλλογικών δικαιωμάτων καταλαμβάνει σημαντική θέση στη λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας είτε με την έννοια της υποστήριξης της αρχής του κοινωνικού κράτους είτε με την έννοια του ελεύθερου σχηματισμού της πολιτικής βούλησης, χωρίς τον οποίο η εκλογική διαδικασία παραμένει ένα κενό γράμμα, χωρίς τα συλλογικά δικαιώματα η λαϊκή κυριαρχία θα μπορούσε να μετατραπεί σε μία φενάκη.

Από την άλλη πλευρά, η διαστολή της έννοιας της «τρομοκρατίας» επιτυγχάνεται με τη σύνδεση των πράξεων του καταλόγου με την ανατρεπτική πρόθεση. Οπως και σε παλαιότερες συγκυρίες κρίσης, η ανατρεπτική πρόθεση λειτουργεί και τώρα ως κρίσιμο κριτήριο είτε ποινικοποίησης συμπεριφορών, οι οποίες διαφορετικά θα ήτανε νόμιμες (π.χ. «απειλή στην τέλεση καταλήψεων»), είτε έντασης του αξιόποινου συμπεριφορών, τιμωρουμένων μέχρι σήμερα ως πλημμελήματα. Η υποκειμενικοποίηση του αδίκου (την οποία είχε προσδιορίσει ως τάση ο Otto Kirchhemer ήδη από τη δεκαετία του 1950 στο έργο του «Πολιτική Δικαιοσύνη») οδηγεί στη χαλάρωση της αρχής νομιμότητας των ποινών, κατά την οποία κάθε αξιόποινη πράξη πρέπει να ορίζεται με σαφήνεια από το νομοθέτη, αλλά και στη δυσανάλογη εξάπλωση των ζωνών ποινικοποίησης σε βάρος της προσωπικής ελευθερίας και της ελεύθερης πολιτικής δράσης. Μέσα από αυτή τη διαδικασία το Ποινικό Δίκαιο μετατρέπεται από μέσο καταπολέμησης σαφών και παρόντων κινδύνων κατά των πολιτών και της κρατικής υπόστασης σε μέσο καταπολέμησης του αφηρημένα ανατρεπτικού πολιτικού «εχθρού». Είναι μάλιστα η πρώτη φορά, ακόμη και σε σχέση με τις ΗΠΑ του 1950 ή τη Δυτική Γερμανία του 1970-1980, όπου προβλέπεται ως ανατρεπτική πρόθεση η αποσταθεροποίηση όχι μόνο των εν γένει συνταγματικών δομών, αλλά και ειδικά των «οικονομικών δομών» (θα μπορούσε να ενταχθεί εδώ ακόμη και η αντίθεση στην «παγκοσμιοποίηση» ως στοιχείο ρύθμισης των οικονομικών δομών;). Αν το πρώτο θύμα αυτής της κατεύθυνσης είναι το κράτος δικαίου, το δεύτερο μπορεί να είναι η δημοκρατία.

Το ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο κατά της τρομοκρατίας χαρακτηρίζεται από τη λογική στενής οριοθέτησης της νόμιμης πολιτικής δράσης, συνάγεται και από τις διατάξεις του σχετικά με τη διάλυση νομικών, προσώπων, στα οποία είχε διευθυντική θέση άτομο σχετιζόμενο με την τρομοκρατική δραστηριότητα. Είναι ασαφές αν αυτή η διάταξη αναφέρεται σε νομικά πρόσωπα κερδοσκοπικής μορφής και χαρακτήρα ή και σε πολιτικά κόμματα ή συνδικαλιστικές οργανώσεις. Στην τελευταία περίπτωση, η διάταξη αυτή θα μπορούσε ενδεχομένως να αποτελέσει τη βάση για την απαγόρευση και διάλυση κομμάτων και πολιτικών οργανώσεων (η οποία δεν προβλέπεται από την ελληνική συνταγματική τάξη).

Το ευρω-πλαίσιο, αφ' ότου εγκριθεί, θα αποτελέσει αφετηρία διεύρυνσης των αδικημάτων, τα οποία συνιστούν σε εθνικό επίπεδο την «τρομοκρατία». Με δεδομένες τις εθνικές διατάξεις, οι οποίες προβλέπουν μία «ειδική δικονομία» συχνά όχι μόνο για τους κατηγορουμένους ως «τρομοκράτες», αλλά και για τους «υπόπτους συμμετοχής σε τρομοκρατική δράση» (π.χ, οι διατάξεις για την «προστασία μαρτύρων» ή οι διατάξεις του άρθρου 253 Α Κώδικα Ποινικής Δικονομίας κατά τον πρόσφατα ψηφισμένο ελληνικό αντιτρομοκρατικό Ν. 2928/2001 - ανακριτική διείσδυση, άρση απορρήτου, καταγραφή δραστηριότητας με συσκευές εικόνας και ήχου κ.ά.) γίνεται σαφές ότι διαστέλλεται εξαιρετικά το πεδίο ισχύος αυτών των «εκτάκτων» διατάξεων, οι οποίες αρχικά προβλέφτηκαν για τη στενότερα εννοούμενη πολιτική τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα. Ετσι όμως, όχι απλώς αποδυναμώνεται το δικαίωμα ακρόασης και υπεράσπισης του κατηγορουμένου, αλλά και εγκαθίσταται σε ένα πολύ μεγάλο φάσμα ποινικών αδικημάτων το κράτος «καθολικής επιτήρησης και ελέγχου». Και αν αντιταχθεί εδώ το επιχείρημα των δικαστικών εγγυήσεων αυτού του ελέγχου, αξίζει να θυμηθούμε τη βορειοαμερικανική εμπειρία, κατά την οποία η αρχική σχεδόν τυπική έγκριση των αιτήσεων των υπηρεσιών ασφαλείας από τη δικαστική αρχή αντικαταστάθηκε από την κατάργηση του δικαστικού ελέγχου υπέρ του FΒΙ¹.

Η τάση περιστολής των δικονομικών δικαιωμάτων και εν τέλει δρακόντειων περιορισμών στην προσωπική ασφάλεια επιβεβαιώνεται και από τις διατάξεις της Σύμβασης του Παλέρμο για την «καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος» (υπογεγραμμένη και από την Ελλάδα) του φθινοπώρου 2000 -ένα έτος πριν από την 11η Σεπτέμβρη 2001- αλλά και από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες στις ΗΠΑ και τη Βρετανία στην κατεύθυνση των προσωρινών κρατήσεων χωρίς κατηγορία προκειμένου για υπόπτους τρομοκρατικής δράσης.

Αν οι δυτικές δημοκρατίες υποστηρίζουν ότι αντιπροσωπεύουν έναν πολιτισμό ελευθεριών και δημοκρατικής ανεκτικότητας απέναντι στο φονταμενταλισμό και την ισλαμική τρομοκρατία, αυτός ο ισχυρισμός κάθε άλλο παρά ενισχύεται από το παράδειγμα των αντιτρομοκρατικών μέτρων. Αλλά ούτε και μέσα από τις πρωτοβουλίες για διεθνούς δωσιδικίας έκτακτα στρατοδικεία με απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ, σε μία χώρα μάλιστα όπου εξακολουθεί να ισχύει η θανατική ποινή. Με δεδομένη την αφετηρία αυτών των μέτρων πολύ πριν από την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτέμβρη, τίθεται το ερώτημα αν αυτά τα μέτρα είναι όντως «έκτακτα» ή αν σηματοδοτούν μονιμότερους μετασχηματισμούς της δημόσιας σφαίρας των δυτικών κοινωνιών, συναρτημένους και με τη διεθνοποίηση της οικονομίας. Αυτός ο προβληματισμός δεν εκπορεύεται σήμερα μόνο από ανήσυχους ακτιβιστές των κοινωνικών κινημάτων αλλά και από «απαισιόδοξους» ως προς τις δυνατότητες της δημοκρατίας αναλυτές εντός των διεθνών κέντρων εξουσίας².

1. Βλέπε ως προς τις διατάξεις του πρόσφατα ψηφισμένου «Patriot Act» στις ΗΠΑ και το άρθρο του καθηγητή M. Ratner «Οι ελευθερίες, θυσία στο βωμό του πολέμου», σε Le Monde diplomatique, Κυριακάτικη «Ελευθεροτυπία» της 18/11/2001

2. Βλέπε σε R. Kaplan «Η επερχόμενη αναρχία», Αθήνα 2001, εκδόσεις «Ροές».

Στις 10 Δεκέμβρη ο Αμερικανός καθηγητής Οικονομίας και διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου του Νιου Χάμσαϊρ, Marc W. Herold, έδωσε στη δημοσιότητα μακρά λίστα Αφγανών πολιτών που είχαν σκοτωθεί ως τις 6 Δεκέμβρη από τα αμερικανικά βομβαρδιστικά στα χωριά τους, σε νοσοκομεία, αποθήκες του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και άλλους πολιτικούς καταυλισμούς, συνολικά 3.767 πολίτες, ανάμεσά τους πολλά παιδιά.

«Αποφάσισα να καταρτίσω τη λίστα αυτή, επειδή υπέθεσα ότι τα μοντέρνα όπλα δεν είναι τόσο ακριβή, όπως μας τα παριστάνουν», δήλωσε ο Αμερικανός επιστήμονας και πρόσθεσε ότι τα στοιχεία τα συγκέντρωσε από δημοσιεύσεις στον ξένο Τύπο, «επειδή στα μίντια των ΗΠΑ δεν αναγράφεται σχεδόν τίποτα για τα θύματα». Το Πεντάγωνο διέψευδε πάντα τις ειδήσεις για θύματα του αστικού πληθυσμού και τυχόν δημοσιεύσεις στον αμερικανικό Τύπο είχαν πάντοτε την προσθήκη «όπως ισχυρίζονται οι Ταλιμπάν».

Κατά τη δήλωση του καθηγητή, «οι Αμερικανοί στρατιωτικοί δείχνουν προφανώς προθυμία να εκτοξεύουν βόμβες και πυραύλους ενάντια σε πυκνοκατοικημένες περιοχές του Αφγανιστάν». (Από τη «Νόιελ Ντόιτσλαντ», 14 Δεκέμβρη).

ΛΟΝΔΙΝΟ.--

Στρατιωτικοί αξιωματούχοι από τουλάχιστον 10 χώρες που έχουν προθυμοποιηθεί να συμμετάσχουν στην υπό, ακόμη, σχηματισμό πολυεθνική δύναμη του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν συναντήθηκαν χτες στο Λονδίνο, αναζητώντας κοινή φόρμουλα όχι μόνο σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα, αλλά και τη διοργάνωση της αποστολής που, όπως φαίνεται, θα τεθεί υπό βρετανική ηγεσία.

Σύμφωνα με το ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο BBC, στρατιωτικοί αξιωματούχοι από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Τουρκία, την Ισπανία, την Ιταλία και την Ιορδανία έκαναν χτες μια διερευνητική συνάντηση στο κέντρο διοίκησης κρίσεων του βρετανικού υπουργείου Αμυνας, προκειμένου, όπως δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας «οι συμμετέχοντες σ' αυτή να ασχοληθούν με τα πότε, πού, πώς και τι της ανάπτυξης της διεθνούς πολυεθνικής δύναμης». Ολα αυτά καθώς δεν έχει ακόμη καταληχτεί ούτε το μέγεθος της πολυεθνικής δύναμης (π.χ. ο προσωρινός υπουργός Αμυνας του Αφγανιστάν, Μοχάμεντ Φαχίμ δε θέλει η δύναμη να ξεπεράσει τους 1.000 άνδρες, σε αντίθεση με τη Βρετανία που θέλει το λιγότερο 3.500 έως 6.000 άτομα), ούτε έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση εξουσιοδότησης απ' το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Πάντως, σύμφωνα με αξιωματούχους του βρετανικού υπουργείου Αμυνας, οι καταληκτικές αποφάσεις, σε σχέση με την αποστολή πολυεθνικής δύναμης στο Αφγανιστάν, αναμένεται να ληφθούν μέσα στην ερχόμενη βδομάδα και αφού μια μικρή ομάδα Βρετανών στρατιωτικών αξιωματούχων ολοκληρώσει την προπαρασκευαστική επίσκεψή της στην Καμπούλ. Οπως όμως δηλώνουν στο BBC Βρετανοί αξιωματούχοι, το Λονδίνο είναι «κατ' αρχήν έτοιμο να διοικήσει τη δύναμη στο Αφγανιστάν, που θα έχει ρόλο διατήρησης της ειρήνης αλλά και "εύρωστη" αποστολή».

Associated Press

Από τις μάχες στην Τόρα Μπόρα

Οι σφοδροί αμερικανικοί βομβαρδισμοί από βαριά βομβαρδιστικά B-52 και «ιπτάμενα πολυβολεία» AC-130, σύμφωνα με το CNN όσο και με το BBC, «εξανάγκασαν» τους μαχητές της Αλ-Κάιντα να εγκαταλείψουν οχυρές θέσεις τους. Ενώ οι Αφγανοί σύμμαχοι των Αμερικανών στο έδαφος, που ενεργούσαν σε συνδυασμό με κάπου 100 άνδρες από τις ειδικές δυνάμεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας - σύμφωνα με το «Ασοσιέιτεντ Πρες» μάλιστα δύο Αμερικανοί κομάντος «τραυματίστηκαν» στην προσπάθεια να καταλάβουν ένα πολυβολείο - ισχυρίζονταν ότι «προωθήθηκαν» στο έδαφος, καταλαμβάνοντας 8 σπήλαια και στενεύοντας τον «κλοιό» γύρω από τα μέλη της οργάνωσης.

Ανάμεσα στα οποία όμως είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν εξακολουθεί να βρίσκεται ο Οσάμα μπιν Λάντεν, όπως εξακολουθητικά έλεγαν οι Αμερικανοί πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι όλες αυτές τις ημέρες: ενώ χτες το πρακτορείο Αφγανικός Ισλαμικός Τύπος επαναλάμβανε πως ο Σαουδάραβας «έχει μετακινηθεί εδώ και 10 ημέρες σε τοποθεσία που δεν αποκαλύπτεται», οι Αμερικανοί έστελναν κι άλλες ειδικές δυνάμεις στην περιοχή, διότι υπήρχαν αναφορές ότι ο μπιν Λάντεν είναι «παγιδευμένος» εκεί. Παρ' όλα αυτά, ο υπουργός Αμύνης των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ δήλωνε με αξιοθαύμαστη... σιγουριά πως ο Σαουδάραβας ενδέχεται να βρίσκεται, αλλά και να έχει αποχωρήσει από το έδαφος του Αφγανιστάν (!), σύμφωνα με τις πληροφορίες που του είχαν δοθεί...

Η δημοσιότητα σχετικά με τη διαβόητη «κασέτα», στην οποία ο μπιν Λάντεν φερόταν να «ομολογεί» ότι γνώριζε και είχε οργανώσει την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ είχε πάρει νέες διαστάσεις. Ενώ η ηγεσία της Κίνας επαναλάμβανε τη θέση της ότι «πρέπει να οδηγηθεί στη δικαιοσύνη» ο μπιν Λάντεν, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπους ο νεότερος έλεγε ότι «δε με νοιάζει αν θα τον πιάσουμε ζωντανό ή νεκρό... θα τον πιάσουμε» και εξέφραζε την κατάπληξή του σχετικά με τη δυσπιστία στον αραβικό κόσμο όσον αφορά τη γνησιότητα της κασέτας: «Είναι παράλογο να πιστεύει κάποιος ότι η κασέτα αυτή έχει παραποιηθεί», είπε χτες σε δημοσιογράφους μιλώντας από το Λευκό Οίκο.

Σε άλλες εξελίξεις στο στρατιωτικό πεδίο, Αμερικανοί πεζοναύτες πήραν χτες τον έλεγχο του αεροδρομίου της Κανταχάρ. Πέρα από το στρατιωτικώς προφανές, ότι δηλαδή οι Αμερικανοί ήθελαν τον έλεγχο του αεροδρομίου για να έχουν μια βάση άφιξης στρατευμάτων και πολεμοφοδίων στο Νότιο Αφγανιστάν, η κατάληψη της περιοχής υποδηλώνει πιθανότατα εξίσου και τη δυσπιστία των ΗΠΑ όσον αφορά τον «έλεγχο» της περιοχής από τη Βόρεια Συμμαχία και τον διορισμένο από τον Χαμίντ Καρζάι «κυβερνήτη» Γκουλ Αγά...

Ενώ οι κυβερνήσεις της ΕΕ «συμφωνούσαν» στη χτεσινή Σύνοδο Κορυφής να συμβάλουν με στρατεύματα στην «ειρηνευτική αποστολή» που θα πάει στο Αφγανιστάν τους προσεχείς μήνες (βλ. σχετικό ρεπορτάζ), οι ΗΠΑ επικήρυτταν το κεφάλι του μουλά Μοχάμεντ Ομάρ για 10 εκατομμύρια δολάρια. Οσο για τους υπόλοιπους Ταλιμπάν και μαχητές της Αλ-Κάιντα, ο Αμερικανός υπουργός Αμύνης Ράμσφελντ επαναλάμβανε πως «δεν πρόκειται για μία άσκηση όπου κάνουμε συμφωνίες... η πρώτη επιλογή είναι... η παράδοση. Τελειώνει πιο γρήγορα και δεν κοστίζει».

Παράλληλα με τους πεζοναύτες, στο Αφγανιστάν έφθαναν χτες και Αμερικανοί διπλωμάτες με αποστολή να «συντονίσουν» τις παρατάξεις που θα συγκροτήσουν την κυβέρνηση και να τηρήσουν όσα «συμφωνήθηκαν» στη Βόννη. Επικεφαλής της αποστολής, ο Τζέιμς Φ. Ντόμπινς, βετεράνος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Προβλέπω δυσκολίες», είπε ο Ντόμπινς στο «Ασοσιέιτεντ Πρες», αλλά «για την ώρα δεν έχουν υπάρξει πισωγυρίσματα». Η αμερικανική προσοχή έχει στραφεί στον Μπουρχανουντίν Ραμπανί, τον πρώην Πρόεδρο, στον οποίο δεν άρεσαν τα αποτελέσματα της Βόννης, τον Ουζμπέκο στρατηγό Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστουμ και τον επίσης Ουζμπέκο πολέμαρχο Αμπντούλ Μαλίκ.

Ο Χαμίντ Καρζάι, που αναλαμβάνει καθήκοντα «πρωθυπουργού» στις 22 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που όρισε η διάσκεψη της Βόννης, έλεγε χτες ότι ελπίζει να συναντηθεί σύντομα με τον εξόριστο πρώην μονάρχη της χώρας Ζαχίρ Σαχ, ο οποίος ζει στη Ρώμη και αναμένεται να πάει στη χώρα τον Απρίλιο για να ανοίξει τη Λόγια Τζίργκα, το συμβούλιο των φυλάρχων, θρησκευτικών ηγετών και πολεμάρχων, που υποτίθεται ότι θα καθορίσει το πολιτικό μέλλον της χώρας...

Μιας χώρας που έχει ήδη πληρώσει ένα βαρύ τίμημα από τους εμφυλίους που της κληροδότησαν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις του παρελθόντος, με 15 συνεχείς εμφύλιες συρράξεις, και συνεχίζει να μετρά αναρίθμητους νεκρούς από τον εν εξελίξει «αντιτρομοκρατικό» αμερικανικό πόλεμο. Χτες ένας εκπρόσωπος της UNICEF έλεγε πως «γίνεται όλο και πιο σαφές ότι οι συνδυασμένοι κίνδυνοι από την πείνα, τον πόλεμο, την ξηρασία, την προσφυγιά και την κακομεταχείριση των αμάχων από την έναρξη των βομβαρδισμών των ΗΠΑ» θα οδηγήσουν πιθανότατα σε ένα «μεγάλο αριθμό απωλειών μεταξύ των αμάχων». Απέφυγε όμως να κάνει οποιαδήποτε εκτίμηση. Σημειωτέον ότι στην Κανταχάρ μόνο εκτιμάται ότι οι νεκροί έχουν ξεπεράσει τις 10.000...

Το οργανωτικό εποικοδόμημα του φασισμού

Το φασιστικό κράτος γίνεται «ολοκληρωτικό», δηλαδή καταργεί όλες τις λεφτεριές και τα ατομικά δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη. Ολα εκείνα που η αστική τάξη, στην περίοδο του ανεβάσματός της και της επαναστατικής της εξόρμησης, διακήρυξε σαν απαράγραφτα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη, από την εποχή του «Hαbeas corpuo» και της «Magna Charta» ως τη «διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη» της γαλλικής Επανάστασης, όλα κηρύχνονται τόρα χρεωκοπημένα, άχρηστα, βλαβερά και καταργούνται. Η λεφτεριά της σκέψης και της συνείδησης, η λεφτεριά του λόγου, της επιστήμης, της τέχνης, η λεφτεριά του Τύπου, η λεφτεριά του συνεταιρισμού και της σωματειακής οργάνωσης, η προστασία και το απαραβίαστο της προσωπικής λεφτεριάς χωρίς δικαστική απόφαση, η προστασία της ζωής, το απαραβίαστο του οικογενειακού άσυλου, το απαραβίαστο των επιστολών, το δικαίωμα της φανερής ανάκρισης και της υπεράσπισης, όλα-όλα τα δικαιώματα τούτα καταλύονται και παραβιάζονται ρητά ή σιωπηλά από το φασιστικό κράτος και την αστυνομία του. Το αστυνομικό κράτος του φασισμού δημιουργεί τον πιο τέλειο μηχανισμό τυραννικής καταπίεσης απ' όσους δημιουργήθηκαν ως τόρα στον κόσμο. Κατασκοπεία, χαφιεδισμός, διάλυση κάθε δεσμού οικογενειακού και ανθρώπινου, τυραννικά μαρτύρια, εξορίες, στρατόπεδα συγκέντρωσης, καταναγκαστικά έργα, βασανιστήρια, ατιμώσεις, εξευτελισμοί, θανατώσεις επιβάλλονται ομαδικά στους πολίτες, χωρίς καμιά διαμαρτυρία, χωρίς καμιά προστασία από πουθενά. Κηρύχνεται η χρεοκοπία του κοινοβουλευτισμού και της δημοκρατίας και καταλύεται ή νοθεύεται απόλυτα το αντιπροσωπευτικό σύστημα. Τα πολιτικά κόμματα διαλύονται και επιτρέπεται να υπάρχει ένα μόνο κόμμα, το κόμμα της φασιστικής διχτατορίας, που ταυτίζεται με το κράτος. Το κράτος τόρα ανακηρύχνεται υπερκυρίαρχο, ανεξάρτητο από τη θέληση των πολιτών. Το κράτος στέκεται απάνω από τα συμφέροντα των ομάδων, απάνω από τις κοινωνικές τάξεις. Γιατί ίσα-ίσα είνε το κράτος μιας τάξης, που θέλει να διαιωνίσει την κυριαρχία της και την εκμεταλλευτική οικονομία της. Η έννοια της λαϊκής κυριαρχίας διακωμοδιέται, ή νοθεύεται, ή άμεσα κηρύχνεται άκυρη και ανύπαρχτη.

Από τη στιγμή, που ο μηχανισμός της κοινοβουλευτικής αστικής δημοκρατίας, χρησιμοποιημένος από τα νέα κοινωνικά στρώματα, αρχίζει να γίνεται επικίντυνος για την κυριαρχία της αστικής τάξης, από τη στιγμή που ο αριθμός των ψήφων, που παίρνουν οι σοσιαλιστές και οι κομμουνιστές φτάνει στο κρίσιμο σημείο της οριστικής μετάπτωσης της κυριαρχίας στα επαναστατικά στοιχεία με τα νόμιμα μέσα, η αστική τάξη κάνει αντεπανάσταση και καταργεί τα νόμιμα ετούτα μέσα, που φαινομενικά είταν προορισμένα να δίνουνε την εξουσία στην πλειονοψηφία του λαού και αντικαθιστά τις λεφτεριές με την ωμή και ξεσκέπαστη και άμεση βία. Ο φασισμός στο πολιτικό επίπεδο είνε η αντεπανάσταση της αστικής τάξης.

Αυτό το κράτος είνε μια καινούρια σύνθεση, που αντιπροσωπεύει την κλειστή συντεχνιακή οικονομία, που θέλει να δημιουργήσει ο φασισμός. Και όπως ετούτη η οικονομία παγιοποιεί την εκμεταλλευτική σχέση εργοδότη, και εργάτη, έτσι και το «συντεχνιακό κράτος» θα χρησιμέψει σαν όργανο για να επιβληθεί η παγιοποιημένη αυτή παραγωγική σχέση. Τα κλειστά συνδικάτα των εργατών και των εργοδοτών ενωμένα σε συντεχνίες θα δίνουνε την αντιπροσωπεία, που θα είνε φορέας της κρατικής εξουσίας, αντιπροσωπεία που με το μηχανισμό της οργάνωσης της συντεχνίας και με τη βοήθεια του φασιστικού κόμματος θα εξασφαλίζει για πάντα την κυρίαρχη θέση των εκμεταλλευτών. Για να υποτάξει μόνιμα τα επαναστατικά στοιχεία της εργατικής και της αγροτικής τάξης χρησιμοποιεί κοντά στο πολυσύνθετο αστυνομικό σύστημα των μυστικών ασφαλειών (Ovra, Cestapo) και τα παραστρατιωτικά σώματα, τους νεοπραιτωριανούς, τα τάγματα εφόδου, τις οργανώσεις νεολαίας κτλ., που χρησιμοποιούνται στο «τέταρτο μέτωπο», το εσωτερικό, για την εξόντωση του εσωτερικού οχτρού. Και εσωτερικός οχτρός, που γεμίζει τις φυλακές και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα νησιά της εξορίας είνε τα μαχητικά στελέχη της εργατικής τάξης και της αγροτιάς και τα υπόλοιπα του αστικού φιλελευθερισμού.

Γι αυτό τα συνθήματα της νέας κυριαρχίας, που αντικαθιστούν την «ισότητα, τη λεφτεριά, την αδελφοσύνη» είνε τόρα πειθαρχία, ιεραρχία, διαφοροποίηση. Η λεφτεριά έγκειται στην απόλυτη υποταγή στο κράτος. Σε κανένα επίπεδο της ζωής ο πολίτης δεν έχει το δικαίωμα ούτε να ενεργεί ούτε καν να σκέφτεται διαφορετικά απ' ότι επιτάσσει το κράτος, δηλαδή η κυριαρχία των κυριάρχων.

Και με τούτο το σύνθημα, ας περάσουμε τόρα στο κύριο σημείο, που μας ενδιαφέρει σε τούτη τη μελέτη, στην εξέταση και το χαραχτηρισμό της φασιστικής ιδεολογίας.

Αύριο το Ε΄ Μέρος