Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα, που θα καταλήξει στη νέα «στρατηγική αντίληψη του ΝΑΤΟ», έχει μεταξύ των ζητημάτων που θα εξετάσει και αυτό των «συμμαχιών» που θα επιδιώξει ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός. Η επέκταση της δράσης του ΝΑΤΟ σε παγκόσμιο επίπεδο, σε συνθήκες παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και με δεδομένο την εμφάνιση κι ενίσχυση νέων ανερχόμενων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, δημιουργεί στο ίδιο το ΝΑΤΟ την αναγκαιότητα ανεύρεσης συμμάχων, για την επίτευξη των στόχων του κι εκτός ευρω-ατλαντικής συμμαχίας.

Ηδη το ΝΑΤΟ τα τελευταία 20 χρόνια έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τη συνδρομή μιας σειράς χωρών, που χωρίς να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, εντάσσονται στα ιμπεριαλιστικά σχέδιά του. Πρόκειται για τις 23 χώρες μη μέλη του ΝΑΤΟ που έχουν ενταχθεί στο λεγόμενο «Συνεταιρισμό για την ειρήνη», μέσα από τον οποίο ενσωματώνονται στα ιμπεριαλιστικά σχέδια του οργανισμού. Πλέον, ως πρόφαση για τις στρατιωτικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ προβλέπεται να χρησιμοποιούνται οι λεγόμενες «νέες απειλές» (κυβερνοεπιθέσεις, πειρατεία, διάδοση των βαλλιστικών και πυρηνικών όπλων, κίνδυνος να υπάρξει έλλειψη ενέργειας, «ενεργειακή ασφάλεια», κλιματικές αλλαγές, μετανάστευση, νερό).

Ωστόσο, στο πλαίσιο της όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τον έλεγχο πρώτων υλών, δρόμων ενέργειας και μεριδίων αγοράς, ιδιαίτερο ρόλο λαμβάνει η «διαχείριση» από μέρους του ΝΑΤΟ τέτοιων ανερχόμενων δυνάμεων, όπως είναι η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Νότια Αφρική, αλλά και άλλων, όπως η Ιαπωνία. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι σχέσεις που διαμορφώνονται με τη Ρωσία. Κι αυτό γιατί, όπως είναι γνωστό, το ΝΑΤΟ επιδίωξε να ενσωματώσει νέα καπιταλιστικά κράτη, αποσπώντας τα από τη συμμαχία τους με την καπιταλιστική Ρωσία, ιδιαίτερα στην περιοχή με πλούσιες ενεργειακές ύλες και στρατηγικής σημασίας για τη μεταφορά τους. Ωστόσο, στην πορεία ένταξης στο ΝΑΤΟ νέων κρατών, ιδιαίτερα όταν αυτή άγγιξε την Ουκρανία και τη Γεωργία, αντιτάχθηκε η Ρωσία, για λόγους που έχουν άμεση σχέση με τις προσπάθειές της να διαμορφώσει το δικό της πόλο στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Εκτός αυτού, το ΝΑΤΟ δεν ξεχνά πως η Ρωσία, που είναι μια ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, διατηρεί σοβαρό οπλοστάσιο, τεχνογνωσία, πηγές ενέργειας, υποδομές, που σε μεγάλο βαθμό «κληρονόμησε» από την εποχή της ΕΣΣΔ. Σ' αυτήν την κατεύθυνση γίνεται προσπάθεια για ενσωμάτωση της Ρωσίας σε ορισμένες πλευρές της δράσης του ΝΑΤΟ, όπως η λεγόμενη «αντιπυραυλική ασπίδα» και η κατοχή του Αφγανιστάν. Πρόκειται για δύο θέματα που θα απασχολήσουν τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λισσαβόνα, στην οποία θα παραστεί και ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντιεφ.

Η αστική τάξη της Ρωσίας αντιμετωπίζει το ΝΑΤΟ ως έναν ανταγωνιστικό ιμπεριαλιστικό οργανισμό, με τον οποίο έχει αντιθέσεις, αλλά και θα μπορούσε να έχει συνεργασία έναντι άλλων αντιπάλων. Ταυτόχρονα ανησυχεί όσο δε συμμετέχει, ανάλογα με το ειδικό της βάρος, στις αποφάσεις της ΝΑΤΟ-συμμαχίας.

Να υπενθυμίσουμε πως η Μόσχα από το 2002 διαμόρφωσε ένα πλαίσιο συνεργασίας με το ΝΑΤΟ, με τη δημιουργία του Συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ρωσίας. Κάτω από την αιγίδα αυτού του κοινού Συμβουλίου εργάζονται 17 βοηθητικές επιτροπές, πάνω σε σημαντικούς τομείς συνεργασίας. Μεταξύ άλλων, ΝΑΤΟ και Ρωσία πραγματοποίησαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις σε τομείς όπως είναι η αντίδραση σε καταστάσεις ανάγκης. Επιπλέον, η Ρωσία υπέγραψε με το ΝΑΤΟ μια «Συμφωνία Καθορισμού και Αποστολής Στρατιωτικών Δυνάμεων» (SOFA), που επιτρέπει στη Γερμανία και τη Γαλλία να χρησιμοποιούν διαδρόμους κατά μήκος των εδαφών της για τον ανεφοδιασμό των κατοχικών ΝΑΤΟικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν.

Η συνεργασία αυτή αντιμετώπισε δυσκολίες και «πάγωσε» μετά την εισβολή της Γεωργίας στη Νότια Οσετία και το ρωσο-γεωργιανό πόλεμο που ακολούθησε.

Ταυτόχρονα, η ρωσική ηγεσία έντονα αντέδρασε στην εγκατάσταση μιας αμερικανικής πυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη, η οποία θα έδινε τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να ανατρέψουν την «ισορροπία του τρόμου», που υπάρχει ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις, σ' ό,τι αφορά το πρώτο πυρηνικό πλήγμα και την αποφυγή του απαντητικού πλήγματος.

Ωστόσο, η Ρωσία ποτέ δε διέκοψε τις διευκολύνσεις που κάνει στο ΝΑΤΟ, σχετικά με τον ανεφοδιασμό των δυνάμεών του στο Αφγανιστάν. Πρόσφατα, μάλιστα, έγινε γνωστό πως η Ρωσία συνέδραμε τις ΗΠΑ σε μια μεγάλη «αντι-ναρκωτική» επιχείρηση που έγινε στο έδαφος του Αφγανιστάν, ενώ ο Αλ. Ζέλιν, επικεφαλής της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ η Ρωσία να βοηθήσει και με αεροπορικά μεταφορικά μέσα τις κατοχικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν.

Ταυτόχρονα, η αστική τάξη της Ρωσίας προβάλλει τους δικούς της όρους για τη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Ετσι πριν λίγες μέρες ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως η Ρωσία δεν βλέπει ως απειλή το ίδιο το ΝΑΤΟ, αλλά τα σχέδιά του για διεύρυνση προς την Ανατολή και πρόσθεσε πως η προσέγγιση των στρατιωτικών υποδομών του ΝΑΤΟ στα ρωσικά σύνορα αναπόφευκτα οδηγεί στην αναγκαιότητα λήψης απαντητικών μέτρων από τη μεριά της Ρωσίας. Επιπλέον, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών εκτίμησε πως η διεύρυνση του ΝΑΤΟ έρχεται σε αντίθεση με τις συμφωνίες για τη μείωση της πολεμικής δραστηριότητας.

Ταυτόχρονα, ο Σ. Λαβρόφ τάχθηκε υπέρ της συνεργασίας της Ρωσίας με το ΝΑΤΟ, ειδικότερα στο ζήτημα της «αντιπυραυλικής άμυνας». Είπε χαρακτηριστικά: «Το ΝΑΤΟ πρότεινε συνεργασία στη Ρωσία στο ζήτημα αυτό. Ακούσαμε τις ερμηνείες για τις μορφές μέσα από τις οποίες μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Αν είναι να υπάρξει αυτή η συνεργασία, εμείς ξεκινούμε από το ότι θα πρέπει να είναι μια ισότιμη δράση, ξεκινώντας από την κοινή ανάλυση, την κοινή εκτίμηση όλων των κινδύνων, που υπάρχουν στη σφαίρα της πυραυλικής διάδοσης. Μια τέτοια συνεργασία είναι πολύ πιθανή».

Στο μεταξύ η εφημερίδα «Νεζαβίσιμαγια Γκαζέτα» σε άρθρο της (12/11) διαρρέει πληροφορίες για τη ΝΑΤΟική πρόταση στη Ρωσία. Από αυτές φαίνεται πως προς το παρόν λόγος γίνεται για ένα συμπληρωματικό ρόλο της Ρωσίας στο ΝΑΤΟικό αντιπυραυλικό σύστημα με την επωνυμία «ALTBMD», που άρχισε να λειτουργεί από το 2005. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, εάν επιτευχθεί μια τέτοια συνεργασία Ρωσίας - ΝΑΤΟ, τότε αυτή θα έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει κάποιες επιπλέον πληροφορίες, κυρίως από αμερικανικούς δορυφόρους, σχετικά με την κατάσταση στα νότια και στα ανατολικά σύνορά της.

Αν οι πληροφορίες της εφημερίδας αληθεύουν, τότε η ΝΑΤΟική πρόταση μοιάζει να απέχει αρκετά από τους όρους που έθεσε με τις δηλώσεις ο Σ. Λαβρόφ, ιδιαίτερα στο σημείο που κάνει λόγο για ισότιμη συνεργασία, από το επίπεδο της ανάλυσης έως και της εκτίμησης των κινδύνων στα πλαίσια της αντιπυραυλικής άμυνας.

Η πορεία των εξελίξεων θα δείξει αν τα ανταλλάγματα που θα δοθούν μπορούν να ικανοποιήσουν την αστική τάξη της Ρωσίας, που αυξάνει τις στοχεύσεις της, εξαιτίας και των αλλαγών που προκαλεί η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομική κρίση στο διεθνή συσχετισμό δύναμης.