Πολύ περισσότερο πρέπει να προβληματίσει που σήμερα αυτός ο στόχος προβάλλεται από ένα φάσμα αστικών, ακόμα και εθνικιστικών δυνάμεων. Είναι χαρακτηριστικά τα όσα υποστηρίζει ο Ανδρέας Ανδριανόπουλος για την ανάγκη παύσης πληρωμών και την ενδεχόμενη έξοδο από το ευρώ, πολιτικός που σίγουρα δεν μπορούμε να τον υποπτευθούμε για ...«αντικαπιταλιστικές» απόψεις:

«Με δημόσιο χρέος πάνω από το 120% του εθνικού μας προϊόντος και με ετήσιο έλλειμμα (στην καλύτερη περίπτωση) κοντά το 12% η χώρα βρίσκεται σε πραγματικό αδιέξοδο [...]

Τι μας μένει; Μια αποφασιστική κήρυξη στάσης πληρωμών. Που θα τιμωρήσει και τους δανειστές μας, που μάλλον αλόγιστα μας εφοδίαζαν με χρήματα δίχως ουσιαστικά να ελέγχουν σε τι ακριβώς τα ξοδεύουμε. Ο καπιταλισμός διδάσκει πως κάθε οικονομική πράξη έχει ρίσκο. Το κέρδος δεν είναι πάντα εξασφαλισμένο. Υπάρχει και η προοπτική της αποτυχίας. Γιατί οι διεθνείς τράπεζες που μας δάνειζαν θα πρέπει να εξαιρεθούν από την γενική αυτή λογική. Μέσω μιας σκληρής, αλλά σοβαρής διαπραγμάτευσης μπορούμε να εξασφαλίσουμε μείωση του χρέους μας στα μισά περίπου. Να εξυγιανθεί ολόκληρο το δημοσιονομικό, αλλά και το οικονομικό γενικότερα κύκλωμα κι ο τόπος να μπει σε μια νέα πορεία ανάπτυξης. Με περιορισμένες και αυστηρά ελεγχόμενες δημόσιες δαπάνες, με φρέσκα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα και με πολιτικές ηγεσίες σοβαρές κι αποφασισμένες για καινούργια πράγματα. Τις όποιες αρνητικές συνέπειες, την μήνυ των Γαλλικών και Γερμανικών Τραπεζών κυρίως, ακόμη και μια ενδεχόμενη - πιθανότατα προσωρινή - έξοδο από το Ευρώ, μπορούμε εύκολα να τις αντιμετωπίσουμε. Αρκεί να δείξουμε σοβαρότητα, λίγες δηλώσεις και κυρίως ουσιαστικό πολιτικό έλεγχο πάνω σε αυτό που λέγεται δημόσιος τομέας»⁷.

Απόψεις για παύση πληρωμών και ενδεχόμενη έξοδο από το ευρώ υπερασπίζει και ο οικονομολόγος Κωνσταντίνος Κόλμερ, ο οποίος αναφέρει σε άρθρο του στο περιοδικό «Επίκαιρα»:

«Το σχέδιο σωτηρίας της Ελλάδος των ΔΝΤ - ΕΚΤ εξυπηρετεί κυρίως τη μετατροπή του (τραπεζικού) χρέους ομολόγων εις δάνεια κυρίαρχων κρατών και διεθνών οργανισμών - δεν υπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του ελληνικού κοινοβουλίου. Συνεπώς επανέρχεται ο διάλογος που άρχισε ο Τζίλιαν Τζετ από των στηλών των Financial Times "πόσον βαθέως πρέπει να κουρευτεί το ελληνικό χρέος για να ανακάμψη η οικονομία της χώρας από το αδιάτηρητον σημερινό επίπεδο;". Περί το 40% ή στο 50%; Ιδού η απορία. Προτιμότερα θα ήταν η στάσης πληρωμών "εδώ και τώρα" στο άρτιον των ομολόγων - οπότε δεν θα άλλαζε η εικόνα των τραπεζικών κλπ. ισολογισμών, κατά το προηγούμενο της ανταλλαγής ομολόγων του σχεδίου Μπράντι, στα τέλη της δεκαετίας του '80. Με το "ελεγχόμενο χρεοστάσιο", οι επενδυτές θα μπορούσαν να διαλέξουν ενδεχομένως πιο ρεαλιστική αποτίμηση των ομολόγων και έτσι να επανέλθη η πιστοληπτική βαθμολόγηση της Ελλάδος στη Διεθνή αγορά, οπότε να ημπορεί να δανεισθεί με ένα υψηλότερο επασφάλιστρο.

Αν όχι τότε η χώρα πρέπει να επανέλθει στο εθνικό της νόμισμα, με έλεγχο της κινήσεως κεφαλαίων και των πιστώσεων και δραστική υποτίμηση [...] Βεβαίως οι πολιτικές συνέπειες της επανόδου στην δραχμή θα είναι σημαντικές. Το ζητούμενο όμως δεν είναι πώς θα σωθούν οι πολιτικοί αλλά πώς θα σωθεί η χώρα»⁸.

Αυτός ο στόχος αποκομμένος από το ζήτημα της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων και του Κεντρικού Σχεδιασμού της οικονομίας ως μοναδικής και ουσιαστικής απάντησης στην καπιταλιστική κρίση, ουσιαστικά αποπροσανατολίζει από τη ρίζα της κρίσης, την ανάγει σε ζήτημα χρέους. Επίσης συσκοτίζει το βασικό, το γεγονός δηλαδή ότι τα μέτρα που παίρνονται εκφράζουν βαθύτερες αναδιαρθρώσεις υπέρ του κεφαλαίου στη σημερινή φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού και ότι δεν αποτελούν απλώς μέτρα αντιμετώπισης του χρέους.

Ο στόχος αυτός λοιπόν ουδεμία σχέση έχει με την άρνηση από τους μπολσεβίκους να πληρώσουν τα χρέη των τσαρικών δανείων, την εθνικοποίηση των τραπεζών από τη σοβιετική εξουσία κλπ. - όπως με λαθροχειρία παρουσιάζουν - αφού αυτά τα μέτρα υλοποιήθηκαν από την εργατική εξουσία σε συνθήκες επανάστασης ως πρώτα μέτρα στην κατεύθυνση της κοινωνικοποίησης.

Δεύτερο: Ας υποθέσουμε ότι δεν ερμηνεύουμε σωστά τις προθέσεις των υποστηρικτών αυτής της γραμμής και ότι πράγματι θέλουν να διαμορφώσουν ένα πλαίσιο πάλης που να συμβάλλει στη συγκέντρωση δυνάμεων και ταυτόχρονα να υπηρετεί την ανάπτυξη της αντικαπιταλιστικής συνείδησης. Ωστόσο, εδώ δεν κρίνονται προθέσεις, αλλά ο αντικειμενικός χαρακτήρας των πολιτικών θέσεων και δράσεων. Η αναγόρευση του συγκεκριμένου πλαισίου πάλης ως γραμμής συγκέντρωσης κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων καθορίζει και το χαρακτήρα των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που καλούνται να συνταχθούν σε αυτή την κατεύθυνση, καθορίζει και το χαρακτήρα του μετώπου, όσο και αν αυτό διανθίζεται με επίθετα όπως «ανατρεπτικό», «αντικαπιταλιστικό» κλπ. Πρόκειται δηλαδή για μια συμμαχία η οποία αντικειμενικά, αν δεν υποτάσσεται, τουλάχιστον δε διαχωρίζεται από ένα πλαίσιο που εκφράζει στόχους τμημάτων του ελληνικού κεφαλαίου. Γι' αυτό άλλωστε δεν είναι τυχαία ούτε η αναφορά του Γ. Ρούσση στην «Ελευθεροτυπία» ότι χρειάζεται ένα μέτωπο που θα περιλαμβάνει από τον «αντιεξουσιαστικό χώρο μέχρι τους ρομαντικούς πατριώτες» ή ένα «νέο μέτωπο εθνικής και κοινωνικής σωτηρίας», όπως αναφέρει ο Π. Παπακωνσταντίνου στο περιοδικό «Επίκαιρα» στις 6 Μάη 2010. Οπως χαρακτηριστικά τονίζει ο Σπύρος Μαρκέτος, το αίτημα της παύσης πληρωμών είναι «μια σπάνια ευκαιρία για την αριστερά προκειμένου να συσπειρωθούν γύρω της πλατιές δυνάμεις» επεξηγεί: «Στην πραγματικότητα το αίτημα αυτό, εύληπτο και ελκυστικό για τον κόσμο κάθε πολιτικής προέλευσης, αποτελεί το αρχιμήδειο σημείο, που πάνω του πατώντας η αριστερά θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει την απήχησή της. Αλλά πρέπει βέβαια να προβληθεί με τέτοιο τρόπο που να μην απωθεί - όπως είναι το αίτημα που επίσης ακούστηκε, για μια "εργατική στάση πληρωμών". Η στάση πληρωμών είναι εξ ορισμού εργατική, αφού σχεδόν τα τέσσερα πέμπτα των πόρων που τώρα χάνονται στα τοκοχρεολύσια προέρχονται από την φορολόγηση εργατών και υπαλλήλων. Δεν χρειάζεται να μπει σε πακέτο ζωγραφισμένο με σφυροδρέπανα.

Σκοπός σήμερα είναι όχι να προβληθούν οι ιδεολογικές εμφάσεις μας, αλλά να χτιστεί μια συμμαχία όσο γίνεται πιο πλατιά, ατόμων και οργανώσεων από διαφορετικούς χώρους, ικανή να επιβάλει τούτο το κοινό και στοιχειώδες αίτημα. Μια επιτυχία σε αυτό το σημείο θα πείσει ότι η αριστερά δεν είναι απλώς δύναμη διαμαρτυρίας και αφετέρου θα δημιουργήσει δεσμούς με ένα ευρύ κίνημα που θα μπορούσε πράγματι να κάνει την αριστερά ηγεμονική»⁹.

Μπορούμε λοιπόν να εκτιμήσουμε ότι αναφέρονται σε μια συμμαχία που δεν οριοθετείται από την αστική τάξη, υπηρετεί την πολιτική συμμαχιών της και όχι της εργατικής, το όνομα της οποίας επικαλείται.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Σημειώσεις:

7. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, ιστοσελίδα sofokleous10.gr, 16 Απρίλη 2010.

8. Κωνσταντίνος Κόλμερ, «Επίκαιρα», 10 Ιούνη 2010.

9. Σπύρος Μαρκέτος, εφημερίδα «Πριν», 23 Μάη 2010.