Το 19ο Συνέδριο θα επεξεργαστεί τις συγκεκριμένες κατευθύνσεις των πολιτικών καθηκόντων του Κόμματος και της ΚΝΕ, που θα ισχύουν έως το 20ό Συνέδριο, στη βάση του απολογισμού και των εξελίξεων, της εκτίμησης των τάσεων. Βασικό καθήκον του Συνεδρίου είναι η σύγχρονη επεξεργασία του Προγράμματος του Κόμματος.

Αρα, οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο είναι το σχέδιο του Κόμματος για τη σοσιαλιστική επανάσταση και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Είναι ο σκοπός που καθοδηγεί, πρέπει να καθοδηγεί τη δράση μας διαλεκτικά. Δένει το σήμερα με το αύριο, με βάση το σκοπό του Κόμματος. Γιατί ο σοσιαλισμός είναι επίκαιρος.

Δε φτάνει να ξέρουμε γενικά το σκοπό μας, αλλά και να είμαστε σε θέση να εκλαϊκεύουμε πειστικά το σχέδιό μας, να καθοδηγούμε με βάση αυτό. Να ζούμε στον παλμό της επανάστασης σε κάθε φάση του αγώνα και τώρα που ακόμα δεν υπάρχει επαναστατική κατάσταση, ακόμα και αν αύριο παλεύουμε κάτω από πιο δύσκολες συνθήκες.

Στον απολογισμό της δουλειάς μας - στο Συνέδριο εξετάζουμε τον απολογισμό όλης της δουλειάς του Κόμματος και όχι μόνο της ΚΕ - διαπιστώνεται ότι δε δουλεύουμε πάντα με τα ντοκουμέντα που αποφασίζουμε. Συνεχίζουν, παρά την πρόοδο, να παρουσιάζονται ακόμα έντονα φαινόμενα πρακτικισμού και εμπειρισμού στην καθημερινή μας δράση, μας παρασέρνει η πίεση της επικαιρότητας.

Πώς θα εξαλείψουμε αυτές τις αναντιστοιχίες; Μελετάμε τις Θέσεις με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις που ζούμε και την πείρα που έχουμε συσσωρεύσει στην ταξική πάλη και ταυτόχρονα πρέπει να εντοπίσουμε, να ανακαλύψουμε τις αναντιστοιχίες που υπάρχουν ανάμεσα στις απαιτήσεις των καιρών, στο πρόγραμμα και στη δράση μας.

Το Κόμμα μας μιλάει από το 1918 για την αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης. Η κοσμοθεωρία μας επίσης αποδεικνύει ότι είμαστε σε εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό και ότι έχουν δημιουργηθεί οι υλικές προϋποθέσεις από την εποχή ακόμα της Οχτωβριανής Επανάστασης. Από τότε δηλαδή που ο καπιταλισμός πέρασε στο μονοπωλιακό του στάδιο, τον ιμπεριαλισμό.

Στο Σχέδιο Προγράμματος σήμερα δε μιλάμε μόνο για την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, αλλά ότι είναι η μόνη εναλλακτική λύση, ότι ο σοσιαλισμός είναι επίκαιρος όσο ποτέ άλλοτε.

Εχει πολύ μεγάλη, λοιπόν, σημασία να εμβαθύνουμε σε αυτό το ζήτημα γιατί το θέτουμε έτσι. Αν δεν κατέχουμε ολοκληρωμένα το ζήτημα, αν δε δουλεύουμε στρατηγικά, δε θα είναι αποτελεσματική η δράση μας.

Για παράδειγμα, οι εργάτες της ναυπηγικής βιομηχανίας, της «Χαλυβουργίας», άλλων κλάδων, σήμερα ζουν σε συνθήκες αθλιότητας. Δεν έχουν καν μεροκάματο.

Στο Σχέδιο Προγράμματος εξηγούμε πού οφείλεται η αθλιότητα των εργατών. Οφείλεται στην κυριαρχία και την ισχυροποίηση του μονοπωλιακού κεφαλαίου γενικά και στον κάθε κλάδο ειδικότερα. Εχουν συσσωρευτεί τεράστια κεφάλαια, η παραγωγικότητα της εργασίας έχει μεγάλη πρόοδο και έχει οξυνθεί ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε μεγαθήρια. Τα κεφάλαια μετακινούνται εκεί που υπάρχει το υψηλότερο κέρδος. Για την Ελλάδα ειδικότερα επέδρασε η ένταξη στην ΕΕ, που όξυνε την ανισόμετρη ανάπτυξη. Αυτοί οι παράγοντες εμποδίζουν την ανάπτυξη της ναυπηγικής βιομηχανίας, καταδικάζουν τους εργάτες στην ανεργία και την αθλιότητα και απαξιώνουν, καταστρέφουν σύγχρονες παραγωγικές δυνάμεις.

Ας δούμε ένα ακόμη παράδειγμα. Γιατί οι εργάτες της «Χαλυβουργίας» οδηγήθηκαν στην ανεργία, οι χαλυβουργίες κλείνουν ή περιορίζουν την παραγωγή τους, όταν οι ανάγκες σε χαλυβουργικά προϊόντα μεγαλώνουν; Γιατί έχουμε μεγάλη ανάπτυξη, μεγάλη συγκέντρωση κεφαλαίων. Η παραπέρα ανάπτυξη της παραγωγής εμποδίζεται από τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής. Οι ιδιοκτήτες ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος, για την αύξηση του κεφαλαίου τους, τίποτα παραπάνω. Δεν μπορούν να δώσουν τίποτα παραπάνω, παρά μόνο τη μεγαλύτερη συγκέντρωσή τους σε λιγότερες μονάδες.

Η κερδοφορία και η αναπαραγωγή του κεφαλαίου εμποδίζεται από τον ανταγωνισμό, εσωτερικό και διεθνή, από την αναρχία στην παραγωγή, από την πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους. Παράγοντες που έχουν οξυνθεί συγκριτικά με προηγούμενες περιόδους εξαιτίας των μονοπωλίων.

Η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας, που διατρέχει τον καπιταλισμό από την εμφάνισή του, σήμερα έχει πάρει άλλες διαστάσεις.

Μπροστά στις δυσκολίες που έχει το κεφάλαιο να αναπαράγει την κερδοφορία του δεν έχει άλλον τρόπο από την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, με την πλήρη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, οξύνοντας στο έπακρο την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας. Είναι αυτό που ζούμε σήμερα και επιταχύνεται λόγω της κρίσης. Δεν πρόκειται για κάτι προσωρινό.

Η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού προκύπτει από το γεγονός ότι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής έχει φτάσει στο ανώτατο στάδιό του που το κύριο γνώρισμά του είναι τα μονοπώλια. Δεν μπορεί να δώσει τίποτα άλλο. Αυτή είναι η ουσία του ιμπεριαλισμού.

Η αστική τάξη ανέπτυξε τις παραγωγικές δυνάμεις σε αυτό το ύψος και δεν μπορεί πια να τις διευθύνει. Πρέπει να καταργηθεί η ατομική ιδιοκτησία. Η οικονομική κρίση είναι η βίαιη εκδήλωση αυτής της αντίθεσης.

Η γιγάντωση των μονοπωλίων, η διεθνοποίηση της καπιταλιστικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας οξύνουν όλες τις αντιθέσεις, με μεγαλύτερη ένταση και ταχύτητα. Είναι βασικοί παράγοντες που οξύνουν την άναρχη ανάπτυξή του, την ανισομετρία ανάπτυξης χώρων και κλάδων οικονομίας. Είναι αυτοί οι παράγοντες που γεννούν τις κρίσεις που είναι όλο και πιο βαθιές, φέρνουν τον ανταγωνισμό και τον πόλεμο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες εξετάζουμε τη θέση της Ελλάδας, στην οποία κυριαρχούν όλα αυτά τα γνωρίσματα, με ιδιαιτερότητες. Επιπλέον, η εργατική τάξη είναι πλειοψηφία στον Οικονομικά Ενεργό Πληθυσμό.

Χρειάζεται επομένως να αφομοιώσουμε αλλά και να θεμελιώσουμε στέρεα γιατί ο σοσιαλισμός είναι αναγκαίος και επίκαιρος για να μπορούμε να κάνουμε πλατιά και ουσιαστική διαφώτιση, που είναι βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος. Ξεκινάμε βεβαίως από τις ανάγκες της εργατικής τάξης σήμερα και παλεύουμε γι' αυτές.

Η ικανοποίησή τους όμως δεν προσκρούει στις ανίκανες κυβερνήσεις, ούτε στην κακή Μέρκελ, αλλά στην κυριαρχία των μονοπωλίων, στην αντικειμενική εξέλιξη της αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας, στην τάση που γεννά ο καπιταλισμός για την εξαθλίωση, σχετική και απόλυτη.

Δε φτάνει να διακηρύττουμε το σοσιαλισμό αλλά και να παλεύουμε να δημιουργήσουμε τους όρους της νίκης.

-- Πρώτος και βασικός όρος για τη νίκη της εργατικής τάξης είναι η ύπαρξη γερού Κόμματος και ειδικά στις βιομηχανίες με πλατιούς δεσμούς, ικανό να παλεύει για την ενότητά της, να κερδίζει την εμπιστοσύνη όλο και πιο πλατιών τμημάτων της με στόχο την πλειοψηφία της και να είναι αποφασισμένη για την επανάσταση.

-- Η εργατική τάξη δεν μπορεί να οργανωθεί και να διεκδικήσει την εξουσία αν δεν τραβήξει στον αγώνα και όλα τα πολυάριθμα στρώματα που καταπιέζονται από τα μονοπώλια ή να ουδετεροποιήσει ένα άλλο τμήμα τους. Αυτός είναι δεύτερος όρος.

Τρίτος όρος είναι η ήττα του οπορτουνισμού.

Τέταρτος όρος είναι η εξασφάλιση στην κρίσιμη στιγμή υπεροχής δυνάμεων στα πιο στρατηγικά σημεία και η στήριξη του επαναστατημένου λαού από όσο το δυνατόν ευρύτερες δυνάμεις που θα αποσπώνται από το στρατό. Αυτά τα ζητήματα γίνονται ολοκληρωμένα σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, με τον όρο ότι από τώρα γίνεται η προετοιμασία.

Αυτά αναφέρονται στις Θέσεις της ΚΕ για το 19ο Συνέδριο, στο Σχέδιο Προγράμματος.

Εχει επομένως μεγάλη σημασία η αφομοίωση της στρατηγικής με βάση τις αντικειμενικές εξελίξεις και τους σκοπούς του Κόμματος και όχι με βάση τις δυσκολίες που προκύπτουν από τους συσχετισμούς δύναμης. Και πολύ περισσότερο η συζήτηση για την ικανότητα να δουλεύουμε με τη στρατηγική μας.

Το Κόμμα μας έχει κάνει πολλή δουλειά στην επεξεργασία της στρατηγικής του, την εμπλουτίζει, την συμπληρώνει, την ολοκληρώνει.

Πρέπει να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στα βασικά στρατηγικά καθήκοντα και να εξακριβώσουμε καλύτερα πού βρισκόμαστε, τι προβλήματα πρέπει να λύσουμε για το επόμενο διάστημα και πώς.

Ας δούμε τα ζητήματα που αφορούν το Κόμμα, την οργάνωση και ενότητα της εργατικής τάξης στην προετοιμασία για την επανάσταση.

Μέσα από την όξυνση ενός προβλήματος αναπτύχθηκε ένα τεράστιο κίνημα που έδωσε μεγάλη πείρα και άφησε σπουδαία παρακαταθήκη για μελλοντικούς αγώνες.

Τι εμπόδισε να εξελιχθεί αυτός ο αγώνας σε μια γενικευμένη μάχη;

α) Η απουσία Κομματικών Οργανώσεων, ή αδύνατες κομματικές δυνάμεις στις υπόλοιπες χαλυβουργίες.

β) Η κυριαρχία στο συνδικαλιστικό κίνημα, στις υπόλοιπες χαλυβουργίες και συνολικά στον κλάδο του εργοδοτικού συνδικαλισμού. Ο κατακερματισμός του συνδικαλιστικού κινήματος.

γ) Το γεγονός ότι δεν είχαμε ένα επεξεργασμένο σχέδιο δράσης για ενιαία δουλειά στον κλάδο της χαλυβουργίας πριν την κρίση.

Βαραίνει επίσης και το χαμηλό επίπεδο συνειδητότητας της εργατικής τάξης, η κυριαρχία ρεφορμιστικών αντιλήψεων. Αυτό όμως το επίπεδο κάτω από προϋποθέσεις μπορεί να αλλάξει, όπως άλλαξε στη «Χαλυβουργία» σε μεγάλο βαθμό.

Από το παράδειγμα αυτό μπορούμε καλύτερα σήμερα να δούμε πιο ολοκληρωμένα τα στρατηγικά μας καθήκοντα.

Ενότητα και οργάνωση της εργατικής τάξης με βάση τον κλάδο, τον όμιλο, με γερές Κομματικές Οργανώσεις σε κάθε μονάδα, όχι μόνο για αμυντικούς αγώνες, αλλά για να περάσει η εργατική τάξη στην επίθεση ή να είναι έτοιμη την κατάλληλη στιγμή.

Στη λύση αυτών των καθηκόντων απαντάει η γραμμή της ανασύνταξης.

Πρέπει εδώ να δουλέψουμε την πείρα για την τακτική μας για να τη βελτιώσουμε. Δεν αρκεί, για παράδειγμα, η πάλη μόνο με τα προβλήματα του κάθε ξεχωριστού εργοστασίου, αλλά στο σύνολο του κλάδου απέναντι στην καπιταλιστική ιδιοκτησία και γενικότερα στην αστική τάξη.

Τι χρειάζεται; Σύνδεση και ένταξη του καθήκοντος για οργάνωση και ενότητα της εργατικής τάξης στον αγώνα για την προετοιμασία της εργατικής τάξης για ανατροπές και σε επίπεδο οικονομίας και εξουσίας.

Για παράδειγμα, η απεργία, η περιφρούρησή της, η συνέλευση στο εργοστάσιο, η ταξική αλληλεγγύη στους αγώνες, το σύνθημα της ανυπακοής είναι μερικά στοιχεία προετοιμασίας και εκπαίδευσης για αύριο.

Τέτοιες συνθήκες θα ωριμάσουν αργά ή γρήγορα. Είναι αυτό που λέμε επαναστατική κατάσταση. Εμείς πρέπει να δουλεύουμε γι' αυτή την προοπτική αλλά και να είμαστε έτοιμοι να οδηγήσουμε τις εργατικές και λαϊκές μάζες στην εξέγερση, στην κατάληψη της εξουσίας.

Να τι αξία έχει η προετοιμασία, το σχέδιο, η αξία να υποτάσσουμε την καθημερινή δουλειά σε αυτή την προοπτική και το κυριότερο εδώ είναι να έχουμε παντού Κομματικές Οργανώσεις και στους τόπους δουλειάς, αλλά και στις λαϊκές γειτονιές και στα μη προλεταριακά στρώματα.

Αλλά και τι αξία έχει να έχουμε σχέδιο και για την επόμενη μέρα, για την κυριαρχία του σοσιαλισμού. Σχέδιο που δεν αφορά μόνο το Κόμμα, αλλά και την εργατική τάξη. Οχι τότε αλλά από τώρα.

Η εργατική τάξη ως ηγέτιδα δύναμη στην πάλη για το σοσιαλισμό πρέπει να τραβήξει σ' αυτή την πάλη τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα που αντικειμενικά χτυπιούνται από τα μονοπώλια, ξεκληρίζονται. Ας το δούμε με ένα παράδειγμα.

Σε όλους τους κλάδους τα μονοπώλια δεν καταπιέζουν και εκμεταλλεύονται μόνο την εργατική τάξη, αλλά και ένα μεγάλο τμήμα μικρών και μεσαίων επιχειρηματιών και αυτοαπασχολούμενων και επιστημόνων, στην πόλη και το χωριό. Ανάμεσα στην εργατική τάξη και την εργοδοσία υπάρχει επίσης ένα στρώμα εργαζομένων που είναι πιο κοντά στην εργατική τάξη, αλλά δεν ανήκουν σε αυτή.

Εδώ απαντάει η πολιτική συμμαχιών του Κόμματος με τη λαϊκή συμμαχία. Ενα μέρος να συνταχθεί με την εργατική τάξη και ένα άλλο να ουδετεροποιηθεί. Είναι στρατηγικής σημασίας καθήκον η συμμαχία κατά κλάδο ενάντια στα μονοπώλια για την κατάργησή τους, ως βασικό καθήκον της εργατικής τάξης με την καθοδήγηση του Κόμματος. Αν δεν τραβήξει στη συμμαχία αυτά τα στρώματα, δεν αδυνατίζει το μονοπώλιο. Συμμαχία αναγκαία και για το σήμερα αλλά και για την απαλλαγή τους από την εκμετάλλευση και καταπίεση των μονοπωλίων.

Η κοινωνική συμμαχία είναι αναγκαία, είναι όρος για τη συγκέντρωση δυνάμεων και την τελική νίκη της εργατικής τάξης.

Χρειάζεται, λοιπόν, να συζητήσουμε πώς θα λύσουμε αυτό το ζήτημα. Για την ακρίβεια, πώς θα ξεκινήσουμε να παλεύουμε για τη λύση του και κατά επιχείρηση και κυρίως κατά κλάδο.

Στις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 19ο Συνέδριο έχει ξεχωριστή θέση η βασικότερη προϋπόθεση για τη στρατηγική του Κόμματος, η οικοδόμηση του Κόμματος και της ΚΝΕ. Κόμμα παντός καιρού.

Τι Κόμμα οικοδομούμε αφορά και τους κομμουνιστές αλλά και την εργατική τάξη. Θέλουμε η εργατική τάξη να έχει εμπιστοσύνη στο Κόμμα της, να το υπερασπίζεται τουλάχιστον μια ισχυρή πρωτοπορία σε κάθε εργοστάσιο σε κάθε κλάδο. Αφορά και τους οπαδούς και φίλους του Κόμματος. Σήμερα πολλοί οπαδοί και πολύ περισσότερο πλατιά τμήματα της εργατικής τάξης βλέπουν το Κομμουνιστικό Κόμμα κοινοβουλευτικά, ρεφορμιστικά ή συνδικαλιστικά. Αυτές οι αντιλήψεις κυριαρχούν στις γραμμές της εργατικής τάξης. Εχει αντικειμενική βάση, γιατί αυτές είναι οι κυρίαρχες αντιλήψεις αλλά και γιατί στην εργατική τάξη παραμένουν στη συνείδηση αντιλήψεις προηγούμενων δεκαετιών σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες μιας σχετικής βελτίωσης του βιοτικού της επιπέδου. Αλλά έχουμε και εμείς ευθύνη, πρέπει να αλλάξει αυτή η στάση των εργατών. Δηλαδή, να συνειδητοποιήσει ότι η αλλαγή των υλικών συνθηκών ζωής της οφείλεται στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης και όχι σε παρεκκλίσεις του καπιταλισμού.

Είναι ζωτικής σημασίας καθήκον να δυναμώσει η αυτοτελής πολύπλευρη ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική δουλειά του Κόμματος με σχέδιο.

Να τραβήξουμε στην κομματική οικοδόμηση το σύνολο των κομματικών δυνάμεων με εμπλουτισμό της εσωκομματικής ζωής, αλλά και να ανέβει η απαιτητικότητα στην τήρηση των αρχών και κανόνων λειτουργίας.

Να ιεραρχήσουμε καλύτερα τους στόχους μας με πρωταρχικό προσανατολισμό τα μεγάλα εργοστάσια, τη νεολαία.

Η χρεοκοπία και η ήττα του οπορτουνισμού είναι όρος για τη νίκη της εργατικής τάξης, για την πλήρη νίκη του σοσιαλισμού. Παλεύουμε για την ανατροπή του καπιταλισμού και όχι για μεταρρυθμίσεις. Στο βαθμό που διεξάγουμε αποτελεσματικά αυτό τον πόλεμο δυναμώνει το Κόμμα και η επιρροή του. Είναι από τα βασικά καθήκοντα ιδεολογικής και πολιτικής δουλειάς όλου του Κόμματος και κάθε ξεχωριστής Οργάνωσης στην εργατική τάξη και τους συμμάχους της, να εξοπλίζουμε τις δυνάμεις μας.

Δεν πρέπει να συγχέουμε την οργανωτική έκφραση του οπορτουνισμού στα εργοστάσια ή τα συνδικάτα με την απήχηση των ιδεών του.

Να αξιολογούμε πάντα έγκαιρα και σωστά τις προσαρμογές, τους ελιγμούς του. Για παράδειγμα, μιλάει για σοσιαλισμό και προσαρμόζεται διαρκώς στις ανάγκες του καπιταλιστικού συστήματος.

Αν εμείς συνεχίζουμε στα εργοστάσια να εξαντλούμε όλη μας τη δράση στη διατήρηση ορισμένων κατακτήσεων ή στη δράση των συνδικάτων και δε διεξάγουμε πλατιά διαφωτιστική και κομμουνιστική δουλειά, αφήνουμε ελεύθερο το πεδίο στην ανάπτυξη των αστικών και οπορτουνιστικών αντιλήψεων. Το καθήκον αυτό δεν μπορεί να το εκπληρώσουν μόνο οι συνδικαλιστές μας αλλά πριν απ' όλα οι ΚΟΒ με τον «Ριζοσπάστη» καθοδηγητή, με το μαρξιστικό βιβλίο και την υπόλοιπη κομματική μας φιλολογία.

Γενικά στα εργοστάσια, σε όλους τους κλάδους, πρέπει να τσακίσουμε ορισμένες αντιλήψεις και να αποκαλύψουμε το ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ και άλλων οπορτουνιστών. Απόψεις συκοφαντικές για το ΚΚΕ και που σε τελευταία ανάλυση υπηρετούν την καπιταλιστική εργοδοσία ενάντια στο ταξικό κίνημα και το Κόμμα.

Να απαντάμε ολοκληρωμένα στην ύπουλη οπορτουνιστική κριτική ότι παραπέμπουμε τα πάντα στο σοσιαλισμό. Λένε συνειδητά ψέματα για να κρύψουν ότι τάχα η ζωή των εργατών μπορεί να βελτιωθεί, να ζήσουν καλά οι εργαζόμενοι στις συνθήκες του καπιταλισμού, απλά και μόνο με μια κυβέρνηση της αριστεράς.

Η εργατική τάξη είχε κατακτήσεις προσωρινές στην ευνοϊκή συγκυρία του καπιταλισμού, όταν στην Ευρώπη γίνονταν κάποιες υποχωρήσεις για να υπονομευτεί η πάλη για το σοσιαλισμό.

Σήμερα αυτή η περίοδος τέλειωσε. Αυτό δείχνει όλη η πείρα της τελευταίας 20ετίας. Να γιατί λέμε ότι η αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική πάλη είναι μονόδρομος.