«Απονομιμοποιήστε την ισραηλινή κατοχή». Αυτό είναι το μήνυμα που σε κάθε ευκαιρία προσπαθεί να περάσει η παλαιστινιακή διπλωματία, συνεχίζοντας με αμείωτο ρυθμό την καμπάνια που ξεκίνησε εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, με στόχο τη μονομερή αναγνώριση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους από τον ΟΗΕ. Ετσι, μέσα στην εβδομάδα που πέρασε η παλαιστινιακή πλευρά κατέθεσε αίτημα αναγνώρισης ως μέλος προς το διοικητικό συμβούλιο της Unesco (Ουνέσκο), το οποίο δέχτηκε να το προωθήσει στην ετήσια γενική συνέλευση των μελών του στα τέλη Οκτώβρη, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων από την ισραηλινή, αλλά και την αμερικανική πλευρά.

Μόλις μία μέρα νωρίτερα, το Συμβούλιο της Ευρώπης (όπου εκπροσωπούνται αντιπροσωπείες από τα κοινοβούλια 47 χωρών της Ευρώπης) δεχόταν υπό το καθεστώς του «εταίρου» (παρατηρητή) 6μελή αντιπροσωπεία της παλαιστινιακής εθνικής συνέλευσης. Στο ακροατήριο αυτό μίλησε, την Παρασκευή, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς για να επαναλάβει, εν συντομία, την ομιλία που έκανε δύο εβδομάδες νωρίτερα, στις 23 Σεπτέμβρη, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Ο Αμπάς επισήμανε τις διαρκώς ανανεούμενες ισραηλινές απαιτήσεις ασφαλείας, τη συνέχιση του εποικισμού, της κατοχής, των εξευτελισμών, της δημιουργίας δεδομένων στο έδαφος, τέτοιων που απομακρύνουν μια λύση δύο κρατών, της απαίτησης για αναγνώριση του Ισραήλ ως «εβραϊκού κράτους», προοπτική εξαιρετικά επικίνδυνη γιατί θέτει την όλη διαμάχη σε θρησκευτικό πλαίσιο. Και κατάληξε στο ίδιο ερώτημα που έθεσε και προς τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ: Ως πότε η αναγνώριση των δικαιωμάτων θα σταματά στα όρια της Παλαιστίνης; Ως πότε το Ισραήλ θα είναι ένα κράτος πέρα και πάνω από κάθε έννοια νόμου;

Οι κινήσεις αυτές της παλαιστινιακής πλευράς, πιθανότατα, θα ακολουθηθούν και από άλλες παρόμοιες. Ο στόχος είναι μάλλον σαφής: Να είναι διαρκής η συζήτηση για την παλαιστινιακή ανεξαρτησία και να επιτυγχάνονται μικρά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή με τη διασφάλιση συμμετοχής της παλαιστινιακής πλευράς σε οργανισμούς και φόρα, όπου συμμετέχουν ανεξάρτητα κράτη, έτσι ώστε να ασκείται ολοένα μεγαλύτερη πίεση προς τον ΟΗΕ. Και κυρίως προς όσους στους κόλπους του αρνούνται το αίτημα μονομερούς αναγνώρισης παλαιστινιακής ανεξαρτησίας όπως οι ΗΠΑ.

Οι παλαιστινιακές αυτές πρωτοβουλίες, καθώς και η άρνηση των Παλαιστινίων να επανέλθουν στο τραπέζι των συνομιλιών χωρίς κανένα απολύτως πλαίσιο συζήτησης εκτός από την ύπαρξη ενός γενικόλογου χρονοδιαγράμματος, το οποίο επίσης αμφισβητείται από την ισραηλινή ηγεσία, έχει αρχίσει ν' ανεβάζει το θερμόμετρο. Το διαμεσολαβητικό Κουαρτέτο (Ρωσία, ΗΠΑ, ΟΗΕ, ΕΕ), μετά από μέρες διαφωνιών, υπέβαλε ακριβώς αυτήν την πρόταση «αναθέρμανσης» των ισραηλινο-παλαιστινιακών συνομιλιών, μετά την κατάθεση του αιτήματος αναγνώρισης ανεξαρτησίας από τον Αμπάς στον ΟΗΕ.

Η κίνηση έμοιαζε περισσότερο με απονενοημένο διάβημα παρά με πρόταση που είχε ελπίδες να γίνει δεκτή. Μάλιστα, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που εκτίμησαν ότι η πρόταση έγινε μόνο και μόνο για να δοθεί η ευκαιρία στην ισραηλινή ηγεσία να «δείξει ότι δέχεται και κάτι» για τα μάτια του κόσμου, και δεν απορρίπτει τα πάντα, κάτι που θα προκαλούσε ακόμη μεγαλύτερη ένταση στην περιοχή και θα έφερνε σε πολύ δυσκολότερη θέση και την Ουάσιγκτον, που δεν μπορεί, λόγω των στενών διπλωματικών και κυρίως οικονομικών σχέσεων με το Ισραήλ, παρά να το υποστηρίξει, αλλά αντιλαμβάνεται ότι αυτό πλήττει σφοδρά την προσπάθεια βελτίωσης του προφίλ της στην αραβική κοινή γνώμη, άρα και την προώθηση των σχεδίων της περί «ευρείας Μέσης Ανατολής».

Ας υπενθυμιστεί ότι είχε προηγηθεί μια ακόμη άρνηση του Τελ Αβίβ, στην «εξισορροπιστική» πρόταση που είχε καταθέσει ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, η οποία προέβλεπε αποδοχή της Παλαιστίνης με ένα «ειδικό καθεστώς οντότητας - όχι κράτους» στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και έναρξη διαπραγματεύσεων που εντός 6μήνου θα είχαν καταλήξει σε σύνορα και εντός χρόνου θα είχαν ολοκληρωθεί οριστικά. Εννοείται ότι το πρόβλημα της ισραηλινής πλευράς ήταν ακριβώς αυτή η αποδοχή στη Γενική Συνέλευση των Παλαιστινίων ως «οντότητα», γιατί ακόμη και έτσι δημιουργείται ένα προηγούμενο.

Οι πιέσεις που ασκήθηκαν και ασκούνται, κατά κύριο λόγο προς την παλαιστινιακή πλευρά, να δεχτεί το προαναφερόμενο μη πλαίσιο διαβουλεύσεων του Κουαρτέτου, δεν έχουν αποδώσει καρπούς, μέχρι στιγμής. Γι' αυτό το Κουαρτέτο συναντάται σήμερα εκ νέου, ενώ στον ΟΗΕ η διπλωματική γραφειοκρατία της εξέτασης και συζήτησης του παλαιστινιακού αιτήματος διασφαλίζει χρόνο στους ιμπεριαλιστές για εκπόνηση νέων ελιγμών και σχεδίων. Με την ΕΕ, ως ιμπεριαλιστικό οργανισμό, αλλά και ως ξεχωριστές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, να τηρεί μάλλον «στάση αναμονής» και ν' αποφεύγει να ξεκαθαρίσει την τελική στάση που θα τηρήσει στον ΟΗΕ, επιδιώκοντας προφανώς να διασφαλίσει μεγαλύτερο ζωτικό χώρο για τα συμφέροντα των αστικών τάξεων που εκπροσωπεί και να ενισχύσει την ήδη πολύ μεγάλη εξάρτηση των παλαιστινιακών εδαφών από την ΕΕ (εξού και η συμφωνία απευθείας εμπορικών συναλλαγών μεταξύ ΕΕ - παλαιστινιακών εδαφών), ο άχαρος ρόλος της απόλυτης υπεράσπισης των ισραηλινών θέσεων (λόγω και των ιδιαίτερων και στενών διμερών οικονομικών και άλλων σχέσεων) έπεσε στην Ουάσιγκτον.

Η ανοιχτή απειλή του Προέδρου Ομπάμα για χρήση του δικαιώματος βέτο όταν το παλαιστινιακό αίτημα αναγνώρισης μονομερούς ανεξαρτησίας φτάσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, καθώς και ο εκβιασμός της αμερικανικής διπλωματίας για διακοπή της ετήσιας αμερικανικής βοήθειας προς την Π. Αρχή (με στόχο να μην κατατεθεί το αίτημα στον ΟΗΕ), αναβίωσαν το συναίσθημα οργής και απέχθειας κατά των ΗΠΑ τόσο στους κόλπους της παλαιστινιακής όσο και της αραβικής κοινής γνώμης. Ενα συναίσθημα που οξύνθηκε περαιτέρω, στα μέσα της εβδομάδας, όταν η, κυριαρχούμενη, από Ρεπουμπλικανούς Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κογκρέσου «πάγωσε» τα εναπομείναντα 200 εκατομμύρια δολάρια (από το ετήσιο σύνολο των 500 εκατομμυρίων) προς την Π. Αρχή ως τιμωρία για το αίτημα που κατατέθηκε στην Unesco.

Η απόφαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Κογκρέσου κοινοποιήθηκε την ώρα που ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Λίον Πανέτα βρισκόταν στην περιοχή και ζητούσε τόσο αναθέρμανση των ισραηλινο-παλαιστινιακών συνομιλιών όσο και επαναφορά σε ικανοποιητικά επίπεδα των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας - Αιγύπτου. Ο Πανέτα, όπως και ο Λευκός Οίκος, φάνηκαν να αιφνιδιάζονται από την απόφαση του Κογκρέσου, ζητώντας να «ανακληθεί γιατί δεν βοηθά στην παρούσα φάση στις προσπάθειες αναθέρμανσης των συνομιλιών». Ο δε Πανέτα, προσπαθώντας έμμεσα να αποδομήσει την ολοένα πιο αρνητική εικόνα των ΗΠΑ προς τον αραβικό κόσμο, καλλιέργησε προς τα ΜΜΕ την αίσθηση ότι η Ουάσιγκτον, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, ασκεί πιέσεις και προς το Ισραήλ, κάνοντας δηλώσεις περί «απομόνωσής του σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο».

Οι δηλώσεις Πανέτα περί «απομόνωσης», εκτός από την καλλιέργεια εντυπώσεων, βέβαια, αντανακλούσαν και μια πραγματικότητα. Στην, ούτως ή άλλως, εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής, και δη της Ανατολικής Μεσογείου, στην τρέχουσα περίοδο, οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και εμμέσως πλην σαφώς αυτό υποδείκνυε ο πρώην αρχηγός της CIA στην ισραηλινή ηγεσία: Να τις παρακολουθήσει με μεγαλύτερη «ευλυγισία».

Η διάλυση συμμαχιών μεταξύ ιμπεριαλιστικών, αλλά και περιφερειακών δυνάμεων και η δημιουργία καινούριων είναι διαρκής, με χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα την έντονη κινητικότητα της τουρκικής διπλωματίας που αλλάζει συμμάχους σε περιφερειακό και ιμπεριαλιστικό επίπεδο με εκπληκτική ταχύτητα (π.χ. στις περιπτώσεις της Λιβύης, της Συρίας, αλλά και της Παλαιστίνης, που η τουρκική αστική τάξη την «ανακάλυψε» μάλλον το 2009 οπότε καταγράφηκαν και οι πρώτοι υψηλοί τόνοι). Οι ανατροπές είναι αλλεπάλληλες και οι διαγκωνισμοί για τον έλεγχο και την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου της περιοχής ανηλεείς - από το κοίτασμα Λεβιάθαν στο θαλάσσιο χώρο του Ισραήλ, κάτι που εμμέσως όμως αμφισβητεί ο Λίβανος, το οικόπεδο 12 της Κύπρου και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στα ανοιχτά της Λωρίδας της Γάζας μέχρι τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, πολύτιμων για την περιοχή, της Δυτικής Οχθης, του ποταμού Ιορδάνη και των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη, τα νερά των οποίων και την ροή του προς Συρία ελέγχει η Τουρκία και τη διασφάλιση της επίβλεψης της Ανατολικής Μεσογείου από το ναυτικό σταθμό της Ρωσίας στη συριακή Λαττάκεια.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, όπου διασταυρώνουν με πολλούς τρόπους τα συγκρουόμενα συμφέροντά τους τόσες δυνάμεις, το Παλαιστινιακό μοιάζει να μετατρέπεται, για άλλη μια φορά, σε μήλον της έριδος, το οποίο όλοι προσπαθούν ν' αξιοποιήσουν για να εξυπηρετήσουν αλλότριους σκοπούς και να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή. Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, η οποιαδήποτε εξέλιξη σχετικά με το παλαιστινιακό αίτημα ανεξαρτησίας, σε επίπεδο επιδράσεων και συνεπειών, δεν αφορά μόνο τον παλαιστινιακό λαό, αλλά την ευρύτερη περιοχή με αντανάκλαση πολύ πέραν της Ανατολικής Μεσογείου και η επίλυσή του δεν μπορεί να έρθει παρά μόνο με την αντίσταση των λαών ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς.