Ανταγωνισμοί που εκδηλώνονται στο πλαίσιο της ΕΕ γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης, εκτιμήσεις και απόψεις που επιχειρούν να «τετραγωνίσουν τον κύκλο», να υποδείξουν δηλαδή διέξοδο απ' την κρίση αφήνοντας παντελώς στο απυρόβλητο τη μήτρα που τη γεννάει, αποτυπώνονται και στις χτεσινές δηλώσεις Ευρωενωσιακών παραγόντων, στελεχών οίκων αξιολόγησης και του διεθνούς Τύπου.

Τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για τις αποφάσεις της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής δε συμμερίστηκε η «Standard & Poor's», που υποβάθμισε χτες την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, αλλά ούτε και διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, που αναφέρουν ότι καταγράφεται απροθυμία, προς το παρόν, τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών και ταμείων να συμμετάσχουν οικειοθελώς στο πρόγραμμα ανταλλαγής - μετακύλισης ομολόγων, γεγονός που προκαλεί ανησυχία και αβεβαιότητα στην ΕΕ. Εκθεση της «JP Morgan» αναφέρει ότι τα 27 πιστωτικά ιδρύματα που δήλωσαν μέχρι και τη Δευτέρα εθελοντική συμμετοχή κατέχουν αθροιστικά ελληνικά κρατικά ομόλογα, τα οποία λήγουν ως το τέλος του 2019, μόλις 64 δισ. ευρώ. Ποσό εξαιρετικά μικρό, που δεν αποτρέπει την προοπτική να χρειαστεί η Ελλάδα πρόσθετη χρηματοδότηση από την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Το τελευταίο, πάντως, εμφανίζεται «ανήσυχο για το μεγάλο μακροπρόθεσμο άνοιγμά του στην Ευρωζώνη» και ανεπίσημες πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Dow Jones εκτιμούν ότι είναι «πιθανόν να συνεισφέρει με λιγότερο από το ένα τρίτο στην επίσημη χρηματοδότηση του νέου πακέτου βοήθειας της Ελλάδας». Σημειώνεται ότι το ΔΝΤ έχει δεσμευθεί να δανείσει 78,5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία έως το 2014, ποσό πολλαπλάσιο του μετοχικού μεριδίου αυτών των κρατών στο ΔΝΤ, γεγονός που ανησυχεί αξιωματούχους του, οι οποίοι συμπληρώνουν ότι το ΔΝΤ θα συνεισφέρει στο πακέτο των 109 δισ. ευρώ αλλά με ποσό που «σίγουρα δεν θα είναι το ένα τρίτο».

Οι «Financial Times», με εμφανώς ειρωνική διάθεση, σε άρθρο τους χτες διατύπωσαν απορία για το τι ακριβώς συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, ρωτώντας: «Πόσα κεφάλαια από τα 440 δισ. ευρώ του ταμείου στήριξης θα απορροφηθούν από την Αθήνα και πόσο γρήγορα; Μήπως τα εκτιμώμενα 33 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων είναι ένα νούμερο που βγήκε από το πουθενά; Και τελικά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα πληρώσει το ένα τρίτο του συνολικού πακέτου των 109 δισ. ευρώ, όπως έκανε και στην προηγούμενη περίπτωση, ή το ένα τρίτο μόνο του νέου άμεσου δανείου προς την Αθήνα, που ανέρχεται στα 34 δισ. ευρώ;».

Ο Αμερικανός οικονομολόγος Νούριελ Ρουμπίνι εκτίμησε ότι η πιθανότητα οικειοθελούς εξόδου της Ελλάδας και της Πορτογαλίας από την Ευρωζώνη παραμένει αυξημένη και σχολίασε τις πρόσφατες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής ως εξής: «Το νέο σχέδιο για τη διάσωση της Ελλάδας καθώς και η διεύρυνση των μέσων που έχει στη διάθεσή του το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Στήριξης για την ενίσχυση κρατών - μελών της Ευρωζώνης με προβλήματα χρέους δεν θα αποδώσουν».

Με ωμό κυνισμό ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Στερν» (Stern), δήλωσε ότι πρέπει να επιβάλλονται αυστηρότερες κυρώσεις σε υπερχρεωμένα κράτη, ενώ το κράτος που δέχεται βοήθεια πρέπει να «επιστρέφει ένα μέρος της κυριαρχίας του στην ΕΕ». Επιλογή που τη χαρακτήρισε «σε κάθε περίπτωση καλύτερη από το να εκδιωχθούν υπερχρεωμένα κράτη από την Ευρωζώνη». Διαμήνυσε ότι η γερμανική κυβέρνηση είναι αντίθετη στη χορήγηση «λευκής επιταγής» στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για την αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά.

Σε αντίθεση με αυτή τη δήλωση του Β. Σόιμπλε αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν στο «Ρόιτερς» ότι το EFSF θα λάβει έως τα τέλη του έτους τις απαραίτητες εξουσίες ώστε να αγοράζει το ίδιο ομόλογα προβληματικών κρατών στη δευτερογενή αγορά. Επιβεβαίωσαν δε ότι το ΔΝΤ δεν έχει αποφασίσει ακόμη για το πόσο θα είναι το μερίδιό του στο 2ο πακέτο βοήθειας της ελληνικής οικονομίας.

Συστάσεις για πλήρη εφαρμογή του αντιλαϊκού προγράμματος της κυβέρνησης απηύθυνε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Τίμοθι Γκάιτνερ, κατά τη συνάντησή του στην Ουάσιγκτον με τον Ε. Βενιζέλο, ενόσω στις ΗΠΑ συνεχίζεται η προσπάθεια για συναίνεση Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών γύρω απ' την αύξηση του ορίου του χρέους της χώρας (14,3 τρισ. δολάρια).

Η «μονομαχία» αναβλήθηκε για σήμερα, καθώς οι Ρεπουμπλικανοί απέσυραν το σχέδιο προς ψήφιση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά τη διαπίστωση εμπειρογνωμόνων ότι οι περικοπές δαπανών που περιγράφονται δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Την ίδια ώρα, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, προειδοποιεί την Ουάσιγκτον ότι «ο χρόνος μετρά αντίστροφα».

Τον κίνδυνο υποβάθμισης της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ΗΠΑ επισημαίνουν «παίκτες της διεθνούς αγοράς ομολόγων».

Η συναίνεση, και δη της «αριστεράς», είναι το ζητούμενο και στη Γαλλία. Χτες, η εκπρόσωπος της κυβέρνησης και υπουργός Προϋπολογισμού, Β. Πεκρές, εξέφρασε την ελπίδα ότι «η αριστερά θα υποστηρίξει την πρόταση του Γάλλου Προέδρου για ένταξη στο Σύνταγμα του "χρυσού κανόνα" για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων». Πρόσθεσε δε: «Είδαμε ότι όλες οι ευρωπαϊκές χώρες δήλωσαν ότι θα υιοθετήσουν αυστηρούς κανόνες, γιατί όλοι είμαστε υπερχρεωμένοι».

Η κυβέρνηση της Γαλλίας επιδιώκει να κατοχυρωθεί και συνταγματικά η διάταξη που εγκρίθηκε ήδη απ' την Εθνοσυνέλευση και τη Γερουσία και η οποία απαγορεύει το υψηλό έλλειμμα. «Θέλουμε να εγγράψουμε τον κανόνα αυτό στο Σύνταγμα, ώστε καμία κυβέρνηση σε καμία περίπτωση να μην μπορεί να παραβλέπει τον κανόνα αυτό εξισορρόπησης στους ισολογισμούς», υπογράμμισε η Β. Πεκρές.

Σε κάθε περίπτωση τα άσχημα μαντάτα για το λαό της χώρας αποτυπώνει και η ετήσια έκθεση του ΔΝΤ για τη γαλλική οικονομία, όπου εκτιμάται ως πολύ πιθανό το να χρειαστεί να ληφθούν πρόσθετα μέτρα ώστε να μειωθεί το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της το 2012 και το 2013. Η έκθεση προβλέπει ανάπτυξη 2% το τρέχον έτος, ωστόσο προειδοποιεί για τον κίνδυνο συρρίκνωσης του ΑΕΠ λόγω της «κρίσης χρέους» στην Ευρωζώνη και των τιμών των πρώτων υλών.

Στην Ιταλία σημαντική πτώση παρουσίασε χτες ο δείκτης του χρηματιστηρίου και σημαντική αύξηση κατά 1,5% τα επιτόκια δεκαετών ομολόγων του ιταλικού δημοσίου. Ανοδο σημείωσαν και τα επιτόκια δανεισμού της Ισπανίας. Τα ιταλικά Μέσα Ενημέρωσης απέδωσαν την άνοδο στις δηλώσεις του Β. Σόιμπλε, που αμφισβήτησε τη δυνατότητα του EFSF να επαναγοράζει ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά.