Εν μέσω κλιμακούμενων ανταγωνισμών, τόσο στο εσωτερικό της ΕΕ, όσο και ανάμεσα στην ΕΕ, στις ΗΠΑ και σε καπιταλιστικές οικονομίες της Ασίας, εκδηλώνεται, από τη μία, η ανησυχία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων για την εύθραυστη ανάκαμψη από την οικονομική κρίση και, από την άλλη, οι συζητήσεις και οι ζυμώσεις για το μέλλον του ευρώ.

Η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, και ο Γάλλος Πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, κατέθεσαν χτες κοινή επιστολή προς τον πρόεδρο της Κομισιόν, με την οποία ζητούν την «επίσπευση των εργασιών» για την επιβολή αυστηρότερων ελέγχων στις αγορές, ιδιαίτερα στα «CDS» και στις ανοιχτές πωλήσεις.

Στόχος των δυο βασικών οικονομικών πυλώνων της ΕΕ είναι η ενίσχυση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου έναντι του αμερικάνικου και του βρετανικού, εν μέσω ισχυρών ανταγωνιστικών πιέσεων.

Με τη συγκεκριμένη επιστολή, φαίνεται να παίρνει το δρόμο της γενίκευσης σε επίπεδο ΕΕ η απαγόρευση του naked short selling, που έχει ήδη αποφασιστεί στη Γερμανία και έτυχε θερμής υποδοχής από τη Γαλλία, προκαλώντας, όμως, δυσαρέσκεια στη Μεγ. Βρετανία.

Την επιστολή καλωσόρισε η Κομισιόν, η οποία ήδη βρίσκεται στα τελικά στάδια της εκπόνησης νομικών προτάσεων για τις ανοιχτές πωλήσεις. Σύμφωνα με προσχέδιο της ανακοίνωσης της Συνόδου Κορυφής στις 17 Ιούνη, ζητείται «από το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωκοινοβούλιο να υιοθετήσουν τη νομοθεσία αυτή το αργότερο ως το τέλος του 2011, ώστε να επιτρέψει την εφαρμογή της από τις εθνικές νομοθεσίες ως το τέλος του 2012».

Οι πρωτοβουλίες της ΕΕ για ελέγχους στην καπιταλιστική αγορά σκοντάφτουν στις ΗΠΑ και τη Μεγ. Βρετανία, που αντιλαμβάνονται ότι αυτές οι πρωτοβουλίες έχουν στόχο να περιορίσουν την κερδοφορία των αμερικανικών και βρετανικών επιχειρήσεων στο χρηματοπιστωτικό τομέα, ευνοώντας τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές.

Στο πνεύμα αυτό, ο χρηματιστής Ιοέλ Ζάουι, στέλεχος της «Goldman Sachs», ξεκαθάρισε: «Καλή η πρωτοβουλία Σαρκοζί - Μέρκελ για μία ευρωπαϊκή ρύθμιση των χρηματαγορών, θα πρέπει όμως να προχωρήσουν ακόμα πιο πέρα (...) θα πρέπει να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο, γιατί διαφορετικά ζημιώνεται η ανταγωνιστικότητα μιας κεφαλαιαγοράς έναντι μιας άλλης».

Υπέρ της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» τοποθετήθηκε χτες ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Ζαν - Κλοντ Τρισέ, υπογραμμίζοντας: «Δεν είναι μόνο θέμα αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών που μοιράζονται το ίδιο νόμισμα. Η περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι επίσης προς το συμφέρον των χωρών που συμμετέχουν σ' αυτήν και των πολιτών τους».

Υπερασπιζόμενος τα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα που εφαρμόζονται απ' άκρη σ' άκρη στην ΕΕ και ομολογώντας ότι είναι στρατηγικού χαρακτήρα υπέρ της πλουτοκρατίας, δήλωσε ότι «είναι κρίμα που χρειάστηκε μια κρίση για να το συνειδητοποιήσει όλος ο κόσμος».

Αναφερόμενος στο μέλλον του ευρώ, ο Ι. Ζάουι σημείωσε: «Πολλοί σήμερα εκφράζουν αμφιβολίες αν θα αντέξει το ευρώ. Θα πρέπει να διατηρήσουμε την πεποίθησή μας και εφόσον η Ευρώπη χρησιμοποιήσει αυτήν την κρίση για να προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές, θα μπορέσει η Ευρωζώνη να γίνει μία από τις σημαντικότερες οικονομίες παγκοσμίως και το ευρώ ένα από τα μεγάλα νομίσματα του σύγχρονου κόσμου».

Πάντως, η γερμανική οικονομική εφημερίδα «Handelsblatt» στέλνει μήνυμα στη γερμανική κυβέρνηση - και όχι μόνο - να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ελλάδας και να προωθήσει αντίστοιχα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα.

Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο κύριο άρθρο της εφημερίδας, «οι Ευρωπαίοι μπορούν να μάθουν σήμερα, όχι από τη Γερμανία, αλλά από την Ελλάδα, πώς γίνεται η σταθεροποίηση ενός προϋπολογισμού», καθώς θεωρούνται ανεπαρκή τα μέτρα περικοπών ύψους 80 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η γερμανική κυβέρνηση.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας ΗΠΑ (Fed), Μπεν Μπερνάνκι, προέβλεψε ότι οι ΗΠΑ θα καταγράψουν οικονομική ανάπτυξη 3,5% το 2010, η οποία θα «επιταχυνθεί λίγο» το 2011. Παράλληλα, φάνηκε καθησυχαστικός και ισχυρίστηκε ότι «εφόσον στην Ευρώπη σταθεροποιηθούν οι αγορές, που τώρα "πάσχουν" από την κρίση του χρέους στην Ευρωζώνη, τότε ελάχιστες θα είναι οι επιπτώσεις για την αμερικανική οικονομία».

Η Παγκόσμια Τράπεζα προβλέπει ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας σε ποσοστό από 2,9% έως 3,3% φέτος, σημειώνοντας ότι το ποσοστό θα είναι διπλάσιο για τις αναπτυσσόμενες χώρες (5,7-6,2%). Δημοσιοποιεί ακόμα ένα «χείριστο σενάριο», με βάση το οποίο ένα ή και περισσότερα ισχυρά κράτη προχωρούν σε στάση πληρωμών στο άμεσο μέλλον, στοιχείο το οποίο «θα προκαλέσει απώλεια και κρίση εμπιστοσύνης, σε παγκόσμιο επίπεδο».

Σε αυτήν την περίπτωση, «οι μεν πλούσιες χώρες στη διάρκεια του 2011 θα περιπέσουν εκ νέου σε ύφεση», ενώ «οι αναπτυσσόμενες θα βρεθούν αντιμέτωπες με αναιμική οικονομική ανάπτυξη».

Από την άλλη, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, Ναουγιούκι Σινοάρα, εκτίμησε ότι οι οικονομίες της Ασίας θα παίξουν ηγετικό ρόλο στην ώθηση της παγκόσμιας οικονομίας προς τα μπρος, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, τον κίνδυνο «υπερθέρμανσης» κάποιων ασιατικών οικονομιών που μπορεί να προσελκύσουν περισσότερα κεφάλαια.

«Ενώ η Ασία δεν είναι άτρωτη σε εξελίξεις που συμβαίνουν αλλού, είναι σε πολύ ισχυρή θέση να αντιμετωπίσει τους κινδύνους», επισήμανε. Μάλιστα, σημείωσε ότι αν και η παγκόσμια οικονομία προχωρά, σε πολλές περιοχές «όπως αναμενόταν», η ευρωπαϊκή κρίση και η αστάθεια των συνδεδεμένων με αυτήν αγορών, «υπενθυμίζει ότι η ανάκαμψη είναι εύθραυστη και υπόκειται σε σοβαρούς κινδύνους».

Μηδενική πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους βραχυπρόθεσμα και 60% πιθανότητα να τα καταφέρει η χώρα χωρίς αναδιάρθρωση του χρέους δίνει η «JP Morgan», καταγράφοντας ταυτόχρονα 20% πιθανότητα αναδιάρθρωσης του χρέους μεσοπρόθεσμα, ενώ οι αγορές CDS εκτιμούν ότι υπάρχουν 60-65% πιθανότητες αναδιάρθρωσης του χρέους τα επόμενα πέντε χρόνια.

Πάντως, ο διεθνής οίκος αναφέρεται σε τρία σενάρια για την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα μέχρι το 2013. Το επικρατέστερο σενάριο, με 60% πιθανότητα, είναι το «σενάριο της λακκούβας», σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα θα φέρει το χρέος σε διαχειρίσιμο επίπεδο.

Το «σενάριο του γκρεμού» (30%) προβλέπει ότι η κυβέρνηση δε θα αντεπεξέλθει στους όρους δανειοδότησης και δίνεται η πιθανότητα 2/3 για μείωση του χρέους μέσω αύξησης του χρόνου αποπληρωμής και πιθανότητα 1/3 για μείωση του χρέους μέσω ενός συνδυασμού αύξησης του χρόνου αποπληρωμής και αναδιάρθρωσης του χρέους.

Το τελευταίο σενάριο, «της μαύρης τρύπας» (10% πιθανότητα), προβλέπει ότι η Ελλάδα δε θα αντεπεξέλθει, με αποτέλεσμα τη βίαιη αναδιάρθρωση του χρέους και τη βαθιά ύφεση στην Ευρωζώνη.