Πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι μια ισχυρή μερίδα του ευρωενωσιακού και ντόπιου κεφαλαίου επιδιώκει την ενεργοποίηση του μηχανισμού δανειοδότησης της Ελλάδας από την ΕΕ και το ΔΝΤ, φτιάχνοντας μάλιστα με δηλώσεις και δημοσιεύματα το απαιτούμενο κλίμα.

Χτες, ο επίτροπος για οικονομικές και νομισματικές υποθέσεις, Ολι Ρεν, μιλώντας στο πλαίσιο ακρόασης στο Ευρωκοινοβούλιο για τη δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, ξεκαθάρισε: «Από τη Δευτέρα θα βρισκόμαστε σε συνεχή συνεργασία με το ΔΝΤ, εφόσον ζητηθεί η ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης στην Ελλάδα».

Την ίδια στιγμή, ο Christopher Pryce της «Fitch Ratings», μιλώντας χτες στο πρακτορείο «Bloomberg», εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα καταφύγει στο μηχανισμό δανεισμού «σε μια βδομάδα ή δύο», τονίζοντας: «Δεν πιστεύω ότι θα το αφήσουν περισσότερο καιρό». Ακόμα, υποστήριξε ότι «δεν περιμένουμε πολύ μεγάλη ύφεση στην Ελλάδα. Η κάμψη του ΑΕΠ υπολογίζεται μεταξύ του 2% με 3% και ενδέχεται να σταθεροποιηθεί σε ένα ή δύο έτη», σημειώνοντας ότι ο μηχανισμός δανεισμού θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επικεντρωθεί στη μείωση του ελλείμματος, αντί στη χρηματοδότηση του δανεισμού της.

Νωρίτερα, η Κομισιόν, κατά τη χτεσινή της συνεδρίαση, εξήγαγε τα πρώτα συμπεράσματα από την «ελληνική κρίση στην Ευρωζώνη» και κατέληξε σε προτάσεις τις οποίες θα θέσει υπόψη των κρατών - μελών της ΕΕ την Παρασκευή και το Σάββατο στη Μαδρίτη, όπου συνέρχεται ατύπως το ΕΚΟΦΙΝ. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα εκδώσει υπό μορφή ανακοίνωσης, στις 12 του Μάη, τις οριστικές συστάσεις προς τα κράτη - μέλη.

Οπως δήλωσε μετά τη συνεδρίαση ο Ο. Ρεν, αποτελεί πλέον επείγουσα ανάγκη η ενίσχυση τόσο του συντονισμού όσο και της εποπτείας από τις Βρυξέλλες των δημοσιονομικών πολιτικών που ασκούν οι χώρες του ευρώ, ούτως ώστε καμία χώρα στο μέλλον να μη βρεθεί σε δημοσιονομική κατάσταση τόσο προβληματική όσο αυτή που διέρχεται σήμερα η Ελλάδα.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ο. Ρεν υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης του προληπτικού και αποτρεπτικού χαρακτήρα του Συμφώνου Σταθερότητας, την αναγκαιότητα αύξησης των δικαιοδοσιών της Κομισιόν καθώς και τη δυνατότητα επιβολής ισχυρών οικονομικών κυρώσεων, όπως η αυτόματη διακοπή των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, στις χώρες της Ευρωζώνης που παραβιάζουν διαρκώς τη δημοσιονομική πειθαρχία. Επί της ουσίας, ο επίτροπος για τα οικονομικά έριξε νέες τροχιοδεικτικές βολές για την παραπέρα θωράκιση του αστικού πολιτικού συστήματος στην ΕΕ, με στόχο την αποτελεσματικότερη προώθηση των συμφερόντων των πολυεθνικών.

Την ίδια στιγμή, χαρακτήρισε «αντίθετες προς τις βασικές αρχές» της ΕΕ τις ιδέες που έχουν εκφραστεί από τη Γερμανία σχετικά με αποβολή από την Ευρωζώνη των κρατών που παραβιάζουν τη δημοσιονομική πειθαρχία. Ακόμα, επανέλαβε τη θέση του υπέρ της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, στο οποίο θα μπορούν να προσφεύγουν οι χώρες του ευρώ όταν αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα.

Η Γερμανία, που εξακολουθεί και για δικούς της λόγους να επιμένει πως η ενεργοποίηση του μηχανισμού δανειοδότησης είναι μια θεωρητική υπόθεση, τήρησε και χτες την ίδια στάση. Ο Μίχαελ Οφερ, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, δήλωσε πως το οποιοδήποτε δάνειο προς την Ελλάδα, στο πλαίσιο του μηχανισμού δανεισμού, θα χρειαστεί προηγουμένως έγκριση από το γερμανικό Κοινοβούλιο, κάτι που - όπως διευκρίνισε - δε θα συμβεί «μέχρι η Ελλάδα να χρειαστεί βοήθεια».

Καμία χώρα δεν μπορεί να εμποδίσει τη χορήγηση βοήθειας από την ΕΕ προς την Ελλάδα, ξεκαθάρισε με δηλώσεις του ο Ισπανός υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Ντιέγκο Λόπεθ Γκαρίδο, παρόλο που όλες οι χώρες είναι υποχρεωμένες να προβούν «στις συνταγματικές τους διαδικασίες για την έγκριση της απόφασης».

Ως προς το ύψος δανεισμού, ο πρόεδρος του Γιουρογκρούπ, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ισχυρίστηκε πως «είναι πολύ νωρίς για να δώσουμε μία απάντηση» ως προς το ύψος στο οποίο μπορεί να φτάσει η βοήθεια προς την Ελλάδα, απαντώντας σε δημοσιεύματα του ελληνικού Τύπου που παρουσιάζουν το ύψος του δανεισμού στα 80 δισ. μέσα στην τριετία και σε γερμανικά δημοσιεύματα που την παρουσιάζουν στα 90 δισ.

Οτι το «πακέτο βοήθειας είναι ένα δίχτυ ασφαλείας, αλλά δεν αλλάζει τη δημοσιονομική κατάσταση στην Ελλάδα», εξήγησε η Luca Jellinek, εκ μέρους της «ANZ Banking Group Ltd». Σύμφωνα με τη «Moody's», σε περίπτωση που η οικονομική αναδιάρθρωση της χώρας δεν πετύχει τους στόχους της στους επόμενους 12 ή 18 μήνες, η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας θα υποβαθμιστεί εκ νέου.

Από την άλλη, ο δισεκατομμυριούχος επενδυτής Τζορτζ Σόρος υποστήριξε χτες: «Χαμηλότερα επιτόκια θα βοηθούσαν την Ελλάδα να επιτύχει τους στόχους της. Αν δεν τους πετύχει, τότε θα πρέπει να ακολουθήσει ακόμα πιο "σφιχτή" πολιτική, τα φορολογικά έσοδα θα υποχωρήσουν και η οικονομία θα βυθίζεται ακόμα περισσότερο, έως ότου εγκλωβιστεί σε ένα θανατηφόρο σπιράλ. Αυτός είναι ο κίνδυνος που παραμένει».

Στις εξαμηνιαίες «Παγκόσμιες Οικονομικές Προβλέψεις» που δημοσίευσε χτες το ΔΝΤ προβλέπει ότι η ανεργία θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, γύρω στο 9% κατά μέσον όρο, στις ανεπτυγμένες χώρες μέχρι το τέλος του 2011. «Επιπροσθέτως, το ποσοστό της ανεργίας εξακολουθεί να ανεβαίνει, μολονότι αρχίζει να αυξάνεται και ο αριθμός των θέσεων εργασίας, λόγω της συνεχούς αύξησης του ενεργού πληθυσμού», σημειώνει το ΔΝΤ και υπογραμμίζει: «Για πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, οι πιθανότητες μιας αργής ανάκαμψης της δραστηριότητας και η φύση της πρόσφατης ύφεσης προμηνύουν βραχυπρόθεσμα ανεβασμένα ποσοστά ανεργίας».

Με έκθεσή της για τις προοπτικές ανάπτυξης τη διετία 2010-2011, η «Commerzbank» επισημαίνει ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει ως κερδισμένους την Κίνα και τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ενώ στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται οι χώρες της Ευρωζώνης, με τη Γερμανία ως εξαγωγική δύναμη να κατέχει την καλύτερη θέση και να επωφελείται από τη ζήτηση στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η χαμηλή θέση της Ευρωζώνης οφείλεται στις Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία.

Σε σχέση με την Ελλάδα, ο κορυφαίος οικονομολόγος της «Commerzbank», Joerg Kraemer, εκτιμά ότι «ακόμη και αν η Ελλάδα καταφέρει να μειώσει το δημόσιο έλλειμμα, θα πρέπει να κάνει πολύ περισσότερα. Η Ελλάδα θα πρέπει να αναπτύξει ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο. Αν πληρώνει βοήθεια σε μία χώρα επί τρία χρόνια, είναι αναμενόμενο να ατονήσουν οι μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες. Και είναι ενδεχόμενο να μην παρθούν τα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, για να γίνει ανταγωνιστική, να δρομολογήσει μέτρα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας».

Κατά τον J. Kraemer, «οι γερμανικές επιχειρήσεις (...) ανήκουν στους κερδισμένους της παγκοσμιοποίησης, έχουν πατήσει πόδι στην Ασία, που είναι και οι μεγάλοι κερδισμένοι αυτής της κρίσης. Αυτό φαίνεται πολύ καλά στην κερδοφορία. Βεβαίως υποχώρησαν τα κέρδη των επιχειρήσεων εξαιτίας της κρίσης, αλλά συνεχίζουν να κερδίζουν αρκετά».

Η Πορτογαλία θα λάβει πρόσθετα μέτρα «αν είναι απαραίτητο», όμως «δεν παρουσιάζεται άμεσα αυτή η αναγκαιότητα», δήλωσε στον Τύπο ο Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών, Φερνάντο Τεϊξέιρα ντος Σάντος, μετά την αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση του δημοσιονομικού Προγράμματος Σταθερότητας της Λισαβόνας.

Νωρίτερα, ο Ολι Ρεν είχε χαρακτηρίσει το πρόγραμμα «φιλόδοξο και αρκετά συγκεκριμένο», συμπληρώνοντας ότι η Πορτογαλία ίσως χρειαστεί να λάβει «πρόσθετα μέτρα» ήδη από φέτος για να μειώσει το έλλειμμά της. Η Κομισιόν είχε εκφράσει αμφιβολίες για το πρόγραμμα, καθώς «τα μέτρα σταθεροποίησης που παρουσιάζονται (...) πρέπει να υιοθετηθούν και να υλοποιηθούν», ενώ οι προβλέψεις ανάπτυξης που παρουσίασε η πορτογαλική κυβέρνηση είναι «κάπως αισιόδοξες».

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), Μπεν Μπερνάνκι, επανέλαβε χτες ότι ο αναπτυξιακός ρυθμός της ομοσπονδιακής οικονομίας «θα είναι μέτριος» στο άμεσο μέλλον και έκανε έκκληση στα μέλη του Κογκρέσου «πάση θυσία άμεσα να συρρικνωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα».

Ακόμα, ο Μπ. Μπερνάνκι υπογράμμισε: «Αν όμως ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μας θα είναι μέτριος, όπως εκτιμώ προσωπικά, θα πρέπει να κυλήσει χρόνος για να ξαναδημιουργηθούν οι οκτώμισι εκατομμύρια θέσεις εργασίας, που χάθηκαν την περασμένη διετία».

Τέλος, επισήμανε: «Για τις δυσχέρειές μας στο δημοσιονομικό πεδίο θα πρέπει να κάνετε δύσκολες επιλογές (...) Αν απλά αναβάλετε τα μέτρα, θα καταστεί το δημοσιονομικό πρόβλημα πολύ δυσκολότερο (...) Θα πρέπει και το έλλειμμα να είναι αντιμετωπίσιμο και υποφερτό, αλλά και να απολαμβάνουμε ταυτοχρόνως και της εμπιστοσύνης των ξένων αγορών».