Σε εστία οξυμένων και επικίνδυνων ανταγωνισμών μετατρέπεται η εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Με άμεση εμπλοκή των κυβερνήσεων Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Τουρκίας και Αιγύπτου, αλλά και την ισχυρή παρέμβαση των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας, εξελίσσεται στην περιοχή το παζάρι για την εξόρυξη, τη μεταφορά και τον έλεγχο του φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, η κυβέρνηση του Ισραήλ ενημέρωσε την κυπριακή ότι το τελευταίο διάστημα τουρκικά πολεμικά πλοία παραβιάζουν την ΑΟΖ του νησιού και κινούνται γύρω από τα οικόπεδα 5 και 6, νότια της Κύπρου, όπου έχουν εντοπιστεί κοιτάσματα αερίου. Η Τουρκία δεν αποδέχεται ότι τα συγκεκριμένα οικόπεδα περιλαμβάνονται στην κυπριακή ΑΟΖ.

Μάλιστα, το Ισραήλ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο «μέσα στο Μάη η Τουρκία να μεταφέρει ακόμη και πλατφόρμα σε ένα από τα δύο οικόπεδα για την έναρξη γεωτρήσεων». Σύμφωνα με το κυπριακό κανάλι «Sigma», η Τουρκία επιχειρεί ταυτόχρονα «με κάθε τρόπο να πείσει την Αίγυπτο να ακυρώσει τη συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, προκειμένου να "αποχαρακτηρισθούν" τα οικόπεδα». Η κυβέρνηση της Αιγύπτου έχει ήδη κινηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, έχοντας καταθέσει στη Βουλή νομοσχέδιο που αμφισβητεί τη συμφωνία του 2003 για οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Κύπρο.

Οι διακρατικές σχέσεις που αναπτύσσονται με επίκεντρο τους ανταγωνισμούς για τα κοιτάσματα, χαρακτηρίζονται από αντιφατικότητα. Αυτό δείχνει η στάση του Ισραήλ, το οποίο, από τη μια συνεννοείται παρασκηνιακά με την Τουρκία για παράκαμψη της Κύπρου στη μεταφορά του αερίου και από την άλλη ενημερώνει την κυπριακή κυβέρνηση για τις κινήσεις του τουρκικού ναυτικού και διεξάγει με την Κύπρο κοινές ναυτικές ασκήσεις σε περιοχές με αέριο, όπως αυτή που ολοκληρώθηκε στις 24 Απρίλη.

Είχε προηγηθεί στις 18 Απρίλη στρατιωτική άσκηση «Ερευνας και Διάσωσης» μεταξύ αεροναυτικών δυνάμεων της Κύπρου και της Γαλλίας, στη θαλάσσια περιοχή νότια της Λάρνακας. Θυμίζουμε ότι τον περασμένο Φλεβάρη, ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός «ΤΟTAL» εξασφάλισε από την κυβέρνηση της Κύπρου άδειες για έρευνες υδρογονανθράκων στα πεδία 10 και 11 της κυπριακής ΑΟΖ.

Το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τον κυπριακό Τύπο, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης θα μεταβεί στο Ισραήλ και θα επιδιώξει συνάντηση μεταξύ υπουργών των κυβερνήσεων Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, ώστε να υπάρξει «κοινή γραμμή» απέναντι στην «τουρκική προκλητικότητα». Την ίδια ώρα, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σχολιάζοντας δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης», βάσει του οποίου «οι ΗΠΑ ζήτησαν από την Κύπρο να μη δώσει επιπλέον άδειες εκμετάλλευσης στα τεμάχια της ΑΟΖ της», δήλωσε:

«Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να πιστεύουν ότι οι πηγές της νήσου σε πετρέλαιο και αέριο, όπως κι όλες οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της, θα μπορούσαν να μοιραστούν ακριβοδίκαια μεταξύ και των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης». Στηρίζει, δηλαδή, τους ισχυρισμούς της Τουρκίας ότι οι υδρογονάνθρακες ανήκουν εξίσου στις δύο κοινότητες και πως αν δεν υπάρξει λύση του Κυπριακού, θα πρέπει να υπάρξει συνεκμετάλλευση.

Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Μάη θα υπάρξει συνάντηση στην Ουάσινγκτον μεταξύ του Κύπριου υπουργού Εξωτερικών Γ. Κασουλίδη και του Αμερικανού ομολόγου του, Τζον Κέρι. Θυμίζουμε ότι την προηγούμενη Τρίτη, ο Τζ. Κέρι συναντήθηκε στις Βρυξέλλες με τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Δ. Αβραμόπουλο και στην ατζέντα βρέθηκαν μεταξύ άλλων τα ενεργειακά και το Κυπριακό.

Ο καθορισμός του τρόπου εξαγωγής φυσικού αερίου (μέσω αγωγών ή με τη μορφή υγροποιημένο αέριο LNG και τη μεταφορά του με δεξαμενόπλοια) από τις ΑΟΖ της Κύπρου, του Ισραήλ και του Λιβάνου, έχει εξελιχθεί σε πεδίο αντιθέσεων μεταξύ πετρελαϊκών κολοσσών και κυβερνήσεων. Η Τουρκία προσπαθεί να πείσει το Ισραήλ, το αέριο να μεταφερθεί από το έδαφός της μέσω αγωγών, ενώ η Κύπρος προσανατολίζονται είτε στην κατασκευή αγωγού που θα τη συνδέει με την Ελλάδα, είτε στη δημιουργία τερματικού σταθμού για υγροποιημένο αέριο (LNG) στο κυπριακό έδαφος.

Το αμερικανικό μονοπώλιο Noble, που ήδη πραγματοποιεί γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στην ΑΟΖ της Κύπρου και στο Ισραήλ, φιλοδοξεί να κατασκευάσει τερματικό σταθμό υγροποιημένου αερίου στην περιοχή Βασιλικού, λίγο έξω από τη Λεμεσό και από εκεί μέσω δεξαμενοπλοίων να το μεταφέρει στις αγορές της Ευρώπης και (κυρίως) της Ασίας.

Στις επόμενες 15 μέρες, η κυπριακή κυβέρνηση, όπως έχει δηλώσει ο Ν. Αναστασιάδης, θα ανακοινώσει επίσημα την πρόθεσή της να προχωρήσει στην κατασκευή σταθμού LNG στο Βασιλικό. Μάλιστα, έχει προτείνει τόσο στο Ισραήλ όσο και στο Λίβανο να εκμεταλλευτούν τις υποδομές που θα δημιουργηθούν εκεί για την εξαγωγή του φυσικού αερίου τους.

Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της Ισραηλινής κοινοπραξίας «Shaul Tzemach» που ελέγχει το κοίτασμα «Λεβιάθαν», θα διαθέσει από αυτό προς εξαγωγή περίπου 500 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Επίσης, ο πρόεδρος της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου, δήλωσε πρόσφατα ότι η Κύπρος «θα παράγει 25 εκατομμύρια τόνους LNG το χρόνο, καλύπτοντας το 50% των πρόσθετων ενεργειακών αναγκών της ΕΕ», φανερώνοντας τα τεράστια κέρδη στα οποία προσβλέπουν τα μονοπώλια.

Τα σχέδια της αμερικανικής πολυεθνικής στηρίζουν και τα υπόλοιπα μονοπώλια που έχουν εμπλακεί στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, αφού μεγαλώνει το περιθώριο κέρδους. Σύμφωνα με μελέτη της «Νοble», το κόστος μεταφοράς του LNG από την Κύπρο στις κύριες αγορές της Ασίας, «θα είναι μειωμένο από δύο μέχρι τέσσερις φορές σε σχέση με άλλες περιοχές παραγωγής LNG».

Σε πρόσφατη ομιλία του στο Χιούστον των ΗΠΑ, διευθυντικό στέλεχος της Noble, επικαλούμενο μελέτη που πραγματοποιεί η γαλλική εταιρεία «Technip», σημείωσε ότι ένας σταθμός στο Βασιλικό της Κύπρου είναι «ικανός να φιλοξενήσει τουλάχιστον 5 γραμμές υγροποίησης αερίου, δύο δεξαμενές αποθήκευσης και δύο αγκυροβόλια για φόρτωση δεξαμενόπλοιων».

Την κατασκευή του σταθμού φαίνεται να στηρίζει και η ισραηλινή κυβέρνηση, αφού τη θεωρεί «ασφαλέστερη οδό» για τη διοχέτευση του αερίου, από την κατασκευή αγωγών που θα διέρχονται από το βυθό του Λιβάνου και της Συρίας, και το έδαφος της Τουρκίας. Οι εξελίξεις αφορούν και την ελληνική κυβέρνηση, η οποία ενδιαφέρεται κυρίως για τα συμφέροντα των Ελλήνων εφοπλιστών που αυτή τη στιγμή διαθέτουν έναν από τους μεγαλύτερους στόλους πλοίων για τη μεταφορά υγροποιημένου αερίου.

Στα τέλη Μάη θα επισκεφτεί το Ισραήλ και ο Δ. Αβραμόπουλος προκειμένου να προετοιμάσει το «Συμβούλιο Ανώτατης Συνεργασίας» μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, που θα ασχοληθεί με τις πολιτικοστρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών αλλά και τα ενεργειακά θέματα.