Κεντρικό κριτήριο αναφορικά με την αξιολόγηση της δράσης μας και την παραπέρα πορεία μας πρέπει να αποτελεί η προγραμματική θέση ότι οι αυτοαπασχολούμενοι στο πλευρό της εργατικής τάξης και της φτωχής αγροτιάς αποτελούν κομμάτι της Λαϊκής Συμμαχίας, που ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλισμό.

Προσπαθώντας να αναμετρηθούμε με τα καθήκοντα που πηγάζουν από αυτή τη θέση οφείλουμε να αξιολογήσουμε και τις αντικειμενικές συνθήκες μέσα στα όρια των οποίων θα κινηθεί η δράση μας. Η εκδήλωση της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και οι εκφράσεις που προσέλαβε στη χώρα μας άλλαξαν αντικειμενικά τις υλικές συνθήκες διαβίωσης των ΕΒΕ και οδήγησαν στη διαμόρφωση αντιφατικών τάσεων αναφορικά με την πορεία της συνειδητοποίησής τους.

Πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται ένας κλονισμός της «αυτάρεσκης» διάθεσης που επικρατούσε στους ΕΒΕ τον καιρό της καπιταλιστικής οικονομικής ανάπτυξης, όπως και η βεβαιότητά τους για τη δυνατότητα ατομικής λύσης μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού. Βασικό στοιχείο αυτής της αντίληψης υπήρξε η πεποίθηση ότι οι ΕΒΕ κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο από το αντίστοιχο της εργατικής τάξης στη βάση της οξύνοιας και της προνοητικότητάς τους. Η ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου τα τελευταία χρόνια γκρέμισε την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα μονοπώλια και ανέδειξε τη στενή διασύνδεση του βιοτικού επιπέδου των ΕΒΕ με το αντίστοιχο της εργατικής τάξης.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν φτάνει αυτό προκειμένου ολοκληρωμένα και με σχέδιο να δουλέψουμε με τη στρατηγική μας; Η απάντηση είναι «όχι», μιας και από μόνες τους οι αντικειμενικές εξελίξεις παράλληλα με τις τάσεις ριζοσπαστικοποίησης δημιουργούν και τάσεις συντηρητικοποίησης δίχως την παρέμβαση του συνειδητού παράγοντα. Και στο χώρο των ΕΒΕ, σε αντίθεση με την εργατική τάξη, υπάρχει και το απαραίτητο υλικό υπόστρωμα. Συνάδελφοί μας ακόμα και όταν αδυνατούν να φανούν συνεπείς στις βασικές τους υποχρεώσεις νομίζουν ότι ακόμα είναι σε θέση ατομικά ή συντεχνιακά να «σώσουν την παρτίδα». Στην περίπτωση της ατομικής διεξόδου η άμεση συνέπεια είναι ο ανταγωνισμός και άρα η απουσία της ενότητας με τους υπόλοιπους αυτοαπασχολούμενους ή ακόμα και η μεταφορά μέρους των βαρών στην εργατική τάξη κατά το πρότυπο των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων.

Κομμάτι της υποτιθέμενης ατομικής λύσης είναι και η ανακύκλωση των ψευδαισθήσεων της «ελεύθερης αγοράς». Ακόμα και σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι μπορεί να διαφύγουν της κρίσης στηριζόμενοι σε ευρωπαϊκά επιδοτούμενα προγράμματα και σε νέους τομείς, όπως παράδειγμα το εμπόριο βιολογικών προϊόντων το οποίο παρασύρεται στον όλεθρο παράλληλα με την προλεταριοποίηση των μικρομεσαίων στρωμάτων που αντικειμενικά είχαν τη δυνατότητα μέχρι πρότινος να αγοράζουν αυτά τα ακριβότερα προϊόντα. Οι πεποιθήσεις αυτές συστηματικά υποδαυλίζονται από τους εκπροσώπους της σημερινής συγκυβέρνησης, αλλά και από το ΣΥΡΙΖΑ που εγκωμιάζει τη μικρή και τεχνολογικά εξελιγμένη παραγωγή. Συνέπεια αυτών των πεποιθήσεων είναι ότι θα οδηγηθεί στον καιάδα της ανεργίας ένα κομμάτι που δεν έχει την κεφαλαιακή επάρκεια για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής ή των υπηρεσιών που προσφέρει. Επίσης, συνειδητά κρύβεται ότι η ύπαρξη μικρών επιχειρήσεων σε νέους κλάδους δημιουργεί το απαραίτητο δίκτυο αγοράς που θα απομυζήσει στη συνέχεια το μονοπώλιο χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο.

Επίσης δεν πρέπει να υποτιμήσουμε τους κινδύνους από τις συντεχνιακές λύσεις που προβάλλονται από μια σειρά πολιτικών δυνάμεων και στοχεύουν να φέρουν τους αυτοαπασχολούμενους σε ρήξη με την εργατική τάξη. Ο πυρήνας τέτοιων αντιλήψεων είναι η πεποίθηση ότι μπορεί να βρεθεί λύση στην κρίση αν όλοι ριχτούμε στη δουλειά για να σώσουμε τη χώρα. Η αντίληψη καταργώντας τους ταξικούς διαχωρισμούς, αποκρύπτει το γεγονός ότι μέσα στο κράτος υπάρχουν δύο έθνη, αυτό των εκμεταλλευτών και αυτό των εκμεταλλευομένων και χαϊδεύοντας τα αυτιά των ΕΒΕ, παρουσιάζοντάς τους ως Ελληνες παραγωγούς, τους καλεί να συμπορευτούν με την αστική τάξη στο όνομα της εθνικής ενότητας και ενάντια στην εργατική τάξη.

Παρόμοιες αντιλήψεις αν και με διαφορετικό περιτύλιγμα προβάλλει και ο ΣΥΡΙΖΑ στο βαθμό που αντιλαμβάνεται την οικονομική ανάπτυξη δίχως ταξικό πρόσημο. Ετσι στο πλάι του εκθειασμού της μικρής και ποιοτικής παραγωγής καλλιεργείται η αντίληψη ότι με μέτρα κεϋνσιανικού αναδιανεμητικού χαρακτήρα θα τονωθεί η ζήτηση στις μικρές επιχειρήσεις και οι ΕΒΕ θα μπορέσουν να επιστρέψουν στο βιοτικό επίπεδο των προηγούμενων δεκαετιών. Αυτές οι αντιλήψεις πέρα από το γεγονός ότι θέλουν να γυρίσουν το ρολόι της ιστορίας προς τα πίσω, επιδιώκουν να «κλείσουν» τον αγώνα τον ΕΒΕ μέσα στα πλαίσια της κοινοβουλευτικής αυταπάτης και της αριστερής διακυβέρνησης. Να τον αποκόψουν από την εργατική τάξη και να τον αφοπλίσουν.

Ετσι η δράση μας δεν αρκεί πια να κατευθύνεται απλά σε αμυντικούς αγώνες ή στην επισήμανση των προβλημάτων. Αντίθετα, όλο και περισσότερο θα πρέπει να ρίχνουμε βάρος στο βάθεμα των δεσμών των ΕΒΕ με την εργατική τάξη, στην ανάδειξη του κοινού συμφέροντος από την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας. Το χρέος αυτό είναι διπλό. Δηλαδή από τη μια πλευρά το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να καλεί σε συμπαράταξη τους αυτοαπασχολούμενους, αλλά και από την άλλη πλευρά οι πρωτοπόροι αυτοαπασχολούμενοι πρέπει να μπολιάζουν τους συναδέλφους τους με την αναγκαιότητα της συμμαχίας με την εργατική τάξη. Θα πρέπει να εξηγείται βαθύτερα ποιος θα είναι ο σχεδιασμός της σοσιαλιστικής παραγωγής και ποιο ρόλο καλούνται να επιτελέσουν οι αυτοαπασχολούμενοι σε αυτόν. Πρώτιστα, θα πρέπει να αναδεικνύεται το ζήτημα της παραγωγής με σκοπό την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών και μακριά από τη λεγόμενη «ελεύθερη αγορά» από την οποία σήμερα οι αυτοαπασχολούμενοι αγοράζουν τα προϊόντα τους και στην οποία πωλούν τα εμπορεύματα ή τις υπηρεσίες τους.

Ενα ζήτημα που πρέπει να σταθούμε προκειμένου να εκπληρώσουμε αυτό το καθήκον είναι και ο καλύτερος σχεδιασμός και η ανώτερη ποιότητα της δράσης μας. Δίχως να υποτιμώ τη μεγαλύτερη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του μεγάλου κεφαλαίου στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας μας (Λεκανοπέδιο Αττικής, Θεσσαλονίκη), πιστεύω ότι πρέπει να ξεπεράσουμε την αντίληψη (που υπάρχει μέσα στις γραμμές μας) που θέλει τα καθήκοντα που μπαίνουν πλέον, ότι θα εκπληρωθούν κυρίως στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη και να αντιληφθούμε ότι η Λαϊκή Συμμαχία θέλει πόδια παντού. Αντίθετα, ξέροντας ότι στο ΚΚ η αναγκαιότητα έχει μετατραπεί ήδη σε συνειδητή θέληση για δράση οφείλουμε να προετοιμάσουμε ενεργά τον κόσμο για τη σοσιαλιστική - κομμουνιστική λύση στην κρίση.