Νέα σελίδα ανοίγει στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας με αιχμή την ενέργεια και τις ιμπεριαλιστικές βλέψεις της Ενωσης στην περιοχή της Ευρασίας, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας. Οσο πλησιάζει ο Δεκέμβρης, η Αγκυρα πιέζει με όλους τους τρόπους να εξασφαλίσει την πλήρη και ισότιμη ένταξή της στην ΕΕ, προσκρούοντας ωστόσο σε ένα τείχος αντιδράσεων που δημιουργούν απέναντί της η Γαλλία και η Γερμανία, που εκφράζουν εντονότερα τις αντιθέσεις τους σε μια μελλοντική διεύρυνση της ΕΕ, με πλήρες μέλος την Τουρκία. Αντίθετα Παρίσι και Βερολίνο προτιμούν μία ειδική εταιρική σχέση με την Τουρκία, η οποία θα ανοίγει την αγορά της και θα τη δεσμεύει πλήρως, χωρίς ωστόσο να της παραχωρεί δικαιώματα κράτους - μέλους και κρατώντας την εκτός αποφάσεων. Στην αντίθετη πλευρά, ισχυροί σύμμαχοι της Τουρκίας λόγω των στενών δεσμών που διατηρούν με τις ΗΠΑ, που αποτελούν την προωθητική δύναμη της Αγκυρας, βρίσκονται η Βρετανία, η Πολωνία η Ολλανδία και η Σουηδία που ασκεί το τρέχον εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ και υποστηρίζουν θερμά την πλήρη και ισότιμη ένταξή της.

Στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού παιχνιδιού όπως ήταν φυσικό αξιοποιείται πλήρως και το Κυπριακό, με την Τουρκία από την πλευρά της να εκβιάζει, προβάλλοντας απαιτήσεις περί παραμονής των εγγυητριών δυνάμεων, των εποίκων, ενώ μιλά για δύο λαούς στο νησί, χαρακτηρίζοντας την κατοχή σαν «ανάγκη» για την «προστασία του τουρκοκυπριακού λαού», δημιουργώντας παράλληλα προβλήματα στις απευθείας συνομιλίες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ... Από την άλλη πλευρά η ΕΕ, είτε παρατηρεί επιεικώς την Τουρκία, είτε την συγχαίρει ακόμα για την «εποικοδομητική» της στάση στη διαδικασία των συνομιλιών.

Αντίστοιχα, χρησιμοποιείται και το Κουρδικό με την Τουρκία να επιχειρεί να δείξει δήθεν μεταστροφή της πολιτικής της και σεβασμό στα δικαιώματα της κουρδικής κοινότητας. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τις στοιχειώδεις και πιο ανώδυνες κινήσεις, που δεν κοστίζουν στο εσωτερικό στην κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ωστόσο, είναι αρκετές για να λαμβάνει τα εύσημα της ΕΕ, που θεωρεί την ελάχιστη ως «αξιοσημείωτη και σημαντική πρόοδο» στις ενταξιακές μεταρρυθμίσεις της Αγκυρας. Συγχαρητήρια επίσης λαμβάνει η Αγκυρα για τη στάση της στον πόλεμο του Καυκάσου, αλλά και για τις διευκολύνσεις που παρέχει στους ιμπεριαλιστικούς στόχους διά της γεωστρατηγικής της θέσης στο χάρτη.

Η ΕΕ έχει ήδη ανάγει την Τουρκία σε έναν από τους κύριους ενεργειακούς της συμμάχους, καθώς προσπαθεί να διασφαλίσει πολλαπλές πηγές και οδούς ενεργειακού εφοδιασμού για τη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Κασπία και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη μέσω των βαλκανικών χωρών, με αποτέλεσμα την περίοδο της παρούσας καπιταλιστικής κρίσης η κινητικότητα να αυξάνεται. Δεν είναι λίγες δε και οι περιπτώσεις όπου οι προσπάθειες εξασφάλισης ενέργειας από τις ΗΠΑ - ΕΕ συγκλίνουν. Μία από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις κοινής δράσης ΕΕ - ΗΠΑ στην περιοχή της Ευρασίας είναι η προώθηση του σχεδίου του αγωγού Ναμπούκο που μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο της Κασπίας μέσω της Τουρκίας. Στόχος του σχεδίου είναι η διασφάλιση τόσο του δρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου, αποκλείοντας τη Ρωσία και το Ιράν όσο και η δυνατότητα τροφοδοσίας της ΕΕ από τα κοιτάσματα του Αζερμπαϊτζάν, του Τουρκμενιστάν και του Βορείου Ιράκ.

Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών για τον Ναμπούκο υπεγράφη το 2009, η υλοποίηση του έργου παραμένει στον αέρα, λόγω του υψηλού κόστους που φτάνει τα 8 δισ. ευρώ, ενώ εξακολουθούν να μην έχουν υπογραφεί τα συμβόλαια αγοράς αερίου από τα ενδιαφερόμενα κράτη - καταναλωτές.

Την ίδια στιγμή Τουρκμενιστάν και Αζερμπαϊτζάν έχουν ήδη μνημόνια συνεργασίας με τη ρωσική Gazprom, παίζοντας στο παιχνίδι διαπραγματευόμενες με δύο ιμπεριαλιστικούς πόλους ταυτόχρονα, την ΕΕ και τη Ρωσία. Αντίστοιχη είναι και η στάση της Τουρκίας, η οποία είναι φυσικά πιο κοντά στις ΗΠΑ, ωστόσο στις 6 Αυγούστου του 2009 υπέγραψε με τη Ρωσία πρωτόκολλο συνεργασίας για την κατασκευή μέρους του αγωγού South Stream, που αποτελεί το ανταγωνιστικό σχέδιο του Ναμπούκο, στα τουρκικά χωρικά ύδατα της Μαύρης Θάλασσας.

Με αυτά τα δεδομένα, η ΕΕ χαρακτηρίζει την Τουρκία, την οποία βλέπει σαν μία ενεργειακή διέξοδο, ως έναν ισχυρότατο και σημαντικότατο σύμμαχο στον ενεργειακό τομέα που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να χαθεί για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Πρέπει να είναι σαφές ότι οι περιοχές της Ευρασίας, στην οποία επικεντρώνονται οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί για τον έλεγχο των πηγών και των οδών ενέργειας «αποτελούν την πιο καυτή ζώνη με πιθανότητες πολεμικής αναμέτρησης το επόμενο διάστημα». Σε αυτό, ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν στις εξελίξεις η στάση των περιφερειακών δυνάμεων, όπως είναι η Τουρκία, η οποία και αξιοποιεί το χαρτί αυτό σε κάθε ευκαιρία. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε - όπως και άλλες χώρες που είναι σε αντίστοιχη θέση - ότι η Αγκυρα διαπραγματεύεται την ίδια στιγμή με όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και δηλώνει συμμετοχή σε ανταγωνιστικά ενεργειακά σχέδια, χωρίς ωστόσο να κλείνει τελικά με κανέναν πόλο του ιμπεριαλιστικού συστήματος, αλλά δίνοντας τροφή στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς.

Ωστόσο, ο λαός της χώρας, τη στιγμή που η τουρκική κυβέρνηση προχωρά σε αποδοτικές για το κεφάλαιο οικονομικές συμφωνίες βυθίζεται στη φτώχεια και την ανεργία, που ξεπερνά το 25%, ενώ ταυτόχρονα τρομοκρατείται από το κράτος με κάθε δυνατό τρόπο, που προσπαθεί να καταπνίξει τις αντιδράσεις. Πρόσφατη είναι η βάρβαρη καταστολή κατά διαδηλωτών στη διάρκεια της Συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Η διέξοδος τόσο για το λαό της Τουρκίας, όσο και τους λαούς άλλων χωρών, δεν μπορεί να είναι άλλη από την ένταση της ταξικής πάλης και την πολιτικοποίηση του οικονομικού αγώνα, με απαίτηση να πληρώσουν την κρίση τα μονοπώλια. Είναι απαραίτητη η κλιμάκωση του αγώνα στην κατεύθυνση της εναλλακτικής διεξόδου, που είναι η κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας, η κοινωνικοποίηση των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής με εργατικό λαϊκό έλεγχο, δηλαδή η εδραίωση της λαϊκής οικονομίας και εξουσίας, του σοσιαλισμού.