48ο ΜΕΡΟΣ

Το λόγο πήρε ο Βαϊνστάιν:

"Πρέπει να διατηρήσουμε την ψυχραιμία μας και ν' αποφύγουμε κάθε είδους ενέργειες, ώσπου η κοινή γνώμη να συσπειρωθεί αποφασιστικά γύρω από την επιτροπή σωτηρίας. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να περάσουμε από την άμυνα στην επίθεση...".

Ο εκπρόσωπος της Βίκζελ δηλώνει πως η οργάνωση που τον έστειλε παίρνει την πρωτοβουλία σχηματισμού νέας κυβέρνησης. Οι αντιπρόσωποί της πήγαν κιόλας στο Σμόλνι για σχετικές διαπραγματεύσεις... Αρχισε ζωηρή συζήτηση: Θα πρέπει να μπουν άραγε οι μπολσεβίκοι στη νέα κυβέρνηση;... Ο Μάρτοφ τάχθηκε υπέρ. Σε τελευταία ανάλυση, είπε, οι μπολσεβίκοι εκπροσωπούν ένα πολύ σημαντικό πολιτικό κόμμα. Οι γνώμες μοιράστηκαν: η δεξιά πτέρυγα των μενσεβίκων και των εσέρων, καθώς κι οι λαϊκοί σοσιαλιστές, οι συνεταιριστές κι οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης αντιδρούσαν αποφασιστικά.

"Αυτοί πρόδωσαν τη Ρωσία!" είπε ένας ομιλητής.

"Αρχισαν τον εμφύλιο πόλεμο κι άφησαν ανοιχτό το μέτωπο στους Γερμανούς! Οι μπολσεβίκοι πρέπει να συντριβούν αμείλιχτα...".

Ο Σκόμπελεφ ήταν υπέρ του αποκλεισμού τόσο των μπολσεβίκων όσο και των καντέ.

Μιλήσαμε μ' ένα νεαρό εσέρο, που κάποτε είχε φύγει μαζί με τους μπολσεβίκους από τη δημοκρατική σύσκεψη. Αυτό συνέβη εκείνη τη νύχτα, που ο Τσερετέλι και οι άλλοι συμβιβαστές επέβαλαν στη Ρωσική Δημοκρατία την πολιτική του συνασπισμού.

"Εσείς εδώ;" τον ρώτησα.

Τα μάτια του πέταξαν φωτιές! "Μάλιστα!" φώναξε.

"Τη νύχτα της Τετάρτης έφυγα από το συνέδριο μαζί με τους κομματικούς μου συντρόφους. Δε διακινδύνεψα τη ζωή μου είκοσι χρόνια για να υποταχθώ τώρα στην τυραννία των σκοτεινών ανθρώπων. Οι μέθοδές τους είναι ανυπόφορες. Μα δεν υπολόγισαν τους αγρότες... Κι όταν ξεσηκωθεί η αγροτιά, το τέλος τους είναι ζήτημα λεπτών!"

"Θα ξεσηκωθούν άραγε οι αγρότες; Μήπως το διάταγμα για τη γη δεν ικανοποίησε τους αγρότες; Τι θέλουν ακόμα;"

"Αχ, αυτό το διάταγμα για τη γη!" φώναξε με λύσσα. "Και ξέρετε τι είναι αυτό το διάταγμα για τη γη; Είναι δικό μας διάταγμα, ολοκληρωτικά πρόγραμμα των εσέρων! Το κόμμα που επεξεργάστηκε τις βάσεις αυτής της πολιτικής ύστερα από προσεχτική έρευνα των απαιτήσεων των αγροτών! Αυτό είναι πρωτάκουστο...".

"Αφού αυτή είναι η πολιτική σας, τότε για ποιο πράγμα έχετε αντιρρήσεις; Κι αφού οι επιθυμίες της αγροτιάς είναι αυτές, τότε για ποιο λόγο να ξεσηκωθεί;"

"Πώς δε με νιώθετε! Μήπως δεν είναι φανερό πως οι αγρότες θα καταλάβουν αμέσως ότι αυτό είναι μόνο απάτη, ότι αυτοί οι σφετεριστές έκλεψαν το δικό μας πρόγραμμα, το πρόγραμμα των εσέρων;".

"Είναι σωστό πως ο Καλέντιν κινείται προς Βορρά;" τον ρώτησα.

Κούνησε το κεφάλι κι άρχισε να τρίβει τα χέρια με σαδιστική ικανοποίηση. "Πέρα για πέρα σωστό!... Τώρα θα δείτε τι έφτιαξαν αυτοί οι μπολσεβίκοι. Ξεσήκωσαν ενάντιά μας την αντεπανάσταση. Η επανάσταση χάθηκε. Χάθηκε η επανάσταση".

"Μα αφού θα την υπερασπίσετε εσείς την επανάσταση;".

"Φυσικά, θα την υπερασπίσουμε μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός μας! Ομως με τους μπολσεβίκους δε θα συνεργαστούμε σε καμιά περίπτωση...". "Αν, λοιπόν, ο Καλέντιν πλησιάσει την Πετρούπολη κι οι μπολσεβίκοι ξεσηκωθούν για να υπερασπίσουν την πόλη, εσείς δε θα ενωθείτε μ' αυτούς;". "Και βέβαια όχι! Θα υπερασπίσουμε κι εμείς την πόλη, όμως όχι μαζί με τους μπολσεβίκους! Ο Καλέντιν είναι εχθρός της επανάστασης, μα κι οι μπολσεβίκοι είναι το ίδιο εχθροί της".

"Ποιον προτιμάτε εσείς, τον Καλέντιν ή τους μπολσεβίκους;".

"Η υπόθεση δε βρίσκεται σ' αυτό!" απάντησε βιαστικά. "Σας λέω, ότι η επανάσταση χάθηκε. Και φταίχτες γι' αυτό είναι οι μπολσεβίκοι. Μα, ακούστε, γιατί να χάνουμε τον καιρό μας μ' αυτά; Ο Κερένσκι έρχεται. Μεθαύριο περνάμε στην επίθεση... Το Σμόλνι μας έστειλε κιόλας αντιπροσώπους με πρόταση να σχηματίσουμε νέα κυβέρνηση. Τώρα όμως τους έχουμε στο χέρι μας. Οι μπολσεβίκοι είναι πέρα για πέρα αδύναμοι... Εμείς δεν πρόκειται να συνεργαστούμε...".

Στο δρόμο ακούστηκε ένας πυροβολισμός. Τρέξαμε στα παράθυρα. Ενας κοκκινοφρουρός, που έχασε την υπομονή του από τις επιθέσεις του πλήθους, πυροβόλησε και τραυμάτισε στο χέρι κάποια κοπέλα. Είδαμε που την ανέβασαν σ' ένα αμάξι κυκλωμένο από το ταραγμένο πλήθος και έφτασαν στ' αυτιά μας οι φωνές της. Εξαφνα από τη γωνιά της λεωφόρου Μιχαϊλοφσκι, πρόβαλε ένα θωρακισμένο. Τα πολυβόλα γύριζαν δεξιά - αριστερά. Το πλήθος το 'βαλε αμέσως στα πόδια. Οπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις στην Πετρούπολη, οι άνθρωποι ξάπλωσαν καταγής, κρύφτηκαν στα χαντάκια και πίσω από τους τηλεφωνικούς στύλους. Το θωρακισμένο πλησίασε τις πόρτες του Δημαρχείου. Από τον πυργίσκο του βγήκε κάποιος και ζήτησε να του δώσουν τη Στρατιωτική Φωνή. Οι πρόσκοποι απάντησαν κοροϊδευτικά και τρύπωσαν μέσα. Το αυτοκίνητο έκανε στροφή κοντά στο κτίριο και τράβηξε προς τη λεωφόρο Νέβσκι. Οι άνθρωποι, που ήταν πεσμένοι στη γέφυρα, σηκώθηκαν κι άρχισαν να τινάζονται...

Μέσα στο κτίριο άρχισαν απίστευτες τρεχάλες. Ανθρωποι με δέματα της Στρατιωτικής Φωνής έτρεχαν προς όλες τις κατευθύνσεις, γυρεύοντας μέρος για να κρύψουν την εφημερίδα.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 49ο ΜΕΡΟΣ