Οχτώ μήνες μένουν μέχρι την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στα πλαίσια της προώθησης των συμφερόντων του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου, επιδίδεται σε αγώνα δρόμου διάλυσης της ΔΕΗ, προκειμένου οι ιδιώτες που θα μπουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, να μην έχουν ουσιαστικά ανταγωνιστές. Το πρώτο βήμα είναι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και η παραχώρηση της υποδομής της στους ιδιώτες.

Ο Ηλίας Σταμέλος μέλος του ΔΣ και της ΕΕ της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ και ο Γιώργος Γιωργής μέλος του ΔΣ της ΕΔΟΠ ΔΕΗ, μιλούν στο «Ρ» και εξηγούν, ποιοι είναι οι στόχοι του μεγάλου κεφαλαίου και της κυβέρνησης, ποιες θα είναι οι συνέπειες για τον ελληνικό λαό, ποιο μέλλον επιφυλάσσουν στη ΔΕΗ και τι πρέπει να γίνει..

- Μετά τις βουλευτικές εκλογές είχαμε μια σειρά από εξελίξεις στη ΔΕΗ. Το διορισμό της ΡΑΕ και του ΔΣ της ΔΕΗ, τις εκλογές των εργαζομένων στην Επιχείρηση για την ανάδειξη εκπροσώπων στα όργανα διοίκησης και συμμετοχής. Τι σηματοδοτούν οι εξελίξεις αυτές για την πορεία της επιχείρησης, τους εργαζόμενους, τον ελληνικό λαό;

- Ηλίας Σταμέλος: Μετά τις εκλογές η κυβέρνηση προχωράει στο δεύτερο κύμα «εκσυγχρονισμού». Στα πλαίσια αυτά εντατικοποιούνται και οι ρυθμοί ιδιωτικοποίησης - μετοχοποίησης της ΔΕΗ και της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ηδη στο φιλοκυβερνητικό και γενικότερα στον αστικό Τύπο έρχονται και επανέρχονται διάφορα σενάρια για το μέλλον της ΔΕΗ. Προβλέπεται η μετατροπή της σε εταιρία χαρτοφυλακίου (holding) με 8 θυγατρικές, όλες μετοχοποιημένες και ορισμένες εξ αυτών παραδομένες σε στρατηγικό επενδυτή. Τίποτε δε θα θυμίζει το σημερινό παραγωγικό κολοσσό. Ταυτόχρονα κυκλοφορούν οργανωτικά σχήματα, όπως το Χρηματιστήριο ενέργειας, η Προθεσμιακή Αγορά Ενέργειας κλπ. Στόχος αυτής της φιλολογίας είναι η ιδεολογική προετοιμασία των εργαζομένων, του ελληνικού λαού, ακόμα και υπηρεσιακών παραγόντων μέσα στη ΔΕΗ, για να δεχτούν τη διάσπαση και συρρίκνωση της ΔΕΗ. Αλλωστε, όλα τα σχέδια «εκσυγχρονισμού» της ΔΕΗ, όλα τα μεγαλόπνοα σχέδια προετοιμασίας της επιχείρησης για τον επικείμενο διαγωνισμό προέβλεπαν διάφορους τρόπους κατατεμαχισμού της ΔΕΗ. Με τελευταίο το σχέδιο της Mc Kinsey για διάσπαση της ΔΕΗ σε τέσσερις Βασικές Επιχειρησιακές Μονάδες (ΒΕΜ) και δύο Υποστηρικτικές (ΥΕΜ), με εμπορικές - ανταγωνιστικές σχέσεις μεταξύ τους. Μάλιστα, όπως έχει επισημανθεί από το σύνολο του Τύπου, από το 11μελές ΔΣ, μόνο οι τρεις εκλεγμένοι εκπρόσωποι των εργαζομένων έχουν σχέση, γνωρίζουν, συνδέονται με την επιχείρηση. Και αυτό δεν είναι τυχαίο. Αποκαλύπτει από μια άλλη σκοπιά τις κυβερνητικές προθέσεις για τη μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας. Γι' αυτό, στις παρούσες συνθήκες, είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος του εκπροσώπου των εργαζομένων στο νέο ΔΣ. Είναι απαραίτητο να «τροφοδοτεί» έγκαιρα το συνδικαλιστικό κίνημα και τον ελληνικό λαό με πληροφόρηση για το συντελούμενο έγκλημα ενάντια στην εθνική ανεξαρτησία και ανάπτυξη. Είναι απαραίτητο να μη γίνουν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων συνεργοί, να αντισταθούν. Τα ψηφοδέλτια της Αγωνιστικής Συνεργασίας, που εξέφρασαν την ανάγκη των εργαζομένων για αντίσταση και πάλη ενάντια σ' αυτήν την πολιτική ήταν τα μόνα που εμφάνισαν σημαντική άνοδο, τόσο σε ψήφους όσο και σε ποσοστά, την ίδια στιγμή που τα άλλα ψηφοδέλτια μέτραγαν σοβαρές απώλειες και σε ψήφους και σε ποσοστά. Εχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι μέσα από τα ψηφοδέλτια της Αγωνιστικής Συνεργασίας εκλέχτηκε, για πρώτη φορά μετά από 10 χρόνια, στέλεχος της ΕΣΚ ΔΕΗ στο ΔΣ με πολιτική πρόταση για ΔΕΗ 100% στο Δημόσιο, ενιαία καθετοποιημένη, με αποκλειστικότητα σε παραγωγή, μεταφορά, διανομή ηλεκτρικής ενέργειας. Για ρεύμα φθηνό, ΔΕΗ για το λαό. Ο αντιπρόσωπος των ταξικών αγωνιστικών δυνάμεων θα τιμήσει και θα δικαιώσει την εμπιστοσύνη των εργαζομένων και από τη θέση αυτή θα υπερασπίσουμε τα συμφέροντα των εργαζομένων και του ελληνικού λαού.

- Κυβέρνηση, αξιωματική αντιπολίτευση, γενικότερα οι πολιτικές δυνάμεις στην ΟΝΕ μαζί με τις συνδικαλιστικές ηγεσίες της συναίνεσης και της υποταγής, ισχυρίζονται εδώ και περίπου μια δεκαετία, πως οι εξελίξεις αυτές είναι νομοτελειακές, αναπόδραστες. Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;

- Γιώργος Γιωργής: Ψεύδονται! Η ίδια η Οδηγία 96/92 για την απελευθέρωση της αγοράς ήταν αποτέλεσμα πολύχρονων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις ισχυρότερες χώρες της ΕΕ. Αντανακλούσε μια ιδιαίτερα εύθραυστη ισορροπία συμφερόντων, που σήμερα ανατρέπεται. Οι εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, η όλο και μεγαλύτερη μονοπώληση των αγορών, από το μεγάλο κεφάλαιο, οι νέοι συσχετισμοί δύναμης ανάμεσα στις πολυεθνικές, ήδη επιβάλουν την αναθεώρηση της Οδηγίας αρκετά χρόνια νωρίτερα απ' όσο προέβλεπαν μέχρι χτες τα επιτελεία της Κομισιόν. Οι εργαζόμενοι όχι μόνο στη ΔΕΗ, αλλά συνολικά στον ενεργειακό τομέα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την ΕΕ, έχουν κάθε συμφέρον ν' αντισταθούν, να βάλουν τη δική τους σφραγίδα στις εξελίξεις. Οι λαοί όλης της ΕΕ και όχι μόνο, οι μεγάλοι χαμένοι της ελεύθερης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι οικιακοί καταναλωτές, έχουν κάθε συμφέρον ν' αποτρέψουν την εμπορευματοποίηση κοινωνικών αγαθών όπως η υγεία, η παιδεία ή, στην περίπτωσή μας, η ηλεκτρική ενέργεια. Κυβερνητικά στελέχη δεν κρύβουν ότι ο μόνος κίνδυνος που απειλεί την πολιτική τους είναι ο λαϊκός παράγοντας. Η ενότητα και η δράση των εργαζομένων μπορούν να έχουν αποτελέσματα. Αυτό επιβεβαιώνεται από την ιστορική πείρα του λαϊκού κι εργατικού κινήματος.

Πορεία υποβάθμισης...

- Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως η ΔΕΗ θ' αναπτυχθεί σε νέους τομείς. Μιλάει για επιθετική πολιτική στα Βαλκάνια, για είσοδό της στις τηλεπικοινωνίες κλπ. Τι σημαίνουν αυτά;

- Ηλίας Σταμέλος: Η κυβερνητική προπαγάνδα ονομάζει ανάπτυξη την υποβάθμιση της ΔΕΗ σε μεσάζοντα των μονοπωλιακών συμφερόντων στα Βαλκάνια, σε φτωχό συνέταιρο των πολυεθνικών. Θέλουν η ΔΕΗ να φορτώνεται τα ρίσκα από τις ληστρικές «επενδύσεις» στην ευρύτερη περιοχή και οι «συνεταίροι» της τα κέρδη. Οσο για τις τηλεπικοινωνίες, αντί για κοινή δράση με τον ΟΤΕ, για την ανάπτυξη του δικτύου οπτικών ινών, επιλέγεται η συνεργασία με μεγάλους ιδιώτες ανταγωνιστές του. Η ΔΕΗ δηλαδή, θα παραχωρεί τα δίκτυά της και θ' αναλάβει το επιχειρηματικό ρίσκο, θα λειτουργήσει σαν πολιορκητικός κριός για την απελευθέρωση της ακίνητης τηλεφωνίας, για την άλωση των δραστηριοτήτων του ΟΤΕ από αμερικανικές και ευρωπαϊκές πολυεθνικές. Αλλωστε, δεν αναπτύσσουν τη ΔΕΗ. Αντίθετα, επιδίωξη της άρχουσας τάξης και του μονοπωλιακού κεφαλαίου είναι στη ΔΕΗ να μείνει η «ραχοκοκαλιά», δηλαδή ο σκελετός, οι υποδομές του ηλεκτρενεργειακού τομέα, όπως άλλωστε γράφει και το πρόγραμμα της ΝΔ. Το μονοπωλιακό κεφάλαιο θέλει για λογαριασμό του όλους τους ζωντανούς ιστούς, τα «φιλέτα», τις κερδοφόρες δραστηριότητες.

- Η κυβέρνηση λέει ότι μόνο μια ανταγωνιστική ΔΕΗ θα επιβιώσει στον ανταγωνισμό...

- Γιώργος Γιωργής: Η κυβέρνηση χρόνια τώρα διαλύει τη ΔΕΗ, την αποδιοργανώνει, την απαξιώνει, όπως κάνει άλλωστε με το σύνολο των προς πώληση ΔΕΚΟ. Ο προσανατολισμός στο πανάκριβο και εισαγόμενο φυσικό αέριο, σαν στρατηγικό καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή, αντί για το φθηνό, εγχώριο λιγνίτη, και μάλιστα σε τιμή διπλάσια από τους αυριανούς ανταγωνιστές της, είναι από μόνη της αποκαλυπτική. Ακόμη κι αν αγνοούσαμε σκανδαλώδεις συμβάσεις, όπως αυτή για τη μονάδα στη Φλώρινα ή το διαρκές σκάνδαλο με την ΠΕΣΙΝΕ, δεν μπορούμε ν' αγνοήσουμε το γεγονός ότι σε μια εποχή που οι μεγαλύτερες εταιρίες συγχωνεύονται, συνενώνονται για ν' αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό, η ΔΕΗ, σύμφωνα με όλα τα «εκσυγχρονιστικά» σενάρια, διασπάται, προφανώς για να διευκολύνει την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ηδη μια σειρά δραστηριότητες εκχωρούνται σε ιδιώτες με τη μέθοδο των θυγατρικών, όπου μάλιστα η ΔΕΗ συμμετέχει ακόμα και με μειοψηφικό πακέτο, όπως έκανε με το Ρόκα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η κυβέρνηση φαίνεται να θεωρεί ότι μοναδική πηγή κόστους για την επιχείρηση είναι τ' ασφαλιστικά δικαιώματα, οι μισθοί, οι θέσεις εργασίας και γενικότερα οι κατακτήσεις των εργαζομένων! Φαίνεται πως μόνο το εργατικό κόστος εμποδίζει τη ΔΕΗ να γίνει «ανταγωνιστική». Ποιον κοροϊδεύουν; Αλλωστε η ΔΕΗ, όντας κρατικό μονοπώλιο, έχει τη φθηνότερη οικιακή Kwh, φθηνότερη από το μέσο όρο κιλοβατώρας στη βιομηχανία στην ΕΕ. Κι ας έχουν οι «εταίροι» μας απελευθερώσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλωστε, οι ιδιώτες αδυνατούν σήμερα ν' ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ. Πώς να εξηγήσουμε διαφορετικά την εμμονή για διάσπαση της επιχείρησης ή τις πιέσεις της ΕΕ για αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα μας;

- Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι η μετοχοποίηση της ΔΕΗ, θα της δώσει φθηνό χρήμα για την ανάπτυξή της. Αληθεύει αυτό;

- Ηλίας Σταμέλος: Το πρόβλημα της ΔΕΗ δεν είναι πρόβλημα ρευστότητας, είναι πρόβλημα πολιτικής της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η μετοχοποίηση δε γίνεται για να βρεθεί φθηνό χρήμα για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης της ΔΕΗ. Στόχος της κυβέρνησης είναι η εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας στους ιδιώτες και η ενίσχυση του χρηματιστηριακού τζόγου. Θέλουν ακόμα αλλαγή του προσανατολισμού της ΔΕΗ, την απώλεια και των τελευταίων κοινωνικών και εθνικοαναπτυξιακών κριτηρίων στη δράση της. Θέλουν να επιβάλλουν τα περίφημα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, δηλαδή την κερδοσκοπία. Στόχος είναι η ιδιωτικοποίηση του μάνατζμεντ, άλλωστε οι ίδιοι διαρρέουν τα σενάρια περί στρατηγικού επενδυτή. Ο,τι έχει δει μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας, όλες οι μελέτες ξένων συμβούλων, κατεβάζουν τη χρηματιστηριακή αξία της ΔΕΗ, στο 1/3 με 1/4 της πραγματικής. Τα πρώτα θύματα αυτής της πολιτικής θα είναι ο ελληνικός λαός, με αυξήσεις στο οικιακό και αγροτικό τιμολόγιο και οι εργαζόμενοι της Επιχείρησης που θα υποστούν χειροτέρευση στις εργασιακές τους σχέσεις και απώλειες χιλιάδων θέσεων εργασίας. Αλλωστε, γι' αυτό η κυβέρνηση θέλει συνενόχους τους εργαζομένους ή προσπαθεί να τους αδρανοποιήσει. Αξιοποιεί γι' αυτό τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες των παρατάξεων ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, ΣΑΔ (ΣΥΝ), όπως έκανε και σε άλλες ΔΕΚΟ. Οσο για το χρονικό διάστημα μέχρι την πρώτη φάση της μετοχοποίησης, εξαρτάται από την εξέλιξη των διεθνών τιμών των καυσίμων, από τις διεθνείς χρηματαγορές, τα μέτωπα που θα έχει ανοιχτά η κυβέρνηση, αλλά πριν από όλα από την ενεργοποίηση του λαϊκού παράγοντα, από την αντίδραση των εργαζομένων.

- Ισχυρίζονται ότι η απελευθέρωση της αγοράς γίνεται για να διευκολύνει τη διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων διαφόρων χωρών. Είναι κακό αυτό;

- Γιώργος Γιωργής: Η διασύνδεση των δικτύων από μόνη της είναι μια αντικειμενική, προοδευτική διαδικασία. Μπορεί να γίνει μέσα από διακρατικές σχέσεις, να στηρίζεται και να προάγει τις αρχές της ισοτιμίας, της εθνικής ανεξαρτησίας, της καλής γειτονίας, του αμοιβαίου οφέλους. Αυτό που προωθείται σήμερα, στο όνομα της παγκοσμιοποίησης, είναι αντιδραστικό, ακριβώς γιατί οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις θέλουν να ελέγξουν ενεργειακούς πόρους και αγωγούς, να τοποθετήσουν χωροφύλακες και τοποτηρητές. Οποιος διαβάσει διεθνείς συμβάσεις όπως η Ενεργειακή Χάρτα κ.ά. δε θα δυσκολευτεί να δει πίσω από διατυπώσεις, όπως «προστασία επενδύσεων», «ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού», «έλεγχος της ανάπτυξης» κλπ, τη λογική της νέας δομής του ΝΑΤΟ, τη συγκρότηση δυνάμεων ταχείας επέμβασης.